ΕΝΑ ΑΡΘΡΟ ΤΟΥ ΠΑΤΕΡΑ ΟΛΩΝ ΤΩΝ ΛΑΩΝ ΣΤΗΝ ΠΡΑΒΝΤΑ ΤΟ 1951

[ΤΑΥΓΕΤΗΣ]

Ναι αυτουνου που ο Ριτσος ελεγε οτι φυσαει την φωτια κατω απο το τσουκαλι της γιαγιας για να ψησει το φαγητο της.πανταχου παρων ο πατερουλης..
Οι κακοι ιμπεριαλιστες δεν τον αφησαν να φυσιξει την φωτια σε ολα ταβ τσουκαλια του κοσμου.Αχ τι εγκληματιες αυτοι οι καπιταλιστες το λεει και ο μπογιοπουλος ,ο κουστουμπας τα τερατα αυτα της λογικης.

Άρθρο του Ι.Β.Στάλιν το 1951, στο οποίο απαντάει σε δήλωση Άγγλου υπουργού εξωτερικών Μόρισον για θέματα εσωτερικής και εξωτερικής πολιτικής της ΕΣΣΔ.


Ο κύριος Μόρισον θέτει στη δήλωσή του δυο ομάδες ζητημάτων: ζητήματα εσωτερικής και εξωτερικής πολιτικής.

1. Εσωτερική πολιτική

Ο κύριος Μόρισον ισχυρίζεται ότι στη Σοβιετική Ενωση δεν υπάρχει ελευθερία του λόγου, ελευθερία του Τύπου, ελευθερία του ατόμου.

Ο κ. Μόρισον κάνει μεγάλο λάθος. Σε καμιά χώρα δεν υπάρχει τόση ελευθερία του λόγου, του Τύπου, του ατόμου, των οργανώσεων για τους εργάτες, τους αγρότες, για τη διανόηση, όση στη Σοβιετική Ενωση. Πουθενά δεν υπάρχουν τόσες εργατικές και αγροτικές λέσχες, τόσες εργατικές και αγροτικές εφημερίδες, όσες στη Σοβιετική Ενωση. Δεν είναι για κανέναν μυστικό ότι ολόκληρη η εργατική τάξη, κυριολεκτικά όλοι οι εργάτες της ΕΣΣΔ είναι οργανωμένοι στα συνδικάτα, όπως και όλοι οι αγρότες είναι οργανωμένοι σε συνεταιρισμούς.

Το γνωρίζει άραγε αυτό ο κ. Μόρισον; Είναι ολοφάνερο ότι δεν το γνωρίζει. Κάτι περισσότερο, προφανώς ούτε θέλει να το γνωρίζει, προτιμάει να αντλεί υλικό από παράπονα εκπροσώπων των Ρώσων καπιταλιστών και τσιφλικάδων που εκδιώχθηκαν από την ΕΣΣΔ με τη θέληση του σοβιετικού λαού.

Στην ΕΣΣΔ δεν υπάρχει ελευθερία του λόγου, του Τύπου, των οργανώσεων για τους εχθρούς του λαού, για τους τσιφλικάδες και τους καπιταλιστές που ανέτρεψε η επανάσταση. Δεν υπάρχει ελευθερία επίσης για τους αδιόρθωτους κλέφτες, για τους σταλμένους από την εξωτερική κατασκοπία δολιοφθορείς, τρομοκράτες, δολοφόνους, για εκείνους τους εγκληματίες που πυροβόλησαν τον Λένιν, σκότωσαν τους Βολοντάρσκι, Ουρίτσκι, Κίροφ, δηλητηρίασαν τον Μαξίμ Γκόρκι, τον Κούιμπισεφ. Όλοι αυτοί οι εγκληματίες, ξεκινώντας από τους τσιφλικάδες και τους καπιταλιστές έως τους τρομοκράτες, τους κλέφτες, τους φονιάδες και τους υπονομευτές, επιδιώκουν να επαναφέρουν στην ΕΣΣΔ τον καπιταλισμό, να επαναφέρουν την εκμετάλλευση ανθρώπου από άνθρωπο και να πλημμυρίσουν τη χώρα με το αίμα των εργατών και των αγροτών. Οι φυλακές και τα στρατόπεδα εργασίας υπάρχουν μόνο γι' αυτούς τους κυρίους και μόνο γι' αυτούς.

Μήπως γι' αυτούς τους κυρίους επιδιώκει ο κ. Μόρισον την ελευθερία του λόγου, του Τύπου, του ατόμου; Μήπως ο κ. Μόρισον νομίζει ότι οι λαοί της ΕΣΣΔ θα συμφωνήσουν να δώσουν σ' αυτούς τους κυρίους την ελευθερία του λόγου, του Τύπου, του ατόμου, άρα και την ελευθερία εκμετάλλευσης των εργαζομένων;

Ο κ. Μόρισον αποσιωπά τις άλλες ελευθερίες, που έχουν βαθύτερη σημασία από την ελευθερία του λόγου, του Τύπου κλπ., δηλαδή δε λέει τίποτα για την ελευθερία από την εκμετάλλευση, για την ελευθερία από τις οικονομικές κρίσεις, από την ανεργία, από τη φτώχεια. Ισως, ο κ. Μόρισον δε γνωρίζει ότι όλες αυτές οι ελευθερίες από καιρό ήδη υπάρχουν στη Σοβιετική Ενωση; Διότι αυτές ακριβώς οι ελευθερίες αποτελούν τη βάση όλων των άλλων ελευθεριών. Μήπως ο κ. Μόρισον αποσιωπά ντροπαλά αυτές τις βασικές ελευθερίες, γιατί αυτές οι ελευθερίες, δυστυχώς, δεν υπάρχουν στην Αγγλία και οι Αγγλοι εργάτες εξακολουθούν ακόμα να βρίσκονται υπό το ζυγό της εκμετάλλευσης από τους καπιταλιστές, παρότι στην Αγγλία ήδη έξι χρόνια βρίσκεται στην εξουσία το κόμμα των εργατικών;

Ο κ. Μόρισον ισχυρίζεται ότι η κυβέρνηση των εργατικών είναι σοσιαλιστική κυβέρνηση, ότι οι ραδιοφωνικές εκπομπές, που οργανώνονται υπό τον έλεγχο μιας τέτοιας κυβέρνησης δεν πρέπει να συναντούν εμπόδια από μέρους των Σοβιέτ.

Δυστυχώς, δεν μπορούμε να συμφωνήσουμε με τον κ. Μόρισον. Τον πρώτο καιρό μετά τον ερχομό στην εξουσία των εργατικών μπορούσε κανείς να νομίσει ότι η κυβέρνησή τους θα ακολουθήσει το δρόμο του σοσιαλισμού. Ωστόσο, αργότερα αποδείχτηκε πως η κυβέρνηση των εργατικών πολύ λίγο διαφέρει από οποιαδήποτε αστική κυβέρνηση, που προσπαθεί να διατηρήσει το καπιταλιστικό σύστημα και να εξασφαλίσει για τους καπιταλιστές εντυπωσιακά κέρδη.

