Ρεμπέτικο και Σμύρνη

[taxalata xalasa]

Ο Καζαντζίδης όταν τον τοποθετούσαν πιο μπελκάντο είχε απίστευτες ερμηνευτικές δυνατότητες. Η καταγωγή του και ο τύπος του τον οδήγησαν στο τουρκοκλαψιάρικο. Αν τον δούλευαν συνθέτες όπως το έκαναν κάποιοι, θα γινόταν καρούζο.

Μοιρολόγος. Ααααααααα ααα αααααα αααα αααααα ααααααααααααχ!

[Exodus]

Δεν υπάρχει «ρεμπέτικη μουσική», υπάρχουν «ρεμπέτικα τραγούδια» και τον όρο τον ξεχείλωσε ο Πετρόπουλος σε έναν αχταρμά όπου συμπεριέλαβε την μισή δισκογραφία και ότι άλλο του κατέβηκε. Με αυτόν τον όρο, «ρεμπέτικο» οι μεταγενέστεροι (οι τις δεκαετίας του '60-70, της αναβίωσης που λέμε, αυτοί που διάβασαν τον Πετρόπουλο) βάφτισαν όλο το προγενέστερο λαϊκό τραγούδι.

Τα τραγούδια τα έγραψαν μουσικοί, όχι εγκληματίες. Σίγουρα υπάρχουν αδέσποτα από 'δω κι από 'κει που κάποιο από αυτά το έγραψε κανένας φυλακόβιος την εποχή της ανώνυμης δημιουργίας, αλλά αυτά είναι λίγα και δεν είναι χαρακτηριστικά του είδους. Η ζωή την νύχτα έχει και υπόκοσμο, τα είπαμε αυτά.

Τα ρεμπέτικα τραγούδια έχουν μουσική, με χαρακτηριστικά δικά τους, και οργανικά, και συνθετικά, και εκτελεστικά. Το ότι στα ρεμπέτικα έχουμε συνήθως δύο μπουζούκια και το μπουζούκι παίζει και ακόρντα και όχι μόνο μελωδία όπως στο Λαϊκό, ή το ότι έχουμε εξάχορδο, και όχι την εξέλιξή του, και ότι οι ανδρικές φωνές δεν πληρούν πάντα κριτήρια μπελκάντο, είναι μουσικολογικά χαρακτηριστικά. Αυτό, σε συνδυασμό με την Ιστορία του, και την κοινωνιολογία του, το καθιστά μουσικό είδος. Στα μουσικά είδη είναι και τα τραγούδια, λέμε, το τραγούδι φάντο, δεν λέμε η φάντο μουσική, αλλά το φάντο είναι μουσικό είδος με την ευρεία έννοια.

[Exodus]

Ο Καζαντζίδης όταν τον τοποθετούσαν πιο μπελκάντο είχε απίστευτες ερμηνευτικές δυνατότητες. Η καταγωγή του και ο τύπος του τον οδήγησαν στο τουρκοκλαψιάρικο. Αν τον δούλευαν συνθέτες όπως το έκαναν κάποιοι, θα γινόταν καρούζο.

Μοιρολόγος. Ααααααααα ααα αααααα αααα αααααα ααααααααααααχ!

Αυτή η νύχτα μένει. Τουρκογύφτικο τραγούδι, μπορεί και κλεμμένο από Ινδία ή Ιράν, όπως η Ζιγκουάλα, που την άκουσα στην Τεχεράνη σε άψογα περσικά.

[Beria]

Δεν υπάρχει «ρεμπέτικη μουσική», υπάρχουν «ρεμπέτικα τραγούδια» και τον όρο τον ξεχείλωσε ο Πετρόπουλος σε έναν αχταρμά όπου συμπεριέλαβε την μισή δισκογραφία και ότι άλλο του κατέβηκε. Με αυτόν τον όρο, «ρεμπέτικο» οι μεταγενέστεροι (οι τις δεκαετίας του '60-70, της αναβίωσης που λέμε, αυτοί που διάβασαν τον Πετρόπουλο) βάφτισαν όλο το προγενέστερο λαϊκό τραγούδι.

