Η ακριβής του θέση δεν είναι γνωστή. Ίσως όμως ταυτίζεται με ένα σπηλαιοβάραθρο που βρίσκεται κοντά στο χωριό Τρύπη , 10 χλμ. από την σημερινή Σπάρτη.
Λέει ο Θουκυδίδης ( Α134 ) για το νεκρό Παυσανία :
Και κατ' αρχάς μεν εσχεδίασαν να τον ρίψουν εις τον Καιάδαν, όπου ρίπτουν τους κακούργους. Έπειτα όμως μετέβαλαν γνώμην και τον έθαψαν εκεί πλησίον.
Παρόμοιες ονομασίες που συναντάμε είναι Κεάδας ή Καιάτας ή Καιέτας ή Δεχάδας* ή Κώος.
https://books.google.gr/books?id=Z_tKAQ ... AF&f=false
https://books.google.gr/books?id=rOpvEu ... 82&f=false
* Ίσως δηλαδή σχετίζεται με την Δεχάδα που θανατώθηκε ο βασιλιάς Άγις. Λέει ο Πλούταρχος :
καὶ τοὺς ὑπηρέτας ἐκέλευον ἄγειν εἰς τὴν καλουμένην Δεχάδα. τοῦτο δέ ἐστὶν οἴκημα τῆς εἱρκτῆς ἐν ᾧ θανατοῦσι τοὺς καταδίκους ἀποπνίγοντες.
http://www.perseus.tufts.edu/hopper/tex ... us-grc1:19
Λέει ο Στράβων ( 8,5,7 ) :
οἱ δὲ ὅτι οἱ ἀπὸ τῶν σεισμῶν ῥωχμοὶ καιετοὶ λέγονται: καὶ ὁ καιέτας τὸ δεσμωτήριον ἐντεῦθεν τὸ παρὰ Λακεδαιμονίοις, σπήλαιόν τι: ἔνιοι δὲ κώους μᾶλλον τὰ τοιαῦτα κοιλώματα λέγεσθαί φασιν
( Οι ρωγμές από τους σεισμούς λέγονται καιετοί , από εκεί και ο "Καιέτας" , ένα δεσμωτήριο των Λακεδαιμονίων , κάποιο σπήλαιο. Κατά μερικούς αυτά τα κοιλώματα λέγονται κώοι. )
http://www.perseus.tufts.edu/hopper/tex ... ection%3D7
Λέει ο περιηγητής Παυσανίας στα Μεσσηνιακά ( 18,4 ) του :
τούτους ἔγνωσαν οἱ Λακεδαιμόνιοι ῥῖψαι πάντας ἐς τὸν Κεάδαν: ἐμβάλλουσι δὲ ἐνταῦθα οὓς ἂν ἐπὶ μεγίστοις τιμωρῶνται.
( Αποφάσισαν οι Λακεδαιμόνιοι να ρίξουν όλους αυτούς στον Κεάδα . Εκεί ρίχνουν όσους τιμωρούνται για τα χειρότερα αδικήματα ).
http://www.perseus.tufts.edu/hopper/tex ... ection%3D4
Στις πηγές λοιπόν δεν μαρτυρείται πως οι Λακεδαιμόνιοι ( ή πιο συγκεκριμένα η τάξη των Ομοίων ) πετούσαν στον Καιάδα τα μη αρτιμελή και δύσμορφα βρέφη.
Το γκρέμισμα από βάραθρα χρησιμοποιείτο και από άλλες αρχαίες ελληνικές πόλεις για τους ιερόσυλους , τους κακούργους κ.α. . Π.χ. στην Αθήνα ( πετούσαν τους καταδικασθέντες σε θάνατο ή τα πτώματά τους απ' την βορειοδυτική πλευρά της Ακρόπολης ) , στην Λευκάδα ( έριχναν τους εγκληματίες απ' τον Βράχο της Λευκάδας/Ακρωτήριο Λευκάτας - Βλ. και εδώ ) , στην Βοιωτία , στους Δελφούς ( γκρέμισαν αδίκως τον Αίσωπο απ' τις Φαιδριάδες Πέτρες
Από υψηλά σημεία γκρεμίστηκαν πρέσβεις του Δαρείου . Λέει ο Ηρόδοτος ( 7,133 ) :
Στην Αθήνα και τη Σπάρτη όμως ο Ξέρξης δεν έστειλε κήρυκες για να ζητήσουν γην και ύδωρ, κι ο λόγος ήταν ο εξής: όταν την πρώτη φορά ο Δαρείος έστειλε για τον ίδιο σκοπό, οι πρώτοι αυτούς που ήρθαν να ζητήσουν τους έριξαν στο βάραθρο, κι οι δεύτεροι σε πηγάδι και τους καλούσαν να πάρουν αποκεί γην και ύδωρ και να τα παν στο βασιλιά τους.