Πράγματι, στην Αγγλία τα κέρδη των καπιταλιστών αυξάνουν χρόνο με χρόνο, ενώ ο μισθός των εργατών παραμένει παγωμένος και, μάλιστα, η κυβέρνηση των εργατικών υποστηρίζει αυτό το αντεργατικό, εκμεταλλευτικό καθεστώς με όλα τα μέτρα μέχρι και τη δίωξη και τη σύλληψη εργατών. Μπορούμε μήπως να ονομάσουμε σοσιαλιστική μια παρόμοια κυβέρνηση;

Θα μπορεί κανείς να σκεφτεί ότι με τον ερχομό στην εξουσία των εργατικών θα καταργηθεί η καπιταλιστική εκμετάλλευση, θα ληφθούν μέτρα για τη συστηματική μείωση των τιμών στα εμπορεύματα μαζικής κατανάλωσης, θα βελτιωθεί ριζικά η υλική κατάσταση των εργαζομένων. Αντ' αυτού έχουμε στην Αγγλία την αύξηση των κερδών των καπιταλιστών, το πάγωμα των μισθών των εργατών, αύξηση των τιμών στα εμπορεύματα μαζικής κατανάλωσης κλπ. Οχι, δεν μπορούμε να ονομάσουμε σοσιαλιστική μια τέτοια πολιτική.

Σε ό,τι αφορά τις ραδιοφωνικές εκπομπές για τη Σοβιετική Ενωση (Μπι-Μπι-Σι), αυτές, όπως είναι γνωστό, στις περισσότερες περιπτώσεις αποβλέπουν στο να ενθαρρύνουν τους εχθρούς του σοβιετικού λαού στην επιδίωξή τους για την επαναφορά της καπιταλιστικής εκμετάλλευσης. Εννοείται ότι τα Σοβιέτ δεν μπορούν να υποστηρίξουν μια τέτοια αντιλαϊκή προπαγάνδα που επιπλέον αποτελεί ανάμειξη στις εσωτερικές υποθέσεις της ΕΣΣΔ.

Ο κ. Μόρισον ισχυρίζεται πως η σοβιετική εξουσία στην ΕΣΣΔ είναι μονοπωλιακή εξουσία, επειδή αντιπροσωπεύει την εξουσία ενός κόμματος, του κόμματος των κομμουνιστών. Αν σκέφτεται κανείς έτσι, τότε και η κυβέρνηση των εργατικών είναι επίσης μονοπωλιακή κυβέρνηση, μιας και αντιπροσωπεύει την εξουσία ενός κόμματος, του κόμματος των εργατικών.

Το ζήτημα, ωστόσο, δεν έγκειται σ' αυτό. Το ζήτημα είναι ότι οι κομμουνιστές στην ΕΣΣΔ, πρώτο, δε δρουν μεμονωμένα, αλλά σε συνασπισμό με εξωκομματικούς, και, δεύτερο, στην ιστορική ανέλιξη της ΕΣΣΔ το κόμμα των κομμουνιστών αποδείχτηκε το μοναδικό αντικαπιταλιστικό, λαϊκό κόμμα.

Στη διάρκεια των τελευταίων πενήντα χρόνων οι λαοί της Σοβιετικής Ενωσης δοκίμασαν στην πράξη όλα τα κύρια κόμματα που υπήρχαν στη Ρωσία: το κόμμα των τσιφλικάδων (μαυροεκατοντάρχες), το κόμμα των καπιταλιστών (καντέτοι), το κόμμα των μενσιβίκων (δεξιοί «σοσιαλιστές»), το κόμμα των σοσιαλεπαναστατών (προστάτες των κουλάκων), το κόμμα των κομμουνιστών. Οι λαοί της χώρας μας κατά την εξέλιξη των επαναστατικών γεγονότων στην ΕΣΣΔ πέταξαν στην άκρη όλα τα αστικά κόμματα κι έκαναν την επιλογή υπέρ του κόμματος των κομμουνιστών, θεωρώντας ότι αυτό το κόμμα είναι το μοναδικό αντιτσιφλικάδικο και αντικαπιταλιστικό κόμμα. Είναι ιστορικό γεγονός. Είναι ευνόητο ότι οι λαοί της ΕΣΣΔ υποστηρίζουν εξ ολοκλήρου το δοκιμασμένο στις μάχες κομμουνιστικό κόμμα.

Τι μπορεί να αντιπαραθέσει σ' αυτό το ιστορικό γεγονός ο κ. Μόρισον; Δε νομίζει άραγε ο κ. Μόρισον ότι για χάρη ενός αμφιβόλου παιχνιδιού αντιπολίτευσης θα έπρεπε να πισωγυρίσει ο τροχός της ιστορίας και να αναστηθούν αυτά τα από καιρό νεκρά κόμματα;

2. Εξωτερική πολιτική

Ο κ. Μόρισον ισχυρίζεται ότι η κυβέρνηση των εργατικών τάσσεται υπέρ της διαφύλαξης της ειρήνης, ότι αυτή δεν απειλεί με τίποτα τη Σοβιετική Ενωση, ότι το Βορειοατλαντικό Σύμφωνο είναι αμυντικό σύμφωνο και όχι επιθετικό, ότι αν η Αγγλία μπήκε στο δρόμο του κυνηγητού των εξοπλισμών, είναι γιατί αναγκάζεται να το κάνει αυτό, επειδή μετά τον Β΄ Παγκόσμιο Πόλεμο η Σοβιετική Ενωση δεν αποστράτευσε επαρκώς το στρατό της.

Σε όλους τους ισχυρισμούς του κ. Μόρισον δεν υπάρχει ούτε μια στάλα αλήθειας.

Αν η κυβέρνηση των εργατικών πράγματι είναι υπέρ της διαφύλαξης της ειρήνης, τότε γιατί απορρίπτει το Σύμφωνο Ειρήνης ανάμεσα στις πέντε δυνάμεις [1], γιατί τάσσεται κατά της μείωσης του εξοπλισμού όλων των μεγάλων δυνάμεων, γιατί τάσσεται κατά της απαγόρευσης των ατομικών όπλων, γιατί καταδιώκει τους ανθρώπους που υπερασπίζονται την υπόθεση της ειρήνης, γιατί δεν απαγορεύει την προπαγάνδα του πολέμου στην Αγγλία;

Ο κ. Μόρισον επιθυμεί να τον πιστέψουν στα λόγια. Όμως οι Σοβιετικοί άνθρωποι δεν μπορούν να πιστέψουν οποιονδήποτε στα λόγια, απαιτούν έργα και όχι διακηρύξεις.