Τα τραγούδια τα έγραψαν μουσικοί, όχι εγκληματίες. Σίγουρα υπάρχουν αδέσποτα από 'δω κι από 'κει που κάποιο από αυτά το έγραψε κανένας φυλακόβιος την εποχή της ανώνυμης δημιουργίας, αλλά αυτά είναι λίγα και δεν είναι χαρακτηριστικά του είδους. Η ζωή την νύχτα έχει και υπόκοσμο, τα είπαμε αυτά.

Τα ρεμπέτικα τραγούδια έχουν μουσική, με χαρακτηριστικά δικά τους, και οργανικά, και συνθετικά, και εκτελεστικά. Το ότι στα ρεμπέτικα έχουμε συνήθως δύο μπουζούκια και το μπουζούκι παίζει και ακόρντα και όχι μόνο μελωδία όπως στο Λαϊκό, ή το ότι έχουμε εξάχορδο, και όχι την εξέλιξή του, και ότι οι ανδρικές φωνές δεν πληρούν πάντα κριτήρια μπελκάντο, είναι μουσικολογικά χαρακτηριστικά. Αυτό, σε συνδυασμό με την Ιστορία του, και την κοινωνιολογία του, το καθιστά μουσικό είδος. Στα μουσικά είδη είναι και τα τραγούδια, λέμε, το τραγούδι φάντο, δεν λέμε η φάντο μουσική, αλλά το φάντο είναι μουσικό είδος με την ευρεία έννοια.

Αυτο

[Exodus]

Δεν υπάρχει «ρεμπέτικη μουσική», υπάρχουν «ρεμπέτικα τραγούδια» και τον όρο τον ξεχείλωσε ο Πετρόπουλος σε έναν αχταρμά όπου συμπεριέλαβε την μισή δισκογραφία και ότι άλλο του κατέβηκε. Με αυτόν τον όρο, «ρεμπέτικο» οι μεταγενέστεροι (οι τις δεκαετίας του '60-70, της αναβίωσης που λέμε, αυτοί που διάβασαν τον Πετρόπουλο) βάφτισαν όλο το προγενέστερο λαϊκό τραγούδι.

Τα τραγούδια τα έγραψαν μουσικοί, όχι εγκληματίες. Σίγουρα υπάρχουν αδέσποτα από 'δω κι από 'κει που κάποιο από αυτά το έγραψε κανένας φυλακόβιος την εποχή της ανώνυμης δημιουργίας, αλλά αυτά είναι λίγα και δεν είναι χαρακτηριστικά του είδους. Η ζωή την νύχτα έχει και υπόκοσμο, τα είπαμε αυτά.

Τα ρεμπέτικα τραγούδια έχουν μουσική, με χαρακτηριστικά δικά τους, και οργανικά, και συνθετικά, και εκτελεστικά. Το ότι στα ρεμπέτικα έχουμε συνήθως δύο μπουζούκια και το μπουζούκι παίζει και ακόρντα και όχι μόνο μελωδία όπως στο Λαϊκό, ή το ότι έχουμε εξάχορδο, και όχι την εξέλιξή του, και ότι οι ανδρικές φωνές δεν πληρούν πάντα κριτήρια μπελκάντο, είναι μουσικολογικά χαρακτηριστικά. Αυτό, σε συνδυασμό με την Ιστορία του, και την κοινωνιολογία του, το καθιστά μουσικό είδος. Στα μουσικά είδη είναι και τα τραγούδια, λέμε, το τραγούδι φάντο, δεν λέμε η φάντο μουσική, αλλά το φάντο είναι μουσικό είδος με την ευρεία έννοια.

Αυτο

Όπως λέμε και το Λαϊκό Τραγούδι, δεν λέμε η λαϊκή μουσική, γιατί μπαίνουμε σε άλλα πεδία. Λέμε, το Δημοτικό Τραγούδι, αλλά η Παραδοσιακή Μουσική.