http://www.greek-language.gr/digitalRes ... 0&page=177
Κατά τον Πελοποννησιακό πόλεμο είχαμε το εξής γεγονός ( Θουκυδίδης Β 67 ) :
Στο τέλος του ίδιου καλοκαιριού, ο Κορίνθιος Αριστεύς, ο Ανήριστος, ο Νικόλαος και ο Πρατόδημος —πρέσβεις των Λακεδαιμονίων—, ο Τεγεάτης Τιμαγόρας και ο Αργείος Πόλλις που δεν είχε επίσημη ιδιότητα, ξεκίνησαν για την Ασία με σκοπό να πείσουν τον [ Πέρση ] Βασιλέα και χρήματα να τους δώσει και να συμπολεμήσει μαζί τους. Έφτασαν πρώτα στην Θράκη, στο βασίλειο του Σιτάλκη του Τήρεω, για να προσπαθήσουν να τον αποσπάσουν από την συμμαχία του με τους Αθηναίους και να τον πείσουν να στείλει στρατό στην Ποτίδαια, την οποία πολιορκούσαν πάντα οι Αθηναίοι. Λογάριαζαν ότι θα τους βοηθούσε να φτάσουν στον Ελλήσποντο για να συναντήσουν τον Φαρνάκη του Φαρναβάζου που θα τους εξασφάλιζε τα μέσα να πάνε στον Βασιλέα. Έτυχε, όμως, να βρίσκονται στου Σιτάλκη οι Αθηναίοι πρέσβεις Λέαρχος του Καλλιμάχου και Αμεινιάδης του Φιλήμονος που έπεισαν τον γιο του, Σάδοκο, (εκείνον που είχε πολιτογραφηθεί Αθηναίος **
http://www.greek-language.gr/digitalRes ... 73&page=68
** πολιτογράφηση λαθρομετανάστη "Αντετοκούμπο" της εποχής
Αυτό που λένε οι πηγές είναι πως τα μη αρτιμελή και δύσμορφα παιδιά της τάξης των Ομοίων αφήνονταν στους Αποθέτες , ένα βάραθρο κοντά στον Ταΰγετο . Επειδή τόσο οι Αποθέτες όσο και ο Καιάδας δήλωναν βαραθρώδη τόπο , δημιουργήθηκε σε νεότερες εποχές η εντύπωση πως αυτά τα δύο ταυτίζονταν.
Η εγκατάλειψη/απόθεση ανεπιθύμητων βρεφών δεν ήταν αποκλειστική πρακτική των Λακεδαιμονίων , αλλά κοινή πρακτική στον αρχαίο κόσμο. Μάλιστα εγκαταλείπονταν σε ναούς , άλση , σπίτια , σπηλιές , δάση κ.λπ. όχι μόνο δύσμορφα παιδιά , αλλά και αρτιμελή , τα οποία δεν μπορούσαν ή δεν ήθελαν να τα συντηρήσουν οι γονείς τους. Μόλις τον 6ο αι. επί Ιουστινιανού σταμάτησε αυτή η πρακτική , καθώς της επιβλήθηκε ως τιμωρία η θανατική ποινή. Απ' την άλλη, ο Λακεδαιμόνιος Όμοιος - σε αντίθεση με τους υπόλοιπους αρχαίους Έλληνες - δεν μπορούσε να εγκαταλείψει το αρτιμελές ανεπιθύμητο τέκνο το οποίο είχε περάσει επιτυχώς την ευγονική εξέταση απ' τους φυλέτες ( μη νόθο και αρτιμέλεια ) .
Λέει ο Πλούταρχος στον βίο του Λυκούργου :
Τὸ δὲ γεννηθὲν οὐκ ἦν κύριος ὁ γεννήσας τρέφειν, ἀλλ' ἔφερε λαβὼν εἰς τόπον τινὰ λέσχην καλούμενον, ἐν ᾧ καθήμενοι τῶν φυλετῶν οἱ πρεσβύτατοι καταμαθόντες τὸ παιδάριον, εἰ μὲν εὐπαγὲς εἴη καὶ ῥωμαλέον, τρέφειν ἐκέλευον, κλῆρον αὐτῷ τῶν ἐνακισχιλίων προσνείμαντες· εἰ δ' ἀγεννὲς καὶ ἄμορφον, ἀπέπεμπον εἰς τὰς λεγομένας Ἀποθέτας, παρὰ Ταΰγετον βαραθρώδη τόπον, ὡς οὔτε αὐτῷ ζῆν ἄμεινον ὂν οὔτε τῇ πόλει τὸ μὴ καλῶς εὐθὺς ἐξ ἀρχῆς πρὸς εὐεξίαν καὶ ῥώμην πεφυκός.
( Εκείνο που γεννιόταν δεν ήταν υπεύθυνος ο πατέρας να το αναθρέψει, αλλά παίρνοντάς το, το έφερνε σε κάποιον τόπο που καλούταν λέσχη, όπου κάθονταν οι γεροντότεροι της φυλής , οι οποίοι αφού εξέταζαν το παιδάριο , αν ήταν ευπαγές και ρωμαλέο , τον διέταζαν να το αναθρέψει, δίνοντάς του έναν από τους 9.000 κλήρους. Αν ήταν όμως αγεννές και άμορφο , το ξαπόστελναν στους λεγόμενους Αποθέτες, σε έναν βαραθρώδη τόπο κοντά στον Ταΰγετο, πιστεύοντας πως ήταν προτιμότερο και για το ίδιο και για την πόλη να μην ζήσει , αφού εξαρχής δεν είχε ευεξία και ρώμη. )
Ίσως κάτι να μην μας διέσωσαν οι αρχαίες πηγές σχετικά με την διαδικασία αν αναλογιστούμε πως ο βασιλιάς Αγησίλαος Β΄ ήταν χωλός και ισχνός.