Ανυπόστατοι είναι επίσης οι ισχυρισμοί του κ. Μόρισον ότι η ΕΣΣΔ μετά τον Β΄ Παγκόσμιο Πόλεμο δεν αποστράτευσε επαρκώς το στρατό της. Η σοβιετική κυβέρνηση έχει ήδη επίσημα δηλώσει ότι αποστράτευσε 32 ηλικίες, ότι ο στρατός της είναι σήμερα περίπου ο ίδιος ως προς το μέγεθός του, όπως και στη διάρκεια της ειρηνικής περιόδου πριν από τον Β΄ Παγκόσμιο Πόλεμο, ότι οι στρατοί των Αγγλων και των Αμερικανών ως προς τα μεγέθη τους, αντίθετα, είναι κατά δυο φορές μεγαλύτεροι απ' ό,τι πριν από τον Β΄ Παγκόσμιο Πόλεμο. Ωστόσο, σ' αυτά τα ακαταμάχητα γεγονότα εξακολουθούν να αντιπαραθέτουν αβάσιμους ισχυρισμούς.

Μήπως, ο κ. Μόρισον θα ήθελε η ΕΣΣΔ να μην έχει στρατό, αρκετό για την άμυνά της; Ο στρατός γενικά αποτελεί μεγάλο βάρος για τον κρατικό προϋπολογισμό και οι Σοβιετικοί άνθρωποι πρόθυμα θα προχωρούσαν στην κατάργηση του τακτικού στρατού, αν δεν υπήρχε η απειλή απ' έξω. Η εμπειρία όμως του 1918-1920, όταν οι Αγγλοι, οι Αμερικανοί, οι Γάλλοι (από κοινού με τους Ιάπωνες) επιτέθηκαν κατά της Σοβιετικής Ενωσης, προσπάθησαν να αποσπάσουν από την ΕΣΣΔ την Ουκρανία, τον Καύκασο, την Κεντρική Ασία, την Απω Ανατολή, την περιοχή Αρχάγκελσκ και καταδυνάστευαν επί τρία χρόνια τη χώρα μας, αυτή η εμπειρία μας διδάσκει ότι η ΕΣΣΔ πρέπει να έχει έναν ορισμένο ελάχιστα αναγκαίο τακτικό στρατό, ώστε να υπερασπιστεί την ανεξαρτησία της από τους ιμπεριαλιστές κατακτητές. Δεν υπήρξε μια τέτοια περίπτωση στην ιστορία που οι Ρώσοι να έχουν επιτεθεί στο έδαφος της Αγγλίας, αλλά η ιστορία γνωρίζει μια σειρά περιπτώσεων, όταν οι Αγγλοι έχουν επιτεθεί στο έδαφος των Ρώσων και το κατέλαβαν.

Ο κ. Μόρισον ισχυρίζεται ότι οι Ρώσοι αρνήθηκαν τη συνεργασία με την Αγγλία στο γερμανικό ζήτημα [2], στο ζήτημα της ανόρθωσης της Ευρώπης. Πρόκειται για σκέτη αναλήθεια. Είναι ζήτημα αν ο κ. Μόρισον πιστεύει στη δήλωσή του. Στην πραγματικότητα, όπως είναι γνωστό, δεν αρνήθηκαν τη συνεργασία οι Ρώσοι, αλλά οι Αγγλοι και οι Αμερικανοί, μιας και γνώριζαν ότι οι Ρώσοι δε θα συναινέσουν στην αποκατάσταση του φασισμού στη Γερμανία, στη μετατροπή της Δυτικής Γερμανίας σε βάση για επίθεση.

Σε ό,τι αφορά τη συνεργασία για την οικονομική ανόρθωση της Ευρώπης, η ΕΣΣΔ όχι μόνο δεν αρνήθηκε μια τέτοια συνεργασία, αλλά, αντίθετα, η ίδια πρότεινε να πραγματοποιηθεί πάνω στις αρχές της ισοτιμίας και της τήρησης της κυριαρχίας των ευρωπαϊκών χωρών χωρίς οποιαδήποτε επιβολή απ' έξω, χωρίς την επιβολή των Ηνωμένων Πολιτειών της Αμερικής, χωρίς την υποδούλωση των χωρών της Ευρώπης από τις Ηνωμένες Πολιτείες της Αμερικής.

Επίσης ανυπόστατοι είναι οι ισχυρισμοί του κ. Μόρισον ότι οι κομμουνιστές ήρθαν στην εξουσία στις λαϊκοδημοκρατικές χώρες με τη βία, ότι η Κομινφόρμ [3] ασχολείται με την προπαγάνδα βίαιων ενεργειών. Μόνο άνθρωποι, που βάζουν για σκοπό τους να συκοφαντήσουν τους κομμουνιστές, μπορούν να επιτρέπουν στον εαυτό τους τέτοιους ισχυρισμούς.

Στην πραγματικότητα, όπως είναι γνωστό, οι κομμουνιστές ήρθαν στην εξουσία στις λαϊκοδημοκρατικές χώρες με γενικές εκλογές. Φυσικά, οι λαοί αυτών των χωρών πέταξαν έξω τους εκμεταλλευτές και κάθε λογής πράκτορες της ξένης κατασκοπίας. Αλλά αυτή είναι ήδη η βούληση του λαού. Φωνή λαού - φωνή θεού.

Σε ό,τι αφορά την Κομινφόρμ, μόνο άνθρωποι που έχασαν κάθε συναίσθηση του μέτρου, μπορούν να ισχυρίζονται ότι ασχολείται με την προπαγάνδα βίαιων ενεργειών. Η φιλολογία της Κομινφόρμ έχει δημοσιευτεί και δημοσιεύεται. Είναι γνωστή σε όλους. Αυτή διαψεύδει πλήρως τις συκοφαντικές επινοήσεις κατά των κομμουνιστών.

Πρέπει να πούμε γενικά ότι η μέθοδος της βίας και των βίαιων ενεργειών δεν είναι μέθοδος των κομμουνιστών. Αντίθετα, η ιστορία λέει ότι ακριβώς οι εχθροί του κομμουνισμού και κάθε είδους πράκτορες των ξένων κατασκοπιών χρησιμοποιούν τη μέθοδο της βίας και των βίαιων ενεργειών. Δε χρειάζεται να πάμε μακριά για παραδείγματα. Μόλις πρόσφατα, σε σύντομο διάστημα, δολοφόνησαν τον πρωθυπουργό του Ιράν, τον πρωθυπουργό του Λιβάνου, τον βασιλιά της Υπεριορδανίας. Ολες αυτές οι δολοφονίες διαπράχθηκαν με σκοπό τη βίαια αλλαγή του καθεστώτος σ' αυτές τις χώρες. Ποιος τους δολοφόνησε; Μήπως οι κομμουνιστές, οπαδοί της Κομινφόρμ; Μα την αλήθεια, δεν είναι αστείο να μπαίνει ένα τέτοιο ερώτημα; Μήπως ο κ. Μόρισον, ως πιο ενήμερος, θα μας βοηθήσει να ξεκαθαρίσουμε αυτή την υπόθεση;

Ο κ. Μόρισον ισχυρίζεται ότι το Βορειοατλαντικό Σύμφωνο είναι αμυντικό σύμφωνο, ότι δεν έχει επιθετικούς σκοπούς, ότι, αντίθετα, στρέφεται κατά της επίθεσης.

