Όταν οι Ελ περιμένανε τους Μογγόλους να τους σώσουν!

[πατησιωτης]

Αν ξέρετε άλλη αυτοκρατορία με τόσους εχθρούς που να επέζησε απ' το 330 -1453 , δηλαδή χονδρικά για 1100 χρόνια,να μου το πείτε.

Εγώ θα πρότεινα να πεις εσύ μια χώρα (πλην Ελλάδας) που στη χειρότερη φτύνει και στην καλύτερη αποστασιοποιείται διακριτικά από μια χιλιόχρονη αυτοκρατορία.

Αν δεν τη βρεις, δεν χρειάζονται άλλες εξηγήσεις για το γιατί και πως.

Παίρνουμε ΑΚΡΙΒΩΣ αυτό που μας αξίζει.

Στην Αμερική συμβαίνει το ίδιο πράγμα τώρα.Εμείς έχουμε προηγηθει.

[Antigeist]

Πολύ καλύτερο πολιτισμό από κάθε άποψη είχαν οι Άραβες οι οποίοι πήγαν και γαμιώντας το Βυζάντιο ...

Είσαι αστείος (ταυτίζεις τον πολιτισμό με την ισχύ ενώ είναι κάτι πνευματικό)

Με την άλλη ανάλυσή σου συμφωνώ απολύτως. Η Αυτοκρατορία της Κωνσταντινουπόλεως ότι κληρονόμησε από τους Ρωμαίους το έχανε σιγά σιγά.

Αλλά κατάφερε να είναι ανθρώπινη, και μόνο που γέννησε τον Μάξιμο τον Ομολογητή τρώνε την σκόνη της και οι ορδές των βάναυσων κατακτητών και οι οι υπετροφικοί εγκέφαλοι των σπινεζοκαρτέσιων

Ακριβώς επειδή δεν ταυτίζω πολιτισμό και ισχύ διευκρίνησα ότι οι Άραβες ήταν ανώτεροι από κάθε άποψη

Με λέει αστείο άνθρωπος που θεωρεί ότι ένας θεολόγος τον οποίο γουστάρει καθορίζει από μόνος του την πολιτιστική ανωτερότητα κάποιου.

[Quidam Graecus]

Οι Άραβες ήταν αντιγραφείς βυζαντινών βιβλίων. Ήταν τόσο επιρεασμενοι από τα βυζαντινά βιβλία που διάβαζαν, ώστε θεωρούσαν τον Αριστοτέλη ως τον μεγαλύτερο φιλόσοφο. Πχ δεν θεωρούσαν κάποιον Ινδό ή Κινέζο ως τον μεγαλύτερο φιλόσοφο. Άσε που οι Άραβες τεχνολογικά ήταν υποδεεστεροι, κάθε τόσο που έκαναν επιθέσεις στο Βυζάντιο μια τους έκαιγαν με το υγρό πυρ, την άλλη με τον οπτικό τηλέγραφο έμεναν χιλιομετρα πίσω. Μετα οι Άραβες έβλεπαν όλες αυτές τις εφευρέσεις πχ τους βυζαντινούς αστρολαβους, τα ωρολόγια και τα αυτόματα και τα αντέγραφαν. Για τέτοια αραβική πολιτισμική ανωτερότητα μιλάμε.

[Antigeist]

Οι Άραβες ήταν αντιγραφείς βυζαντινών βιβλίων. Ήταν τόσο επιρεασμενοι από τα βυζαντινά βιβλία που διάβαζαν, ώστε θεωρούσαν τον Αριστοτέλη ως τον μεγαλύτερο φιλόσοφο. Πχ δεν θεωρούσαν κάποιον Ινδό ή Κινέζο ως τον μεγαλύτερο φιλόσοφο. Άσε που οι Άραβες τεχνολογικά ήταν υποδεεστεροι, κάθε τόσο που έκαναν επιθέσεις στο Βυζάντιο μια τους έκαιγαν με το υγρό πυρ, την άλλη με τον οπτικό τηλέγραφο έμεναν χιλιομετρα πίσω. Μετα οι Άραβες έβλεπαν όλες αυτές τις εφευρέσεις πχ τους βυζαντινούς αστρολαβους, τα ωρολόγια και τα αυτόματα και τα αντέγραφαν. Για τέτοια αραβική πολιτισμική ανωτερότητα μιλάμε.

https://en.wikipedia.org/wiki/Islamic_G ... prov=sfla1

[Quidam Graecus]

Οι Άραβες ήταν αντιγραφείς βυζαντινών βιβλίων. Ήταν τόσο επιρεασμενοι από τα βυζαντινά βιβλία που διάβαζαν, ώστε θεωρούσαν τον Αριστοτέλη ως τον μεγαλύτερο φιλόσοφο. Πχ δεν θεωρούσαν κάποιον Ινδό ή Κινέζο ως τον μεγαλύτερο φιλόσοφο. Άσε που οι Άραβες τεχνολογικά ήταν υποδεεστεροι, κάθε τόσο που έκαναν επιθέσεις στο Βυζάντιο μια τους έκαιγαν με το υγρό πυρ, την άλλη με τον οπτικό τηλέγραφο έμεναν χιλιομετρα πίσω. Μετα οι Άραβες έβλεπαν όλες αυτές τις εφευρέσεις πχ τους βυζαντινούς αστρολαβους, τα ωρολόγια και τα αυτόματα και τα αντέγραφαν. Για τέτοια αραβική πολιτισμική ανωτερότητα μιλάμε.

https://en.wikipedia.org/wiki/Islamic_G ... prov=sfla1

Ναι αφού είχε γεμίσει η Βαγδάτη από βυζαντινά βιβλία και μεταφραστές ελληνικών και μετα ξαφνικά λέει golden age.

[Antigeist]

Οι Άραβες ήταν αντιγραφείς βυζαντινών βιβλίων. Ήταν τόσο επιρεασμενοι από τα βυζαντινά βιβλία που διάβαζαν, ώστε θεωρούσαν τον Αριστοτέλη ως τον μεγαλύτερο φιλόσοφο. Πχ δεν θεωρούσαν κάποιον Ινδό ή Κινέζο ως τον μεγαλύτερο φιλόσοφο. Άσε που οι Άραβες τεχνολογικά ήταν υποδεεστεροι, κάθε τόσο που έκαναν επιθέσεις στο Βυζάντιο μια τους έκαιγαν με το υγρό πυρ, την άλλη με τον οπτικό τηλέγραφο έμεναν χιλιομετρα πίσω. Μετα οι Άραβες έβλεπαν όλες αυτές τις εφευρέσεις πχ τους βυζαντινούς αστρολαβους, τα ωρολόγια και τα αυτόματα και τα αντέγραφαν. Για τέτοια αραβική πολιτισμική ανωτερότητα μιλάμε.

https://en.wikipedia.org/wiki/Islamic_G ... prov=sfla1

Ναι αφού είχε γεμίσει η Βαγδάτη από βυζαντινά βιβλία και μεταφραστές ελληνικών και μετα ξαφνικά λέει golden age.

Ενθουσιασμός με τους αρχαίους Έλληνες υπήρξε στην αρχή και είναι φυσιολογικό όταν έρχεσαι με κάτι σε επαφή για πρώτη φορά να ενθουσιάζεσαι. Όμως οι Άραβες προχώρησαν παραπέρα. Για αυτό σου λέει "Several historic inventions and significant contributions in numerous fields were made throughout the Islamic middle ages that revolutionized human history."

Τώρα ότι ο κόσμος αρχίζει και τελειώνει με τους αρχαίους Έλληνες το ξέρεις ότι είναι ακραία πράγματα. Είσαι πιο ξύπνιος από αυτό.

[Quidam Graecus]

Άσε που τους έλειπαν βιβλία και κάθε τόσο ζητούσαν από την Κωνσταντινούπολη να τους δώσουν και άλλα βιβλία.

