Η κεντρική ιδέα, η οποία συνέχει σε σύνολο τόσο την κριτική κατά των Καϊρη και Φαρμάκιδη, όσο και κατά των Αγγλων είναι ο σκοπός στον οποίο α Παπουλάκας θεωρούσε οτι απέβλεπαν: "να χαλάσουν την θρησκεία". Για εκείνον όλοι οι ξένοι, καθολικοί ή προτεστάντες αλλά και όσοι τους αποδέχονταν, όπως ο Καϊρης, επεδίωκαν να Βεβηλώσουν την ορθόδοξη πίστη, να την εξαφανίσουν για να κυριαρχούν αυτοί».
Η λαϊκή αντίθεση στη βαυαροκρατία και τις ξένες δυνάμεις ανεξάρτητα απο τα κίνητρα που την προκαλούσαν, φόβος ή καταπίεση, εκφραζόταν μέσα απο αυτό που αποτελούσε τη βάση της κοινωνικής ταυτότητας: τη θρησκεία. Το επόμενο βήμα Θα ήταν αναπόφευκτο για τον Παπουλάκο. Εφόσον όλοι οι ετερόδαξοι είναι εχθροί της πίστεως, τότε και ο Οθων δεν μπορεί παρά να συγκαταλέγεται ανάμεσα σε αυτούς. Το αίτημα για ορθόδοξο μονάρχη επανερχόταν επιτακτικά. Το αυτοκέφαλο, n υπαγωγή της εκκλησίας στο κράτος το 1833, είχε καταστήσει το Βασιλιά κεφαλή της. Η αντίθεση του Παπουλάκου στο βασιλιά δεν ήταν παρά μια διαμαρτυρία γι'αυτό το παράδοξο: να διοικείται η ορθόδοξη εκκλησία απο μη ορθόδοξο! "...Εχομεν και ημείς την πίστην μας Μεγαλειότατε 1830 χρόνους, δηλαδή απο 30 έως τα 1852 την πίστη μας τη χάσαμεν.." διαμηνύει στον Οθωνα μέσω ενός βουλευτή. Ακόμη και η Ιερά Σύνοδος έγινε στόχος της σκληρής κριτικής του. Εφόσον υποτασσόταν στον Οθωνα, το "ψωριάρικο γίδι", όπως τον χαρακτήριζε, τότε και αυτή ήταν "μιαρά, διαβολική, βουλομένη" [σφραγισμένη], με τη βούλα του Αρμανσμπεργκ.
Η καταδίκη της Συνόδου απο τον Παπουλάκο συμβολίζει την απόσταση του ανώτερου απο τον κατώτερο κλήρο. Βοηθός των κυβερνώντων και συνεξουσιαστής ο πρώτος, προκαλούσε το λαϊκά αίσθημα με την αδιαφορία και την υπεροψία του. Υπεροψία που διατρέχει εμφανώς, όλη τη σχέση του Παπουλακου με τους ανώτερους εκκλησιαστικούς.
Εξάλλου μέσα στο ίδιο πνεύμα για την αλλοτρίωση της θρησκείας εντάσσονται και δύο ακόμη κεντρικά θέματα του κηρύγματος του: ο όρκος και η εκπαίδευση. Ο Παπουλάκος, χρησιμοποιεί τον όρκο σαν σύμβολο αμφισβήτησης της κρατικής εξουσίας και νομιμότητας, βασιζόμενος στη ρητή απαγόρευση του απο την εκκλησία, η άρνηση του όρκου στα δικαστήρια, παίρνει πολλές φορές στο κήρυγμα του χαρακτήρα μαρτυρίας για την πίστη: "...τούτον τον Νόμον ταυ Χριστού, τον έγραψαν τέσσαροι βαγγελιστάδες, εφτά σύνοδοι Οικουμενικοί και έντεκα τοπικοί, και έντεκα μελεούνια μάρτυρες, όπου τους έλεγαν "κάμε όρκον βρε, δεν κάνω βρε" και τους εσκότωναν και είναι έντεκα μελεούνια μάρτυρες..."
Γι'αυτό ο Παπουλάκος Βαφτίζει τα δικαστήρια "γυφτόσπιτα" και αναρωτιέται "...τον όρκον Βρε που σας λένε οι κριτές να κάμετε εκ του κατά ποίον νόμον είναι;..." Η αμφισβήτηση του Νόμου, δεν είναι παρά υπόμνηση της υπέροχης του Ευαγγελικού νόμου έναντι του κοσμικού. Ο Παπουλάκος μέσω του όρκου, ανοίγει ένα ακόμη μέτωπο κατά των ξένων και του Όθωνα, με το επιχείρημα, οτι οι Τούρκοι, αν και αλλόθρησκοι και δυνάστες δεν υποχρέωσαν το λαό να κάνει κάτι τόσο αντίθετο με την πίστη του. Και ο Όθωνας δεν ήταν ούτε αλλόθρησκος, ούτε δυνάστης...
Η διατήρηση της πίστης περνούσε φυσικά και απο την ευαίσθητη δικλείδα αναπαραγωγής αξιών: την εκπαίδευση. Ο Παπουλάκος απορρίπτοντας τις κρατικές εκπαιδευτικές επιλογές, τα αλληλοδιδακτικά σχολεία, αντιπρότεινε τα "θεϊκά" γράμματα, δηλαδή την παιδεία μέσω των εκκλησιαστικών Βιβλίων (οκτώηχος - ψαλτήρι). Σε οποιοδήποτε σχολείο κι αν μαθήτευαν τα παιδιά, θα έβγαιναν "Λουβηροκαλβινοι". Εκτός απο τα νεωτεριστικά σχολεία και τα πανεπιστήμια ήταν του διαβόλου κατά τον Παπουλάκο. Γι'αυτό παρακινούσε τον κόσμο να αποφεύγει τους σπουδασμένους σε
αυτά τα "διαβολοπανεπιστήμια", ιδιαίτερα τους "δεσποτάδες" και να δέχεται τους "παπάδες του λαού". Η αντίθεση με τον ανώτερο κλήρο, είναι εμφανής.
Ωστόσο δεν πρόκειται για μια επιμέρους αντίθεση, σε ένα επιμέρους θέμα, αλλά για την έκφραση μιας καθολικής αντίρρησης. Ο Παπουλάκος φαίνεται οτι αρνείται ολοκληρωτικά τα νέο, το σύγχρονο. Η μορφή με την οποία, αυτά το σύγχρονο διατρέχει ως κακό τα λόγο του, δεν είναι λανθάνουσα. Είναι άμεση. Για παράδειγμα, χαρακτηρίζει τα εμβόλια, "Βούλα του διαβόλου". 'Η τα ατμόπλοια, "καρότσες του διαβόλου", δίνοντας έτσι ένα όνομα στην αγωνία του ναυτικού κυρίως κόσμου, που έβλεπε να χάνονται τα μέσα βιοπορισμού του απο την εισαγωγή του ατμού.
https://www.didaktorika.gr/eadd/handle/10442/1600
