Για το δικαίωμα των λαζών στη μνήμη

[Ζαποτέκος]

Δεν είναι ορθότερος γιατί ως Λαζοί χαρακτηρίζονται οι ελληνόφωνοι Πόντιοι.

Οι υπολοιποι Έλληνες τους Ποντιους τους αποκαλουσαν Λαζούς;

Δεν θα μου έκανε εντύπωση. Πως λέμε Κύπριοι, Κρητικοί , Πελοποννήσιοι κ.λπ. Το "Λαζός" δηλώνε τον τόπο , εκτός κι αν πραγματικά ανήκει κάποιος στην εθνότητα των Λαζών.

Λαζογερμανοι τι σημαίνει; Ήταν Πόντιοι δηλαδή;

Πόντιοι της ΒΑ Μ. Ασίας που πήγαν μετανάστες στην Γερμανία. Είναι και χλευαστικό.

Λαζός :
1) Ο ελληνόφωνος Πόντιος του Ανατολικού πόντου. λαζική = η ελληνική διάλεκτος των Ανατολικοποντίων. Οι Δυτικοπόντιοι ( μπαφραλήδες ) ήταν τουρκόφωνοι όπως και οι Έλληνες τς Βιθυνίας.

2) Η εθνότητα των Λαζών. Οι μεσαιωνικές πηγές τους ταύτιζαν με τους αρχαίους Κόλχους. Συγγενείς των Γεωργιανών , των Αμπχάζιων , των Τσερκέζων , των Τσετσένων κ.λ.π. Στην Γεωργία οι Λαζοί είναι χριστιανοί. Στην Τουρκία είναι μουσουλμάνοι.

[Ζαποτέκος]

Απ' τα γεγονότα της Σαμψούντας και άλλων περιοχών που αναφέρθηκαν εδώ.

Ποντιακή Γενοκτονία. Θύματα.
( Περιοδικό Ελλήνων Ιστορικά )

[Ζαποτέκος]

Μερικά γεγονότα

Απρίλιος 1909 Κωνσταντινούπολη: Ψηφίζεται νομοσχέδιο περί υποχρεωτικής στρατολόγησης των Χριστιανών υπηκόων από την οθωμανική εθνοσυνέλευση, κάτι το οποίο θα ισχύσει για πρώτη φορά από την Άλωση της Πόλης το 1453.

1909 Οθωμανική Αυτοκρατορία & Βασίλειο της Ελλάδος: Ένταση μεταξύ των δύο χωρών με αφορμή τα γεγονότα στην επαναστατημένη Κρήτη και τη διαβλεπόμενη Ένωση της Μεγαλονήσου με την Ελλάδα. Απειλή πολέμου μεταξύ των δύο χωρών. Επιδείνωση των συνθηκών διαβίωσης των Χριστιανών της Οθωμανικής Αυτοκρατορίας λόγω του Κρητικού Ζητήματος.

1911 Οθωμανική Αυτοκρατορία: Αποκλεισμός εις βάρος Ελληνικών προϊόντων στην Οθωμανική επικράτεια.

1911 Θεσσαλονίκη, Μακεδονία: Συνέδριο του Νεοτουρκικού κομιτάτου «Ένωση και Πρόοδος». Αποφασίζεται η διά της βίας δημιουργία ενός Τουρκικού κράτους, αμιγώς εθνικά Τουρκικού και Ισλαμικού.

1912 – 1913 Βαλκάνια: Ξεσπάνε ο Α’ και Β’ Βαλκανικός Πόλεμος με αποτέλεσμα την ήττα της Οθωμανικής Αυτοκρατορίας και την απώλεια των Ευρωπαϊκών επαρχιών της. Στα τέλη του 1912, ενώ ο Α’ Βαλκανικός Πόλεμος εξελίσσεται αρνητικά για την Οθωμανική Αυτοκρατορία, κυκλοφορεί προκήρυξη στη Μικρά Ασία με ανθελληνικό περιεχόμενο, καλώντας τους Τούρκους να διακόψουν κάθε επαφή με τους Χριστιανούς, να μην αγοράζουν τα προϊόντα τους και επιρρίπτοντας σ’ αυτούς τις ευθύνες για τα δεινά της Αυτοκρατορίας. Η προκήρυξη αυτή χρηματοδοτείται από την «Deutsche Paelistin Bank» (Γερμανική Τράπεζα Παλαιστίνης).

1913 – 1914 Οθωμανική Αυτοκρατορία: Χορηγείται αμνηστία στις χιλιάδες των επικηρυγμένων λιποτακτών του Οθωμανικού στρατού που είχαν λάβει μέρος στους Βαλκανικούς Πολέμους. Απαραίτητος όρος, η ένταξή τους στα υπό σύσταση τάγματα ατάκτων. Σκοπός ίδρυσης των ταγμάτων αυτών είναι η γενοκτονία των Χριστιανικών πληθυσμών της Αυτοκρατορίας.

1914 Οθωμανική Αυτοκρατορία: Γερμανοί αξιωματικοί καταλαμβάνουν σημαντικές θέσεις στον Οθωμανικό στρατό με στόχο την αναδιοργάνωσή του, την εκτέλεση του σχεδίου γενοκτονίας των Χριστιανικών λαών της Αυτοκρατορίας και την καταστολή των εξεγέρσεων των Αράβων. Ανάμεσα απ’ αυτούς ξεχωρίζει ο στρατηγός Λίμαν φον Σάντερς, το «μυαλό» πίσω από τη γενοκτονία των Ελλήνων Μικρασιατών, των Ποντίων και των Αρμενίων. Μαζί με τους στρατιωτικούς καταφτάνουν και τεχνοκράτες από τη Γερμανία αποσκοπώντας στον εκσυγχρονισμό των δομών του Οθωμανικού κράτους και την προώθηση της Γερμανικής στρατηγικής επέκτασης στη Μέση Ανατολή.
Ανάμεσα σ’ αυτούς υπάρχουν και αρκετοί κατάσκοποι που στήνουν ένα εκτεταμένο δίκτυο παρακολούθησης και αποδυνάμωσης της θέσης των Βρετανών στην περιοχή. Φήμες διασπείρονται στις Μουσουλμανικές μάζες της Ανατολίας από Γερμανούς και Τούρκους πράκτορες ότι ο Κάιζερ Γουλιέλμος προσηλυτίστηκε στο Ισλάμ και πλέον αποκαλείται Γουλιέλμος – Μεχμέτ.

1914 Οθωμανική Αυτοκρατορία: Τμήματα του Οθωμανικού στρατού διέρχονται περιοχές όπου υπερισχύει το Ελληνικό εθνοτικό στοιχείο. Σφαγές και λεηλασίες απ’ άκρο εις άκρον. «Τσέτες», άτακτοι Τούρκοι στρατιώτες, λυμαίνονται την επαρχία, προκαλώντας τρόμο και οδύνη στους Έλληνες της Ιωνίας και του Πόντου. Σε αρκετές κοινότητες του Πόντου, οι κάτοικοί τους διατάσσονται να συγκεντρωθούν στις πλατείες και από κει οδηγούνται στα βάθη της Ανατολίας, έπειτα από εξοντωτική πορεία εκατοντάδων χιλιομέτρων. Πολλοί απ’ αυτούς πεθαίνουν στη διάρκεια των εφιαλτικών πορειών από την πείνα, τη δίψα, τις ασθένειες, την εξάντληση και τις δυσμενείς κλιματολογικές συνθήκες. ‘Εντονες διαμαρτυρίες των Ελλήνων προεστών προς τις Οθωμανικές αρχές, χωρίς όμως αντίκρισμα.

1914 Βιέννη Αυστρία: Απόρρητη αναφορά του πρεσβευτή της Αυστροουγγαρίας στην Κωνσταντινούπολη προς την κυβέρνησή του σχετικά με την πολιτική των Τούρκων εναντίον των μειονοτήτων. «Οι Τούρκοι διαπράττουν με τα νέα αυτά άκρως σκληρά μέτρα κατά του Ελληνικού στοιχείου ένα μέγα λάθος και κανείς δεν λυπάται γι’ αυτό τόσο πολύ όσο εμείς οι Αυστριακοί και οι Γερμανοί, στο λογαριασμό των οποίων θα περαστεί και αυτή η τελευταία βαρβαρότητα των Τούρκων».

14 Μαΐου 1914 Κωνσταντινούπολη: Διαταγή του υπουργού Εσωτερικών της Οθωμανικής κυβέρνησης, Ταλαάτ Πασά, εκδίδεται με στόχο τον Ελληνικό πληθυσμό της Ιωνίας και του Πόντου: «Οι Έλληνες σε πολλές επαρχίες αποτελούν πλειοψηφία, που μπορεί να αποδειχθεί επικίνδυνη. Πρέπει να υποχρεωθούν σε εγκατάλειψη των εστιών τους και να μεταφερθούν στους νομούς Ερζερούμ, Ερντιτζάν και αλλού. Αυτό επιτάσσουν τόσο στρατιωτικοί όσο και πολιτικοί λόγοι. Αν εναντιωθούν να τις εγκαταλείψουν, δώστε κατάλληλες οδηγίες και χρησιμοποιήστε κάθε μέσο και κάθε είδους έκτροπα. Πριν εγκαταλείψουν τις περιοχές τους, υποχρεώστε τους Έλληνες να υπογράφουν βεβαιώσεις στις οποίες να δηλώνουν ότι εγκαταλείπουν τις εστίες τους με τη δική τους βούληση. Αυτή είναι απαραίτητη συνθήκη για να μην υπάρξουν πολιτικές περιπλοκές στο μέλλον». Λόγοι «εθνικής ασφαλείας» προτάσσονται ως δικαιολογία για την εκτεταμένη γενοκτονία που προορίζουν οι Νεότουρκοι για τους Έλληνες του Πόντου και της Ιωνίας.

21 Ιουλίου 1914, Κωνσταντινούπολη: διαταγή Γενικής Επιστράτευσης όλων των αρρένων από 19 ως 45 ετών, απ’ όλες τις εθνότητες της Οθωμανικής Αυτοκρατορίας. Όσοι δεν παρουσιαστούν εντός 11 ημερών θα θεωρηθούν λιποτάκτες και θα τιμωρούνται με ποινή θανάτου. Αν συλληφθούν θα εκτελούνται επιτόπου. Οι επιστρατευμένοι κατατάσσονται σε τάγματα εργασίας. Τα βουνά του Πόντου και της Ανατολίας γεμίζουν με Έλληνες λιποτάκτες, που αργότερα θα αποτελέσουν τη «μαγιά» των αντάρτικων σωμάτων με πλούσια δράση ως το 1922. Από δω και στο εξής, αυτή θα είναι η μοίρα των ανδρών του Πόντου: τα τάγματα εργασίας ή η διαφυγή στα βουνά και η ένταξή τους στον ένοπλο αντάρτικο αγώνα.

Μάιος 1915 Αδραμύτιον βορειοδυτική Μικρά Ασία: Διαμαρτυρία του Έλληνα δημάρχου της πόλης προς τον Γερμανό στρατηγό Λίμαν φον Σάντερς και τον Νουρεντίν Πασά για τις σφαγές και τις διώξεις εναντίον του Ελληνικού πληθυσμού. Ανταπάντηση Φον Σάντερς: «Πλησιάζει η ώρα που η Γερμανία, με τη βοήθεια της Τουρκίας, θα κερδίσει τον πόλεμο. Τότε, όλοι οι Έλληνες θα πεταχτείτε στη θάλασσα». Ταυτόχρονα ψέγει τον Νουρεντίν Πασά διότι δεν έχουν εφαρμοστεί οι διαταγές του για εξαφάνιση του Ελληνικού στοιχείου από την ευρύτερη περιοχή.

1915 Οθωμανική Αυτοκρατορία: Κατά τη διάρκεια όλου του έτους συνεχίζονται με αμείλικτη μεθοδικότητα οι σφαγές και οι διώξεις εναντίον του Ελληνικού πληθυσμού. Όμως, η μανία των Τούρκων έχει επικεντρωθεί κυρίως εναντίον των Αρμενίων. Μεγάλος αριθμός επίσημων εγγράφων και αναφορών της Γερμανικής πρεσβείας στην Κωνσταντινούπολη επιβεβαιώνουν τόσο τη Γερμανική ανάμιξη στις φρικτές εξελίξεις όσο και τα σχέδια των Νεοτούρκων για γενίκευση της γενοκτονίας εις βάρος όλων των Χριστιανικών πληθυσμών της Αυτοκρατορίας, συμπεριλαμβανομένων των Ελλήνων της Ιωνίας και του Πόντου. Οι Νεότουρκοι χρησιμοποιούν ως πρόσχημα για τις διώξεις των Ποντίων την ψευδή δικαιολογία ότι οι Ρώσοι εξοπλίζουν τους Πόντιους και τους παροτρύνουν να αποσχιστούν από την Οθωμανική Αυτοκρατορία. Οι Πόντιοι βρίσκονται στο έλεος της εκδικητικής μανίας του φανατισμένου Μουσουλμανικού όχλου. Οι πρώτες σφαγές συμβαίνουν στην ευρύτερη περιοχή της Σινώπης και της Κερασούντας.

Η Γενοκτονία Συνεχίζεται ενώ ο Πόλεμος Μαίνεται


«Από Ελληνες παρελάβομεν την Τραπεζούντα, εις τους Ελληνας και την παραδίδομεν». Μ’ αυτά τα λόγια παραδίδει ο Τούρκος βαλής Μεχμέτ Τζεμάλ Αζμή στον μητροπολίτη Τραπεζούντας Χρύσανθο την πόλη τον Απρίλιο του 1916 ενώ οι Ρώσοι βρίσκονται προ των πυλών.


Απρίλιος 1916 Οθωμανική Αυτοκρατορία: Ο Εμβέρ Πασάς εκδίδει διαταγή με την οποία υποχρεώνει τους προεστούς των Ελληνικών χωριών να παραδίδουν στις Οθωμανικές αρχές όσους Έλληνες δραπετεύουν από τα απάνθρωπα τάγματα εργασίας. Με πρόσχημα αυτή τη διαταγή, οι Τούρκοι πυρπολούν πολλά Ελληνικά χωριά ως τιμωρία για τη μη κατάδοση των ομοεθνών και ομοθρήσκων τους. Φυσικά, οι Έλληνες λιποτάκτες δεν κρύβονται στα χωριά των δικών τους αλλά στα βουνά. Είναι όμως μια καλή ευκαιρία για να αυξηθεί η πίεση στους Έλληνες από τις Οθωμανικές αρχές.