Αν αυτό είναι σωστό, γιατί οι πρωταγωνιστές αυτού του συμφώνου δεν πρότειναν στην ΕΣΣΔ να συμμετάσχει σ' αυτό το σύμφωνο; Γιατί περιχαρακώθηκαν από τη Σοβιετική Ενωση; Γιατί το σύναψαν πίσω από τις πλάτες της ΕΣΣΔ; Μήπως η ΕΣΣΔ δεν απέδειξε ότι ξέρει και επιθυμεί να αγωνιστεί ενάντια στην επίθεση, για παράδειγμα, ενάντια στη χιτλερική και ιαπωνική επίθεση; Μήπως η ΕΣΣΔ πάλεψε χειρότερα ενάντια στην επίθεση, απ' ό,τι, ας πούμε, η Νορβηγία, που είναι μέλος του Συμφώνου; Πώς να εξηγηθεί αυτή η καταπληκτική ανακολουθία, για να μην πούμε κάτι περισσότερο;

Αν το Βορειοατλαντικό Σύμφωνο είναι αμυντικό σύμφωνο, γιατί οι Αγγλοι και οι Αμερικανοί δε συμφώνησαν με την πρόταση της σοβιετικής κυβέρνησης να συζητηθεί στο Συμβούλιο Υπουργών Εξωτερικών ο χαρακτήρας αυτού του Συμφώνου; Οπως είναι γνωστό, η σοβιετική κυβέρνηση πρότεινε να εξεταστούν στο Συμβούλιο Υπουργών Εξωτερικών όλα τα σύμφωνα που έχουν συνάψει αυτοί με άλλες χώρες. Γιατί οι Αγγλοι και οι Αμερικανοί φοβούνται να πουν την αλήθεια για το σύμφωνο αυτό και αρνήθηκαν να συζητηθεί το Βορειοατλαντικό Σύμφωνο; Μήπως γιατί το Βορειοατλαντικό Σύμφωνο περιέχει θέσεις για επίθεση κατά της ΕΣΣΔ και ότι οι πρωτοστάτες του Συμφώνου αναγκάζονται να το κρύψουν αυτό από την κοινή γνώμη; Μήπως γι' αυτό δε συμφώνησε η κυβέρνηση των εργατικών να μετατρέψει την Αγγλία σε στρατιωτική - αεροπορική βάση των Ηνωμένων Πολιτειών της Αμερικής για επίθεση κατά της Σοβιετικής Ενωσης;

Να, γιατί οι Σοβιετικοί άνθρωποι θεωρούν το Βορειοατλαντικό Σύμφωνο ως επιθετικό σύμφωνο που στρέφεται κατά της ΕΣΣΔ.

Αυτό φαίνεται ιδιαίτερα ξεκάθαρα από τις επιθετικές ενέργειες των αγγλοαμερικανικών κυρίαρχων κύκλων στην Κορέα. Πέρασε ήδη περισσότερο από ένας χρόνος που τα αγγλοαμερικανικά στρατεύματα βασανίζουν τον ελευθερόφιλο και ειρηνικό λαό της Κορέας, καταστρέφουν τα κορεάτικα χωριά και πόλεις, σκοτώνουν γυναίκες, παιδιά και γέρους. Μπορούν άραγε αυτές οι αιματηρές πράξεις των αγγλοαμερικανικών στρατευμάτων να ονομαστούν άμυνα; Ποιος μπορεί να υποστηρίξει ότι τα αγγλικά στρατεύματα στην Κορέα προασπίζουν την Αγγλία από τον κορεάτικο λαό; Δε θα ήταν άραγε εντιμότερο να αποκαλεστούν αυτές οι ενέργειες στρατιωτική επίθεση;

Ας αναφέρει ο κ. Μόρισον έστω κι έναν Σοβιετικό στρατιώτη που θα άδειαζε το όπλο του ενάντια σε κάποιον ειρηνικό λαό. Δεν υπάρχει τέτοιος στρατιώτης! Ας μας εξηγήσει όμως καθαρά ο κ. Μόρισον, γιατί οι Αγγλοι στρατιώτες σκοτώνουν στην Κορέα τους ειρηνικούς κατοίκους; Γιατί και ο ίδιος ο Αγγλος στρατιώτης πεθαίνει μακριά από την πατρίδα του σε ξένο τόπο;

Να, γιατί οι Σοβιετικοί άνθρωποι θεωρούν τους σημερινούς Αγγλοαμερικανούς πολιτικούς ως υποκινητές νέου παγκόσμιου πολέμου.

«Πράβντα» Νο 213, 1 Αυγούστου 1951

ΣΗΜΕΙΩΣΕΙΣ:
1. Οι πέντε δυνάμεις που αναφέρει ο Ι. Β. Στάλιν ήταν η Σοβιετική Ενωση, η Αγγλία, οι ΗΠΑ, η Κίνα και η Γαλλία.

2. Το μεταπολεμικό μέλλον της Γερμανίας συμφωνήθηκε από τις Δυνάμεις του αντιχιτλερικού συνασπισμού (ΕΣΣΔ, ΗΠΑ, Αγγλία, Γαλλία), στη Διάσκεψη του Πότσνταμ. Προβλεπόταν η κατοχή της ηττημένης Γερμανίας απ' αυτές τις Δυνάμεις, με σκοπό τη δημιουργία ενός ενιαίου γερμανικού κράτους, αποστρατιωτικοποιημένου, αποναζιστικοποιημένου, δημοκρατικά οργανωμένου και απ' αυτή την άποψη ο γερμανικός λαός, θύμα και αυτός του χιτλερισμού και του πολέμου, να καθοδηγηθεί στη δράση για τη συγκρότηση αυτού του κράτους. Η συμφωνία παραβιάστηκε από τις ΗΠΑ, Αγγλία και Γαλλία που ήλεγχαν το δυτικό τμήμα της Γερμανίας. Τα ναζιστικά στρατεύματα δε διαλύονταν, το χιτλερικό κράτος έμενε ανέπαφο, οι εγκληματίες πολέμου προστατεύονταν.