[taxalata xalasa]

Ο Καζαντζίδης όταν τον τοποθετούσαν πιο μπελκάντο είχε απίστευτες ερμηνευτικές δυνατότητες. Η καταγωγή του και ο τύπος του τον οδήγησαν στο τουρκοκλαψιάρικο. Αν τον δούλευαν συνθέτες όπως το έκαναν κάποιοι, θα γινόταν καρούζο.

Μοιρολόγος. Ααααααααα ααα αααααα αααα αααααα ααααααααααααχ!

Αυτή η νύχτα μένει. Τουρκογύφτικο τραγούδι, μπορεί και κλεμμένο από Ινδία ή Ιράν, όπως η Ζιγκουάλα, που την άκουσα στην Τεχεράνη σε άψογα περσικά.

Έχουμε μπόλικους τέτοιους. Υπάρχει κοινό με ρίζες. Το αίμα νερό δεν γίνεται! Είναι γραμμένο στο DNA...

[Exodus]

Μοιρολόγος. Ααααααααα ααα αααααα αααα αααααα ααααααααααααχ!

Αυτή η νύχτα μένει. Τουρκογύφτικο τραγούδι, μπορεί και κλεμμένο από Ινδία ή Ιράν, όπως η Ζιγκουάλα, που την άκουσα στην Τεχεράνη σε άψογα περσικά.

Έχουμε μπόλικους τέτοιους. Υπάρχει κοινό με ρίζες. Το αίμα νερό δεν γίνεται! Είναι γραμμένο στο DNA...

Δεν απορρίπτω, και δεν καταδικάζω, άλλωστε στις καταβολές μου υπάρχουν αρκετοί καράμπαμπες που τα γουστάρουν, αλλά με κουράζουν, προσωπικά. Έχω μεγάλο σεβασμό στην ανατολίτικη μουσική, τρελαίνομαι για γυναικείες αραβικές φωνές, μου αρέσουν τα σμυρναίικα και τα πολίτικα, μου αρέσουν τα σεφαρδίτικα, αλλά όχι τα λαϊκά τουρκογύφτικα.

[taxalata xalasa]

Αυτή η νύχτα μένει. Τουρκογύφτικο τραγούδι, μπορεί και κλεμμένο από Ινδία ή Ιράν, όπως η Ζιγκουάλα, που την άκουσα στην Τεχεράνη σε άψογα περσικά.

Έχουμε μπόλικους τέτοιους. Υπάρχει κοινό με ρίζες. Το αίμα νερό δεν γίνεται! Είναι γραμμένο στο DNA...

Δεν απορρίπτω, και δεν καταδικάζω, άλλωστε στις καταβολές μου υπάρχουν αρκετοί καράμπαμπες που τα γουστάρουν, αλλά με κουράζουν, προσωπικά. Έχω μεγάλο σεβασμό στην ανατολίτικη μουσική, τρελαίνομαι για γυναικείες αραβικές φωνές, μου αρέσουν τα σμυρναίικα και τα πολίτικα, μου αρέσουν τα σεφαρδίτικα, αλλά όχι τα λαϊκά τουρκογύφτικα.

Εμένα μ'άρεσουν τα Ηπειρώτικα.

Και στο αργό...

[Exodus]

Έχουμε μπόλικους τέτοιους. Υπάρχει κοινό με ρίζες. Το αίμα νερό δεν γίνεται! Είναι γραμμένο στο DNA...

Δεν απορρίπτω, και δεν καταδικάζω, άλλωστε στις καταβολές μου υπάρχουν αρκετοί καράμπαμπες που τα γουστάρουν, αλλά με κουράζουν, προσωπικά. Έχω μεγάλο σεβασμό στην ανατολίτικη μουσική, τρελαίνομαι για γυναικείες αραβικές φωνές, μου αρέσουν τα σμυρναίικα και τα πολίτικα, μου αρέσουν τα σεφαρδίτικα, αλλά όχι τα λαϊκά τουρκογύφτικα.

Εμένα μ'άρεσουν τα Ηπειρώτικα.

Και στο αργό...

Με ζορίζουν τα ηπειρώτικα.