9 Ιουνίου 1916 Παρίσι, Γαλλία: Η Γαλλική εφημερίδα «Journal» λαμβάνει μία συγκλονιστική ανταπόκριση από τον ανταποκριτή της στην Ανατολία, Ανρί Μπαρπί: «Οι διωγμοί των Χριστιανών ξεκίνησαν εδώ και δύο χρόνια. Στις μεγάλες πόλεις οι Τούρκοι έχουν στήσει σκλαβοπάζαρα. Παντρεμένες γυναίκες και νέα κορίτσια αρπάζονται από τους τσέτες που περνούν από τα σκλαβοπάζαρα». Ο Γάλλος συγγραφέας Πιερ Αλό προσθέτει: «Οι Ελληνίδες του Γενί Σεχήρ κλείστηκαν διά βίας στα χαμαιτυπεία της πόλης, όπου βιάζονται από τους μεθυσμένους Τούρκους στρατιώτες».

28 Ιουλίου 1916 Βιέννη Αυστρία: Έκθεση του εμβρόντητου από την Τουρκική σκληρότητα πρεσβευτή της Αυστροουγγαρίας στην Κωνσταντινούπολη, Τράουτμανσντορφ, προς το Αυτοκρατορικό υπουργείο Εξωτερικών: «Υπέδειξα κατά την τελευταία επίσκεψη στον Τούρκο υπουργό Εξωτερικών ποια εντύπωση θα έπρεπε να προκαλέσουν σε ολόκληρο τον πολιτισμένο κόσμο τέτοια φρικτά μέσα και του είπα ότι ένας τέτοιος τρόπος ενέργειας θα αποτελούσε ένα ακόμα λάθος, μεγαλύτερο από τα ριζοσπαστικά μέτρα που χρησιμοποιήθηκαν κατά των Αρμενίων».

28 Αυγούστου 1916 Πετρούπολη Ρωσία: Αναφορά της Ελληνικής πρεσβείας στη Ρωσία προς την Ελληνική κυβέρνηση για την κατάσταση στην Τραπεζούντα: «Tην 15ην Aπριλίου οι κάτοικοι των 16 χωριών της περιοχής Bαζελώνος, περιφερείας Tραπεζούντας, άπαντες Έλληνες, λαβόντες διαταγήν των Τουρκικών στρατιωτικών αρχών να φύγωσιν εις το εσωτερικόν της Aργυρουπόλεως και φοβηθέντες μη έμελλον καθ’ οδόν να σφαγώσιν, καθ’ ον τρόπον είδον σφαγέντας τους Aρμενίους, εγκατέλειπον τας κατοικίας των και εισήλθον εις τα δάση, ελπίζοντες να σωθώσι εκ ταχείας τινός προελάσεως του Ρωσικού στρατού. Eκ τούτων, εις 6.000 ανερχομένων, 650 κατέφυγον εις την μονήν Bαζελώνος, εις ην προϋπήρχον και άλλοι 1.500 εκ Tραπεζούντος πρόσφυγες, 1.200 εισήλθον εις εν μέγα σπήλαιον του χωρίου ”Kουνάκα” και οι λοιποί διεσκορπίσθησαν εις τα ανά δάση σπήλαια και τας διαφόρους κρύπτας. Απασαι αι οικίαι των χωρίων τούτων ελεηλατήθησαν και αι περιουσίαι διηρπάγησαν υπό του Τουρκικού στρατού. Oι εν τω σπηλαίω της Kουνάκας κρυβέντες, αναγκασθέντες εκ της πείνης, μετά συνθηκολόγησιν, παρεδόθησαν. Eκ τούτων 26 γυναίκες και νεάνιδες ίνα αποφύγωσιν την ατίμωσιν έρριψαν εαυτάς εις τινά ποταμόν κείμενον παρά το χωρίον Γέφυρα και παρά τας προσπαθείας των άλλων, προς σωτηρίαν των, επνίγησαν».

Οκτώβριος 1916 Οθωμανική Αυτοκρατορία: Με νέα διαταγή των Νεοτούρκων το μέτρο των πορειών θανάτου στις αφιλόξενες και άνυδρες ερήμους της Ανατολίας και στην ορεινή ποντιακή ενδοχώρα περιλαμβάνει πλέον όχι μόνο τους νέους άνδρες, αλλά επίσης όλους τους Πόντιους.

Δεκέμβριος 1916 Οθωμανική Αυτοκρατορία: Αρχή της εφαρμογής των πορειών των αμάχων Ποντίων (γέροι, γυναίκες με μικρά παιδιά) στην ορεινή ποντιακή ενδοχώρα. Το αφόρητο κρύο αποδεκατίζει πολλούς απ’ αυτούς ενώ βαδίζουν στη μαρτυρική αιχμαλωσία και τον αφανισμό τους. Οι πορείες αυτές ονομάζονται «λευκός θάνατος». Στην ευρύτερη περιοχή της Αμάσειας, στην πόλη Ασημοχώρι, Τούρκοι τσέτες συλλαμβάνουν 3.500 άνδρες και τους οδηγούν στον Άλι ποταμό. Όλοι βρίσκουν το θάνατο διά πνιγμού. Παράλληλα, παρατηρούνται βίαιοι μαζικοί εξισλαμισμοί σε όλον τον Πόντο, καθώς πολλά χωριά επιλέγουν την οδό της αλλαξοπιστίας από το θάνατο και τον όλεθρο. Επιδρομές ατάκτων σε ορθόδοξα μοναστήρια του Πόντου. Λεηλασίες, καταστροφές έργων τέχνης και ιερών κειμηλίων, δολοφονίες μοναχών.

13 Δεκεμβρίου 1916 Βερολίνο Γερμανία: Αναφορά του πρεσβευτή της Γερμανίας Kuhlmann στην Κωνσταντινούπολη προς τον αρχικαγκελάριο Holweg στο Βερολίνο: «Οι πρόξενοι Σαμψούντας (Bergfeld) και Κερασούντας (Schede) αναφέρουν για τις άμεσα απειλούμενες μετατοπίσεις των Ελληνικών παραλιακών πληθυσμών. Μέχρι τώρα δολοφονήθηκαν 250 αντάρτες. Αιχμαλώτους δεν κρατούν. Πέντε χωριά πυρπολήθηκαν».

19 Δεκεμβρίου 1916 & 2 Ιανουαρίου 1917 Κωνσταντινούπολη: Απόρρητη έκθεση του Αυστριακού πρεσβευτή Παλαβιτσίνι προς την κυβέρνησή του: «11 Δεκεμβρίου 1916. Λεηλατήθηκαν 5 Ελληνικά χωριά, κατόπιν κάηκαν. Oι κάτοικοι εκτοπίστηκαν. 12 Δεκεμβρίου 1916. Στα περίχωρα της πόλης καίγονται χωριά. 14 Δεκεμβρίου 1916. Ολόκληρα χωριά καίγονται μαζί με τα σχολεία και τις εκκλησίες. 17 Δεκεμβρίου 1916. Στην περιφέρεια Σαμψούντας έκαψαν 11 χωριά. H λεηλασία συνεχίζεται. Oι χωρικοί κακοποιούνται. 31 Δεκεμβρίου 1916. 18 περίπου χωριά κάηκαν εξ ολοκλήρου. 15 εν μέρει. 60 γυναίκες περίπου βιάστηκαν. Eλεηλάτησαν ακόμη και εκκλησίες».

28 Δεκεμβρίου 1916 Κωνσταντινούπολη: Τηλεγράφημα του υπουργού Εσωτερικών Ταλαάτ Πασά προς τους στρατιωτικούς διοικητές του Πόντου: «Προβείτε σε άμεση εξόντωση όλων των αρρένων από 14 – 60 ετών και εκτοπισμό των γυναικόπαιδων και των ηλικιωμένων στην Ανατολία».

Ιανουάριος 1917 Πόντος & Ανατολία: Ολοσχερή καταστροφή της πόλης Τσαρσαμπά, της αρχαίας Θεμίσκυρας, στην ευρύτερη περιοχή Αμάσειας. Σφαγιάζεται το σύνολο σχεδόν του Ελληνικού πληθυσμού. Η έλλειψη ένοπλων Ποντιακών ανταρτικών τμημάτων στην περιοχή Τσαρσαμπά λειτούργησε προσθετικά στο μέγεθος της καταστροφής. Όπου παρατηρείται δράση Ποντιακών αντάρτικων τμημάτων οι Τούρκοι αποφεύγουν τις επιθέσεις εναντίον του Ελληνικού στοιχείου. Εν τω μεταξύ, αναφορές από τα τάγματα εργασίας ανεβάζουν τους νεκρούς μεταξύ 50% και 70% της συνολικής δύναμής τους. Υπολογίζεται ότι μόνο στην περιοχή της Κερασούντας έχουν πυρποληθεί σχεδόν 100 χωριά. Αναφορά του Πατριαρχείου Κωνσταντινουπόλεως επισημαίνει την αμείλικτη εξέλιξη των αριθμών: μόνο στην επαρχία Κολωνείας, από τους 52.000 Έλληνες κατοίκους έχουν απομείνει μόνο 15.000. Οι υπόλοιποι είτε θανατώθηκαν είτε εκτοπίστηκαν είτε εξισλαμίστηκαν.

Ιούλιος 1917 Ταϊγάνιον Αζοφική Ρωσία: Διεξαγωγή του Α’ Πανελλήνιου Συνεδρίου των Ελλήνων της Ρωσίας. Αποφασίζεται η δημιουργία ανεξάρτητου Ποντιακού κράτους με έδρα το Ροστόβ.

17 Δεκεμβρίου 1917 Πάφρα Πόντος: Γενική Συνέλευση των Ελλήνων της Πάφρας. Λήψη απόφασης περί ίδρυσης αντάρτικων ομάδων με αποστολή την προστασία των αμάχων από τις επιθέσεις των Τουρκικών συμμοριών. Κυρίαρχο σύνθημα της συνέλευσης: «Να ληστέψουμε τους ληστές». Ακόμη και γυναίκες κατατάσσονται στις ομάδες αυτές.

Ιανουάριος 1918 Παρίσι Γαλλία: Στη Συνδιάσκεψη της Ειρήνης ο Ελευθέριος Βενιζέλος προτείνει την ένταξη του Πόντου στο κυοφορούμενο κράτος της Αρμενίας. Στη θέση Βενιζέλου αντιτίθεται το σύνολο σχεδόν των Ποντίων, οι οποίοι διεκδικούν την Ένωση με την Ελλάδα. Αν αυτό δεν είναι δυνατό, τότε να υποστηριχθεί η προσπάθεια ίδρυσης αυτόνομης Ελληνικής δημοκρατίας του Πόντου.

Φεβρουάριος 1918 Μασσαλία Γαλλία: Διεξαγωγή του Α’ Παγκόσμιου Παμποντιακού Συνεδρίου. Ζητείται η αρωγή της Σοβιετικής Ένωσης με επείγον τηλεγράφημα προς τον Λεονίντ Τρότσκι. Ωστόσο, οι Σοβιετικοί θα προτιμήσουν να δώσουν τη στήριξή τους στον Κεμάλ.

6 Φεβρουαρίου 1918 Λονδίνο Μεγάλη Βρετανία: Σε άρθρο της εφημερίδας «The Morning Post» αναφέρεται χαρακτηριστικά: «Όλα τα εγκλήματα που διαπράχθηκαν από τον Νέρωνα, τον Καλιγούλα, τον Αττίλα και τον Αβδούλ Χαμίτ χάνονται στην ανυπαρξία μπροστά στα εκατομμύρια που δολοφονήθηκαν σκόπιμα στην Τουρκία κατά τη διάρκεια των τεσσάρων προηγουμένων ετών. Στα θύματα περιλαμβάνονται αλλοδαποί εχθροί, αιχμάλωτοι πολέμου, Αρμένιοι, Έλληνες, Άραβες, κ.λπ. Δεν θα μπορούσε να ήταν χειρότεροι, εκτός κι αν πραγματικοί διάβολοι είχαν την υπόθεση στα χέρια τους, κι ακόμα και τότε αμφιβάλλω εάν θα είχαν κάνει χειρότερα. Αυτή είναι η απάντηση που δόθηκε από τον πάστορα Frew, του οποίου το έργο ως επικεφαλής του Βρετανικού Ταμείου Ανακούφισης τον έφερε στην πιο στενή επαφή με τους φυλακισμένους».

12 Οκτωβρίου 1918 Τραπεζούντα Πόντος: Εμπιστευτική αναφορά του μητροπολίτη Τραπεζούντας Χρύσανθου προς το Οικουμενικό Πατριαρχείο Κωνσταντινουπόλεως απαριθμεί με συνταρακτικές λεπτομέρειες τα δεινά των Ελλήνων του Πόντου από τους Τούρκους. Παρόμοιες ανατριχιαστικές αναφορές καταφτάνουν στην Κωνσταντινούπολη και από άλλες μητροπόλεις του Πόντου, όπως αυτές της Ροδόπολης και της Νεοκαισαρείας.

Νοέμβριος 1918 Τρίπολη Πόντος: Εκτοπισμός των Ελλήνων της Ποντιακής πόλης της Τρίπολης στο Αρμενικό χωριό Πιρκ, του οποίου οι κάτοικοι είχαν σφαγιαστεί το προηγούμενο έτος. Από τις 13.000 ψυχές μόλις 800 φτάνουν στο Πιρκ μετά από μια εξαντλητική πορεία τριών μηνών. Οι υπόλοιποι αποδεκατίστηκαν από την πείνα και τις επιδημίες (πανούκλα, δυσεντερία).

Τέλη 1918 Τουρκία: Ελάχιστες γενναίες φωνές υψώνονται ανάμεσα στους Τούρκους που αντιδρούν στις κτηνώδεις μεθόδους των ομοεθνών τους με στόχο την εξόντωση των Ελλήνων του Πόντου. Ανάμεσα σ’ αυτούς ξεχωρίζει ο δημοσιογράφος Εντίπ Χανέμ. Καταγγέλλει την Τουρκική πολιτική γενοκτονίας γράφοντας: «Ξεριζώνουμε τους Έλληνες, όπως ακριβώς κάναμε τρία χρόνια πριν με τους Αρμενίους. Γι’ αυτόν το σκοπό, φθάσαμε να χρησιμοποιούμε μεθόδους ίδιες με εκείνες του Μεσαίωνα». Ωστόσο, δεν είναι παρά «φωνή βοώντος εν τη ερήμω». Την ίδια περίοδο παρατηρείται ραγδαία αύξηση του αριθμού των ακραίων εθνικιστικών οργανώσεων στην Τουρκία -υποχείρια των Τουρκικών μυστικών υπηρεσιών- που σπείρουν το μίσος εναντίον των Ελλήνων της Ιωνίας και του Πόντου και παίζουν πρωταγωνιστικό ρόλο στη γενοκτονία που οργανώνεται εναντίον τους.