Εντάξει υπήρχαν και βυζαντινοί επιστήμονες όπως πχ ο Ιωάννης φιλόπονος τον οποίο αντέγραφαν οι Άραβες, μετά συνέθεταν από διάφορους άλλους πχ αρχαίους συγγραφείς και μετά λέει golden age. Συγνώμη στη χρυσή εποχή του ισλάμ υπήρχε κάτι ανάλογο σε διαστάσεις πχ με την Αγια Σοφία; Αναρωτιέμαι;

[Ζαποτέκος]

περιοδικό Στρατιωτική Ιστορία , τεύχος 10 , εκδόσεις Περισκόπιο , Δημήτριος Σταυρόπουλος , Η Μογγολική εισβολή στην Ευρώπη - Θύελλα από την Ανατολή


Στο νότιο άκρο της λίμνης Βαϊκάλης, εκεί από όπου πηγάζουν έξι ποταμοί για να εκβάλουν όλοι στην τεράστια κοίτη του Αμούρ και ό­που οι χειμώνες είναι δριμύτατοι ενώ τα κα­λοκαίρια ανυπόφορα, η πιο παράξενη αυτο­κρατορία της Ιστορίας αναδύθηκε το 1206 από μια πλειάδα νομαδικών λαών. Τη χρονιά εκείνη, μετά από ένα μακρύ εξοντωτικό α­γώνα που είχε αιματοκυλίσει όλη την έρημο Γκόμπι, οι φυλές των βαρβάρων κτηνοτρο­φών είχαν ενωθεί τελικά δια της βίας κάτω από την ηγεσία του Temudjin, ενός αδίστα­κτου θηρίου που απένειμε στον εαυτό του τον τίτλο του Τζένκις Χαν (Ισχυρού Αρχη­γού). Η εξέλιξη είχε θορυβήσει τους γειτονικούς πολιτισμούς της Κίνας, που μάθαι­ναν με ανησυχία πως πίσω από το Σινικό Τεί­χος οι Μερκίτ, Τάρταροι, Ναϊμάν, Μποϊγκίν. Τζουριάτ και Κεραϊτ πολεμιστές είχαν δώσει τα χέρια μετά από πολλές γενιές μίσους.

Δεν πέρασε πολύς καιρός μέχρι την ημέρα που οι Μογγόλοι σύμμαχοι επέδραμαν κά­τω από κοινά λάβαρα, ρημάζοντας τις εύφορες περιοχές νοτιότερα και εξανδραπο­δίζοντας τους κατοίκους τους.

Το έτος 1220 σημειώθηκε η αποφασι­στική καμπή στη μογγολική εξάπλωση, που έμελλε να έχει κοσμοϊστορικές συνέπειες για τους επόμενους δύο αιώνες. Την προη­γούμενη χρονιά ο υπεροπτικός Σάχης της Αυτοκρατορίας των Χωρασμίων (περιοχή Ιράν-Πακιστάν) Muhammad είχε δολοφονή­σει εν ψυχρώ τα μέλη μιας επιτροπής Μογγόλων διπλωματών, προκαλώντας το δικαι­ολογημένο μένος του Τζένκις Χαν. Η γιγα­ντομαχία που ακολούθησε το 1220 στην πε­ριοχή μεταξύ των ποταμών Ωξου και Ιαξάρτη, εκτυλίχθηκε με τόσο αστραπιαίους ρυθμούς που κατέπληξε ολόκληρο τον κό­σμο. Μέσα σε πέντε μήνες οι 200.000 Μογγόλοι του μεγάλου πολέμαρχου είχαν θέσει τον πολύ μεγαλύτερο στρατό των Χωρα­σμίων μεταξύ σφύρας και άκμονος, καταφέροντάς του αλλεπάλληλα συντριπτικά στρατηγικά κτυπήματα από κάθε κατεύθυνση. Πόλεις-φάροι του ανατολικού πολι­τισμού όπως οι Βουχάρα, Σαμαρκάνδη, Μερβ, Σινιάζ, Νισαπούρ, Φεργκάνα, είχαν ι­σοπεδωθεί και λεηλατηθεί, Ο ίδιος ο Σάχης είχε καταντήσει φυγάς μέσα στην ίδια του τη χώρα και τελικά πέθανε από τη θλίψη του. Τον είχαν καταδιώξει απηνώς οι Μογγόλοι στρατηγοί Subudai και Jebe, οι οποίοι, αφού εκπλήρωσαν τη ν αποστολή τους, ζή­τησαν να τους επιτραπεί μια επιδρομή προς τα εδάφη των Κιπτσάκ στη νότια Ρω­σία. Η έγκριση δόθηκε και έξι μήνες μετά το ενισχυμένο μογγολικό απόσπασμα βρι­σκόταν ήδη στην Τυφλίδα, έχοντας κονιορ­τοποιήσει τις δυνάμεις του βασιλιά της Γε­ωργίας. Στα επόμενα δύο χρόνια αυτοί οι 30.000 πολεμιστές θα σαρώσουν τη ρωσική ύπαιθρο ως τον ποταμό Δνείπερο, κατατρο­πώνοντας τους στρατούς των Κουμάνων, των Ρώσων, των Βουλγάρων του Βόλγα και των Κανγκλί. Η πρωτοφανής επιτυχία της “εξερεύνησης” ενθάρρυνε τους Μογγόλους και άρχισε να γεννά ανάμεσά τους σκέψεις για μια μελλοντική επέκταση προς δυσμάς. Την αριστοτεχνική εκείνη επιδρο­μή διέκοψε τελικά το 1223 ο ίδιος ο Τζένκις Χαν, όταν ανακάλεσε τους δύο στρατηγούς του, που επέστρεψαν στη Μογγολία περνώ­ντας τους άνδρες τους από το βόρειο άκρο της Κασπίας.

Το 1227 ο ηγέτης - μύθος πέθανε ξαφνικά σε ηλικία 60 ετών. Προαισθανόμενος το τέλος του είχε υποδείξει ως διάδοχό του τον πρωτότοκο γιο του, τον Ogedai, και η “κουριλτάι” που συγκλήθηκε γι' αυτό το λό­γο στο Καρακορούμ απλώς επιβεβαίωσε την επιλογή. Τόσο η αλλαγή στο θρόνο, όσο και το γεγονός πως τα ηνία της μογγολικής δι­πλωματίας κατείχε ο Κινέζος Yeliu Chutsai, συνετέλεσαν στη γενικότερη προσήλωση των Μογγόλων στα ασιατικά ζητήματα, ξε­χνώντας για αρκετό καιρό τις σκέψεις για ει­σβολή στην Ευρώπη. Επτά όμως χρόνια αρ­γότερα, σε μια παρόμοια συνέλευση, το ζή­τημα επανήλθε έντονα, συνοδευόμενο από άφθονες αναφορές που κατέφθαναν από το εκτεταμένο δίκτυο κατασκόπων και προπαγανδιστών που είχαν στήσει οι Μογγόλοι σε ευρωπαϊκές χώρες. Η Δύση βρισκόταν σε πλήρη σύγχυση και ο Πάπας έβλεπε με συμπάθεια την προοπτική της συνεργασίας με τους επιφανείς Μογγόλους του Νεστο­ριανού δόγματος. Επιπρόσθετα, όσο και αν η ανατολή θεωρείτο το φυσικό πεδίο δράσης της μογγολικής αυτοκρατορίας, οι δυνατό­τητες κατάκτησης εκεί ήταν πια περιορισμέ­νες. Αντίθετα, οι ατέλειωτες στέππες της δυτικής Ρωσίας αποτελούσαν τον ιδανικό χώρο εκτροφής αλόγων και συνεπώς τον κα­λύτερο πολλαπλασιαστή ισχύος για τη μογ­γολική πολεμική μηχανή. Η “κουριλτάι", προ­φανώς εμπνευσμένη από τη μεγαλομανία του ιδρυτή της, αποφάσισε να εμπλέξει τις μογγολικές δυνάμεις σε τέσσερις μεγάλες στρατιωτικές επιχειρήσεις ταυτόχρονα! Το 1234 ο πόλεμος εναντίον της δυναστείας των Song στη νότια Κίνα μαινόταν ακόμα, ενώ ισχυρές μογγολικές μονάδες ασχολούντο με την καταστολή μιας εκτεταμένη ς εξέγερσης στην κορεατική χερσόνησο. Μια τρίτη στρατιά επιχειρούσε στην Περσία για τον έλεγχο του ζωτικού “δρόμου του μεταξιού” , επιβάλ­λοντας τον τρόμο σε όλη την περιοχή ανάμε­σα στον Καύκασο και τη Μαύρη Θάλασσα. Η τέταρτη στρατιά προοριζόταν για την εισβο­λή στη Ρωσία και την Ευρώπη.

Για να συγκροτήσει την τελευταία αυτή στρατιά, ο Μεγάλος Χαν ανέθεσε στις υπη­ρεσίες πληροφοριών του, που στελεχώνο­νταν από μορφωμένους Κινέζους μανδαρί­νους, να μελετήσουν το στρατηγικό πρόβλη­μα και να του δώσουν τη συμβουλή τους. Η τελική αναφορά των μανδαρίνων εκτιμούσε πως μια εκστρατεία για την καθυπόταξη της Ευρώπης από τα Ουράλια ως τον Ατλαντικό θα απαιτούσε 16 ως 18 χρόνια για να ολοκλη­ρωθεί και μια αρχική δύναμη 150.000 ανδρών. Το 1236 οι πολεμιστές αυτοί είχαν ήδη εξευρεθεί από τις φρουρές της Κίνας, καθώς οι κατακτητές της αυτοκρατορίας των Χωρασμίων ήταν ακόμα δεσμευμένοι στην Περσία. Οι αναγκαίοι αριθμοί ίππων εξασφαλίστηκαν από τις υπέροχες ράτσες της νότιας Ρωσίας. Το γενικό πρόσταγμα της εκστρατείας ο Ogedai το έδωσε στο γιο του, πρίγκηπα Batu. Φυσικά η παρουσία του Batu έδινε αξιοπιστία και κύρος στο εγχείρημα, αλλά ο νεαρός πρίγκηπας ήταν πολύ άπειρος για να διοικήσει προσωπικά μια τέτοια πολεμική μηχανή σε μια τόσο πολύπλοκη επιχείρηση. Αναγνωρίζο­ντας αυτές τις δυσκολίες ο Ogedai έθεσε υπό τις διαταγές του γιού του τον 60χρονο Στρατηγό Subudai Bahadur, τον καλύτερο επι­χειρησιακό και τακτικό εγκέφαλο του 13ου αιώνα.

