Ζαποτέκος έγραψε:
- Κάποια στιγμή το Αύσονας πρέπει να αποσυνδέθηκε τελείως από το Ιταλός/Λατίνος και να ταυτίστηκε αποκλειστικά με το Ρωμαίος/Βυζαντινός/Γραικός.
Με κάποια επιφύλαξη, για το "Αύσονες" έτσι φαίνεται, ότι ακολούθησε και αυτό την translatio imperii και μπορούσε να σημαίνει τον "αυθεντικά Ρωμαίο".
Πάντως, σημαντικό σε αυτή την μαρτυρία που έφερες, είναι ότι αναφέρονται δίπλα-δίπλα και οι Ιταλοί, άρα μιλάμε για μεγάλο βήμα αποσύνδεσης.
Παρόμοια μαρτυρία έχει και ο Θεόδωρος Β΄ Λάσκαρις που γράφει κάπου, αποσυνδέοντας το "Αύσων" από τους "Λατίνους":
"
υπό της λατινικής και περσικής ... και ετέρας πολυαρχίας ... την αυσονίτιδα γην μεριθείσαν".
Ζαποτέκος έγραψε:
- θαυμάζει τους Ρωμαίους χωρίς να αποποιείται τον ελληνικό του εθνοτισμό
Σε αυτές τις αναφορές με προβληματίζει η φορτισμένη ορολογία αλλά και το γεγονός ότι η 4η αναφορά εμπεριέχεται σε επιστολή, άρα ο όρος καλείται να υψώσει το φρόνημα στο κοντινό παρόν.
Όπως και στην παρακάτω μαρτυρία, ο ρόλος του (Έλληνα) Μ. Αλεξάνδρου έχει μεγαλύτερη βαρύτητα από έναν θαυμασμό διότι καλούνται κάποιοι να δώσουν και τη ζωή τους ακόμα:
Γενικά, αυτό που είδα στις πηγές, όσο κι αν το διάβασα ή το σύγκρινα με άλλες πηγές, ήταν ένα πολιτειακής προέλευσης μεν, αλλά πραγματικό ρωμαϊκό αίσθημα.
Φυσικά οι όροι "πρόγονος", "πατέρας" έχουν ιδεαλιστικά χαρακτηριστικά διότι ο πραγματικός φυλετικός "πρόγονος" και "πατέρας" ήταν στο γένος είτε Λατίνος, είτε Ιταλός, είτε Αινειάδας και η γλώσσα του "πατέρα" ήταν τα Λατινικά. Όμως οι βυζαντινοί μαζί και με την πατρίδα των φυλετικών "προγόνων" και "πατέρων", τα πετάνε όλα στα σκουπίδια, καθυβρίζοντας τα με τον χυδαιότερο τρόπο.
Άρα, η μνήμη αυτή σχετίζεται με την Ρωμαϊκή Ιδέα και πιθανόν αυτοί οι "προγόνοι" και "πατέρες" ίσως δεν φτάνουν καν πιο πίσω από τον Μ. Κων/νο και τη Νέα Ρώμη.
Παρά ταύτα, οι δημιουργοί αυτού του ένδοξου κολοσσού δεν ήταν οι Έλληνες. Αν λοιπόν ο ρωμαϊκός άξονας ταυτότητας δεν ήταν πραγματικός, πιστεύω ότι δεν θα υπήρχε τόσο φορτισμένη ορολογία γύρω από το μή ελληνικό όνομα "Ρωμαίος". Σε μια θεώρηση όπου τα πάντα ήταν μια "ελληνική ιδιοκτησία" στα χέρια μονοσήμαντα "Ελλήνων" ως προς την ταυτότητα, τότε τέτοιες επικλήσεις στο ρωμαϊκό παρελθόν θα έπρεπε να είχαν σβήσει ή τουλάχιστον να μην αναφέρονταν με τέτοια φόρτιση.
Γενικά, πάντως είναι μια ενδιαφέρουσα συζήτηση.