9 Φεβρουαρίου 1919 Γενικό Επιτελείο Ναυτικού Γαλλία: Έκθεση του Γάλλου αντιπλοίαρχου Ρολέν σχετικά με τις εξελίξεις στην καταρρέουσα Οθωμανική Αυτοκρατορία: «Οι Νεότουρκοι σε συνεργασία με τους Γερμανούς φανέρωσαν τους στόχους του. Απέβαλαν τη μάσκα. Από τις αρχές του 1914 υπό την καθοδήγηση του Γερμανού αρχιστρατήγου Liman Von Sanders άρχισαν συστηματικοί διωγμοί και εξορίες. Μεθοδική επιχείρηση εξαφάνισης του Ελληνικού στοιχείου. Υπό το πρόσχημα στρατιωτικής επιταγής οι διωγμοί μεταβλήθηκαν σ’ εκατόμβες. Χιλιάδες εξοντώθηκαν στα περίφημα Αμελέ Ταμπουρού».

20 Μαΐου 1919 Αμάσεια Πόντος: Αποστολή του Οικουμενικού Πατριαρχείου στον πολύπαθο Πόντο, υπό την ηγεσία του αρχιμανδρίτη Πανάρετου. Οι ιερείς μένουν εμβρόντητοι μπροστά στο μέγεθος της συμφοράς που έχει πλήξει τον Ποντιακό λαό. Η αναφορά του προς το πατριαρχείο καταγράφει με αριθμούς την αμείλικτη πραγματικότητα. «Η επαρχία Αμασείας είχε προ του πολέμου 136.768 Ελληνικόν πληθυσμόν, 393 σχολεία, 12.360 μαθητάς και μαθητρίας, 493 διδασκάλους και διδασκαλίσσας και 498 Εκκλησίας. Εκ του ολικού πληθυσμού, 72.375 μετατοπίσθησαν ή εξωρίσθηκαν, εκ των οποίων τα 70% απέθαναν εν εξορία, μόλις δε οι 30% επανήλθαν».

Η ΚΑΘΟΡΙΣΤΙΚΗ ΑΝΑΜΙΞΗ ΚΕΜΑΛ

10 Απριλίου 1920 Άγκυρα Τουρκία: «Η Πατρίς αντιμετωπίζει τον μεγαλύτερον κίνδυνον της ιστορίας της». Δήλωση Κεμάλ Πασά στην Τουρκική Εθνοσυνέλευση.

19 Μαΐου 1919 Σαμψούντα Πόντος: Αποβίβαση Κεμάλ Ατατούρκ στη Σαμψούντα για να διευθύνει ο ίδιος την πορεία της γενοκτονίας των Ελλήνων του Πόντου. Σε τηλεγράφημά του προς το διοικητή του 15ου σώματος του Ερζερούμ σημειώνει εμφατικά: «H κατάσταση στη Σαμψούντα είναι τόσο ανησυχητική που μπορεί να έχει θλιβερές συνέπειες. Γι’ αυτό είμαι αναγκασμένος να παραμείνω εδώ».

29 Μαΐου 1919 Χάβζα Πόντος: Συνάντηση του Κεμάλ με τους Τοπάλ Οσμάν, Ισμαήλ Αγά, Νταρκάλογλου Μπιλάλ και Καρά Αχμέτ, τους διοργανωτές της γενοκτονίας των Ποντίων. Ο Κεμάλ, αφού συνεχάρη θερμά τους Τούρκους ηγέτες για το έως τώρα «έργο» τους, επιβεβαιώνει και επισήμως την ενεργή ανάμιξη του Τουρκικού στρατού στη γενοκτονία των Ποντίων. Τους αναθέτει αρμοδιότητες και τους υπόσχεται ότι θα τους πλαισιώσει με αξιωματικούς για να εκτελεστεί αποτελεσματικά η στρατηγική της γενοκτονίας των Ελλήνων του Πόντου αλλά και της υπόλοιπης Μικράς Ασίας. Στη Σαμψούντα, ο Κεμάλ αποσαφηνίζει την Τουρκική στρατηγική:

α) Ανακοπή της διαδικασίας διάλυσης του Οθωμανικού στρατού, όπως είχε ορίσει η συνθήκη ανακωχής με τις νικήτριες δυνάμεις της Αντάντ, με τη λήψη κατάλληλων μέτρων.
β) Επιβολή της Κεμαλικής πτέρυγας στο εσωτερικό της Τουρκίας και κατάπνιξη κάθε αντίδρασης.
γ) Σύσταση ατάκτων στρατιωτικών μονάδων με σκοπό την παρενόχληση του Ελληνικού στρατού και την εξόντωση των Ελλήνων κατοίκων του Πόντου και της Ιωνίας.
δ) Σε δραματική του διακήρυξη το Τουρκικό έθνος υπό καθεστώς διωγμού κάλεσε τον Τουρκικό λαό να αντισταθεί με όλα τα μέσα στους Έλληνες «εισβολείς» (εννοεί τον Ελληνικό στρατό που στις 2 Μαΐου είχε ήδη αποβιβαστεί στη Σμύρνη, τη λαμπρή πόλη της Ιωνίας).

Συνομιλία Καμάλ - Τοπάλ Οσμάν σύμφωνα με τον Τούρκο ιστορικό Σερέν Κεμάλ :





22 Ιουνίου 1919 Αμάσεια Πόντος: Κοινή διακήρυξη της Εγκυκλίου της Αμάσειας από τον Κεμάλ και άλλους Τούρκους αξιωματικούς. «Η ανεξαρτησία και η ακεραιότητα της χώρας βρίσκεται σε κίνδυνο», σύμφωνα με τους υπογράφοντες, και καλούν τη σύγκληση εθνικής συνδιάσκεψης στη Σεβάστεια.

8 Ιουλίου 1919 Αμάσεια Πόντος: Παραίτηση Κεμάλ Πασά από τον Οθωμανικό στρατό. Δηλώνει ότι θα επικεντρώσει τις προσπάθειές του στην υπόθεση εκδίωξης των ξένων δυνάμεων από τα Τουρκικά εδάφη. Έκδοση εντάλματος σύλληψης του Κεμάλ Πασά από την Οθωμανική κυβέρνηση για απείθεια. Καταδίκη Κεμάλ Πασά σε θάνατο από την Οθωμανική κυβέρνηση.

23 Ιουλίου 1919 Ερζερούμ ανατολική Τουρκία: Σύγκληση συνεδρίου για την ανάδειξη αντιπροσώπων από τα έξι ανατολικά βιλαέτια για την εθνική συνδιάσκεψη της Σεβάστειας.

7 Σεπτεμβρίου 1919 Σεβάστεια ανατολική Τουρκία: Έναρξη της Εθνικής Συνδιάσκεψης των Τούρκων. Αποφασίζεται η στρατηγική των εθνικιστών Τούρκων και οι τρόποι ανατροπής της παρουσίας των Συμμάχων και των Ελλήνων στη Μικρά Ασία.


Θέρος 1919 Μικρά Ασία: Έναρξη των επιθετικών προσπαθειών του Ελληνικού στρατού προς Φιλαδέλφεια και Πάνορμο με στόχο την εκμηδένιση των τελευταίων εστιών αντίστασης του Τουρκικού στρατού. Απώτερος στόχος η εξασφάλιση της Ελληνικής κυριαρχίας στη δυτική Μικρά Ασία και, ει δυνατόν, η απελευθέρωση και των υπόλοιπων Ελληνικών περιοχών στη Μικρά Ασία. Φοβερά αντίποινα εις βάρος του Ποντιακού Ελληνισμού από τους Τούρκους τσέτες έχουν ως αποτέλεσμα εκατόμβες θυμάτων.

Αύγουστος 1919 Πόντος: Οι Τούρκοι στρέφονται εναντίον του εναπομείναντος ανδρικού πληθυσμού των Ελλήνων του Πόντου με στόχο την πλήρη εξόντωσή του. Πολλές πηγές αναφέρουν ότι οι τσέτες και οι κατάδικοι εξοπλίζονται από την Τουρκική διοίκηση. Η εκδικητική μανία τους στρέφεται τώρα εναντίον των εφήβων και των ηλικιωμένων. Δυνάμεις της Χωροφυλακής εισβάλλουν στις οικίες Ελλήνων αναζητώντας τα νέα θύματα της γενοκτονίας. Στο στόχαστρο των Τούρκων μπαίνουν τώρα και η πόλη και η επαρχία της Σαμψούντας. Δεσμώτες τους είναι χωροφύλακες, τρόφιμοι φυλακών, λιποτάκτες και τα κάθε λογής «κατακάθια» της Τουρκικής κοινωνίας. Οι συλληφθέντες οδηγούνται υπό άθλιες συνθήκες στις «γνώριμες» πια για τον Ποντιακό Ελληνισμό πορείες στις ερήμους της Ανατολίας και τα βουνά του Πόντου. Σε πολλές περιπτώσεις, Τούρκοι χωρικοί και τσέτες σκοτώνουν με πυροβόλα όπλα ή μαχαίρια τα ανυπεράσπιστα θύματά τους. Άλλοτε, πάλι, οι Έλληνες συγκεντρώνονταν στην κεντρική πλατεία του χωριού τους και στη συνέχεια κλειδώνονταν μέσα στην εκκλησία, την οποία πυρπολούσαν και τους έκαιγαν ζωντανούς.

Αύγουστος 1919 Αθήνα Ελλάδα: Επιστολή των ανταρτών του Πόντου για στρατιωτική και υλικοτεχνική υποστήριξη φτάνει στην Ελληνική κυβέρνηση: «Ενεργώντας κατόπιν εντολής των αρχηγών των αντάρτικων ομάδων της ιδιαιτέρας μας πατρίδας που αγωνίζονται για την ελευθερία και την ανεξαρτησία του Πόντου σε ανεξάρτητη Ελληνική δημοκρατία, σας γνωρίζουμε τα ακόλουθα: Ως γνωστόν από πενταετίας ήδη επαναστάτησαν τα τέκνα του Πόντου και αγωνίζονται κατά του Τουρκισμού με δικούς τους αρχηγούς. Επιβάλλεται η ανάγκη προμήθειας σ’ αυτούς ενδυμάτων και σκεπασμάτων. Εκτός αυτού υπάρχει μεγάλη ανάγκη αποστολής φαρμάκων, επιδέσμων κ.λπ. χρειωδών για τους τραυματίες. Έχουμε επίσης μεγάλη ανάγκη όπλων, πολυβόλων και μυδραλιοβόλων με όλα τους τα εξαρτήματα. Γι’ αυτό δηλώνουμε ότι θέλουμε να στείλουμε με δικές μας δαπάνες εδώ δύο άνδρες για εξάσκηση». Η Ελληνική κυβέρνηση παραμένει αδρανής στο αίτημα αυτό. Δεν θα εκμεταλλευτεί ποτέ κατά τη διάρκεια της Μικρασιατικής Εκστρατείας τη δυνατότητα ύπαρξης δεύτερου μετώπου στα νώτα του Τουρκικού στρατού. Ενδεικτική της αδράνειας της επίσημης Ελλάδας είναι το γεγονός ότι στον Πειραιά παραμένει φορτωμένο ένα πλοίο με πολεμικό υλικό, με προορισμό τη Σαμψούντα, το οποίο όμως δεν αποπλέει ποτέ.

Σεπτέμβριος 1919 Λονδίνο Μεγάλη Βρετανία: Ο ανταποκριτής της «Daily Telegraph» στην Τραπεζούντα αποστέλλει την εξής ανταπόκριση στην εφημερίδα του: «Oι τωρινοί εκτοπισμοί και οι σφαγές στη Μικρά Aσία είναι χωρίς προηγούμενο στην Τουρκική ιστορία. Ξεπερνούν σε σημασία αυτές της εποχής του Gladston και ακόμη και αυτές που πραγματοποιήθηκαν το 1915».

Δεκέμβριος 1919 Χάβζα Πόντος: Συνάντηση Κεμάλ Πασά με στελέχη των κομμουνιστών της επαναστατημένης Ρωσίας. Συμφωνείται η υποστήριξη των Κεμαλικών από τους Μπολσεβίκους με την παροχή πολεμικού υλικού και οικονομικής βοήθειας. Οι Μπολσεβίκοι θεωρούν στην παρούσα φάση τον Κεμάλ Πασά πολύτιμο σύμμαχό τους στον αγώνα τους εναντίον των δυτικών δυνάμεων της Αντάντ, που ελάχιστο καιρό πριν είχαν εισβάλει στην Ουκρανία (1918 – 1919). Η συμμετοχή μίας Ελληνικής μεραρχίας στην εκστρατεία αυτή έχει ως αποτέλεσμα να ενισχύσει την πεποίθηση των Μπολσεβίκων ότι οι Έλληνες είναι σύμμαχοι των ιμπεριαλιστικών, καπιταλιστικών δυνάμεων. Κατά συνέπεια, εφαρμόζουν το γνωστό δόγμα «ο εχθρός του εχθρού μου είναι δικός μου φίλος». Η Μπολσεβικική ηγεσία αντιλαμβάνεται ότι η ενίσχυση των Τούρκων θα έχει ως αποτέλεσμα τη γενοκτονία χιλιάδων αμάχων. Ωστόσο, η εξουδετέρωση της απειλής που συνιστούσε ο συνασπισμός της Αντάντ για τους μπολσεβίκους ήταν πιο ψηλά στην ατζέντα του «κόκκινου» πλέον Κρεμλίνου. Γι’ αυτό το λόγο, ακολουθούσε μία «ρεαλπολιτίκ» στο Μικρασιατικό και το Ποντιακό Ζήτημα.

συνεχίζεται ...