Το 1236 ο κίτρινος όλεθρος ξαναγύρισε στη ρωσική γη με μεγαλύτερη μανία από οποιαδήποτε άλλη φορά. Αφού υπέταξε πλή­ρως τα βουλγαρικά φύλα του άνω Βόλγα και τους Κιπτσάκ στο νότο, ο Subudai διέσχισε το χειμώνα του επόμενου χρόνου τον παγωμένο Βόλγα με 120.000 άνδρες, εισβάλλοντας στις περιοχές των ρωσικών πριγκηπάτων. Η ανε­λέητη εκστρατεία κράτησε τρία ολόκληρα χρόνια, στα οποία οι Μογγόλοι, αφού χρησιμοποίησαν τα παγωμένα ποτάμια σαν λεωφό­ρους προέλασης, κατέστρεψαν εκατοντάδες πόλεις και χωριά, με τραγικό αποκορύφωμα την άλωση του Κιέβου το Δεκέμβριο του 1240. Η κεντρική Ρωσία, ο προμαχώνας της Ευρώπης, είχε υποταχθεί και οι αιμοδιψείς εισβολείς είχαν εξασφαλίσει τα μετόπισθέν τους.

Η ΟΡΓΗ ΤΗΣ ΣΤΕΠΠΑΣ


Τί στρατός ήταν αυτός που είχε σαρώσει τις αχανείς εκτάσεις της Κίνας, είχε ταπεινώ­σει τον πανίσχυρο σάχη της Περσίας και τρομοκρατούσε τους Ρώσους πρίγκηπες στο ά­κουσμα και μόνο του ονόματος του; Σαν λα­ός οι Μογγόλοι ήταν σταρόχρωμοι, με σχιστά βαθουλωτά μάτια, μικρές μύτες, έντονα ζυγωματικά και αδύνατα μαύρα μαλλιά. Είχαν κνήμες ισχνές, μικρά πόδια στρεβλωμένα από τη συνεχή ίππευση και δυνατά χέρια. Διέσχιζαν τις αμμώδεις ερήμους του Τουρκε­στάν όπως οι ναυτικοί τις θάλασσες, σε με­γάλες έφιππες ομάδες, με άλογα που μπο­ρούσαν να καλπάζουν επί τριάντα χιλιόμετρα και να διανύσουν 150 μέσα σε μια μέρα. Ήταν πολεμιστές σκληραγωγημένοι, προερχόμε­νοι από φυλές που μετακινούντο από βοσκό­τοπο σε βοσκότοπο ανάλογα με την εποχή. Πριν τους ενώσει το σιδερένιο χέρι του Τζένκις Χαν έριζαν αδιάκοπα μεταξύ τους με αμ­φισβητήσεις των δικαιωμάτων νομής και υφαρπαγές γυναικών. Ίππευαν για πρώτη φο­ρά στην τρυφερ ή ηλικία των τριών ετών, ενώ σαν πεντάχρονα παιδιά άρχιζαν να εξασκούνται στο τόξο. Οι περισσότεροι διέθεταν εκ­πληκτική όραση και ήταν σε θέση να ξεχωρί­σουν έναν άνθρωπο από ένα άλογο σε από­σταση επτά χιλιομέτρων! Στην τροφή τους προτιμούσαν ιδιαίτερα το κρέας, που το συντηρούσαν ξεραίνοντας το στον ήλιο και τον αέρα, δίχως αλάτι. Έτρωγαν αυτό των θηραμάτων και των αλόγων, γιατί οι χοίροι και τα βοοειδή δεν επιζούσαν στους άγριους α­νέμους της στέππας. “Νέκταρ” τους ήταν το γάλα της φοράδας, ενώ απεχθάνονταν το νε­ρό. Ο Μάρκο Πόλο ανέφερε ότι είχε δει Μογγόλους στρατιώτες να αντέχουν δέκα μέρες χωρίς μαγειρεμένο φαγητό, ενώ έσβηναν τη δίψα τους πίνοντας λίγο αίμα από τις φλέβες των αλόγων τους ! Συνήθιζαν να κοιμούνται πάνω στις σέλλες φορώντας το χειμώνα σκούφους από γούνα αλεπούς, μακριές μάλ­λινες κάπες, παντελόνια από δέρμα κατσίκας και δερμάτινες μπότες με τσόχινο τελείωμα, χωρίς τακούνι. Μιλούσαν μια γλώσσα ακατά­ληπτη στους Ευρωπαίους, που έμοιαζε με τις στριγκλιές των πουλιών.

Οι άγριες αυτές φυλές οργανώνονταν σε στρατιωτικές μονάδες με βάση το δεκαδικό σύστημα. Το κύτταρο του στρατού τους ήταν μια ομάδα 10 ανδρών (“αρμπάν”), που συγκροτούσε μαζί με άλλες εννέα μια “τζανγκούν” . Δέκα “τζανγκούν” αποτελούσαν μια “μινγκάν” 1.000 ανδρών και δέκα από αυτά τα νομαδικά συντάγματα συνέθεταν τη με­γαλύτερη επιχειρησιακή μονάδα των Μογγόλων, την “τουμάν". Οι αξιωματικοί των χαμη­λών κλιμακίων εκλέγονταν από τους ίδιους τους πολεμιστές, ενώ οι στρατηγοί αναδεικνύονταν με απόλυτα αξιοκρατικά κριτήρια από τις ικανότητες που επέδειξαν σε προη­γούμενες μάχες. Ήταν ένας στρατός ιππικού και αντίθετα από ό,τι ήταν κοινή πεποίθηση, σχεδόν σε όλες τις εκστρατείες του υστε­ρούσε αριθμητικά των αντιπάλων του. Ίσως το γεγονός πως κάθε Μογγόλος έσερνε πίσω του τρία εφεδρικά άλογα να οδήγησε τους παρατηρητές της εποχής στο να διογκώσουν υπερβολικά το μέγεθος των ασιατικών ορ­δών.

Τα όπλα τους ήταν ακόμα φοβερότερα από την εμφάνισή τους. Πάνω από τα ζεστά χιτώνιά τους φορούσαν δερμάτινους θώρα­κες με επίστρωση από μεταλλικές φολίδες. Μετά τον πόλεμο εναντίον των Ξιξία το 1207, ο Τζένκις Χαν υιοθέτησε για ολόκληρο το στρατό του ένα μεταξωτό πουκάμισο, που ο Μογγόλος πολεμιστής φορούσε κατευθείαν πάνω από το δέρμα του. Στην πραγματικότη­τα ήταν κάτι παραπάνω από ρούχο - ένα “α­λεξίσφαιρο" γιλέκο ! Το βέλος που κτυπούσε το ανθρώπινο σώμα μπορεί να εισερχόταν στα σπλάχνα, αλλά δεν τρυπούσε το ύφασμα, καθώς η περιστροφική κίνηση τη ς αιχμής τύλιγε γύρω της το μετάξι και το οδηγούσε μαζί της μέσα στο τραύμα. Αυτό διευκόλυνε αρ­γότερα τους Κινέζους, Ινδούς και Πέρσες γιατρούς των μογγολικών στρατιών να απο­σπούν το βέλος από το σώμα τραβώντας σιγά-σιγά το πουκάμισο προς τα έξω. Τα κράνη ήταν επίσης από δέρμα και τσόχα, με ειδικά καλύμματα για την προστασία των αυτιών από το ψύχος, ενώ συχνά στη μάχη χρησιμο­ποιούντο μεταλλικά. Ολοι οι Μογγόλοι ιππείς μετέφεραν δύο σύνθετα τόξα, ένα για μι­κρές και ένα για μεγάλες αποστάσεις, με 60 βέλη μοιρασμένα σε δύο φαρέτρες. Ριπτόμενα από ένα τόξο που κατασκευαζό­ταν με επιστρώσεις κεράτινων υλικών και ζω­ικών νεύρων πάνω σε έναν ξύλινο κορμό, μπορούσαν να διαπεράσουν οποιοδήποτε θώρακα της εποχής από τη φανταστική από­σταση των 300 μέτρων! Με τη βοήθεια ενός μικρού πέτρινου δακτυλιδιού που διευκό ­λυνε το δεξιό αντίχειρα να συγκρατεί τη χορ­δή, ο Μογγόλος ιππέας ήταν αναμφίβολα ο καλύτερος τοξότης του κόσμου, εκπαι­δευμένος να εξαπολύει τα θανατηφόρα βέλη του όταν και οι τέσσερις οπλές του αλόγου ήταν πάνω από το έδαφος και συνεπώς δεν επηρέαζαν το σημάδι. Το βασικό οπλισμό του συμπλήρωναν ένα λάσσο και ένα μικρό στιλέ­το.