[Λίνο Βεντούρα]

Ως προγενέστερο λαϊκό τραγούδι αναφέρεσαι στο ρεμπέτικο του Πειραιά των τελών του 19ου - αρχών του 20ου αιώνα; Αν ναι, μια χαρά ρεμπέτικο είναι.
Ποια είναι κατ’εσέ τα στοιχεία που καθιστούν το προ 1922 ρεμπέτικο όχι απλώς διαφορετικό από το μετέπειτα, αλλά το καθιστούν μη ρεμπέτικο;

Και πώς φαντάζεσαι τον μουσικό στον Πειραιά το 1900; Με σπουδές σε ωδείο, πλούσια οικογένεια να τον στηρίζει οικονομικά, ή έβγαζε καλά νυχτοκάματα που είχε λύσει το προς το ζην κι ασχολιόταν μόνο με τη μουσική.
Υπήρχαν κι οι λιμενεργάτες, και οι εκδοροσφαγείς, κι υπήρχαν κι αυτοί που κάναν διαρρήξεις, ήταν νταβατζηδες. Και υπήρχαν και οι μάγκες που ήταν μαχαιροβγάλτες.
Και να μην ανήκαν κάποιοι ρεμπέτες σε αυτούς που κάναν βαριά εγκλήματα, ζούσαν και κάνανε παρέα με αυτούς.

Αυτό που βάφτισαν «ρεμπέτικο» οι αναβιωτές είναι προϊόν της επώνυμης δημιουργίας. Δηλαδή αναφέρονται στα λαϊκά τραγούδια από την αρχή της δισκογραφίας μέχρι πριν την φουρνιά τους. Αυτό είναι περίπου 30 χρόνια από το '25-'30 μέχρι το '55-'60. Οπότε πρακτικά δεν υπάρχει «ρεμπέτικο» πριν την δισκογραφία. Στην πραγματικότητα, βέβαια, παίζανε παρόμοια πράγματα, στην ταβέρνα φέρ' ειπείν. Παίζανε τραγούδια που αποτέλεσαν την βάση του λαικού τραγουδιού της επόμενης εποχής: της εποχής της δισκογραφίας.

Χαρακτηριστικά του ρεμπέτικου είναι:
Τρίλεπτη διάρκεια
Κυρίαρχοι μπουζουκομπαγλαμάδες στην
Συγκερασμένη κατά βάση ορχήστρα
Δυτική αρμονία πάνω σε παραδοσιακούς ελληνικούς δρόμους
Δημοτική γλώσσα, πολλές φορές με αργκώ


Ο μοθσικός του Πειραιά του 1900, αν είχε σπουδάσει σε ωδείο έπαιζε μαντολίνο, κιθάρα και βιολί. Αν ήταν φραγκάτος μπορεί αν είχε και πιάνο. Αυτοί παίζανε καντάδες. Αν ήταν φτωχαδάκι και δεν πήγε στο ωδείο αλλά είχε μουσική φλέβα, τότε έμαθε μπουζούκι ή κιθάρα ή και μαντολίνο από τον μπάρμπα του και οταν μεράκλωνε με τους φίλους του έριχνε καμιά πενιά στο καφενείο. Αν ήταν κανένα κουτσαβάκι εκεί παρά πέρα του σφύραγε να του παίξει κανέναν σκοπό για να κάνει μια σβούρα, και τότε μπορεί να του έπαιζε κανένα μάγκικο από αυτά που του έδειξε ο μπάρμπας του.

[sys3x]

Ο Στέλιος, 49 χρόνια τώρα

Μλκ μου, δεν πρόλαβα καν να πατήσω υποβολή...
Μέ 'σκιαξες.

Αφού ρε έχει και Εβραίους τραγουδιστές, ρέπλικες του Στέλιου, που υπάρχουν για να παίζουν μόνο τραγούδια του

Ναι, το ξέρω.
Είδωλό!