[Ζαποτέκος]

συνέχεια απ' το προηγούμενο

ΦΩΤΙΑ ΚΑΙ ΤΣΕΚΟΥΡΙ ΣΤΟΝ ΠΟΝΤΟ (1920 – 1921)

«Στην αρχή εξαφάνισαν όλους τους αρτιμελείς άνδρες. Στη συνέχεια, στοίβαζαν τις γυναίκες, τα κοριτσόπουλα, τα παιδιά. Τους έλεγαν πως δήθεν θα τους έστελναν στους άνδρες τους, οι οποίοι υποτίθεται είχαν φτάσει στην Ελλάδα. Στην περιοχή ανάμεσα στο Χονάζ και τον Κοτσαμπά μάθαμε πως βίασαν γυναίκες και κορίτσια στους αγρούς και στα χαντάκια. Αργότερα, έγινε γνωστό ότι ορισμένες τις έσφαξαν στον Σαπαντζά. Κανείς δεν γνωρίζει αν κάποιες επέζησαν». Κεμάλ Γιαλτσίν, Τούρκος συγγραφέας.

9 Φεβρουαρίου 1920 Τραπεζούντα Πόντος: Αναφορά του Βρετανού πλοιάρχου Perring, του οποίου το πλοίο ναυλοχούσε στα ανοιχτά της Τραπεζούντας, για σφαγές των Ελλήνων αμάχων της πόλης και της επαρχίας από τους Τούρκους. Σύμφωνα με τον Perring, ηγέτης των Τούρκων τσετών είναι ο Αλή Ριζά. Οι Έλληνες της Τραπεζούντας φτάνουν σε απόγνωση.

30 Απριλίου 1920 χωριό Κιόσελι Τοκάτης Πόντος: Τούρκοι τσέτες υπό τον περιβόητο Καραμιστίχ, ισοβίτη των φυλακών Τοκάτης, που έχει αποφυλακιστεί με διαταγή του Κεμάλ Πασά, λυμαίνονται το χωριό. Αφού βιάσουν τις κόρες του ιερέα του χωριού, απαιτούν λύτρα από τους χωρικούς, με την απειλή της ομαδικής εκτέλεσης. Έντρομοι οι χωρικοί τούς δίνουν όσα έχουν αλλά «το πεπρωμένο φυγείν αδύνατον». Οι Τούρκοι κλείνουν αρκετούς απ’ αυτούς σε μια εκκλησία και στη συνέχεια βάζουν φωτιά και τους καίνε ζωντανούς. Οι υπόλοιποι σφαγιάζονται στην πλατεία του χωριού, ενώ 30 κοπέλες βιάζονται και πωλούνται ως δούλες στους αγάδες της επαρχίας.

Άνοιξη 1920 επαρχία Πάρφας Πόντος: Τα Ελληνικά χωριά της Πάρφας, όπως το Ελεζλί και η ευρύτερη περιοχή Σουλού-Τερέ, ρημάζονται από τις ανελέητες επιθέσεις των Τούρκων τσετών. Σφαγές, πυρπολήσεις, βιασμοί, σκλαβοπάζαρο, η ανθρώπινη κτηνωδία στο μέγιστο βαθμό. Δυστυχώς, επιβεβαιώνεται για μία ακόμη φορά η ρήση ότι ο άνθρωπος είναι το «αγριότερο θηρίο». Ακόμη και αθώα βρέφη βρήκαν φρικτό θάνατο καθώς Τούρκοι στρατιώτες τα εκσφενδόνιζαν σε τοίχους.

Μέσα 1920 Πόντος: Με διαταγή του Κεμάλ ιδρύονται τα «δικαστήρια της ανεξαρτησίας», δηλαδή έκτακτα Στρατοδικεία, με έδρα την Αμάσεια. Μεγάλος αριθμός Ελλήνων Ποντίων προσάγεται στις δίκες αυτές με την κατηγορία της αποσχιστικής δράσης και κατά συνέπεια της εσχάτης προδοσίας. Φυσικά, τα στοιχεία εναντίον τους είναι φαλκιδευμένα, οι διαδικασίες κάθε άλλο παρά νόμιμες είναι και, στις περισσότερες περιπτώσεις, η ετυμηγορία είναι θάνατος. Πρωταγωνιστικό ρόλο στις δίκες αυτές παίζει ο Ζατέ Εμίν Μπέης, δικηγόρος και εξέχον στέλεχος των Κεμαλικών, ο οποίος διορίζεται πρόεδρος των δικαστηρίων με διαταγή του Κεμάλ.

Ιούνιος 1920 Κερασούντα Πόντος: Το υπό Ελληνική σημαία πλοίο «Φίλια» ελλιμενίζεται στην Κερασούντα λόγω τεχνικής βλάβης. Τούρκοι ένοπλοι επιβιβάζονται διά της βίας στο πλοίο και αιχμαλωτίζουν τους επτά Έλληνες ναυτικούς. Εκτελούνται και οι επτά, αφού πρώτα βασανιστούν στις φυλακές της πόλης.

Μέσα 1920 Κωνσταντινούπολη: Πολυσέλιδη έκθεση του Τζεμάλ Νουζχέτ, νομικού σύμβουλου του φρουραρχείου Κωνσταντινούπολης και πρόεδρος της Εξεταστικής Επιτροπής: «Tο παρά τα παράλια του Eυξ. Πόντου Ελληνικόν στοιχείον, ως εργατικόν και κατέχον το εμπόριον εις χείρας του και πλούσιον, ετύγχανε ο σπουδαιότερος παράγων της περιφερείας αύτης. O M. Κεμάλ προς διατήρησιν των τσετών έπρεπε όπως ετοιμάση έδαφος δράσεως δι’ αυτάς και ως τοιούτον εύρε το της περιφερείας του Πόντου. Αι γενικαί σφαγαί, αι αρπαγαί και εξοντώσεις εις την περιφέρειαν ταύτην ήρχισαν από τον Φεβρουάριον και διήρκεσαν μέχρι του Aυγούστου.
Αι σφαγαί αύται και εκτοπισμοί εξετελέσθησαν ημιεπισήμως τη συμμετοχή και στρατιωτικών και πολιτικών υπαλλήλων, επειδή δε η περιφέρεια αύτη ήτο πολύ εκτενής και πλουσία, εις την καταστροφήν της έλαβον μέρος άτομα εξ όλων των τάξεων. Aι εξ χιλιάδες των Ελλήνων κατοίκων της Πάφρας αποκλεισθείσαι εντός των εκκλησιών του Σλαμαλίκ, του Σουλού Δερέ, της Παναγίας και του Γκιοκτσέ Σου παρεδόθησαν εις το πυρ και εντός αυτών εκάησαν όλοι: γέροντες, άνδρες, γυναίκες και παιδία, ουδείς εσώθη. Μερικαί εκ των γυναικών οδηγήθησαν εις το εσωτερικόν υπό των τσετών και, αφού ασέλγησαν επ’ αυτών, τας εθανάτωσαν.
Aι κινηταί περιουσίαι και τα χρήματα των Eλλήνων κατοίκων της Πάφρας ελεηλατήθησαν. Mετά το φρικώδες τούτο έργον αι τσέται ήλθον εις τον δήμον Aλά- Tσαμ, όπου παρέταξαν εις γραμμήν τους εις 2.500 Χριστιανούς κατοίκους, και παρασύραντες αυτούς εις τους πρόποδας των ορέων, τους εθανάτωσαν όλους. Eκ των 25.000 Eλλήνων της περιφερείας Πάφρας, Aλά-Tσαμ, ενενήκοντα τοις εκατόν εξοντώθησαν, οι δε εκτοπισθέντες εθανατώθησαν εις το εσωτερικόν».

10 Αυγούστου 1920 Παρίσι, Γαλλία: Υπογραφή της Συνθήκης των Σεβρών. Το όνειρο της Μεγάλης Ιδέας με το οποίο μεγάλωσαν τόσες γενιές Ελλήνων μοιάζει να γίνεται πραγματικότητα. Τόσο η ελεύθερη Ελλάδα όσο και οι υπόδουλοι Έλληνες της Μικράς Ασίας, του Πόντου και της Θράκης υποδέχονται τα νέα αυτά με μεγάλο ενθουσιασμό. Με τη Συνθήκη των Σεβρών, η Ελλάδα «των δύο Ηπείρων και των Πέντε Θαλασσών» είναι γεγονός. Τα χερσαία σύνορά της στην ηπειρωτική Ευρώπη εκτείνονται μέχρι την Τσατάλτζα, μόλις εξήντα χιλιόμετρα από την πάλαι ποτέ «Βασιλεύουσα», την Κωνσταντινούπολη. Ελληνικά πολεμικά πλοία αγκυροβολούν έξω από την αρχαία πόλη και ένδοξη πρωτεύουσα της μεγαλύτερης Χριστιανικής πόλης του Μεσαίωνα.
Στην Ελλάδα, δεν είναι λίγοι αυτοί που αποκαλούν την Αθήνα προσωρινή πρωτεύουσα του κράτους και οραματίζονται τη μεταφορά της στην Κωνσταντινούπολη. Η Σμύρνη, η δεύτερη πόλη της Οθωμανικής Αυτοκρατορίας και ένα από τα πλουσιότερα αστικά και εμπορικά κέντρα της ανατολικής Μεσογείου, μαζί με το βιλαέτι του Αϊδινίου, υπάγονται στην Ελληνική διοίκηση. Οι Έλληνες στρατιώτες βαδίζουν συγκινημένοι ανάμεσα στα ερείπια ιστορικών και πανάρχαιων πόλεων, όπως η Αλικαρνασσός, η Μίλητος, η Έφεσος, η Μαγνησία και η Φωκαία, στα μέρη όπου είχαν μεγαλουργήσει ο αρχαίος και ο Μεσαιωνικός Ελληνισμός.
Η Συνθήκη των Σεβρών αποδίδει επίσης την Ιμβρο, την Τένεδο και τα Δωδεκανήσα στην Ελλάδα. Ανοιχτό μένει το ενδεχόμενο παραχώρησης της Ρόδου από την Ιταλία και της Κύπρου από τη Μεγάλη Βρετανία. Η συνθήκη περικλείει ταπεινωτικούς όρους για την Οθωμανική Αυτοκρατορία και το στρατό της: αποστρατιωτικοποίηση των Στενών των Δαρδανελίων, μείωση της δύναμης του Τουρκικού στρατού σε 50.000 άνδρες, εκ των οποίων 35.000 χωροφύλακες και οι υπόλοιποι συνοροφύλακες. Το Τουρκικό Πυροβολικό και η Αεροπορία διαλύονται ως όπλα. Σε οικονομικό επίπεδο, οι Σύμμαχοι επιδικάζουν βαρύτατες πολεμικές αποζημιώσεις στην Οθωμανική Αυτοκρατορία, σε βαθμό εξοντωτικό.
Ο,τι απομένει από την πάλαι ποτέ κραταιά Αυτοκρατορία των σουλτάνων στην Ασία «περικυκλώνεται» στα ανατολικά και από το νεοϊδρυθέν ανεξάρτητο Αρμενικό κράτος στη βορειανατολική Τουρκία (ως έμμεση αναγνώριση της γενοκτονίας των Αρμενίων το 1915 από τους Συμμάχους και ανταμοιβή τους) και Κουρδικό στα σύνορα με την κεντρική Περσία. Ο αποικιακός προσανατολισμός της Συνθήκης των Σεβρών αποτυπώνεται στους όρους που περιλαμβάνουν την ίδρυση των κρατών της Συρίας και του Λιβάνου υπό Γαλλική εντολή, της Μεσοποταμίας (σημερινό Ιράκ) υπό Βρετανική εντολή, της παραχώρησης της Αττάλειας και του Ικονίου στην Ιταλία. Τέλος, ιδρύεται το Εβραϊκό κράτος της Παλαιστίνης, υπό Βρετανική εντολή.



Δύο χρόνια αργότερα, η ευδαιμονία εκείνης της ημέρας θα διαψευστεί οικτρά. Η Συνθήκη των Σεβρών θα αποδειχτεί τόσο εύθραυστη όσο και οι πορσελάνες που κατασκευάζονταν στο ομώνυμο προάστιο του Παρισιού. Το τελικό αποτέλεσμα θα είναι εκατομμύρια πρόσφυγες και χιλιάδες νεκροί, θύματα της εκδικητικής μανίας των Τούρκων, της παραδοπιστίας των «Συμμάχων» και των εγκληματικών λαθών της Ελληνικής πολιτειακής, πολιτικής και στρατιωτικής ηγεσίας.
Ο Ελληνισμός της Ανατολής -όσοι γλίτωσαν από τη φωτιά και το τσεκούρι των τσετών- θα καταφύγει στην όχι και τόσο φιλόξενη αγκαλιά της Μητρόπολης. Η τρισχιλιόχρονη παρουσία του στην Ιωνία, στην Ανατολία και τον Πόντο θα τερματιστεί άδοξα.

7 Οκτωβρίου 1920 Εύξεινος Πόντος: Ο διοικητής της Βρετανικής ναυτικής πολεμικής μοίρας στον Εύξεινο Πόντο στέλνει μια συγκλονιστική και αποκαλυπτική αναφορά στην κυβέρνησή του για το δράμα του Ποντιακού Ελληνισμού: «Στο τέλος Αυγούστου οι σφαγές των Ελλήνων είχαν προσλάβει μαζικές διαστάσεις. Όλοι οι Έλληνες της Νίκαιας εσφάγησαν. Προσωπικά βρέθηκα ο ίδιος σε σημεία όπου υπήρχαν δεκάδες πτώματα. Τα χέρια και τα πόδια των θυμάτων ήταν κομμένα. Τους βασάνιζαν. Πρώτα τους έκοβαν τα άκρα και ύστερα το κεφάλι. Αναγνώρισα πολύ καλά ανάμεσα στα πτώματα γυναίκες και παιδιά».

22 Ιανουαρίου 1921 Σαμψούντα Πόντος: Σύλληψη του επισκόπου Σαμψούντας Ευθυμίου, του πρωτοσύγκελλου Πλάτωνα Αϊβαζίδη και άλλων μελών της εκκλησιαστικής ηγεσίας της πόλης από τον Τουρκικό στρατό. Ακολουθούν συλλήψεις εκπαιδευτικών, εμπόρων και επιστημόνων της Σαμψούντας. Σε μία βραδιά απορφανίζεται η Ελληνική κοινότητα της Σαμψούντας από την ηγεσία της. Οι συλληφθέντες δικάζονται στην Αμάσεια με την κατηγορία της «εσχάτης προδοσίας» και εκτελούνται διά απαγχονισμού τον Σεπτέμβριο του 1921.
Πρωταγωνιστές στην επιχείρηση Γενοκτονίας των Ελλήνων της Σαμψούντας αναδεικνύονται κορυφαία στελέχη των Νεοτούρκων και των Κεμαλικών, όπως ο Σεζάι Μπέης, ο Σαρρή Μπέης, αστυνομικός διοικητής της πόλης, οι αξιωματικοί της Τουρκικής Χωροφυλακής Γιουσούφ Αράπ και Τζεμάλ Μπέης και ο Κιπάρ Αλή Τεφκίφ, Τουρκοεβραίος της Θεσσαλονίκης, που είχε έλθει στον Πόντο μετά τους Βαλκανικούς πολέμους.