Η στρατιά που προοριζόταν να κτυπήσει την Ευρώπη ίππευε πάνω σε άλογα Przevalsky, που ήταν μικρόσωμα, με κοντόχο­ντρα δυνατά πόδια και φοβερή αντοχή στον παγετό. Το 1220 μογγολικά έφιππα τμήματα είχαν διασχίσει την τρομερή οροσειρά του Παμίρ μέσα στην καρδιά του χειμώνα, πε­τυχαίνοντας πλήρη αιφνιδιασμό ! Ο στρατιώ­της εκπαίδευε τα εφεδρικά του άλογα να τον ακολουθούν σαν σκυλιά, υπακούοντας σε φωνές και σφυρίγματα. Η συλλογή πληροφοριών γινόταν με απίστευτα οργανωμένο τρόπο για ένα νομαδικό λαό. Ο Μεγάλος Χαν και οι στρατηγοί του γνώριζαν ανά πάσα στιγμή τη δύναμη, τη σύνθεση, το ηθικό και τις α­δυναμίες όλων των γειτονικών στρατών, κα­θώς και τις γενικότερες στρατηγικές αντιλή­ψεις τους. Αυτό όμως που επέτρεπε στο μογ­γολικό στρατό να υπερέχει τόσο απόλυτα έναντι των αντιπάλων του ήταν το επιχειρη­σιακό του δόγμα, που έδινε έμφαση στον α­ντικειμενικό σκοπό, αφήνοντας στους διοι­κητές των μονάδων να επιλέξουν τον τρόπο και τα μέσα για την επίτευξή του. Ενημερωμένος πάνω στις γενικές γραμμές του σχεδί­ου και τους ειδικότερου ς στόχους που όφειλε ο ίδιος να πετύχει, ο διοικητής μιας “τουμάν” είχε τη μεγαλύτερη δυνατή ελευθερία δράσης. Αυτό που μετρούσε ήταν η πρωτοβουλία, η εφευρετικότητα και η ευκαμψία στην εκτέλεση. Οι αρετές αυτές α­ντανακλούσαν και στο τακτικό πεδίο. Ο τρόπος που οι Μογγόλοι συντόνιζαν σιωπηρά τους ελιγμούς τους με τη χρήση πολύχρω­μων σημαιών, προκαλούσε το θαυμασμό των αντιπάλων τους. Οταν όμως ερχόταν η στιγ­μή της επέλασης του βαρέος ιππικού η ησυχία έσπαγε μέσα σε ένα πανδαιμόνιο αλλαλαγμών και τυμπάνων, που κουρέλιαζαν τα νεύρα ακόμα και του πιο πειθαρχημένου εχθρού. Περιορίζοντας το στρατό τους σε ένα κύριο όπλο, το ιππικό, οι Μογγόλοι εξασφάλι­ σαν ταυτόχρονα απλότητα και αποτελεσματικότητα . Η λύση αυτή τους απάλλαξε από τον πονοκέφαλο του να συντονίζουν τα ευέλικτα τμήματά τους με το βραδυκίνητο πεζι­κό - ένα πρόβλημα που προκάλεσε πολλές συμφορές στους ευρωπαϊκούς στρατούς τη ς εποχής.

Το Δεκέμβριο του 1240 στο Πρζεμύσλ ο Batu συγκάλεσε γενικό πολεμικό συμβούλιο για να αποφασιστεί η επόμενη φάση της εκστρατείας. Το νέο θύμα θα ήταν η Ουγγαρία, της οποίας ο λαός αποτελούσε το μοναδικό παρακλάδι της τουρκομογγολικής φυλής που παρέμενε εκτός της εξουσίας των δια­δόχων του Τζένκις Χαν. Η επιχείρηση αυτή θα τους έφερνε αντιμέτωπους με τον αξιό­λογο ουγγρικό στρατό, το δεύτερο καλύτερο της Ευρώπης μετά τους Γερμανούς ιππότες.

Την ίδια εποχή η Δυτική Ευρώπη ήταν βυθισμένη σε λήθαργο. Η Αγία Ρωμαϊκή Αυτοκρατορία του Φρειδερίκου του Β ’ και ο Πάπας Γρηγόριος Θ' είχαν εμπλακεί σε έναν προσωπικό αδυσώπητο αγώνα και δεν μπο­ρούσαν να συνεισφέρουν σε στρατεύματα. Τα εννέα πριγκηπάτα της Πολωνίας, όπως και εκείνα της Λιθουανίας και της Σουηδίας, δεν αποτελούσαν παρά μικρές πολιτικοστρατιωτικές οντότητες που αλληλοϋποβλέπονταν σε τέτοιο βαθμό ώστε κάθε συνεργασία με­ταξύ τους ήταν αδύνατη. Το μέγεθος της κα­χυποψίας και του κατακερματισμού των χρι­στιανικών δυνάμεων φανερώθηκε από το γεγονός ότι, ενώ οι Μογγόλοι συγκεντρώνο­νταν απειλητικά ανατολικά των Καρπαθίων, οι Λιθουανοί και οι Τεύτονες ιππότες λεηλατούσαν με τη σειρά τους τις ρωσικές πόλεις, προσπαθώντας να επωφεληθούν από τη συμφορά που τις είχε πλήξει.

Οι φεουδαρχικοί ευρωπαϊκοί στρατοί του 13ου αιώνα είχαν σε κάποιο βαθμό εκφυλι­στεί, αποκλίνοντας συνεχώς από τις αρχές της κλασικής πολεμικής τέχνης. Το βασικό τους όπλο ήταν οι κατάφρακτοι ιππότες που επέλαυναν με τη λόγχη, αλλά οι δυνατότητες που τους παρείχε αυτή η δυσκίνητη μάζα για πολύπλοκους τακτικούς ελιγμούς ήταν ανύ­παρκτες. Ακόμα σημαντικότερη ήταν η εγγενής αδυναμία των ιπποτών για συντονισμένη δράση, καθώς ο τρόπος στρατολόγησης και εκπαίδευσης τους επικεντρωνόταν αποκλειστικά στην τελειοποίηση των τεχνικών της μονομαχίας. Για όσο διάστημα οι φεουδαρχι­κοί στρατοί μάχονταν μεταξύ τους τα μειονε­κτήματα αυτά περνούσαν απαρατήρητα, α­πέναντι όμως στις εξελιγμένες και φονικές τακτικές των Μογγόλων οι ιπποτικοί στρατοί υστερούσαν απελπιστικά. Παρά τα προβλή­ματα όμως, ο Ευρωπαίος μεσαιωνικός ιππό­της ήταν μια εντυπωσιακή πολεμική μηχανή. Η ολόσωμη μεταλλική του θωράκιση έφτανε τα 68 κιλά, ένα βάρος που μόνο η σκέψη του θα προκαλούσε ίλιγγο σε σύγχρονους στρα­τιώτες. Όταν η ανάγκη για την προστασία των ίππων από τα εχθρικά βέλη επέβαλε τη θωράκισή τους, τα άλογα μετατράπηκαν σταδιακά σε πραγματικά άρματα μάχης, ζυγί­ζοντας περισσότερο από 658 κιλά ! Ενας θωρακισμένος αναβάτης που κάλπαζε με ταχύ­τητα 30 περίπου χιλιομέτρων την ώρα, κτυπούσε το στόχο του με τέτοια κινητική ενέργεια που θα ήταν αδύνατο να την αντέξει οποιοδήποτε ζωντανό πλάσμα στον πλανήτη. Αν και το σπαθί ενέπνεε ένα σχεδόν μυστικι­στικό σεβασμό ανάμεσα στους πολεμιστές, η εξέλιξη τη ς πανοπλίας είχε υποβαθμίσει σο­βαρά το ρόλο του στη μάχη. Τα μόνα καίρια πλήγματα που μπορούσε να καταφέρει ήταν στα σημεία σύνδεσης των θωρακίσεων στον αγκώνα, τον ώμο ή το λαιμό. Έτσι ο ιππότης κατέφυγε τελικά σε όπλα συντριπτι­κών πληγμάτων όπως οι πέλεκεις και τα πο­λεμικά σφυριά, με σκοπό να σπάσει τα κόκκαλα του αντιπάλου του κάτω από το θώρα­κα.

Spoiler

- Οι στρατιώτες ή οι άμαχοι που είχαν την ατυχία να αιχμαλωτιστούν από τους Μογγόλους, μπορούσαν να ελπίζουν μόνο σε ένα γρήγορο τέλος της επίγειας τραγωδίας τους.