Αλλά οι ιμπεριαλιστικές δυνάμεις προχώρησαν παραπέρα στη διάσπαση της Γερμανίας. Ετσι το 1947 ενώθηκαν η αμερικανική και η βρετανική ζώνη κατοχής στη διζωνία. Το Μάρτη 1948 συνεδρίασε για τελευταία φορά το Συμμαχικό Συμβούλιο Ελέγχου, που ήταν το αρμόδιο όργανο εξουσίας στη Γερμανία ως την πλήρη εφαρμογή της Συμφωνίας του Πότσνταμ και τη δημιουργία του νέου γερμανικού κράτους. Τον Ιούνη του 1948 ΗΠΑ, Αγγλία και Γαλλία προχωρούν στο δυτικό μέρος της Γερμανίας στην εισαγωγή του προσανατολισμένου στο δολάριο μάρκου-Γ. Η διαχωριστική γραμμή προς τη σοβιετική ζώνη κατοχής έγινε νομισματικό, και πρακτικά κρατικό, σύνορο. Τον ίδιο μήνα οι ιμπεριαλιστικές δυνάμεις με τις «Συστάσεις του Λονδίνου» ανήγγειλαν το σχηματισμό ενός δυτικογερμανικού κράτους και έδωσαν ανάλογες οδηγίες σε πολιτικούς των δυτικών ζωνών. Το Σεπτέμβρη του 1948 συγκροτήθηκε σε σώμα στη Βόννη το Κοινοβουλευτικό Συμβούλιο του δυτικού μέρους. Αυτό ψήφισε το Μάη του 1949 ένα Σύνταγμα, το βασικό νόμο για την Ομοσπονδιακή Δημοκρατία της Γερμανίας. Με τη συνεδρίαση του Μπούντεσταγκ στη Βόννη και το σχηματισμό κυβέρνησης με τον χριστιανοδημοκράτη Κόνραντ Αντενάουερ σαν καγκελάριο το Σεπτέμβρη του 1949 είχε συντελεστεί η διάσπαση της Γερμανίας.

3. Κομινφόρμ: Διεθνές Γραφείο Πληροφοριών που συγκροτήθηκε στα 1947 μετά από Διάσκεψη με συμμετοχή του Κομμουνιστικού Κόμματος της Γιουγκοσλαβίας, του Βουλγαρικού Εργατικού Κόμματος (Κομμουνιστικού), του Κομμουνιστικού Κόμματος της Ρουμανίας, του Ουγγρικού Κομμουνιστικού Κόμματος, του Πολωνικού Εργατικού Κόμματος, του Κομμουνιστικού Κόμματος της Σοβιετικής Ενωσης (Μπολσεβίκων), του Γαλλικού Κομμουνιστικού Κόμματος, του Κομμουνιστικού Κόμματος της Τσεχοσλοβακίας και του Κομμουνιστικού Κόμματος της Ιταλίας, για την οργάνωση της ανταλλαγής της πείρας και σε περίπτωση ανάγκης της συντονισμένης δράσης των Κομμουνιστικών Κομμάτων με βάση την ελεύθερη συγκατάθεση. Η διάσκεψη συγκλήθηκε λόγω επιδείνωσης των διεθνών σχέσεων, ύστερα από την ένταση της αμερικανικής ιμπεριαλιστικής επίθεσης στην Ευρώπη με το Σχέδιο Μάρσαλ, το Δόγμα Τρούμαν και την κήρυξη του «ψυχρού πολέμου».

[ΤΑΥΓΕΤΗΣ]

αντε παρτε και μια συνετευξη του ειρηνοποιου Χρουστωφ.Ετσι για ξεκαρφωμα.και αποθηκευστε τι;ς συνετευξεις θα σας χρειαστουν ισως .


ΝΙΚΙΤΑ ΧΡΟΥΣΤΣΟΦ Η ΣΥΝΕΝΤΕΥΞΗ
Η συνέντευξη παραχωρήθηκε στον Τομ Ντρίμπεργκ και δημοσιεύθηκε στην κυριακάτικη εφημερίδα «Reynold's News» σε δύο συνέχειες, στις 9 και 16 Σεπτεμβρίου 1956

Ο Τόμας Εντουαρντ Νιλ Ντρίμπεργκ (1905-1976) ήταν βρετανός δημοσιογράφος, με θητεία στην «Daily Express» του λόρδου Μπίβερμπρουκ. Είχε εκλεγεί στο Κοινοβούλιο ως ανεξάρτητος το 1942 και αργότερα προσχώρησε στο Εργατικό Κόμμα. Μετά τον θάνατό του τού απενεμήθη ο τίτλος του λόρδου (λόρδος Μπράντγουελ). Υπήρξε γνωστός ομοφυλόφιλος. Η αυτοβιογραφία του εκδόθηκε μετά τον θάνατό του με τον τίτλο «Ruling Passions» («Κυρίαρχα πάθη»).



Η συνέντευξή μου με τον κύριο Χρουστσόφ, πρώτο γραμματέα της Κεντρικής Επιτροπής του Κομμουνιστικού Κόμματος της Σοβιετικής Ενωσης, διήρκεσε δύο ώρες και είκοσι λεπτά. Υστερα από μια σύντομη λογομαχία μας για το Εργατικό Κόμμα της Βρετανίας έστρεψα τη συζήτηση στο θέμα που με «έκαιγε» περισσότερο: την κατάσταση που επικρατεί σήμερα στην ΕΣΣΔ. Αναφέρθηκα στις δύο πιο πολυσυζητημένες λέξεις μετά το ιστορικό 20ό Συνέδριο του ΚΚΣΕ: «αποκέντρωση» και «νομιμότητα». Χαρακτηριστικό της τάσης για αποκέντρωση ήταν ο «διαμελισμός» του πανενωσιακού υπουργείου Δικαιοσύνης και η μεταφορά αρμοδιοτήτων και υπηρεσιών του σε διάφορες Δημοκρατίες της ΕΣΣΔ. Είχα ακούσει να λέγεται ότι η κίνηση αυτή θα απέτρεπε παραβιάσεις της νομιμότητας οι οποίες στο παρελθόν είχαν καταδικαστεί. Ρώτησα τον κ. Χρουστσόφ αν πράγματι ήταν έτσι.

«Νομίζουμε ότι το μέτρο αυτό θα μας βοηθήσει να αποφύγουμε παραβιάσεις της νομιμότητας στο μέλλον - και είναι απόδειξη της δουλειάς που έχει γίνει στον τομέα της δικαιοσύνης στην ΕΣΣΔ. Διότι η Σοβιετική Ενωση αποτελείται από κυρίαρχες δημοκρατίες, με τη δική τους οικονομία, τη δική τους ανάπτυξη και τη δική τους κουλτούρα. Η δικαιοσύνη μεριμνά για τον λαό, και ο λαός ζει στις διάφορες δημοκρατίες. Η Σοβιετική Ενωση από μόνη της είναι αφηρημένη ιδέα. Δεν υπάρχει "σοβιετική επικράτεια" με την έννοια αυτή. Η Ενωση Σοβιετικών Σοσιαλιστικών Δημοκρατιών μπορεί απλώς να εξασφαλίζει τον συντονισμό, τη συνεργασία μεταξύ δημοκρατιών, και να επιβλέπει ώστε να μην υπάρχουν αντιφάσεις και ανακολουθίες στη νομοθεσία. Ετσι ο "πανενωσιακός" εποπτικός ρόλος του εισαγγελέα αρκεί».