Φεβρουάριος 1921 Μερζιφούντα Πόντος: Εισβολή των Τούρκων ατάκτων του Τοπάλ Οσμάν στην πόλη και σφαγιασμός του Ελληνικού πληθυσμού. Εκτοπισμός των κατοίκων της Πάφρας, της Οινόης και της Ορδούς. Τον ίδιο μήνα συνελήφθησαν από τους Τούρκους με την κατηγορία της αντεθνικής δραστηριότητας ο πρόεδρος του Δ.Σ. του συλλόγου «Πόντος Μερζιφούν» καθηγητής Δ. Θεοχαρίδης, ο αντιπρόεδρος Χαράλ. Ευσταθιάδης, ο γραμματέας Αναστάσιος Παυλίδης, ο ταμίας Συμεών Ανανιάδης και ο υπεύθυνος αθλητισμού Γρηγόριος Τσακάλωφ.
Λίγους μήνες αργότερα εκτελέστηκαν όλοι. Ανάμεσα στα θύματα συμπεριλαμβάνεται και ο ταμίας και κορυφαίος αθλητής του συλλόγου Συμεών Ανανιάδης από τη Σαμψούντα, ο οποίος ήταν εξαιρετικός δρομέας ταχύτητας. Πολλοί ήταν αυτοί που πίστευαν, βάσει των επιδόσεών του, ότι θα κατόρθωνε να σπάσει το παγκόσμιο ρεκόρ των 100 μ.

Μάιος – Ιούνιος 1921 Πάφρα Πόντος: Όλα τα Ελληνικά χωριά της περιοχής της Πάφρας τα περνούν η φωτιά, το τσεκούρι και το μαχαίρι των Τούρκων. Υπεύθυνοι της γενοκτονίας τους είναι ανώτατα στελέχη του Κεμαλισμού, όπως ο Ραχμί Τσακίρογλου, ο Κιορ Τζεμίλ, έπαρχος της Πάφρας, και Τούρκοι προερχόμενοι από τη Θεσσαλονίκη, όπως ο Μεχμέτ Τσαούς και Ριφάτ Μπέης. Όσοι γλιτώνουν από τις εκτελέσεις στέλνονται σε εξοντωτικές πορείες στην Ανατολία, όπου σχεδόν όλοι πεθαίνουν από τις κακουχίες. Υπολογίζεται ότι τουλάχιστον 3.000 ψυχές χάθηκαν στις ερήμους της Ανατολίας προερχόμενοι από την Πάφρα.

15 Μαΐου 1921 Πόντος: Μαινόμενοι τσέτες στρέφονται εναντίον των Ελληνικών χωριών Κουντζιλάρ, Μαρτάρ, Εκίζ Τεπέ, Καρασέιν και Μουαμλί. Οι ηγέτες των τσετών Αρναούτ Χουσεΐν και Μεχμέτ Τιλίρογλου διατάσσουν την πυρπόληση των χωριών και τη συγκέντρωση όσων δεν κατάφεραν να διαφύγουν, πάνω από 350 άτομα, στο αρχοντικό του προεστού Σάββα Τσιγάλογλου στο Μουαμλί. Κατά την προσφιλή τους συνήθεια, οι τσέτες έβαλαν φωτιά στο αρχοντικό και τους έκαψαν όλους ζωντανούς, συμπεριλαμβανομένης και της οικογένειας Τσιγάλογλου.

25 Μαΐου 1921 Πόντος: Συνταρακτικές αναφορές για την τύχη των Ελλήνων κατοίκων των χωριών Ερικλί, Κακόλ, Πιτλί Κελίκ, Αντά, Καρά Περτζέν Τογούζ Αγά, Καβάκογλου Τεπέ, Τικεντζίκ. Πάνω από 3.000 Έλληνες βρίσκουν φρικτό θάνατο, καθώς τους κλείνουν οι τσέτες σε σχολεία ή εκκλησίες ή αρχοντικές οικίες και στη συνέχεια τις πυρπολούν. Το Ελληνικό ΓΕΝ (Γενικό Επιτελείο Ναυτικού) συλλέγει τις πληροφορίες αυτές και τις προωθεί στην Ελληνική κυβέρνηση στην Αθήνα, η οποία αδρανεί καθώς είναι απορροφημένη με τις εξελίξεις στο Μικρασιατικό μέτωπο.

28 Μαΐου 1921 Ανδρεάντες Καβζά Πόντος: Σύλληψη 1.200 ανδρών της πόλης Ανδρεάντες. Μακρά και εξαντλητική πορεία προς χωριό Καβάκ υπό τους προπηλακισμούς των δεσμωτών τους. Εκτέλεσή τους διά τυφεκισμού στις 30 Μαΐου. Στο άκουσμα της φρικτής τύχης των συμπατριωτών τους οι υπόλοιποι Έλληνες διαφεύγουν στα δάση της περιοχής. Οι Τούρκοι τους καταδιώκουν μέσα στα δάση και σκοτώνουν πολλούς απ’ αυτούς. Μερικοί Έλληνες κατορθώνουν να φτάσουν στα παράλια, όπου και διασώζονται από το καταδρομικό «Νάξος» του Ελληνικού Πολεμικού Ναυτικού, ναυαρχίδα της Μοίρας Ευδρόμων του Εύξεινου Πόντου (Α’ Στόλος), με μοίραρχο τον πλοίαρχο Βρυάκο.
Η Μοίρα Ευδρόμων αποτελείται από εξοπλισμένα μεγάλα εμπορικά πλοία επιφορτισμένα με την αποστολή ναυτικού αποκλεισμού των τουρκικών παραλίων από τον Εύξεινο Πόντο ως τις νοτιοανατολικές ακτές.

Τέλη Μαΐου 1921 Λονδίνο Μεγάλη Βρετανία: Αναφορά του Βρετανού αρμοστή στην Κωνσταντινούπολη Sir Horace Rumbold προς το Foreign Office και τον υπουργό Εξωτερικών Curzon: «Οι Τούρκοι φαίνεται ότι δρουν βάσει προ- μελετημένου σχεδίου για την εξόντωση των μειονοτήτων. Όλοι οι άνδρες ηλικίας άνω των 15 ετών της περιφερείας Τραπεζούντος και της ενδοχώρας εκτοπίστηκαν στα εργατικά τάγματα του Ερζερούμ, Καρς και Σαρήκαμις».

1 Ιουνίου 1921 Σουρμελί Πόντος: Η προσπάθεια αφανισμού των Ελλήνων του Πόντου δεν έχει τελειωμό. Ούτε αυτό το Ελληνικό χωριό δεν ξέφυγε από το μένος των Τούρκων. 550 κάτοικοι, άνδρες, γέροι, γυναίκες και παιδιά κλείνονται στο δημοτικό σχολείο και καίγονται ζωντανοί. Σημειώνεται ότι στις επιχειρήσεις αυτές δεν λαμβάνουν μέρος μόνο οι τσέτες, συνήθως λιποτάκτες του τουρκικού στρατού και κατάδικοι, αλλά και Τούρκοι κάτοικοι των γειτονικών χωριών και πρόσφυγες από τους Βαλκανικούς πολέμους, που δράττονται της ευκαιρίας για πλιάτσικο εις βάρος των Ελλήνων γειτόνων τους.

3 Ιουνίου 1921 Σαμψούντα Πόντος: Συλλήψεις άνω των 1.000 Ελλήνων ανδρών της πόλης. 300 απ’ αυτούς «κατατάσσονται» στα τάγματα εργασίας, ενώ οι υπόλοιποι σχηματίζουν φάλαγγα και οδηγούνται υπό τα όπλα των συμμοριτών του Τοπάλ Οσμάν στο Καβάκ. Αργά τη νύχτα της επομένης, στις 4 Ιουνίου 1921, σφαγιάζονται από τους συμμορίτες και τον εξαγριωμένο Τουρκικό όχλο. Με διαταγή του Νουρεντίν Πασά οι τάφοι των θυμάτων είχαν ήδη ανοιχτεί από το προηγούμενο βράδυ.

5 Ιουνίου 1921 Αμάσεια Πόντος: 700 Έλληνες της Σαμψούντας φτάνουν στην πόλη -άλλη μία καταθλιπτική πορεία αμάχων προστίθεται στο θλιβερό κατάλογο- και στη συνέχεια στέλνονται σε τάγματα εργασίας. Ελάχιστοι απ’ αυτούς θα επιζήσουν.

5 Ιουνίου 1921 Κιοβντσεζού Πάφρα Πόντος: 600 Έλληνες, συλληφθέντες από τα γύρω χωριά τις προηγούμενες μέρες, οδηγούνται στο χωριό Κιοβντσεζού. Όλοι κλείνονται στην εκκλησία του Αγίου Χαράλαμπου και καίγονται ζωντανοί. Υπεύθυνοι για τον άνανδρο θάνατό τους είναι οι τσέτες του Οσμάν Αγά.

5 Ιουνίου 1921 Αλατσάμ Πάφρα Πόντος: Τούρκοι τσέτες υπό τους Ντουρούν Μπέη και τον αξιωματικό Χωροφυλακής Ισάν Μπέη εισβάλλουν στο χωριό και υποχρεώνουν τους κατοίκους του να συγκεντρωθούν στην κεντρική πλατεία. Οι άνδρες οδηγούνται στο δάσος του Τουραχάν. Ενώ είναι έτοιμοι οι Τούρκοι να τους εκτελέσουν, σεισμός συνταράζει συθέμελα τη γη. Οι επίδοξοι δολοφόνοι εκλαμβάνουν το σεισμό ως σημάδι της οργής του Θεού. Ματαίωνουν την εκτέλεση και τους οδηγούν στις φυλακές του Ελπιστάν (αρχαίο Ελπινίκιον). Ωστόσο, 200 άλλοι Έλληνες του Αλατσάμ, οι οποίοι είχαν συλληφθεί από τη συμμορία του Μεχμέτ Τσαούς, στέκονται λιγότερο τυχεροί. Εκτελούνται διά τυφεκισμού.
Τα επιφανή μέλη της Ελληνικής κοινότητας του Αλατσάμ μεταφέρονται στο Ντεμιρτζί Κιόι, το χωριό του Μεχμέτ Τσαούς. Οι οικογένειές τους υποχρεώνονται να πληρώσουν λύτρα για την απελευθέρωσή τους αλλά οι συμμορίτες δεν κρατούν το λόγο τους και τους εκτελούν. Μάλιστα, η σύζυγος και οι κόρες ενός εκ των εκτελεσθέντων, του Θεόδωρου Ραφαήλογλου, σφαγιάστηκαν ενώ ήταν καθ’ οδόν για το Ντεμιρτζί Κιόι για να πληρώσουν τα λύτρα. Παρόμοια τύχη έχουν και άλλες επιφανείς και οικονομικά ευκατάστατες Ελληνικές οικογένειες του Πόντου. Η δίψα των Τούρκων τσετών για λάφυρα είναι αστείρευτη.
Πλην ελαχίστων εξαιρέσεων, οι Έλληνες καταβάλλουν τα απαιτούμενα λύτρα και στη συνέχεια σφαγιάζονται και αυτοί και τα υπόλοιπα μέλη των οικογενειών τους από τους τσέτες. Όσοι κατορθώνουν να διαφύγουν είτε φτάνουν στην Ελλάδα μέσω της Μικράς Ασίας είτε στα παράλια, όπου μεταφέρονται από το Ελληνικό Πολεμικό Ναυτικό, είτε εντάσσονται στις Ποντιακές αντάρτικες ομάδες.

7 Ιουνίου 1921 Τζουμπούς Πόντος: 1.100 Έλληνες της Σαμψούντας οδηγούνται από την Τουρκική Χωροφυλακή στη θέση αυτή. Οι Τούρκοι χωροφύλακες απομακρύνονται και τη θέση τους «αναλαμβάνουν» τσέτες του Τοπάλ Οσμάν. Οι τσέτες βάλλουν με πολυβόλα από τους γύρω λόφους εναντίον των Ελλήνων και σκοτώνουν πολλούς απ’ αυτούς. Οι τραυματίες δολοφονήθηκαν εν ψυχρώ και χωρίς ίχνος ελέους από τα μαχαίρια των τσετών. Αρκετοί Έλληνες καταφέρνουν να κρυφτούν, αλλά οι περισσότεροι συλλαμβάνονται εκ νέου και εκτελούνται. Μόλις 250 επιζούν, οι οποίοι οδηγούνται στη Μαλάτεια και εντάσσονται στα τάγματα εργασίας (ή μάλλον το ορθότερο θα ήταν να αποκαλούνταν τάγματα θανάτου).
Βάσει διαταγής του ανώτερου αξιωματικού του Τουρκικού στρατού Οσμάν Νουρή, οι διασωθέντες υπογράφουν δήλωση σύμφωνα με την οποία πιστοποιείται ότι δέχθηκαν επίθεση όχι από τους τσέτες, αλλά από Έλληνες αντάρτες του Πόντου. Φυσικά, το «οξύμωρο» του περιεχομένου της δήλωσης αυτής είναι προφανές. Πώς θα ήταν δυνατόν οι Έλληνες αντάρτες να επιτίθεντο στους αδελφούς τους, αιχμάλωτους των εχθρών αντί να τους απελευθερώσουν από τους δεσμώτες τους; Οι δηλώσεις αυτές όμως εξυπηρετούσαν το μεταγενέστερο σκοπό των Τούρκων να χρησιμεύσουν ως «αποδείξεις» της μη εμπλοκής τους.

8 Ιουνίου 1921 Σελαμελίκ Πάφρα Πόντος: Άλλοι 500 Έλληνες εκτελούνται διά τυφεκισμού από τους τσέτες του Οσμάν Αγά, οι οποίοι σπέρνουν σε όλους τους Έλληνες της Πάφρας τον τρόμο και τον όλεθρο.

