ST48410 έγραψε: 22 Απρ 2021, 16:54
Μέρος αυτής της συζήτησης έχει ξαναγίνει.
Ένα μεταφρασμένο ποίημα είναι όπως και να το κάνουμε ένα άλλο ποίημα. Ο ποιητής χρησιμοποιεί διάφορες τεχνικές (από ανορθόγραφους διπλασιασμούς γραμμάτων, περίεργες τριβές πολλών συμφώνων στη σειρά μέχρι ότι άλλο μπορείς να φανταστείς) προκειμένου να δημιουργήσει τόσο μία συγκεκριμένη ατμόσφαιρα, να υποβάλει δηλαδή, αλλά και μια χρονική οργάνωση, τον έμμετρο λόγο.
Το μετέφρασες αυτό; Τα έχασες όλα. Μπορεί ο μεταφραστής να κάνει εξαιρετική δουλειά, να εκμοντερνίσει τα αστεία για να καταλαβαίνουμε το χιούμορ με αναφορές στη σημερινή εποχή, αλλά έχει κάνει ένα άλλο έργο. Καλύτερο ή χειρότερο δεν ξέρω. Πάντως σίγουρα άλλο. Είναι κάτι κι αυτό για να πάρουμε μια γεύση από το να μην έχουμε καμία πρόσβαση στο αρχικό έργο; Είναι αλλά απέχει πολύ της πληροφορίας που θα πάρεις αν καταφέρεις να έρθεις σε επαφή με το πρωτότυπο (αν υπάρχει αυτό τέλος πάντων).
Σε κάποια ήδη λοιπόν έχασες. Πιθανόν η απώλεια από την μετάφραση του Πλάτωνα να είναι πολύ μικρότερη σε σχέση με τα Ομηρικά έπη. Αλλά και πάλι δεν είμαι σίγουρος για αυτό.
Αυτός ο πολιτισμός, που είχαμε την τύχη να γεννηθούμε στα χώματά του, ήταν πολύ ιδιαίτερος. Σήμερα κυριαρχεί μια κάπως διαφορετική αντίληψη των πραγμάτων που τείνει να τα εξισώνει όλα λέγοντας πως είναι διαφορετικά και όχι καλύτερα ή χειρότερα. Ότι δεν υπάρχουν σπουδαιότεροι και λιγότερο σημαντικοί πολιτισμοί, αλλά απλά διαφορετικοί. Δεν συμφωνώ. Οι αλλαγές που έλαβαν χώρα στην Αρχαία Ελλάδα μέσα σε μερικούς μόνο αιώνες δεν μπόρεσαν να πραγματοποιηθούν σε πολύ μεγαλύτερα χρονικά διαστήματα σε εξίσου ιστορικούς πολιτισμούς με μεγάλη δύναμη και πολύ πλούτο. Υπάρχει ένας τεράστιος θησαυρός σκέψης, καλλιτεχνικής δημιουργίας, διανόησης, φιλοσοφίας εδώ που δεν υπήρξε αλλού στην ίδια έκταση και που έτσι όπως τα έφερε η ιστορία έγινε το θεμέλιο πάνω στο οποίο οικοδομήθηκε ο σύγχρονος δυτικός πολιτισμός. Ό,τι δηλαδή επηρεάζει τον τρόπο που ζούμε και που σκεφτόμαστε περισσότερο από ό,τι άλλο.
Τέλος πάντων αξίζει να τον μελετήσει κανείς οπουδήποτε κι αν έχει γεννηθεί στη γη, αν θεωρεί ότι ο άνθρωπος οφείλει την ιδιαιτερότητά του στο ότι μπορεί να σκέφτεται, ότι σαν ον διαφέρει από τα υπόλοιπα ακριβώς επειδή είναι σκεπτόμενος.
Και έχουμε εμείς το μοναδικό προνόμιο με πολύ μικρότερο μόχθο να καταλάβουμε αυτή τη γλώσσα από οποιονδήποτε άλλο κάτοικο αυτού του πλανήτη. Όχι πάντα, όχι σε όλα τα κείμενα αλλά σε πάρα πολλά και πολύ σημαντικά:
ΟΣΟΝ ΖΗΣ ΦΑΙΝΟΥ,
ΜΗΔΕΝ ΟΛΩΣ ΣΥ ΛΥΠΟΥ.
ΠΡΟΣ ΟΛΙΓΟΝ ΕΣΤΙ ΤΟ ΖΗΝ,
ΤΟ ΤΕΛΟΣ Ο ΧΡΟΝΟΣ ΑΠΑΙΤΕΙ.
Για δες
ΠΡΟΣ ΟΛΙΓΟΝ ΕΣΤΙ ΤΟ ΖΗΝ = για λίγο διαρκεί η ζωή
Σου φαίνονται αυτές οι 2 φράσεις ίδιες; Η μία έχει άρωμα και μουσική και η άλλη είναι ξερή και άδεια.
Και μου λες σοβαρά να μη μπω στον κόπο να μάθω την μία λέξη που μπορεί να μην ξέρω (ΦΑΙΝΟΥ) και να αναζητήσω μετάφραση; Κρίμα δεν είναι;