- Σε ποιον βαθμό υπάρχει ενιαία νομοθεσία στις διάφορες δημοκρατίες ως προς την επιβολή ποινών; Είναι δυνατόν δηλαδή σε μια δημοκρατία να προβλέπεται η εσχάτη των ποινών και σε μία άλλη όχι;

«Ναι. Είναι απολύτως δυνατόν. Κάθε δημοκρατία έχει τον δικό της Ποινικό Κώδικα. Ακόμη και τώρα σημειώνονται ανακολουθίες. Υπάρχει όμως κάποιου είδους συντονισμός. Θα αναφέρω επίσης τον ήσσονα σεβασμό που επιδεικνύεται ενίοτε απέναντι στον νόμο - πρόβλημα στο οποίο η αποκέντρωση δεν έχει δώσει ακόμη ικανοποιητική λύση. Οι σοβιετικές αρχές, ξέρετε, έχουν πάρει ένα καλό μάθημα βλέποντας τις πάμπολλες σατιρικές γιγαντοαφίσες που κυκλοφορούν. Πριν από μερικές ημέρες είδα μερικές από αυτές - σατίριζαν τον αλκοολισμό, τον νεποτισμό και τη διαφθορά - στο πολυπληθές Ουζμπεκιστάν. Φωτογράφισα μια τέτοια αφίσα. Ενας νεαρός που στεκόταν εκεί δίπλα μού είχε στήσει καρτέρι, με παραμόνευε. Τελικά μου απηύθυνε τον λόγο. Ο διερμηνέας μου μού εξήγησε ότι το παιδί ρωτούσε τι ακριβώς ήθελε να πει εκείνη η αφίσα. Δεν καταλάβαινε, ήταν Ουζμπέκος - και βέβαια στο Ουζμπεκιστάν η επίσημη γλώσσα είναι τα... ουζμπεκικά. Θέλω να πω ότι ακόμη και οι τίτλοι αυτής της σατιρικής αφίσας ήταν στα ρωσικά, οπότε οι περισσότεροι άνθρωποι εκεί δεν μπορούσαν να τη διαβάσουν. Τι δείχνει αυτό; Την ανεπαρκή οργάνωση της προπαγάνδας μας» είπε, συμπληρώνοντας ότι είχε μείνει άφωνος με την ηλιθιότητα αυτού του λάθους.

Αμέσως μετά γύρισα το θέμα στο Ανώτατο Σοβιέτ, ως πεδίο ελεύθερης συζήτησης, κριτικής και «ανάκρισης» των υπουργών, συγκρίνοντάς το με τη βρετανική Βουλή των Κοινοτήτων.

«Ο χαρακτήρας, η λειτουργία και οι μέθοδοι των δύο κοινοβουλίων είναι τελείως διαφορετικά. Το Ανώτατο Σοβιέτ δεν συνεδριάζει όλον τον χρόνο αλλά σε καθορισμένα τακτά διαστήματα και με συγκριτικά συνοπτικές διαδικασίες. Δύσκολα θα διέθετε μία ολόκληρη ώρα την ημέρα για ερωτήσεις, όπως συμβαίνει στη Βουλή των Κοινοτήτων. Οταν είχα επισκεφθεί κάποτε το Λονδίνο παρακολούθησα την "ώρα των επερωτήσεων". Μου άρεσε. Είναι από τα "συν" του κοινοβουλίου σας. Ως έναν βαθμό νομίζω ότι ανεβάζει την πίεση των υπουργών "στο κόκκινο" - και αυτό είναι δημοκρατικό και ενδιαφέρον. Πιθανώς να πρέπει να εισαγάγουμε και εμείς παρόμοιες διαδικασίες στο Ανώτατο Σοβιέτ. Δεν ξέρω ποια μορφή θα έχουν ακριβώς, αλλά δεν αποκλείεται να υιοθετήσουμε κάτι παρόμοιο. Βέβαια η ώρα των επερωτήσεών σας είναι λίγο... θεατρική. Και αυτό εξαιτίας του δικομματικού σας συστήματος. Η αντιπολίτευση δηλαδή υποβάλλει ερωτήσεις και η κυβέρνηση υπερασπίζεται τα στελέχη της...».

- Σε έναν βαθμό είναι έτσι, αλλά όχι απόλυτα. Η Βουλή των Κοινοτήτων την ώρα των επερωτήσεων είναι λιγότερο άκαμπτη. Δεν χωρίζεται αυστηρά στα δύο όσο άλλες φορές. Θα μπορούσαμε να πούμε ότι η Βουλή έρχεται πρόσωπο με πρόσωπο με την εκτελεστική εξουσία. Αν προκύψει κάποια υπόθεση αδικίας εις βάρος ενός ατόμου, μπαίνει στην ημερήσια διάταξη ανεξαρτήτως του αν είναι Εργατικός ή Συντηρητικός.

Προσέθεσα ότι, καθώς λέγεται, το πιο αποτελεσματικό πεδίο δημόσιας συζήτησης και άσκησης δημοκρατικής κριτικής στη Σοβιετική Ενωση ήταν οι τακτικές συνεδριάσεις του κόμματος. Εξέφρασα την ευχή να παρακολουθήσω μία από αυτές, αλλά μου είπε ότι θα ήταν λιγάκι δύσκολο, αφού οι συνεδριάσεις, φυσικά, δεν είναι ανοιχτές σε μη μέλη. Θα μπορούσε να με βοηθήσει ο κύριος Χρουστσόφ;


«Σας υπόσχομαι ότι θα μιλήσω για το αίτημά σας».

Αρχισε να μου μιλάει για το πόσο μεγάλη σημασία έδινε στις συνεδριάσεις του κόμματος, των συνδικάτων και «γενικώς στις συνελεύσεις των εργατών, όπου μπορεί να υποβληθεί οποιοδήποτε ερώτημα ή καταγγελία». Κάποτε είχαν και αυτοί ειδικά «απογεύματα», συνεδριάσεις δηλαδή που αφιερώνονταν σε ερωτήσεις και απαντήσεις. Οι εργάτες είχαν το δικαίωμα να υποβάλλουν ερωτήσεις στους υπευθύνους των εργοστασίων ή στα στελέχη των συνδικάτων. Ουδεμία ερώτηση απερρίπτετο και, αν δεν συνεζητείτο σε εκείνη τη συνεδρίαση, την παρέπεμπαν στην επόμενη. Ρώτησα αν αυτές οι όντως πολύτιμες για τη δημοκρατία συνεδριάσεις συνεχίζουν να γίνονται. «Οχι τόσο συχνά όσο πριν» απάντησε ο κ. Χρουστσόφ «αλλά δεν έχουν "κοπεί" τελείως. Παλαιότερα ήταν υποχρεωτικές, ενώ τώρα έγιναν προαιρετικές».

- Εφόσον είναι προαιρετικές, δεν είναι λογικό ορισμένα στελέχη και αξιωματούχοι να έχουν την... τάση να τις αποφύγουν; Αν η «ώρα των επερωτήσεων» στη Βουλή των Κοινοτήτων ήταν προαιρετική, σας διαβεβαιώ ότι αρκετοί υπουργοί της βρετανικής κυβέρνησης καθόλου δεν θα επέμεναν στη διατήρησή της...