11 Ιουνίου 1921 Σουλού Τερέ Πάφρα Πόντος: 700 Έλληνες κάτοικοι της περιοχής Πάφρας οδηγούνται στο χωριό Σουλού Τερέ. Ως συνήθως, φανερώνοντας και το θρησκευτικό μίσος τους για τον Χριστιανισμό, οι Τούρκοι τσέτες επιλέγουν ως τόπο εκτέλεσής τους την εκκλησία του χωριού, της Θεοτόκου, όπου τους κλείνουν μέσα και τους καίνε ζωντανούς. Μέσα Ιουνίου 1921, Χασίμπεη, Αμάσεια, Πόντος: Στις όχθες του ποταμού Γιασίλ Ιρμάκ καταφτάνουν έφιπποι οι τσέτες του Τοπάλ Οσμάν. Σύμφωνα με τη μαρτυρία του διασωθέντα Βασιλείου Βασιλειάδη, συλλαμβάνουν τους χωρικούς που καλλιεργούν τα παρακείμενα χωράφια καλαμποκιού και τους σφάζουν στις όχθες του ποταμού.
Παρόμοια η τύχη και των Ελλήνων στα χωριά Φάνταρα, Γκελεμί και Νταζλί. Παρατηρείται μεγάλη συμμετοχή στις σφαγές από τους Τούρκους κάτοικους των γειτονικών χωριών.

3 Ιουλίου 1921 Τσόρουμ Σεϊτάν Ντερεσί (Φαράγγι του διαβόλου) Πόντος: Φάλαγγα 650 Ελλήνων της Σαμψούντας οδηγείται στο σημείο αυτό, όπου και σφαγιάζονται όλοι μαζικά.

13 Αυγούστου 1921, Σαμψούντα, Πόντος: Μία ακόμη θλιβερή φάλαγγα Ελλήνων αμάχων της ιστορικής πόλης του Πόντου, της αρχαίας Αμισού, αποτελούμενη κυρίως από γέρους, γυναικόπαιδα και τους δασκάλους των σχολείων της Σαμψούντας, ξεκινά για ένα ταξίδι δίχως επιστροφή και δίχως προορισμό μέσα από την Ανατολία.

17 Σεπτεμβρίου 1921 Σαμψούντα Εύξεινος Πόντος: Η τελευταία φάλαγγα αιχμαλώτων της Σαμψούντας εγκαταλείπει την πόλη επισφραγίζοντας την εξαφάνιση του Ελληνικού στοιχείου. Αποτελείται από 200 άτομα, οι οποίοι είχαν κρυφτεί για βδομάδες ολόκληρες. Όμως η πείνα ήταν ένας ακόμη αμείλικτος εχθρός, πιο πολύ και από τον Τούρκο. Τους υποχρεώνει να φανερωθούν και να παραδοθούν στους δεσμώτες τους. Η φάλαγγα αυτή κατευθύνεται στην Αμάσεια, όπου και φυλακίζονται όλα τα μέλη της. Το χειμώνα του 1921 – 1922 μεταφέρονται στο Κουρδιστάν, στα βουνά του οποίου οι περισσότεροι αφήνουν την τελευταία τους πνοή, εξαντλημένοι από την πεζοπορία, το ελάχιστο φαγητό και τις αντίξοες καιρικές συνθήκες.

Τέλη Σεπτεμβρίου 1921 Πάφρα Πόντος: Η μακραίωνη παρουσία των Ελλήνων στην περιοχή, της οποίας οι ρίζες φτάνουν στους αρχαίους καιρούς, εξαλείφεται οριστικά με την αναχώρηση της τελευταίας φάλαγγας 2.300 Ελλήνων, κυρίως γυναικόπαιδων. Τον Δεκέμβριο του 1921 θα φτάσουν μόλις 800 απ’ αυτούς στη Μαλάτεια. Ούτε αυτό ήταν αρκετό για τους διώκτες τους, οι οποίοι τους εκτόπισαν στο Κουρδιστάν. Σχεδόν κανείς δεν έμεινε ζωντανός από τις εξοντωτικές πορείες μέσα από τα χιονισμένα βουνά.

Οκτώβριος 1921 Πάφρα Πόντος: Φωτεινή εξαίρεση στην Τουρκική βαρβαρότητα αποτελεί ο γαιοκτήμονας Ζαντέ Χαπίλ -αντίστοιχος του Σίντλερ- που διέσωσε πολλούς Έλληνες της περιοχής μεταφέροντάς τους διά θαλάσσης με μία άκατο στην Κωνσταντινούπολη και από κει στην Ελλάδα. Οι Τούρκοι τον υποπτεύθηκαν και κινήθηκαν να τον συλλάβουν αλλά αυτός διέφυγε με μυθιστορηματικό τρόπο στην Αθήνα, όπου και έμεινε για το υπόλοιπο του βίου του.

7 Νοεμβρίου 1921 Λονδίνο Βουλή Κοινοτήτων Μεγάλη Βρετανία: Επερώτηση του βουλευτή T. P. O’ Connor προς τον υφυπουργό Εξωτερικών Harmsworth: «Ποιες ενέργειες έγιναν για τον απαγχονισμό των 67 Ελλήνων και 3 Αρμενίων από τις Κεμαλικές αρχές, αλλά και για τις βιαιοπραγίες και τις εκτοπίσεις των γυναικοπαίδων; Ποια μέτρα έχει σκοπό να πάρει η κυβέρνηση σε περίπτωση αναχώρησης των Γάλλων στρατιωτών από την Κιλικία, για να προστατέψει τον Ελληνικό και Αρμενικό πληθυσμό σ’ αυτήν την επαρχία, εκτός από τις εναλλακτικές λύσεις της φυγής ή της σφαγής;».

20 Νοεμβρίου 1921 Νέα Υόρκη ΗΠΑ: Συλλαλητήριο υπέρ του δοκιμαζόμενου Ποντιακού λαού διοργανώνεται από μέλη της Αμερικανικής Γερουσίας και ακαδημαϊκούς. Συγκλονιστικές περιγραφές από αυτόπτες μάρτυρες, με τη μαρτυρία της Αμερικανίδας ιατρού Νόστον να ξεχωρίζει σχετικά με την τύχη των μικρών παιδιών. Ψήφισμα προς τον πρόεδρο των ΗΠΑ Γουόρεν Χάρντινγκ και σε μέλη της Αμερικανικής κυβέρνησης περιγράφει τα δεινά των Ποντίων και καλεί για άμεση παρέμβαση.

22 Νοεμβρίου 1921 Αθήνα Ελλάδα: «Oι Έλληνες συγγραφείς και καλλιτέχναι απηύθυναν προς τους διανοουμένους της Ευρώπης και Aμερικής την κάτωθι διαμαρτυρίαν:

Μετά βαθυτάτης συγκινήσεως οι συγγραφείς και καλλιτέχναι της Ελλάδος απευθύνονται προς τους διανοουμένους του πεπολιτισμένου κόσμου όπως γνωστοποιήσουν εις αυτούς την τραγωδίαν χιλιάδων οικογενειών του Ελληνικού Πόντου. Εξηκριβωμένα και αναμφισβήτητα τα γεγονότα είναι τα εξής:

• Oι Tούρκοι εφόνευσαν όλους ανεξαιρέτως τους κατοίκους της πόλεως Μερζιφούντος, αφού την ελεηλάτησαν και την επυρπόλησαν. Tους προσπαθήσαντας να διασωθούν ετυφέκισαν και εθανάτωσαν καταλαβόντες τας διόδους.

• Μετετόπισαν όλον τον άρρενα πληθυσμόν των πόλεων Τριπόλεως, Κερασούντος, Ορδούς, Οινόης, Aμισού και Πάφρας και καθ’ οδόν κατέσφαξαν τους πλείστους εξ αυτών.

• Έκλεισαν εντός του ναού του χωρίου Ελεζλή εν Σουλού-Tερέ 535 Έλληνας και τους κατέσφαξαν διασωθέντων μόνον τεσσάρων. Πρώτους έσφαξαν 7 ιερείς διά πελέκεως προ της θύρας του ναού.

• Aπηγχόνισαν εν Aμασεία 168 προκρίτους Aμισού και Πάφρας.

• Eβίασαν όλας ανεξαιρέτως τας γυναίκας, τας παρθένους και τα παιδία των άνω πόλεων, τας ωραιοτέρας δε παρθένους και νέους έκλεισαν εις τα χαρέμια. Πλείστα βρέφη εφόνευσαν, σφενδονίζοντες αυτά κατά των τοίχων.

Oι υπογεγραμμένοι θέτουσι τα ανωτέρω υπ’ όψιν των διανοουμένων της Ευρώπης και της Aμερικής θεωρούντες ότι όχι μόνον τα γεγονότα ταύτα αλλά και η ανοχή αυτών αποτελεί πένθος της ανθρωπότητος. Αννινος X., Aυγέρης M., Bλαχογιάννης I., Bώκος Γερ., Γρυπάρης I., Δούζας A., Δροσίνης Γ., Zάχος A., Θεοδωροπούλου Aύρα, Θεοτόκης K., Iακωβίδης Γ., Kαζαντζάκης N., Kαζαντζάκη Γαλ., Kαμπάνης Aρ., Kαμπούρογλους Δ., Kαρολίδης Π., Kόκκινος Δ., Kορομηλάς Γ., Mαλακάσης M., Mαλέας K., Mένανδρος Σ., Nικολούδης Θ., Nιρβάνας Π., Ξενόπουλος Γρ., Παλαμάς K., Παπαντωνίου Z., Παράσχος K., Πασαγιάννης K., Πολίτης Φ., Πωπ Γ. , Σικελιανός Αγγ., Σκίπης Σ., Στρατήγης Γ., Tαγκόπουλος Δ., Tσοκόπουλος Γ., Φυλλύρας P., Xατζιδάκις Γ., Xατζόπουλος Δ., Xορν Π., Σβορώνος I. μεθ’ όλης της πικρίας μου διά την κυρίως υπό της Γαλλίας και υπό ουδενός αισθήματος ή συμφέροντος ανθρωπίνου, δικαιολογουμένην εγκατάλειψιν εις σφαγήν των Xριστιανών».

Δεκέμβριος 1921 Μαλάτεια Ανατολία: Άφιξη των υπολειμμάτων πορειών που περιλαμβάνουν Έλληνες της Τραπεζούντας και της Κερασούντας. Υπολογίζεται ότι πάνω από 2.000 άμαχοι έχασαν τη ζωή τους κατά τη διάρκεια αυτών των πορειών.

Δεκέμβριος 1921 Εύξεινος Πόντος: Η διοίκηση της Μοίρας Ευδρόμων του Εύξεινου Πόντου (Α’ Στόλος) του Ελληνικού Πολεμικού Ναυτικού αποστέλλει επείγουσα αναφορά προς την Ελληνική κυβέρνηση. Βάσει μαρτυριών των διασωθέντων Ελλήνων του Πόντου από τα Ελληνικά πλοία η συντριπτική πλειοψηφία των ανδρών της Σαμψούντας μεταξύ 14 και 45 ετών έχουν βρει τραγικό θάνατο είτε λόγω εκτελέσεων είτε λόγω των αφόρητων συνθηκών που συνεπαγόταν η πορεία τους μέσα από την Ανατολία. Υπολογίζεται ότι ο αριθμός των διασωθέντων που έχουν καταφύγει στα δάση του Πόντου ή στις αντάρτικες ομάδες δεν ξεπερνούν τους 700 άνδρες. Μαζικές σφαγές σε Καβάκ, Τζιμπίς Χαν, Τζουμπούς και Τζακαλί.

Δεκέμβριος 1921 Ατά Σαμψούντα Πόντος: Κατόπιν καταγγελιών ιερέων της Σαμψούντας και μαρτυριών δύο γυναικών και ενός μικρού παιδιού, ναύτες ενός Αμερικανικού αντιτορπιλικού αποβιβάζονται και κατευθύνονται στο χωριό Ατά. Βρίσκονται ενώπιον μιας αποτρόπαιης κατάστασης: τρεις οικίες σχεδόν ολοσχερώς κατεστραμμένες από την πυρά, όπου εντός των κείτονταν καμένα τα πτώματα 300 και πλέον αμάχων Ελλήνων του χωριού. Πριν από λίγες ώρες είχαν περάσει οι τσέτες του Τοπάλ Οσμάν.

Δεκέμβριος 1921 Σμύρνη Μικρά Ασία: Η γραπτή μαρτυρία του Αμερικανού ταγματάρχη Νταν Γιόουελ, ο οποίος υπηρετεί στη Σμύρνη, δεν αφήνει περιθώρια παρερμηνειών: «Οι Πόντιοι συνεχίζουν να εκτοπίζονται από τα παράλια της Μαύρης Θάλασσας. Οι πορείες θανάτου ακολουθούν το δρομολόγιο Σεβάστεια – Χαρπούτ – Ντιγιαρμπακίρ. Πρόκειται για πολιτική εξόντωσης. Υπολογίζονται σε 30.000 όσοι κατάφεραν να φθάσουν στη Σεβάστεια. Μέχρι το Χαρπούτ πέθαναν καθ’ οδόν 8.000. Εκεί πέρασαν τον τελευταίο χειμώνα ζώντας σε άθλιες συνθήκες όσοι άντεξαν, ενώ τουλάχιστον άλλοι 2.000 πέθαναν από τις αρρώστιες και το κρύο. Τελικά έφθασαν στο Ντιγιαρμπακίρ κάπου 15.000, εκ των οποίων τα ¾ ήταν γυναίκες και παιδιά. Οι Τούρκοι τούς έριχναν στις πορείες όταν είχε χιονοθύελλες, για να πεζοπορούν μέσα σε απροσπέλαστα βουνά, δίχως σκεπάσματα και τρόφιμα. Ένας δικός μας, Αμερικανός, μέτρησε τον Δεκέμβρη του 1921 στην οδό Μαλάτειας – Σεβάστειας 1.500 νεκρούς Έλληνες».

14 Δεκεμβρίου 1921 Παρίσι Γαλλία: Αναφορά πρακτόρων των Γαλλικών Μυστικών Υπηρεσιών από τον Πόντο προς τη Γαλλική κυβέρνηση: «Σ’ όλα τα παράλια του Ευξείνου Πόντου, από το Ζουλκουντάγκ ως την Τραπεζούντα, έγινε εκκαθάριση όλων των ενήλικων αρρένων Ελλήνων. Έχουν απομείνει ακόμα αγόρια κάτω των 17 ετών και μερικοί υπερήλικοι. Τα μικρά αυτά αγόρια εργάζονται στα λιμάνια ως λούστροι ή χαμάληδες. Όλα τα Ελληνικά σχολεία έκλεισαν. Η Ελληνική γλώσσα δεν ακούγεται πουθενά πλέον, ακόμη και μεταξύ τους οι Έλληνες που συνεχίζουν να ζουν εδώ μιλούν από φόβο Τουρκικά. Στα ελάχιστα Ελληνικά χωριά που ακόμη δεν καταστράφηκαν, επιτρέπεται η είσοδος μόνο κατόπιν ειδικής αδείας εκ μέρους των Τουρκικών αρχών».