Κλείνοντας να πω πως έχω διαβάσει πως το δύσμορφο παιδί αφηνόταν μόνο του στους Αποθέτες για 3 ημέρες και αν επιζούσε κατατασσόταν σε κάποια άλλη κοινωνική ομάδα , π.χ. στους Υπομείωνες. Ή πως αν το έβρισκαν περίοικοι και είλωτες το μεγάλωναν αυτοί αν ήθελαν. Καμία όμως πληροφορία απ' τις δύο δεν έχω καταφέρει να διασταυρώσω με πρωτογενή πηγή.
______________________________________________________________________________________________________________________________________________________
Επίμετρο
http://ikee.lib.auth.gr/record/68192/fi ... 07-183.pdf
Μοναδικές βασικές εξαιρέσεις στην αρνητική στάση απέναντι στην αναπηρία αποτέλεσαν η Θήβα και κυρίως η Αίγυπτος .
Κατά τον Αιλιανό, θηβαϊκός νόμος απαγόρευε την έκθεση. Αν ο πατέρας του νεογέννητου παιδιού ήταν πάμπτωχος και επομένως ανίκανος να θρέψει ένα ακόμη παιδί, όφειλε να το παραδώσει στις αρχές της πόλης. Επακολουθούσε μειοδοτικός διαγωνισμός. Το έπαιρνε όποιος πρόσφερε λιγότερα και το ανέτρεφε ως δούλο:
«Νόμος οὗτος Θηβαϊκὸς ὀρθῶς ἅμα καὶ φιλανθρώπως κείμενος ἐν τοῖς μάλιστα ὅτι οὐκ ἔξεστιν ἀνδρὶ Θηβαίῳ ἐκθεῖναι παιδίον οὐδὲ ἐς ἐρημίαν αὐτὸ ῥῖψαι θάνατον αὐτοῦ καταψηφισαμένῳ, ἀλλ' ἐὰν ᾖ πένης ἐς τὰ ἔσχατα ὁ τοῦ παιδὸς πατήρ, εἴτε ἄρρεν τοῦτο εἴτε θῆλύ ἐστιν, ἐπὶ τὰς ἀρχὰς κομίζειν ἐξ ὠδίνων τῶν μητρῴων σὺν τοῖς σπαργάνοις αὐτό· αἳ δὲ παραλαβοῦσαι ἀποδίδονται τὸ βρέφος τῷ τιμὴν ἐλαχίστην δόντι. ῥήτρα τε πρὸς αὐτὸν καὶ ὁμολογία γίνεται ἦ μὴν τρέφειν τὸ βρέφος καὶ αὐξηθὲν ἔχειν δοῦλον ἢ δούλην, θρεπτήρια αὐτοῦ τὴν ὑπηρεσίαν λαμβάνοντα ». ( Αἰλιανός, Ποικίλη Ἱστορία 2. 7. )
http://www.perseus.tufts.edu/hopper/tex ... hapter%3D7
Ο Στράβων (17. 2. 5) αναφέρει πως «τοῦτο δὲ τῶν μάλιστα ζηλουμένων παρ' αὐτοῖς (τοῖς Αιγυπτίοις) τὸ πάντα τρέφειν τὰ γεννώμενα παιδία». Το ίδιο εντοπίζουμε και στο Διόδωρο Σικελιώτη (1. 80. 3‐ 6), ο οποίος αναφερόμενος στις συνήθειες των Αιγυπτίων επισημαίνει πως αυτοί «τὰ γεννώμενα πάντα τρέφουσιν ἐξ ἀνάγκης ἕνεκα τῆς πολυανθρωπίας». Γιατί η πολυανθρωπία, συνεχίζει ο ίδιος, «ὡς ταύτης μέγιστα συμβαλλομένης πρὸς εὐδαιμονίαν χώρας τε καὶ πόλεων πρὸς εὐδαιμονίαν χώρας τε καὶ πόλεων, νόθον δ' οὐδένα τῶν γεννηθέντων νομίζουσιν, οὐδ' ἂν ἐξ ἀργυρωνήτου μητρὸς γεννηθῇ». Γι’ αυτό, «τὴν Αἴγυπτον συμβαίνει πολυανθρωπίᾳ διαφέρειν, καὶ διὰ τοῦτο πλείστας ἔχειν μεγάλων ἔργων κατασκευάς», προσθέτει. Και ο Πλίνιος ο Πρεσβύτερος (Historia Naturalis 11. 133) αναφέρει ειρωνικά πως στην Αίγυπτο τάιζαν ένα τερατόμορφο παιδί που είχε στην κάθε πλευρά του κεφαλιού του δύο μάτια, με τα οποία επιπλέον δεν έβλεπε.