Συμφώνησε στο ότι η γραφειοκρατική φύση του ανθρώπου είναι ίδια και απαράλλακτη σε όλον τον κόσμο, αλλά: «Εχουμε στα χέρια μας ένα σπουδαίο φάρμακο κατά της γραφειοκρατίας, τον "μαζικό σωφρονισμό" του κόμματος (με το συνέδριο), κάτι που υποχρεώνει τους ηγέτες, τους δημοσίους υπαλλήλους και τους αξιωματούχους του κόμματος να δίνουν απάντηση σε κάθε ερώτημα που τους υποβάλλεται». «Αυτή η διαδικασία μερικές φορές είναι χρονοβόρος» είπε «γιατί υπάρχουν άνθρωποι που δεν ικανοποιούνται με μια απάντηση και συνεχίζουν να δημιουργούν αναστάτωση, γκρινιάζοντας δεξιά-αριστερά».

Μου ανέφερε δύο περιστατικά από την προσωπική εμπειρία του κατά τη διάρκεια πρόσφατης επίσκεψής του στην Ουκρανία. Μια ηλικιωμένη γυναίκα τού παραπονέθηκε («ήταν πολύ οξύθυμη και γκρινιάρα») ότι δεν έλαβε ικανοποιητική απάντηση στο πρόβλημά της, αν και είχε πάρει σβάρνα τους αρμόδιους δημοσίους υπαλλήλους.

Υπάρχει ένας νόμος σύμφωνα με τον οποίο, αν ο αγρότης ενός κολχόζ (κολεκτίβας ή αλλιώς συνεταιριστικού αγροκτήματος, όπως λέγεται) σταματήσει να δουλεύει για την κολεκτίβα, χάνει το ιδιόκτητο τμήμα γης που του ανήκει (η έκτασή του διαφέρει από περιοχή σε περιοχή). Αυτή η γυναίκα είχε δύο γιους. Και οι δύο ήταν πρώην αγρότες του κολχόζ και τώρα δούλευαν σε εργοστάσιο, οπότε σύμφωνα με τις διατάξεις τούς αφαιρέθηκε το δικαίωμα ιδιοκτησίας στα αγροτεμάχια που κατείχαν. Τόσο οι ίδιοι όσο και η μητέρα τους όμως διατηρούσαν το δικαίωμα να ζουν στο κολχόζ. Και όχι μόνο αυτό. Συνέχιζαν να κατέχουν το ελάχιστο τμήμα γης που προβλέπεται για μη μέλη της κολεκτίβας. Η μητέρα ωστόσο δεν ήταν ικανοποιημένη ούτε με αυτό. Απαιτούσε να επιστραφεί στους γιους της ολόκληρη η έκταση που κατείχαν και πριν.

«Αφού έψαξα το θέμα, έπρεπε να της πω ότι τη σωστή απάντηση την είχε πάρει την πρώτη φορά. Ετσι τώρα δεν είναι ικανοποιημένη ούτε μαζί μου!».

- Τουλάχιστον μπορείτε να είστε σίγουρος ότι δεν θα ψηφίσει εναντίον σας...

«Ναι, με τη διαφορά ότι δεν ανήκει στην... εκλογική μου περιφέρεια».

Στη συνέχεια άρχισε να μου μιλάει για την καταγγελία μιας άλλης γυναίκας, τη σύζυγο ενός μηχανοδηγού σε ορυχείο. Ο άντρας της βρισκόταν στη φυλακή - είχε καταδικαστεί σε τριών ετών κάθειρξη επειδή ένας εργάτης έπεσε σε ένα όρυγμα (το οποίο ανήκε στον τομέα ευθύνης του συζύγου της σε εκείνη τη βάρδια) και σκοτώθηκε. Η γυναίκα ισχυριζόταν ότι ήταν λάθος του ίδιου του εργάτη, ο οποίος δεν είχε μπει στον κόπο να φορέσει τη ζώνη ασφαλείας. Ο σύζυγός της ωστόσο είχε καταδικαστεί για παραμέληση καθήκοντος και πλημμελή επιστασία.

«Σε αυτή την περίπτωση δεν μπορούσα να ταχθώ ούτε με τη μία ούτε με την άλλη πλευρά. Ζήτησα από τις ανώτερες δικαστικές αρχές να ερευνήσουν το θέμα».

- Ο άνθρωπος αυτός - ο σύζυγος της κυρίας - είχε το δικαίωμα να προσφύγει σε ανώτερο δικαστήριο;

«Βεβαίως. Δεν γνωρίζω όμως (και πολύ φοβούμαι ότι δεν το έκανε) αν άσκησε αυτό το δικαίωμά του. Πιθανώς και να παρουσιάστηκα στον δρόμο του εγώ προτού προλάβει να κάνει οποιαδήποτε κίνηση».

Εστρεψα τη συζήτηση στο θέμα του σοβιετικού Τύπου. Του είπα ότι είχα αποκομίσει την εντύπωση πως οι εφημερίδες ήταν γεμάτες άρθρα που ασκούσαν κριτική, τόσο σε θεσμούς όσο και σε πρόσωπα.

«Ναι. Και αυτό, φαντάζομαι, κάνει τους εχθρούς μας στο εξωτερικό να νομίζουν ότι βρισκόμαστε σε δεινή θέση, περίπου στα πρόθυρα της κατάρρευσης. Θα διαβάζουν αυτά τα δημοσιεύματα και θα θεωρούν ότι η πτώση μας επέρχεται εντός ολίγου. Ο καιρός όμως περνάει και εμείς επιβιώνουμε!».

- Αν όμως δεν ασκούσαν κριτική οι εφημερίδες σας, ο κόσμος στη Δύση θα έλεγε ότι δεν υπάρχει ελευθερία του Τύπου... Εκτός αυτού, η κριτική του Τύπου στις κομματικές συνεδριάσεις ή σε οποιονδήποτε άλλο τομέα είναι ένα πολύτιμο μέσο προκειμένου να τίθενται ζητήματα και να αποκαθίστανται αδικίες.

«Αυτό είναι το πιο σημαντικό. Το κοινό καλό. Διότι το δημόσιο ενδιαφέρον περιστρέφεται όχι μόνο γύρω από το πρόσωπο το οποίο υφίσταται κριτική, αλλά διαμορφώνει και τον αναγνώστη, ο οποίος έτσι παίρνει μαθήματα συμπεριφοράς».

- Δεν είμαι σίγουρος για το πόσο μακριά μπορεί να φθάσει η κριτική... Ελπίζω να μη σας πειράζει να σας ρωτήσω: έχει το δικαίωμα μια εφημερίδα να ασκήσει κριτική στο πρόσωπό σας;

«Ναι!».

- Ο Τύπος όμως δεν ασκούσε κριτική στον Στάλιν. Προς το παρόν, απ' ό,τι γνωρίζω, είναι ιδιαίτερα ευχαριστημένοι μαζί σας και με τους άλλους σοβιετικούς αξιωματούχους για να κάνουν αυτό που απέτυχε να κάνει ο Στάλιν: να αρχίσουν να επισκέπτονται τις διάφορες δημοκρατίες και να «κόβουν» αντιδράσεις...

«Εχετε απόλυτο δίκιο. Ενα μεγάλο μερίδιο της ευθύνης για τις περιοδείες αυτές των δημοσιογράφων ανήκει και σ' εμένα».