[sys3x]

Δεν απορρίπτω, και δεν καταδικάζω, άλλωστε στις καταβολές μου υπάρχουν αρκετοί καράμπαμπες που τα γουστάρουν, αλλά με κουράζουν, προσωπικά. Έχω μεγάλο σεβασμό στην ανατολίτικη μουσική, τρελαίνομαι για γυναικείες αραβικές φωνές, μου αρέσουν τα σμυρναίικα και τα πολίτικα, μου αρέσουν τα σεφαρδίτικα, αλλά όχι τα λαϊκά τουρκογύφτικα.

Εμένα μ'άρεσουν τα Ηπειρώτικα.

Και στο αργό...

Με ζορίζουν τα ηπειρώτικα.

Τα ηπειρώτικα ΓΑΜΑΝΕ.

[ΠΑΓΧΡΗΣΤΟΣ]

Αυτό που βάφτισαν «ρεμπέτικο» οι αναβιωτές

Δεν περίμενε βέβαια τους αναβιωτές για να βαφτιστεί
Μόνο του βαφτίστηκε μέσω των ετικετών των δίσκων γραμμοφώνου
Πρώτα "βαφτίσια" περί το 1912 με τον δίσκο "ΑΠΟΝΙΑ" από την Κων/πολη




Την ίδια ακριβώς χρονική στιγμή (12/8/1912) πρωτοσυναντάμε να βαφτίζεται "ρεμπέτικο" και στιχούργημα στον περίφημο ΚΟΠΑΝΟ της Σμύρνης:

Μια προξενειά της κόρης σου
σούστειλα απ’ τα πέρσι
και συ καλέ φοβήθηκες
μην τύχη και ξεπέση

Πως είμαι δουλευτάδικο
παιδί, καλά γνωρίζεις
και ξέρεις η πολλή δουλειά
ποσώς δε με φοβίζει!!!

Μ’ αν θέλεις να βεβαιωθής
καλλίτερα ακόμα
έλα στα σύκα να με δης
πώς φτιάνω «μακαρόνια»

Τώρα που στάπα όλ’ αυτά
έλα με την ευχή σου
δώσε μου τη Θοδώρα σου
και κάνε με παιδί σου

Αν όμως και μου τ’ αρνηθής
αυτό που σου ζητάω
τότε -στο λέγω φανερά…-
νύχτα θα σου την πάρω

[Λίνο Βεντούρα]

Αυτό που βάφτισαν «ρεμπέτικο» οι αναβιωτές

Δεν περίμενε βέβαια τους αναβιωτές για να βαφτιστεί
Μόνο του βαφτίστηκε μέσω των ετικετών των δίσκων γραμμοφώνου
Πρώτα "βαφτίσια" περί το 1912 με τον δίσκο "ΑΠΟΝΙΑ" από την Κων/πολη

Ναι. Και το Τικ-τακ, αν θυμάμαι καλά, γράφει «ρεμπέτικο» στην ετικέτα. Της ίδιας εποχής. Βλέπεις, ή μάλλον ακούς να έχει κάποια σχέση με την «μοντέρνα» αντίληψη του όρου (βλ. Ερμής στην πρώτη σελίδα) περι χασισιών και υποκόσμου; Πρόκειται για ελαφρά κανταδόρικα τραγούδια και στις δυο περιπτώσεις.

Κανένας πριν τους αναβιωτές δεν είπε ποτέ «παίζω ρεμπέτικα». «Λαϊκά τραγούδια» τα λέγανε γενικά. Το «ρεμπέτης/ρεμπέτικο» ήταν κάτι σαν ευφημισμός (κυριολεκτικά)

[Exodus]

Εμένα μ'άρεσουν τα Ηπειρώτικα.

Και στο αργό...

Με ζορίζουν τα ηπειρώτικα.

Τα ηπειρώτικα ΓΑΜΑΝΕ.

Δεν αμφιβάλλω, ρε συ, αλλά βιωματικά είμαι αμόρφωτος σε αυτά. Δεν τα ευχαριστιέμαι, τα βαριέμαι. Είναι σα να βάζεις Ιάνη Ξενάκη σε έναν που θέλει να ακούει Κοντολάζο. Δεν τα παλεύεω.