- Το 40% του μογγολικού ιππικού αποτελείτο από βαριές μονάδες οπλισμένες με λόγχες μήκους 3,7 μέτρων, που έφεραν ένα γάντζο στη βάση της αιχμής για να γκρεμίζουν τον αντίπαλο από το άλογό του. Εκτός από τα τόξα, το βαρύ ιππικό διέθετε επίσης κυρτά αμφίστομα σπαθιά και πολεμικούς πέλεκεις.



Η “αποστολή αναγνώρισης" του Subudai στη Ρωσία είναι η μακρότερη και επιτυχέστερη επιδρομή ιππικού της Ιστορίας. Μια δύναμη 30.000 Μογγόλων κάλυψε 9.900 χιλιόμετρα σε τρία χρόνια, κερδίζοντας δώδεκα μεγάλες μάχες απέναντι σε πολυαριθμότερους αντιπάλους. Με βάση τις πληροφορίες που αποκτήθηκαν από αυτή την αποστολή, οι Μογγόλοι ήταν πλέον σε θέση να εκμεταλλευτούν αργότερα τον απέραντο διάδρομο της στέππας από τον Καύκασο ως την Ουγγαρία και να επιστρέφουν το 1236 με τέτοια ορμή που θα έκανε τα θεμέλια της Ευρώπης να τρίξουν.


Ο βασιλιάς της Βοημίας Wenceslas, άργησε υπερβολικά να ενισχύσει τις υπόλοιπες χριστιανικές δυνάμεις στη Σιλεσία, με αποτέλεσμα να ηττη&ούν οι τελευταίες από τους Μογγόλους στη μάχη του Λίκνιτζ. Πληροφορούμενος την έκβαση της σύγκρουσης, ο Wenceslas απέσυρε το στρατό του προς λανθασμένη στρατηγική κατεύθυνση, εγκαταλείποντας αυτή τη φορά τους Ούγγρους στην τύχη τους.

Αυτό το επίχρυσο αγαλματίδιο δυτικού ιππότη της εποχής των Σταυροφοριών φανερώνει την ιδιότυπη ευρωπαϊκή αντίληψη των καιρών για τον πόλεμο. Φέροντας έναν αμάνικο χιτώνα πάνω από την αλυσιδωτή του θωράκιση, περίκλειστο κράνος, λόγχη και ασπίδα, ο ιππότης ετοιμάζεται να συντρίψει τον αντίπαλό του σε μια προσωπική αναμέτρηση.

Συνεχίζεται ...

[Ζαποτέκος]

( συνέχεια απ' το προηγούμενο )

Η ΚΑΤΑΙΓΙΔΑ ΞΕΣΠΑ

Ο Subudai είχε 120.000 πολεμιστές στη διάθεσή του για να καταφέρει το θανατηφό­ρο κτύπημα στην Ουγγαρία. Η φοβερή στρα­τιά ήταν πανέτοιμη τον Ιανουάριο του 1241, συγκεντρωμένη κοντά στις πηγές του Βι­στούλα, στο Χάλιτς. Περίμενε την άνοιξη και στόχος της ήταν η ουγγρική πρωτεύουσα - οι δίδυμες πόλεις Βούδα και Πέστη. Ο Subudai υπολόγιζε πως ο στρατός του βασιλιά Bela Δ΄ θα έσπευδε να προστατεύσει το ζωτικό κέ­ντρο της χώρας, προκαλώντας μια αποφασι­στική μάχη στις παρυφές της. Αν το έπραττε θα υπήρχε η δυνατότητα για τους Μογγόλους να καταστρέψουν την τελευταία σημα­ντική ένοπλη δύναμη που βρισκόταν ανάμε­σα στους ίδιους και την κεντρική Ευρώπη. Ο έμπειρος Μογγόλος στρατηγός διαίρεσε τις δυνάμεις του σε τέσσερα τμήματα. Θα περ­νούσαν τα χιονισμένα Καρπάθια από χωρι­στές διαβάσεις στο τέλος του χειμώνα και θα συνέκλιναν σαν ανεμοστρόβιλος πάνω στο Δούναβη, συντρίβοντας το στρατό των Μαγυάρων με ένα και μόνο πλήγμα. Ο Mangku ηγείτο της βορειότερης δύναμης διείσδυσης που θα γινόταν από τη δίοδο της Γιαμπλόνιτσα, ενώ ο Batu θα περνούσε μέσα από τη Γα­λικία. Το τμήμα του Kuyuk θα γλιστρούσε από την περιοχή της Μολδαβίας και της Τραν­συλβανίας, ενώ ο ίδιος ο Sududai θα ξεπρό­βαλε μέσα από το πέρασμα Μεχέντια ερχό­μενος από νότο.

Αν και ο αντικειμενικός σκοπός της όλης επιχείρησης ήταν η εξουδετέρωση της Ουγγαρίας, τα μογγολικά τμήματα που θα επιχειρούσαν από την περιοχή των Καρπα­θίων ως τις καταπράσινες πεδιάδες του Δού­ναβη θα βρίσκονταν υπό μια διαρκή απειλή πλευροκόπησης. Οι ευρωπαϊκοί στρατοί της Πολωνίας και των γερμανικών κρατιδίων ή­ταν ακόμα άθικτοι και αντιπροσώπευαν μια μεγάλη πηγή κινδύνου για τη δεξιά μογγολική πτέρυγα. Για να προστατεύσει την κύρια μάζα ελιγμού, αλλά και για να αποφύγει κάθε δυσάρεστη έκπληξη από το Βορρά, ο Subudai έστειλε μια δύναμη 30.000 ανδρών υπό τους πρίγκηπες Kadan και Baidar, με αποστολή να κεραυνοβολήσουν την Πολωνία, τη Βοημία και τη Σιλεσία, εμπλέκοντας τις χριστιανικές στρατιές εκεί και τραβώντας την προσοχή τους μακριά από το κύριο θέατρο επιχειρή­σεων. Οι τρεις “τουμάν” διέβησαν τα πολωνι­κά σύνορα το Μάρτιο του 1241, λίγο νωρίτε­ρα από τη στιγμή που τα τμήματα του Batu ολοκλήρωναν τη χειμαρρώδη κάθοδό τους από τα Καρπάθια.



Κατανέμοντας μεταξύ τους τις δυνάμεις τους, οι δύο Μογγόλοι γαλαζοαίματοι κινήθηκαν αρχικά σε αποκλίνουσες κατευθύν­σεις, με σκοπό να ξεσηκώσουν την εχθρική αντίδραση. Ενώ ο Kadan έσπευδε προς τον ποταμό Οντερ, ο Baidar πορεύτηκε κα­τευθείαν προς το στρατό του Πολωνού βασι­λιά της Κρακοβίας Boleslav, που είχε πάρει θέσεις μάχης στο Σαντομίρ. Έπειτα από μια σύντομη αψιμαχία ο Boleslav έχασε την ψυχραιμία του και παίρνοντας μαζί του την οικογένειά του και τους θησαυρούς του απο­σύρθηκε στην πρωτεύουσα με τους άνδρες του. Όταν έφτασαν έξω από τα τείχη της Κρακοβίας, οι πολεμιστές του Baidar άρχισαν να υποχωρούν δίνοντας την εντύπωση ενός απλού επιδρομικού τμήματος που επέστρε­φε στη δάση του. Οπως τόσο άλλοι στρατοί που αντιμετώπισαν τους ανθρώπους της στέππας νωρίτερα, οι Πολωνοί ιππότες ούτε καν υποψιάστηκαν ό τι μπορεί να παρασύρονταν σε παγίδα. Εγκαταλείποντας την προ­στασία του φρουρίου, βγήκαν ενθουσιασμέ­νοι πάνω στα βαριά πολεμικά τους άλογα για να αποτελειώσουν το θρασύδειλο εχθρό που τώρα διασκορπιζόταν μπροστά τους. Δεκα ­ πέντε χιλιόμετρα ανατολικά της Κρακοβίας, στο Τσμιέλνικ, οι μογγολικές “σιαγόνες” τους περίμεναν υπομονετικά και προσβάλλοντάς τους με διατρητικά βέλη τους συνέτριψαν. Η ιστορική πολωνική μητρόπολη εγκαταλείφθηκε ολοκληρωτικά από τον πλη­θυσμό της και πυρπολήθηκε σε μια νύχτα πριν οι Μογγόλοι εξακολουθήσουν και πάλι ανεμπόδιστα την πορεία τους. Αποσπώντας μια “τουμάν” για μια επιδρομή τρομοκράτησης στα εδάφη της ανατολικής Πρωσσίας, της Πομερανίας και της Λιθουανίας, ο Baidar συνέχισε με τις άλλες δύο προς το Μπρεσλάου. Η μοναχική “τουμάν” προκάλεσε τέτοιο όργιο καταστροφής και λεηλασίας στα παρά­λια τη ς Βαλτικής, ώστε οι αναρίθμητοι πρό­σφυγες που συνέρρεαν προς τη Δύση μετέφεραν μαζί τους ιστορίες ασύλληπτης φρί­κης, πεπεισμένοι ότι η μογγολική λαίλαπα α­ριθμούσε 200,000 άνδρες! Στο μεταξύ το Μπρεσλάου αποδείχθηκε πολύ ισχυρά ο­χυρωμένο και έτσι ο Baidar, που δεν είχε χρό­νο για χάσιμο, αποφάσισε να το παρακάμψει. Περνώντας στη Σιλεσία, έλαβε από τα ανα­γνωριστικά του τμήμα τα τις πρώτες πληρο­φορίες για την ύπαρξη μιας οργανωμένης εχθρικής δύναμης που συγκεντρωνόταν για να τον αποκρούσει. Ακόμα πιο δυσοίωνη ή ­ταν η είδηση πως ο βασιλιάς Wenceslas της Βοημίας ανέβαινε αργά από το νότο με μια επίφοβη στρατιά 50,000 ανδρών. Αν οι δύο χρι­στιανοί ηγεμόνες κατόρθωναν να ενώσουν τις δυνάμεις τους, θα άλλαζε όλο το στρατη­γικό σκηνικό. Αποφασισμένος να μην επιτρέ­ψει μια τέτοια τροπή, ο Baidar έθεσε τους 10.000 ιππείς του σε κατάσταση επιφυλακής και αφού πέτυχε να συνενωθεί εγκαίρως με τον Kadan διπλασιάζοντας την ισχύ του, επι­τάχυνε το ρυθμό της πορείας για να επιπέσει στους δύο αντιπάλους του διαδοχικά.