- Ας υποθέσουμε όμως ότι κάποια στιγμή στο μέλλον, για κάποιον λόγο, ένας εκδότης θεωρήσει πως πρέπει να σας ασκήσει κριτική. Θα μπορέσει να τυπώσει στο χαρτί τις απόψεις του;

«Στον βαθμό που η κριτική άπτεται των δραστηριοτήτων μου ως πρώτου γραμματέα της Κεντρικής Επιτροπής, τα δημοσιογραφικά όργανα του κόμματος δεν πρόκειται να μου επιτεθούν διότι και αυτά - όπως και εγώ - καθοδηγούνται από τις κατευθύνσεις της ίδιας αρχής: της Κεντρικής Επιτροπής. Αν όμως οι δραστηριότητές μου έρχονται σε αντίθεση με την πολιτική του κόμματος, τότε η Κεντρική Επιτροπή και κατ' επέκταση ο κομματικός Τύπος θα μου ασκήσουν ανοιχτά κριτική. Αν κάποιο μέλος της ΚΕ δεν κάνει τη δουλειά του σωστά, η Κεντρική Επιτροπή μπορεί να τον απομακρύνει. Και αν αυτό το υποθετικό άτομο επιμείνει στα λάθη του, τότε θα υποστεί δημόσια κριτική μέσω του Τύπου. Αν δε επιμείνει και τότε, θα διαγραφεί από το κόμμα. Αυτή είναι βασική αρχή της κομματικής πειθαρχίας».

- Αν κατά το παρελθόν οι εκδότες ασκούσαν κριτική στους ηγέτες, πιθανότατα δεν θα είχαν αποφευχθεί τα λάθη του σταλινισμού; Ή τουλάχιστον δεν θα είχαν διορθωθεί νωρίτερα;

«Ασφαλώς. Αυτές οι καταστάσεις όμως εξελίσσονται σε βάθος χρόνου. Είναι σαν τους τύμβους των ουκρανικών κηδειών: υπήρχε η παράδοση, ξέρετε, όταν πέθαινε κάποια εξέχουσα μορφή, κάθε διαβάτης που περνούσε από τον τάφο του εκλιπόντος να ρίχνει και μια χούφτα χώμα πάνω από το μνήμα. Οπότε, καταλαβαίνετε, σταδιακά, χρόνο με τον χρόνο, ο τάφος γινόταν ένας μεγάλος λόφος... Το ίδιο έγινε και με την εξουσία του Στάλιν. Η ελευθερία για άσκηση κριτικής ήταν συνάρτηση της θετικής συνεισφοράς του στον λαό και στο κόμμα. Αλλά, εξαιτίας του ιδιόρρυθμου χαρακτήρα του, και υπό εκείνες τις συνθήκες, τα θετικά μετατρέπονταν σε αρνητική δύναμη. Τα πράγματα επανατοποθετήθηκαν στη σωστή βάση τους με το 20ό Συνέδριο του κόμματος».

- Είστε ικανοποιημένος τώρα που η συλλογική ηγεσία είναι εδραιωμένη τόσο καλά ώστε να μην μπορούν να επαναληφθούν τα λάθη του Στάλιν;

«Ετσι νομίζω. Αλλά αυτό εξαρτάται από τις σχέσεις που αναπτύσσονται με τον λαό και από τη δημιουργία ενός δημοκρατικού πλαισίου. Στόχος μας είναι να αποτρέψουμε την επανάληψη φαινομένων προσωπολατρίας και να γυρίσουμε ξανά στις λενινιστικές μεθόδους και θέσεις. Ο Λένιν ήταν πολύ αυστηρός στον τομέα αυτόν».

Σε αυτό το σημείο - μάλλον απότομα αλλά σίγουρα φιλικά - η συνέντευξη τελείωσε, επειδή ο κύριος Χρουστσόφ έπρεπε να παραστεί σε ένα επίσημο γεύμα που έδινε ο κ. Μπουλγκάνιν προς τιμήν του προέδρου της Ινδονησίας. Είχε πάει 1 παρά τέταρτο. Η συζήτησή μας διήρκεσε δύο ώρες και είκοσι λεπτά.

Ο μεταφραστής και εγώ βγήκαμε από το δωμάτιο και προχωρήσαμε προς την αίθουσα αναμονής, όπου μας περίμενε ένας ανώτερος υπάλληλος του υπουργείου Εξωτερικών. Αργότερα μού είπαν ότι τα τηλέφωνα του ιδιαίτερου γραμματέα του κ. Χρουστσόφ όλες αυτές τις ώρες χτυπούσαν ασταμάτητα αλλά σε όλους αυτούς που καλούσαν απαντούσε πως δεν μπορούσε να τον διακόψει. Εκείνη τη στιγμή όμως δεχθήκαμε με ανακούφιση τη διακοπή.


Συγχαρητήρια με χολή...

«Ο αμερικανικός λαός συμμερίζεται την ικανοποίηση του ρωσικού λαού για την επιτυχία της σοβιετικής αστροναυτικής πτήσης, που αποτελεί την πρώτη περιπέτεια στο Διάστημα. Συγχαίρουμε και εσάς προσωπικώς και τους ρώσους επιστήμονες». Αυτά έγραφε το συγχαρητήριο τηλεγράφημα του Κένεντι προς τον Χρουστσόφ μετά την επιτυχή εκτόξευση του Γκαγκάριν. Φράσεις γραμμένες με ψυχροπολεμική ευγένεια και χολή. Ο Κένεντι έδινε μεγάλο βάρος στη μάχη του Διαστήματος.


Ανταπόδοση «αφ' υψηλού»

«Αξιότιμε κύριε πρόεδρε, Εξ ονόματος του ρωσικού λαού και εμού προσωπικώς σας συγχαίρω και εσάς και τον αμερικανικό λαό για την επιτυχή εκτόξευση στο Διάστημα. Αν οι λαοί μας ενώσουν τις επιστημονικές, τεχνικές και υλικές δυνάμεις για την εξερεύνηση του Διαστήματος, αυτό θα αποτελούσε μεγάλη συμβολή στην πρόοδο της επιστήμης και θα το χαιρέτιζαν με ενθουσιασμό οι λαοί που θα ήθελαν να βλέπουν τις επιστημονικές κατακτήσεις στην υπηρεσία του ανθρώπου και όχι στον ανταγωνισμό των εξοπλισμών». Αυτό το «αφ' υψηλού» μήνυμα συνεργασίας που υποδήλωνε την πρωτοπορία της Μόσχας στον πυραυλικό τομέα και στην κατάκτηση του Διαστήματος περιείχε η συγχαρητήρια επιστολή του Χρουστσόφ προς τον Κένεντι μετά την επιτυχή εκτόξευση του συνταγματάρχη Τζον Γκλεν στο Διάστημα στις 20 Φεβρουαρίου 1962.
_________________

[John Brown Gun Club]

https://www.rizospastis.gr/story.do?id=2104898