Δεκέμβριος 1921 επαρχία Τραπεζούντας Πόντος: Οι τελευταίες εστίες Ελληνικής παρουσίας στην περιοχή της Τραπεζούντας, τα χωριά Λιβερά, Ματσούκα και Γαλίαινα, καταστρέφονται από τον Τουρκικό στρατό παρά τη λυσσώδη αντίσταση των Ελληνικών αντάρτικων ομάδων που δρουν στην περιοχή και υποστηρίζονται από τον τοπικό πληθυσμό.

22 Δεκεμβρίου 1921 Ουάσιγκτον ΗΠΑ: Λεπτομερής και εκτεταμένη εισήγηση του γερουσιαστή Γουίλιαμ Κινγκ σχετικά με τη Γενοκτονία των Ποντίων κατατίθεται στην Αμερικανική Γερουσία. Ο γερουσιαστής συμπεραίνει, βάσει των συγκεντρωθέντων στοιχείων, ότι απώτερος σκοπός της Κεμαλικής στρατηγικής είναι η εξάλειψη των Χριστιανικών και μη Τουρκικών στοιχείων από την κυοφορούμενη Νέα Τουρκία που οραματίζονται ο Κεμάλ και οι οπαδοί του.

30 Δεκεμβρίου 1921 Ελληνική διοίκηση Σμύρνη Μικρά Ασία: Απόρρητη αναφορά από την Ανατολία επιβεβαιώνει τις χειρότερες φήμες για την τύχη των Ελλήνων του Πόντου και της ενδότερης Μικράς Ασίας. Μιλάει για απώλειες χιλιάδων Ελλήνων στα τάγματα εργασίας (Αμελέ Ταμπουρού).

Η ΕΠΙΣΦΡΑΓΙΣΗ ΤΗΣ ΓΕΝΟΚΤΟΝΙΑΣ


«Σε σύνολο 500 και πλέον Ελληνικών χωριών στον Πόντο, δεν βρήκαμε όχι πέντε χωριά, αλλά ούτε καν πέντε σπίτια». Ρεφέτ Τζανίτεζ, μέλος της Τουρκικής διοίκησης Πόντου, Ιούνιος 1922.

Ιανουάριος 1922 Λονδίνο Βουλή των Κοινοτήτων (House of Commons): Σε ομιλία του προς το Βρετανικό Κοινοβούλιο ο πρωθυπουργός Λόιντ Τζορτζ δηλώνει τα ακόλουθα: «Στον Πόντο δεκάδες χιλιάδες Έλληνες, άνδρες, γυναίκες και παιδιά απελαύνονταν και πέθαιναν. Ήταν καθαρή ηθελημένη εξολόθρευση. «Εξολόθρευση» δεν είναι δικιά μου λέξη. Είναι η λέξη που χρησιμοποιεί η Αμερικανική Αποστολή».

Ιανουάριος 1922 Σμύρνη Μικρά Ασία: Μαρτυρία της Εθελ Τόμπσον, μέλους ενός Αμερικανικού φιλανθρωπικού οργανισμού που δραστηριοποείται σε όλη τη Μικρά Ασία, είναι αποκαλυπτική της Ποντιακής τραγωδίας αλλά και της Τουρκικής θηριωδίας: «Σειρές πεινασμένων Ελληνίδων σέρνονταν στους δρόμους, κουβαλώντας τα σκελετωμένα παιδιά τους στην πλάτη τους. Οι Τούρκοι χωροφύλακες τις έσπρωχναν με τα τουφέκια τους, τις υποχρέωναν να περπατούν ασταμάτητα χωρίς τροφή και νερό, μέχρι να πέσουν νεκρές. Φθάνοντας στο Χαρπούτ βρήκαμε την πόλη γεμάτη από λιμοκτονούντες Έλληνες, πραγματικά ανθρώπινα ερείπια. Μάθαμε ότι προέρχονταν από τη Σαμψούντα του Πόντου, είχαν περπατήσει για 800 χιλιόμετρα. Μας πληροφόρησαν ότι ο δρόμος από το Χαρπούτ μέχρι το Μπιτλίς ήταν διάσπαρτος με πτώματα Ελλήνων. Χιλιάδες χάθηκαν μέσα στα χιόνια. Θα ήταν πολύ πιο ανθρώπινο να τους αποτελειώσουν με μια σφαίρα, για να μην υποφέρουν».

3 Ιανουαρίου 1922 Μαλάτεια ανατολική Μικρά Ασία: Όπως και στη Γενοκτονία των Αρμενίων, έτσι και στη Γενοκτονία των Ποντίων, η Μαλάτεια αποτελεί προορισμό των καραβανιών του θανάτου, των εκτοπισμένων από τις πόλεις και τα χωριά του Πόντου. Στην πράξη, αποδεικνύεται ότι η Μαλάτεια δεν είναι ο τελικός προορισμός τους αλλά τα στρατόπεδα εξόντωσης στην κεντρική Μικρά Ασία. Οι εναπομείναντες 5.000 ψυχές οδηγούνται σε τμήματα και σταδιακά στα βουνά του Κουρδιστάν, μέσα στο χιόνι, και εξαφανίζονται για πάντα.

8 Μαΐου 1922 Foreign Office Λονδίνο: Τηλεγράφημα του Βρετανού πρεσβευτή στην Κωνσταντινούπολη Ρούμπολντ προς το Βρετανικό υπουργείο Εξωτερικών σχετικά με τη Γενοκτονία των Ποντίων: «Οι Τούρκοι εργάζονται επί προδεδιαγραμένου σχεδίου. Έλληνες του Πόντου οδηγούνται πεζοί από την Αμάσεια στην Καισάρεια και από κει ανατολικά προς το Χαρπούτ. Δεν έχουμε καμία αμφιβολία: θα πεθάνουν στα όρη. Οι Τούρκοι επιχειρούν ολοκληρωτική εξολόθρευση πριν τον διακανονισμό για την ειρήνη στη Μικρά Ασία».

10 Μαΐου 1922 Foreign Office Λονδίνο Μεγάλη Βρετανία: Νέο τηλεγράφημα Ρούμπολντ από την Κωνσταντινούπολη προς το Βρετανικό υπουργείο Εξωτερικών «Δεν υπερβάλλουμε για τις αγριότητες που διαπράττουν οι Κεμαλικοί. Αν η κοινή γνώμη είχε πληροφόρηση, θα υπήρχε υποστήριξη στο να πάρουμε μέτρα εναντίον των Τούρκων και προς υποστήριξη των Ελλήνων. Η κοινή γνώμη όμως παραμένει απαθής και η Τουρκική προπαγάνδα για δήθεν Ελληνικές ωμότητες περνάει ανεξέλεγκτη».

11 Μαΐου 1922 Foreign Office Λονδίνο Μεγάλη Βρετανία: Τρίτο στη σειρά τηλεγράφημα του Ρούμπολντ από την Κωνσταντινούπολη με αποδέκτη το Βρετανικό υπουργείο Εξωτερικών: «Δεν υπάρχει καμιά αμφιβολία: Εξοντώνουν όλους τους Έλληνες. Έχουμε καθαρές αποδείξεις ότι οι Τούρκοι είναι ανάξιοι όσο ποτέ να κυβερνήσουν τους εαυτούς τους και άλλους. Είναι ανίκανοι να συμμορφωθούν με τις βασικές αρχές του πολιτισμού».

Μέσα Μαΐου 1922 Κωνσταντινούπολη / Λονδίνο: Υπομνήματα του Οικουμενικού Πατριαρχείου της Κωνσταντινούπολης προς το Βρετανικό υπουργείο Εξωτερικών και παράκληση όπως μεσολαβήσει η Βρετανική κυβέρνηση για την προστασία του Ελληνικού στοιχείου του Πόντου. Ανταπάντηση των Βρετανών ότι οι Έλληνες ήταν υπεύθυνοι για την τύχη τους και εξώθησαν τους Τούρκους σε ωμότητες επειδή οι πρώτοι είχαν αποσχιστική δράση – «δεν έπαυαν να επιδιώκουν ανεξαρτησία», όπως αναφέρει χαρακτηριστικά το Βρετανικό υπόμνημα.

21 Μαΐου 1922 Άγκυρα Τουρκία: Δήλωση Ισμέτ Ινονού προς την Τουρκική Εθνοσυνέλευση σχετικά με τις πληροφορίες για εθνοκάθαρση των Ελλήνων του Πόντου: «Η σφαγή των γκιαούρηδων αποφασίστηκε διότι αυτοί δολοφόνησαν πολλούς Τούρκους και ατίμασαν χανούμισσες, έκαναν καταστροφές. Τότε έδωσε διαταγή το Κέντρον στον Τοπάλ Οσμάν Αγά να ξεκινήσει η σφαγή».

20 Μαΐου 1922 Αθήνα Ελλάδα: Οι Γαλλικές Μυστικές Υπηρεσίες προωθούν απόρρητη έκθεση πράκτορα των αντίστοιχων Αμερικανικών στην Ελληνική κυβέρνηση σχετικά με την κατάσταση στον Πόντο, σύμφωνα με την οποία επιβεβαιώνεται ότι ο Ελληνικός πληθυσμός της Τραπεζούντας, της Σαμψούντας και της Κερασούντας έχει είτε εξοντωθεί είτε εκτοπιστεί ή εκδιωχθεί από το Τουρκικό έδαφος. Τα Ελληνικά χωριά της Τραπεζούντας βομβαρδίστηκαν σφοδρώς από δυνάμεις του Τουρκικού Πυροβολικού και καταστράφηκαν ολοσχερώς. δεν έχει μείνει «λίθος επί λίθου».

25 Μαΐου 1922 Σαμψούντα Πόντος: Το εύδρομο «Νάξος» του Ελληνικού Πολεμικού Ναυτικού βομβαρδίζει την πλήρως ελεγχόμενη από τους Τούρκους πόλη σε αντίποινα για τις βιαιοπραγίες των Τούρκων εις βάρος του Ελληνικού πληθυσμού και προς ανύψωση του ηθικού των Ελλήνων.

15 Ιουνίου 1922 Αθήνα Ελλάδα: Λήψη επείγοντος αιτήματος για παρέμβαση της Ελληνικής κυβέρνησης στην τραγωδία του Ποντιακού Ελληνισμού με αποστολέα τον Δημήτριο Οικονομίδη, καθηγητή της Μεγάλης του Γένους Σχολής στην Κωνσταντινούπολη και Ποντιακής καταγωγής. Το αίτημα προσυπογράφεται και από άλλα εξέχοντα μέλη της Ελληνικής κοινότητας στην Κωνσταντινούπολη. Μεταξύ άλλων η επιστολή τους αναφέρει:
«Οι Νεοτουρκικές οργανώσεις και οι Χριστιανομάχοι χοτζάδες φανάτισαν το Μουσουλμανικό λαό και ενθάρρυναν τις βιαιοπραγίες. Προς κατατρομοκράτηση του Ελληνικού πληθυσμού δολοφονούν, ληστεύουν, εξορίζουν και εξισλαμίζουν. Προς αποδεκατισμό μας επιλέγουν σκόπιμα μέρες κακοκαιρίας και θύελλας, ώστε απροσδόκητα να εκτοπίζουν τον κόσμο. Σωρηδόν πέθαναν στις πορείες γέροντες, ασθενείς και μικρά παιδιά. Σπαρακτικές σκηνές εκτυλίσσονταν όταν αποχώριζαν βίαια παιδιά από τις μητέρες τους. Ελάχιστα άντεχαν τις δοκιμασίες αυτές, σε πορείες των 1.000 και 1.500 χιλιομέτρων. Πολλά τα παραδείγματα ηρωισμού και αυτοθυσίας στο βωμό της τιμής. Οι γυναίκες της Οινόης ρίχθηκαν με τα βρέφη τους στη θάλασσα, από απόκρημνο σημείο, όταν ήρθε η διαταγή εκτοπισμού τους. Έφθασε σε τέτοιο σημείο η θηριωδία των Τούρκων, που γέμισαν σε μια περίπτωση λέμβους με νήπια και ορφανά, τα οποία έπειτα δολοφόνησαν ως εξής: Μεταξύ Κερασούντας και Πουλαντζάκης, κάτω από τη λοφοσειρά του Αγίου Βασιλείου, έχει απόκρημνους βράχους. Οι Τούρκοι πλησίαζαν εκεί με τις λέμβους και συνέτριβαν τα βρέφη και τα νήπια ένα προς ένα, εκσφενδονίζοντάς τα με μανία στους βράχους. Ύστερα, τα πετούσαν στη θάλασσα».
Όμως είναι πια πολύ αργά. Η γενοκτονία έχει ουσιαστικά ολοκληρωθεί ενώ η Ελληνική κυβέρνηση είναι απορροφημένη από τις δυσμενείς εξελίξεις στο Μικρασιατικό μέτωπο.