Ποιός ήταν ο άνθρωπος που προσπαθού­σε να σώσει τη χριστιανική Ευρώπη από τη μογγολική ορδή ; Ο δούκας της Σιλεσίας Ερρίκος ο Ευσεβής, είχε κατορθώσει να συνασπίσει κάτω από τις σημαίες του αρκετά ετερόκλητα τμήματα. Ο στρατός του περιελάμβανε την αφρόκρεμα των ιπποτών της Πολωνίας και της Σιλεσίας, τους φημισμέ­νους κατάφρακτους Τεύτονες ιππότες (υπό το μάγιστρό τους Ρορρο της Οστέρνα) με κε­ντημένους μαύρους σταυρούς στους μαν­δύες τους, έναν ικανό αριθμό από ιππότες της κατώτερης πολωνικής αριστοκρατίας, πλαισιωμένους από αρκετούς Ναϊτες και Ροδοσταυρίτες ιππότες, μερικές εκατοντάδες βιαστικά οπλισμένων πεζών ανθρακωρύχων και λίγους μισθοφόρους. Μη γνωρίζοντας την ακριβή ημερομηνία άφιξης του Wenceslas, ο Ερρί­κος υπέθεσε πως θα ήταν προτιμότερο να επιζητή­σει μια μάχη εκ παρατάξεως σε ανοικτό χώρο από το να κλειστεί μέσα στην πόλη Λίκνιτζ που προ­σέγγιζαν οι Μογγόλοι. Οι δύο στρατοί συναντήθηκαν στις 9 Απριλίου 1241 λίγα χιλιόμετρα νότια του Λίκνιτζ, σε μια ανοι­κτή πεδιάδα.

Οι Πολωνοί ιππότες του Ερρίκου ήταν οι πρώτοι που εκτέλεσαν μια δυναμική επέλα­ση προς το μογγολικό κέντρο, αλλά κατατοξεύτηκαν με τόση σφοδρότητα ώστε άρχι­σαν να κάμπτονται πιεζόμενοι και από το ελαφρύ μογγολικό ιππικό. Ο Ερρίκος ενέπλε­ξε τις εφεδρείες του για να ενισχύσει τους Πολωνούς και μετά από μια σύντομη - αλλά τρομακτική - μάχη ο εχθρός τράπηκε σε άτακτη υποχώρηση. Πιστεύοντας πως είχε α­νατρέψει ολόκληρο το μογγολικό κέντρο , ο Ερρίκος έριξε περισσότερες δυνάμεις στην καταδίωξη για να διευρύνει το χάσμα, αλλά ανακάλυψε με τρόμο πως όλη η εξέλιξη ήτα ν μια καλοστημένη παγίδα. Νέες δυνάμεις του βαρέος μογγολικού ιππικού επιτέθηκαν πίσω από ένα καταιγισμό βελών που έριχναν καλπάζοντες ιπποτοξότες. ενώ όλο το πεδίο τη ς μάχης είχε καλυφθεί από έναν πυκνό μαύρο καπνό που δημιουργούσαν τα ειδικά δοχεία πυρός των Μογγόλων. Οι χριστιανικές δυνά­μεις είχαν πλέον αποπροσανατολιστεί και η κύκλωσή τoυς ήταν πλήρης. Καθώς το βαρύ μογγολικό ιππικό στένευε τον κλοιό γύρω από τους ιππότες γκρεμίζοντας τους με βο­λές από μικρή απόσταση, τα ελαφρά τμήμα ­ τα εμφανίζονταν αιφνιδιαστικά μέσα από το προπέτασμα καπνού αποδεκατίζοντας το πε­ζικό. Στην τρομερή σφαγή που ακολούθησε, το σύνολο σχεδόν του στρατού του Ερρίκου εξοντώθηκε - μαζί και ο μέγας μάγιστρος. Ο ίδιος ο δούκας με μικρή ακολουθία προσπάθησε να ξεφύγει, αλλά οι Μογγόλοι τον κυνήγησαν σαν θήραμα. Αφού σκότωσαν τους συντρόφους του έναν-έναν με τα τόξα , κατόρθωσαν τελικά να τον ρίξουν από το ά­λογό του και τον αποκεφάλισαν επί τόπου .

Ερευνώντας ανάμεσα στα αιματοβαμμένα απομεινάρια να απομεινάρια της μάχης, η σύζυγος του Ερρίκου βρήκε το πτώμα του άτυχου ηγέτη παραμορφωμένο σε τόσο οικτρή κατάσταση, ώστε κατόρθωσε να το αναγνωρίσει μόνο από το γεγονός ότι είχε έξι δάκτυλα στο αρι­στερό πόδι. Οι Ασιάτες νικητές είχαν αποτιμήσει τις απώλειες των αντιπάλων τους κό­βοντας το δεξί αυτί κάθε νεκρού χριστιανού στρατιώτη. Γεμίζοντας εννέα μεγάλους σά­κους με τις ανατριχιαστικές αυτές αποδεί­ξεις, τους έστειλαν θριαμβευτικά στον πρίγκηπα Batu για να υπογραμμίσουν τη μεγα­λειώδη μογγολική νίκη. Σε λιγότερο από ένα μήνα η μογγολική πλαγιοφυλακή είχε διανύσει 700 χιλιόμετρα, κυρίευσε τέσσερις μεγά­λες πόλεις και κέρδισε δύο αποφασιστικές μάχες. Συγκεντρώνοντας πάλι τις τρεις “τουμάν” τους και αφού βεβαιώθηκαν πως ο Wenceslas υποχωρούσε καταπτοημένος πίσω στο δικό του Βασίλειο της Βοημίας, οι Kaidu και Baidar στράφηκαν προς Νότο, έτοιμοι να επιπέσουν στο πλευρό των Αυστριακών αν οι τελευταίοι αποπειρώντο να συνδράμουν τους Ούγγρους στην επερχόμενη κρίσιμη α­ναμέτρηση.

Στο μεταξύ τα τέσσερα τμήματα της κύ­ριας δύναμης εισβολής, αφού έκαμψαν σπο­ραδικές εστίες αντίστασης των αντιπάλων τους κοντά στα Καρπάθια, κατηφόρισαν στις αρχές Μαρτίου προς τη μεγάλη ουγγρική πε­διάδα, με τη νότια πτέρυγά τους να προπο­ρεύεται ελαφρά. Ο χειμώνας ήταν ασυνήθι­στα δριμύς εκείνη τη χρονιά και η παγωνιά κράτησε μέχρι τα μέσα τη ς άνοιξης. Εχοντας την πληροφορία ό τι οι εχθρικές προφυλακές απείχαν ακόμα 350 χιλιόμετρα από την πρω­τεύουσα, ο βασιλιάς Bela συγκάλεσε το πο­λεμικό του συμβούλιο στη Βουδαπέστη για να χαράξει το γενικότερο στρατηγικό του σχέδιο. Η διανοητική ηρεμία του ίδιου και των επιτελών του θα πρέπει να “κομματιάστηκε" όταν έπεσε σαν ηλεκτροσόκ η είδηση πως η μογγολική στρατιά είχε εμφανιστεί από το πουθενά και βρισκόταν πλέον ενωμέ­νη στις όχθες του Δούναβη, απέναντι από την Πέστη. Ο πανικός των Ούγγρων κατορ­θώθηκε να μετριaστεί μόνο από το γεγονός πως η πόλη ήταν ισχυρά περιτοιχισμένη και ότι το μεγάλο ποτάμι κυλούσε ορμητικό από το λιώσιμο των πάγων. Ο Bela αποδύθηκε σε μια έντονη προσπάθεια επιστράτευσης των δυνάμεών του, ελπίζοντας πως ο εχθρός δεν θα κτυπούσε άμεσα. Ενώ οι ουγγρικές δυνά­μεις συγκεντρώνονταν από κάθε γωνιά του Βασιλείου, οι Μογγόλοι - κατά παράξενο τρόπο - έμεναν άπραγοι λίγα χιλιόμετρα μακριά από το Δούναβη, χωρίς να πραγματοποιή­σουν καμία απόπειρα να ζεύξουν το υδάτινο φράγμα ή να πολιορκήσουν την Πέστη. Το μυστήριο έγινε σκοτεινότερο όταν στις αρ­χές Απριλίου ο Bela έκρινε πως διέθετε πια επαρκείς δυνάμεις και αποφάσισε να κινήσει τους 100.000 πολεμιστές του για να προκαλέσει τους επιδρομείς σε αποφασιστική αναμέ­τρηση. Ο Subudai, που διέθετε πιθανώς μόνο 70.000 άνδρες αφού είχε υποχρεωθεί να α­φήσει μια “τουμάν” στην Τρανσυλβανία, εφάρμοσε τον κλασικό τακτικό μογγολικό ελιγμό στο επιχειρησιακό επίπεδο. Αρχισε να αποσύρει τη στρατιά του αργά προς τα ανα­τολικά αποφεύγοντας επιμελώς τη συμπλο­κή και αυτό το παιχνίδι της γάτας με το πο­ντίκι συνεχίστηκε για εννέα μέρες.

Το πρωί της δέκατης ημέρας η μογγολι­κή “αλεπού” διαπεραίωσε τις δυνάμεις της από τον ποταμό Σάγιο, πάνω από μια μικρή πέτρινη γέφυρα κοντά στο χωριό Μοχί . Ήταν μια καθαρή πρόκληση για τον Bela που ακο­λουθούσε, να επιτεθεί περνώντας και αυτός βίαια το ποτάμι. Αν το έπραττε θα έδινε τη δυνατότητα στο πολυάριθμο μογγολικό ιππι­κό να τον περισφίξει από παντού και να σπρώξει τους άνδρες του πίσω στο φουσκω­μένο ρέμα. Ο Bela όμως απέφυγε έξυπνα το δόλωμα και σταμάτησε τον κύριο όγκο του στρατού του στη δυτική όχθη του Σάγιο, στέλνοντας μόνο ένα ενισχυμένο τμήμα για να αποσπάσει τον έλεγχο της γέφυρα ς μπρο­στά του. Η ουγγρική εμπροσθοφυλακή κατέ­λαβε το κομβικό αυτό σημείο χωρίς αγώνα και έσπευσε μάλιστα να εγκαταστήσει ένα μικρό προγεφύρωμα-ασπίδα στην απέναντι ό­χθη. Οι στρατιώτες που προχώρησαν περισ­σότερο δεν ανακάλυψαν ούτε ίχνος από το μογγολικό στρατό, που είχε κρυφτεί επιδέ­ξια στους λόφους και τους διάσπαρτους α­μπελώνες του Τοκάι. Ικανοποιημένος από την τακτική του διάταξη, ο Bela πρόσταξε τους άνδρες του να στρατοπεδεύσουν για τη νύχτα, υπολογίζοντας πως την επόμενη μέρα θα κατόρθωνε ίσως να ανακαλύψει τον εχθρό και να του δώσει το καίριο πλήγμα. Οι μόνοι που δεν συμμερίζονταν την αισιοδοξία του ήταν οι Μογγόλοι διοικητές, που διαπί­στωναν πως η κατάσταση δεν μπορούσε να είναι ευνοϊκότερη. Τα στρατηγικά τους πλευρά ήταν ασφαλή, το ίδιο και οι γραμμές επικοινωνιών τους. Η μογγολική στρατιά ή­ταν συγκεντρωμένη σε πεδίο μάχης της επι­λογής της, ενώ ο αντίπαλος ήταν αδρανής και απομονωμένος από κάθε σύμμαχο.

Ο χριστιανικός στρατός ήταν εντυπωσια­κά μεγάλος και είναι βέβαιο πως υπερτερού­σε αριθμητικά του αντιπάλου του. Αποτελείτο από πολλά τμήματα θωρακισμένων ιππο­τών και, σε αντίθεση με τους άλλους ευρωπαϊκούς στρατούς, είχε στις τάξεις του χιλιά­δες έφιππους τοξότες , εξοικειωμένους με τις μογγολικές τακτικές. Το ηθικό του όμως είχε κλονιστεί από τα θλιβερά νέα του Λικνιτζ και οι ιππότες έβλεπαν με καχυποψία την κίνηση του θεοσεβούμενου ηγεμόνα να ανα­θέσει τις κύριες διοικήσεις στους αρχιεπι­σκόπους Hugolin της Κολότζα και Matthias του Γκραν. Οι επιπόλαιοι αυτοί αξιωματούχοι, είχαν αμελήσει να λάβουν και τα πιο στοιχει­ώδη μέτρα ασφαλείας. Το εξαίρετο ελαφρύ ουγγρικό ιππικό δεν είχε προωθηθεί για να καλύψει τα πλευρά και ολόκληρο το στρά­τευμα συνωστιζόταν γύρω από τη γέφυρα “ όπως ένα κοπάδι προβάτων σε μια μικρή στάνη” .

Λίγο πριν ξημερώσει η 10η Απριλίου, ο Batu εξαπέλυσε μια μεθοδική επίθεση στο ουγγρικό προγεφύρωμα της δεξιάς όχθης, υποστηριζόμενη από επτά καταπέλτες που εκτόξευαν εμπρηστικές “βόμβες". Η φαντα­σμαγορική και θορυβώδης αυτή επίδειξη εί­χε ως σκοπό να προσηλώσει την προσοχή του Bela στη γέφυρα και το κατόρθωσε από­λυτα όταν - λίγο αργότερα - πυκνά τμήματα μογγολικού ιππικού απώθησαν τους υπερα­σπιστές του περάσματος και ξεχύθηκaν στη δυτική πλευρά. Αιφνιδιασμένοι αρχικά από τη θρασύτητα και τη βιαιότητα της επίθε­σης, οι Ούγγροι διοικητές αντέδρασαν γρή­γορα αποκλείοντας την περιοχή διείσδυσης και απωθώντας σταθερά τον εχθρό προς τα πίσω, έχοντας μια τοπική υπεροχή δυνάμεων δύο προς ένα.

Κάθε άνοιξη τα ποτάμια της Ουγγαρίας γίνονται τόσο ορμητικά ώστε παρουσιάζουν τεράστια δυσκολία ζεύξης, ακόμα και για μο­νάδες μηχανικού σύγχρονων στρατών, Ο ι­διοφυής Subudai όμως είχε καταφέρει πάλι το φαινομενικά ακατόρθωτο. Λίγα χιλιόμε­τρα πιο κάτω από τη γέφυρα, ο ποταμός Σά­γιο “επέτρεπε” σε μια μικρή “χερσόνησο" τριγυρισμένη από έλη να εισχωρεί κάθετα στο ρεύμα του. Με μια πρώτη ματιά το μέρος φαινόταν τελείως ακατάλληλο για να χρησι­μοποιηθεί από μια στρατιωτική δύναμη ικα­νού μεγέθους. Η “χερσόνησος” ήταν τόσο στενή που δεν μπορούσε να χωρέσει περισ­σότερους από 2.500 καβαλάρηδες, αλλά από εκείνο ακριβώς το σημείο ο Sabudai είχε περάσει απέναντι κατά τη διάρκεια της προη­γούμενης νύχτας τρεις ολόκληρες “τουμάν” , 30.000 πάνοπλους ιππείς! Η τρομε­ρή αυτή μάζα, με την ανατολή του ήλιου στράφηκε βόρεια και εμφανίστηκε στο προσκήνιο τελείως απρόσμενα, τη στιγμή που η μάχη γύρω από τη γέφυρα είχε φτάσει στο α­ποκορύφωμά της. Οι άνδρες του Batu υφίσταντο φοβερή πίεση από τους ιππότες και είχαν ήδη υποστεί σοβαρές απώλειες, αλλά άντεχαν τη δοκιμασία. Η άφιξη του Subudai συνοδευόμενη από τη συνήθη σφοδρή μογ­γολική επέλαση, λίγο έλειψε να αποδιαρθρώ­σει ανεπανόρθωτα την ουγγρική διάταξη και υποχρέωσε τα πλευρικά τμήματα του Bela να υποχωρήσουν στο χώρο του καταυλισμού τους. Αφού μετακίνησαν εγγύτερα τους κα­ταπέλτες τους, οι Μογγόλοι περιορίστηκαν στο να σφυροκοπούν τον ουγγρικό στρατό ασταμάτητα με πέτρες, βέλη και φλεγόμενη νάφθα, όση ώρα ο Batu εξισορροπούσε την κατάσταση στη γέφυρα και ο Subudai πλαγιοκοπούσε το χριστιανικό στρατόπεδο. Ο πα­νούργος στρατηγός εσκεμμένα δεν ολοκλή­ρωσε την κυκλωτική του κίνηση, αφήνοντας ένα μικρό κενό μεταξύ των σκελών της “λα­βίδας” . Οι μογγολικές επιθέσεις γίνονταν συνεχώς εντονότερες , καθώς τα σύνθετα τόξα έσπερναν αδιάκριτα το θάνατο από με­γάλη απόσταση και τα εμπρηστικά βέλη εί­χαν μετατρέψει τα μεταφορικά κάρα και τις σκηνές του στρατοπέδου σε παρανάλωμα του πυρός. Κάποιοι από τους Ούγγρους πρό­σεξαν την ύπαρξη της διόδου σωτηρίας καθοδηγούμενοι από το φόβο και την απόγνωση τράπηκαν σε φυγή. Τους ακολούθησαν και άλλοι και σύντομα ένας ανθρώπινος χείμαρρος ξεχυνόταν βόρεια μέσα από το κενό που οι Μογγόλοι απέφευγαν συστηματικά να κλείσουν. Μόνο λίγοι Ναϊτες ιππότες έμειναν ασάλευτοι στις θέσεις τους και αγωνιζόμενοι ψυχωμένα έπεσαν μέχρις ενός.