21 Αυγούστου 1922 Άγκυρα Τουρκία: Σε μία από τις πλέον θυελλώδεις συνεδριάσεις της Τουρκικής Εθνοσυνέλευσης, λίγες αλλά γενναίες φωνές, προερχόμενες από Τούρκους βουλευτές περιφερειών του Πόντου, καταγγέλλουν την απάνθρωπη εξολόθρευση τόσων χιλιάδων ψυχών. Βουλευτής Κίρσεχιρ, Γιαγχιά Γκαλίπ: «Δεν ακούσαμε τίποτα για αντιμετώπιση του προβλήματος του Πόντου με εκτοπίσεις αθώων ανθρώπων. Με πρόφαση τον εκτοπισμό των Ποντίων κατέστρεψαν το βιος και τον πληθυσμό των χωριών. Θέλω όλοι να είναι μάρτυρες ότι εγώ δεν συμφωνώ με τον εκτοπισμό κανενός. Είναι τρομερό αυτό που έγινε. Θα το πληρώνουμε για χρόνια».
Βουλευτής Μερσίνας, Σαλαχαντίν Μπέη: «Μήπως η πραγματική μας επιθυμία είναι να μην απομείνει κανένας μη Μουσουλμάνος, να εξοριστεί και να εξαφανιστεί μέχρι και ο τελευταίος; Σε μια τέτοια περίπτωση πώς θα μπορέσουμε να σταθούμε στον κόσμο; Γιατί θέτουμε μια πολιτική αφανισμού και καταστροφής; Κι ο αφανισμός, όμως, γίνεται με άλλους τρόπους, υπάρχουν διάφοροι τρόποι».
Βουλευτής Σινώπης, Χακί Χαμή Μπέης: «Το πρόσωπό μας θα μείνει κηλιδωμένο αιώνια εξαιτίας των εκτοπίσεων. Εάν οι εκτοπισμοί γίνονται προκειμένου να δολοφονηθούν ανθρώπινες ψυχές, τότε, κύριοι, αυτό είναι άκρως αποτρόπαιο. Μας κηλιδώνει ενώπιον του σύμπαντος, του κόσμου. Τα είδα με τα μάτια μου. Έχουν γίνει αθλιότητες, κύριοι».
Όλοι οι παραπάνω βουλευτές παραπέμφθηκαν στη συνέχεια σε Εξεταστική Επιτροπή με την κατηγορία της προδοσίας.

24 Σεπτεμβρίου 1922 Κωνσταντινούπολη: Είσοδος του Γαλλικού πλοίου «Ανατολή» στο λιμάνι της Κωνσταντινούπολης. Επιβάτες του είναι 800 γυναικόπαιδα που περισυνέλεξε από τα παράλια της Τραπεζούντας. Άλλοι Έλληνες του Πόντου, «τυχεροί μέσα στην ατυχία τους», σώζονται από τη βέβαιη εξόντωση, ταξιδεύοντας μέσα στη νύχτα με ακάτους ως τα παράλια της νότιας Ρωσίας.

14 Οκτωβρίου 1922 Μάντσεστερ Μεγάλη Βρετανία: Δήλωση του Λόιντ Τζορτζ σχετικά με τη Γενοκτονία των Ελλήνων της Μικράς Ασίας και του Πόντου: «Οι Τούρκοι εξόντωσαν εν ψυχρώ από το 1914 ως σήμερα 500.000 Έλληνες, άνδρες, γυναίκες, παιδιά, χωρίς καμία πρόκληση. Ο Τουρκικός στρατός έχει, εκτός από τον ενθουσιασμό της νίκης, αίμα στα χέρια του».

https://dynatielladanews.com/news/lates ... 1916-1923/

[sys3x]

1. Μπορείς να τους πείς Έλληνες αν είσαι οπαδός του Διονυσίου του Αλικαρνασσέως : τῷ ὄντι Ἑλληνικὸν φῦλον ἦν τὸ τῶν Ἀβοριγίνων http://www.perseus.tufts.edu/hopper/tex ... ection%3D2
..................................................................

ΜΕ ΔΑΙΜΟΝΙΖΕΙΣ κε Ζαποτέκο μου με αυτά τα μαργαριτάρια σου!

Ε ναι, στον πάτο σας τον έβαλε, από το στόμα σας τον έβγαλε, ποιος να το περίμενε.

[Ένοπλος σοσιαλμπαχαλάκης]

Αφού έγινε τέτοια γενοκτονία, γιατί εδώ και τόσες δεκαετίες στην Ελλάδα τους δουλεύουν, τους θεωρούν ηλιθιους και έβγαζαν συνέχεια ανέκδοτα; εγώ μικρός από τα ανέκδοτα νόμιζα πως οι πόντιοι απλά ήταν κάποιοι ηλιθιοι, όχι ένα συγκεκριμένος λαός. Θύματα του πολιτικάλ ινκορεκτ της εποχής;

[sys3x]

Αφού έγινε τέτοια γενοκτονία, γιατί εδώ και τόσες δεκαετίες στην Ελλάδα τους δουλεύουν, τους θεωρούν ηλιθιους και έβγαζαν συνέχεια ανέκδοτα; εγώ μικρός από τα ανέκδοτα νόμιζα πως οι πόντιοι απλά ήταν κάποιοι ηλιθιοι, όχι ένα συγκεκριμένος λαός. Θύματα του πολιτικάλ ινκορεκτ της εποχής;

Τα ποντιακά ανέκδοτα είναι αυτό ακριβώς, ποντιακά ανέκδοτα, ο αυτοσαρκασμός είναι ένα από τα χαρακτηριστικά των Ελλήνων από την αρχαιότητα.
Τώρα όσον αφορά στην απορία σου, θεωρείς ότι είσαι ένας αρκούντως μορφωμένος και έξυπνος άνθρωπος;
Αν η απάντηση σου είναι ναι νομίζω ότι σε κάλυψα.

[Ζαποτέκος]

Πιο παλιά ακόμη έλεγαν

Αθηναίοι και Θηβαίοι
και κακοί Μυτιληναίοι
άλλα λένε το πρωί
κι άλλα λέγουν το ταχύ.

Έτσι γινόταν απ' την αρχαιότητα. Οι Έλληνες ήταν σκωπτικοί ο ένας απέναντι στον άλλον.

Κάποτε ο Ανταγόρας διάβαζε στο βοιωτικό κοινό την Θηβαϊδα του. Και επειδή έκαναν φασαρία τους είπε Καλά σας λένε Βοιωτούς αφού έχετε αφτιά βοδιών. ( παρετυμολογία Βοιωτοί - βοῦς )

Ο Δημόδοκος ( 5ος αι.π.Χ.) λέει για τους Καππαδόκες

Καππαδόκαι φαύλοι μέν αεί, ζώνης δέ τυχόντες φαυλότεροι…

( Το επαναλαμβάνει και ο ο Ιωάννης ο Λυδός [ 6ος αι. ] https://books.google.gr/books?id=lXBoAA ... B9&f=false )

Καππαδόκην ποτ΄ ἔχιδνα κακήν δάκεν. Ἀλλά καὶ αύτὴ κάτθανε γευσάμενη αἵματος ἰοβόλου

Αυτό με τον Καππαδόκη που τον δάγκασε η έχιδνα και πέθανε ... η έχιδνα και τους φαύλους Καππαδόκες τα επαναλαμβάνει ο Κωνσταντίνος Πορφυρογέννητος ( 10ος αι. ) μαζί με ένα ακόμη :


Τρία κάππα κάκιστα, Καππαδοκία, Κρήτη και Κιλικία.


https://books.google.gr/books?id=DnBoAA ... &q&f=false

[Cavaliere]

Φυσικά έγινε γενοκτονία, είναι άδικο να σκιζόμαστε για άλλες γενοκτονίες και να υποτιμούμε την των Ποντίων. Προσωπικά δεν τα έχω καλά μαζί τους, δεν μου πάνε καθόλου, αλλά σέβομαι τ΄ολοκαύτωμά τους και το τιμώ, και φυσικά δεν ξεχνώ. Φωτιά στους Τουρκαλάδες.

[sys3x]

Φυσικά έγινε γενοκτονία, είναι άδικο να σκιζόμαστε για άλλες γενοκτονίες και να υποτιμούμε την των Ποντίων. Προσωπικά δεν τα έχω καλά μαζί τους, δεν μου πάνε καθόλου, αλλά σέβομαι τ΄ολοκαύτωμά τους και το τιμώ, και φυσικά δεν ξεχνώ. Φωτιά στους Τουρκαλάδες.

Για να μην τα βρίσκεις με κανέναν τεμέτερον τότε είναι οχτακάθαρο ότι φταίει η φυλή (ολόκληρη) και σε καμμία μα καμμία περίπτωση εσύ, ψεκάθαρα.
Εξάλλου όλοι γνωρίζομε πόσο άχαρη, τσιφούτικη, κλεψιμέϊκη, αντιεπιστημονική, ατάλαντη καλλιτεχνικά φυλή είναι, και κυρίως πόσο τεράστια είναι η έλλειψη της αίσθησης του χιούμορ.
ΣΕ καταλαβαίνω απόλυτα, πάλι καλά που δεν είσαι κανένας, ξες, Ναρκισσίδης.

[sys3x]

Προς επίρρωσιν.

Ερρώσο.

[Cavaliere]

Φυσικά έγινε γενοκτονία, είναι άδικο να σκιζόμαστε για άλλες γενοκτονίες και να υποτιμούμε την των Ποντίων. Προσωπικά δεν τα έχω καλά μαζί τους, δεν μου πάνε καθόλου, αλλά σέβομαι τ΄ολοκαύτωμά τους και το τιμώ, και φυσικά δεν ξεχνώ. Φωτιά στους Τουρκαλάδες.

Για να μην τα βρίσκεις με κανέναν τεμέτερον τότε είναι οχτακάθαρο ότι φταίει η φυλή (ολόκληρη) και σε καμμία μα καμμία περίπτωση εσύ, ψεκάθαρα.
Εξάλλου όλοι γνωρίζομε πόσο άχαρη, τσιφούτικη, κλεψιμέϊκη, αντιεπιστημονική, ατάλαντη καλλιτεχνικά φυλή είναι, και κυρίως πόσο τεράστια είναι η έλλειψη της αίσθησης του χιούμορ.
ΣΕ καταλαβαίνω απόλυτα, πάλι καλά που δεν είσαι κανένας, ξες, Ναρκισσίδης.

Ρε συ, δεν γίνεται να μην τα βρίσκεις με ΚΑΝΕΝΑΝ. Γίνεται όμως οι περισσότεροι να έχουν κάποια στοιχεία που σε απωθούν, ή δεν σου πάνε. Μπορεί να φταίω εγώ, αλλά, δυστυχώς, δεν με ενδιαφέρει, δεν θα κατακρίνω τον εαυτό μου επειδή δεν μου πάνε οι Πόντιοι. Πάντως στη Γερμανία κάνουν μεγάλη δυσφήμηση του ελληνικού γένους, έπρεπε να φέρουμε περισσότερους Επτανήσιους, Κρητικούς, Νησιώτες, και Θράκες, να βλέπουν οι Αλαμάνοι Βάρβαροι πως οι Έλληνες είναι εύθυμοι άνθρωποι, δεν κλαουρίζουν συνέχεια.

[sys3x]

Φυσικά έγινε γενοκτονία, είναι άδικο να σκιζόμαστε για άλλες γενοκτονίες και να υποτιμούμε την των Ποντίων. Προσωπικά δεν τα έχω καλά μαζί τους, δεν μου πάνε καθόλου, αλλά σέβομαι τ΄ολοκαύτωμά τους και το τιμώ, και φυσικά δεν ξεχνώ. Φωτιά στους Τουρκαλάδες.

Για να μην τα βρίσκεις με κανέναν τεμέτερον τότε είναι οχτακάθαρο ότι φταίει η φυλή (ολόκληρη) και σε καμμία μα καμμία περίπτωση εσύ, ψεκάθαρα.
Εξάλλου όλοι γνωρίζομε πόσο άχαρη, τσιφούτικη, κλεψιμέϊκη, αντιεπιστημονική, ατάλαντη καλλιτεχνικά φυλή είναι, και κυρίως πόσο τεράστια είναι η έλλειψη της αίσθησης του χιούμορ.
ΣΕ καταλαβαίνω απόλυτα, πάλι καλά που δεν είσαι κανένας, ξες, Ναρκισσίδης.

Ρε συ, δεν γίνεται να μην τα βρίσκεις με ΚΑΝΕΝΑΝ. Γίνεται όμως οι περισσότεροι να έχουν κάποια στοιχεία που σε απωθούν, ή δεν σου πάνε. Μπορεί να φταίω εγώ, αλλά, δυστυχώς, δεν με ενδιαφέρει, δεν θα κατακρίνω τον εαυτό μου επειδή δεν μου πάνε οι Πόντιοι. Πάντως στη Γερμανία κάνουν μεγάλη δυσφήμηση του ελληνικού γένους, έπρεπε να φέρουμε περισσότερους Επτανήσιους, Κρητικούς, Νησιώτες, και Θράκες, να βλέπουν οι Αλαμάνοι Βάρβαροι πως οι Έλληνες είναι εύθυμοι άνθρωποι, δεν κλαουρίζουν συνέχεια.

Ε ναι, αυτό λέμε αδελφούλη, φευ.


πόνους τρακ

[sys3x]

Κλαψιάρηδες, όπως οι Εβραίοι ένα πράμα, τι ένα πράμα, οχτώ πράματα, το ίδιο και το αυτό.


Όπως οι ταριφοέλληνες που κάνουν έτσι για μια κατοχή, ένα ψωροδάνειο και μερικές ψευτοαποζημιώσεις.


Ε ρε γλέντια.

[Cavaliere]

Για να μην τα βρίσκεις με κανέναν τεμέτερον τότε είναι οχτακάθαρο ότι φταίει η φυλή (ολόκληρη) και σε καμμία μα καμμία περίπτωση εσύ, ψεκάθαρα.
Εξάλλου όλοι γνωρίζομε πόσο άχαρη, τσιφούτικη, κλεψιμέϊκη, αντιεπιστημονική, ατάλαντη καλλιτεχνικά φυλή είναι, και κυρίως πόσο τεράστια είναι η έλλειψη της αίσθησης του χιούμορ.
ΣΕ καταλαβαίνω απόλυτα, πάλι καλά που δεν είσαι κανένας, ξες, Ναρκισσίδης.

Ρε συ, δεν γίνεται να μην τα βρίσκεις με ΚΑΝΕΝΑΝ. Γίνεται όμως οι περισσότεροι να έχουν κάποια στοιχεία που σε απωθούν, ή δεν σου πάνε. Μπορεί να φταίω εγώ, αλλά, δυστυχώς, δεν με ενδιαφέρει, δεν θα κατακρίνω τον εαυτό μου επειδή δεν μου πάνε οι Πόντιοι. Πάντως στη Γερμανία κάνουν μεγάλη δυσφήμηση του ελληνικού γένους, έπρεπε να φέρουμε περισσότερους Επτανήσιους, Κρητικούς, Νησιώτες, και Θράκες, να βλέπουν οι Αλαμάνοι Βάρβαροι πως οι Έλληνες είναι εύθυμοι άνθρωποι, δεν κλαουρίζουν συνέχεια.

Ε ναι, αυτό λέμε αδελφούλη, φευ.


πόνους τρακ

Φίλε, δεν μου αρέσει καθόλου ο Αγγελάκας. Δηλαδή, βγάζω καντήλες. Λυπάμαι, είμαι ιδιότροπος και παράξενος, αλλά είμαι ειλικρινής.