Η άμυνα είχε πλέον καταρρεύσει και η πειθαρχία του ουγγρικού στρατού εξανεμί­στηκε. Οι πανικόβλητοι άνδρες έφευγαν πετώντας μακριά τα όπλα και τις αρματωσιές τους. Οι Μογγόλοι, αφού ανασυντάχθηκαν και ιππέυσαν ξεκούραστα εφεδρικά άλογα, ήταν τώρα έτοιμοι να δώσουν τη χαριστική βολή στα ανυπεράσπιστα θύματά τους. Κα­θώς η φάλαγγα των φυγάδων γινόταν μακρύτερη και πιο άτακτη, τα μογγολικά τμήματα έπεσαν πάνω της από ό λες τις κατευθύνσεις και αποδεκάτισαν τους εξουθενωμένους και άοπλους Ούγγρους, κυνηγώντας τους μέσα στον κάμπο. Η αποτρόπαια σφαγή κράτησε δύο ολόκληρα μερόνυχτα και τα πτώματα των ηττημένων γέμισαν το δρόμο και τα χα­ντάκια που οδηγούσαν στην Πέστη, “όπως οι πέτρες σε ένα λιθόστρωτο” . Οι συνολικές α­πώλειες των Ούγγρων σε εκείνη τη φρικτή πανωλεθρία υπολογίζονται μεταξύ 50.000 και 70.000 νεκρών. Η υπεροπτική Ευρώπη είχε σειστεί συθέμελα.



Η ΕΥΡΩΠΗ ΣΩΖΕΤΑΙ ΑΠΟ ΘΑΥΜΑ

Μετά τη συντριβή του ουγγρικού στρα­τού στον ποταμό Σάγιο, ολόκληρη η ανατολι­κή Ευρώπη, από τον Δνείπερο και τον Οντερ ως τη Βαλτική Θάλασσα και το Δούναβη, βρισκόταν κάτω από το μογγολικό ζυγό. Μέσα σε τέσσερις μήνες οι σκληροτράχηλοι Ασιάτες πολεμιστές είχαν διαλύσει ευρωπαϊ­κούς στρατούς που διέθεταν συνολικά πε­νταπλάσια δύναμη ανδρών από τη δική τους. Για να σταθεροποιήσει τον έλεγχό του στην Ουγγαρία, ο Subudai δεν δίστασε να λεηλατήσει τη χώρα από άκρη σε άκρη, εξοντώνοντας το 50% του πληθυσμού της ! Ο Δούνα­βης σπάνια παγώνει, αλλά εκείνη την απο­φράδα χρονιά μετατράπηκε σε παγοδρόμιο, επιτρέποντας στον Batu να επιδείξει το ταλέντο του στην τρομοκρατία για μια ακόμα φο­ρά. Περνώντας τους άνδρες του στη δυτική όχθη τη νύχτα των Χριστουγέννων του 1241, κυρίευσε το Γκραν μέσα σε ένα όργιο σφα­γής και λεηλασίας. Οι ακόρεστοι επιδρομείς, αναρριχόμενοι πάνω στις Ιουλιανές Αλπεις, καταλήστευσαν στη συνέχεια τη βορειοανατολική Ιταλία, ενώ άλλα αναγνωρι­στικά τμήματα έφθαναν στη Βιέννη. Νοτιό­τερα , ενισχυμένα αποσπάσματα είχαν αποδυθεί σε μια μάταιη έρευνα για τη σύλληψη του διαφυγόντος βασιλιά Bela, χαράζοντας ένα πλατύ μονοπάτι αίματος ως το Ζάγκρε­μπ ! Οι βασιλικές αυλές της Ευρώπης είχαν παραλύσει από τον τρόμο και περίμεναν μοι­ρολατρικά την έλευση των βαρβάρων.

Ο Subudai βρισκόταν ακόμα μπροστά στα τείχη της Βιέννης, όταν ένας έφιππος αγγε­λιοφόρος κατέφθασε λαχανιασμένος φέρνοντας φοβερές ειδήσεις, Ο Μεγάλος Χαν Ogedai ήταν νεκρός, η εξουσία είχε περιέλθει προσωρινά στη ραδιούργα σύζυγό του Toregene και σύμφωνα με τα πατροπαράδοτα μογγολικά έθιμα όλοι οι αυτοκρατορικοί γόνοι έπρεπε να σπεύσουν στο Καρακορούμ για να λάβουν μέρος στην έκτακτη “κουριλτάι” που θα έκρινε τη διαδοχή. Στη στρατιά της Ευρώπης υπήρχαν τρεις πρίγκηπες και έτσι ό λες οι “τουμάν” ανέκοψαν την προέλα­σή τους και ενωμένες πήραν πάλι το μακρύ δρόμο της επιστροφής, κινούμενες μέσα από τη Δαλματία, τη Σερβία και τη βόρεια Βουλγαρία. Καθώς η πανστρατιά των ανθρώπινων ακρίδων περνούσε από αυτές τις πε­ριοχές τις ερήμωσε ολοκληρωτικά πριν διαβεί τον ποταμό Δνείστερο, για να μην επιστρέψει ποτέ πια. Οι χριστιανικοί λαοί μπο­ρούσαν επιτέλους να ανασάνουν. Είχαν σω­θεί από θαύμα. Οι φανταστικές νίκες του Τσμιέλνικ και του Λίκνιτζ οδήγησαν αργότε­ρα, εσφαλμένα, κάποιους μελετητές του Με­σαίωνα στην υπόθεση ότι τα μογγολικά σχέ­δια περιελάμβαναν την κατάκτηση ολόκλη­ρης της ηπείρου. Ο γηραιός Subudai δεν θα διέπραττε ποτέ το σφάλμα να παρασυρθει στις λοφώδεις και δασωμένες περιοχές της δυτικής Ευρώπης, όπου το μογγολικό ιππικό θα έχανε πολλά από τα πλεονεκτήματα του εξαιτίας της διαμόρφωσης του εδάφους. Στόχος του ήταν μόνο η πεδιάδα της Ουγγαρίας και έμεινε προσηλωμένος σε συτόν.

Όπως συμβαίνει νομοτελειακά με όλα τα φυσικά φαινόμενα, η παντοδυναμία των Μογγόλων δεν διήρκεσε πολύ. Το Σεπτέμβριο του 1260 η Ιστορία θα "κοντοσταθεΓ στην Παλαιστίνη και όλοι οι λαοί θα κρατή­σουν την αναπνοή τους όταν οι Μαμελούκοι του Baybars θα κατατροπώσουν και θα σύ­ρουν στη σκόνη για πρώτη φορά τα ανίκητα μογγολικά όπλα, σε μια επική μάχη στο Φρέ­αρ του Γολιάθ. Εκατόν είκοσι χρόνια αργότε­ρα ο πρίγκηπας Dmitri Ivanovich της Μόσχας θα πάρει για λογαριασμό όλων των Ευρωπαί­ων την εκδίκησή του από τη "Χρυσή Ορδή", στο απέραντο μουντό πεδίο του Κουλίκοβο. Οι πολεμιστές με τα κωνικά κράνη και τα γυριστά σπαθιά θα xαθούν ξανά πίσω στις α­νεμοδαρμένες στέττπες του Καρακορούμ, με τον ίδιο άξαφνο τρόπο που είχαν ξεχυθεί από αυτές το 1220 για να κατακτήσουν τον κόσμο.