Διακόσια (200) χρόνια λοιπόν, από τότε που οι περιθωριακοί, απόβλητοι «κλέφτες» και (φυσικά) αρματολοί, αποφάσισαν να αφήσουν στην άκρη τα λίγα που τους χώριζαν για τα πιο πολλά που τους ένωναν.
Και δεν ήταν καθόλου απλό για τους λίγους, να πείσουν τους απλούς νοικοκυραίους, κοτζαμπάσηδες και βολεμένους να αλλάξουν ρότα, και να αγωνιστούν μέχρι τέλους ενάντια σε μία αυτοκρατορία που έφτανε από τα Βαλκάνια έως τον Περσικό κόλπο, κι από τ’ Αλγέρι έως τον Καύκασο.
Με πίστη στον δίκαιο αγώνα τους, πριν ακόμα γεννηθούν τα έθνη – κράτη, επώνυμοι κι ανώνυμοι ανέτρεψαν το καθεστώς τετρακοσίων (400) χρόνων που δυνάστευε τις ζωές και τις οικογένειές τους. Κόντρα σε κάθε κατεστημένο της εποχής, λόγιους και γνώστες, κληρικούς και δραγουμάνους, μάχη με τη μάχη όρθωσαν την αρχή για την ελευθερία που προσδοκούσαν.
Με απώλειες, οπισθοχωρήσεις, ανατροπές και όπως πάντα εσωτερική διχόνοια, οι Επαναστάτες της εποχής δεν γνώριζαν που θα καταλήξουν. Είχαν όμως την σιγουριά ότι έκαναν το σωστό για τον τόπο τους, και δε δείλιασαν μπροστά σε πολύ ανώτερους στρατιωτικά εχθρούς, και τους πανταχού παρόντες πολιτικάντηδες, που έκαναν έκκληση για ηρεμία, μην τυχόν και χάσουν τα προνόμιά τους.
Ούτε ρόδινα κύλησαν τα χρόνια, ούτε αναίμακτα. Κατάφεραν όμως να εξασφαλίσουν τα χωράφια τους, τα σπιτικά τους και πάνω απ’όλα την ελεύθερη ΒΟΥΛΗΣΗ να διαλέγουν τον αντιπρόσωπο τους στα κοινά, χωρίς να παίρνουν φιρμάνια από τον σουλτάνο και τους αυλικούς του.
Μικρό γεγονός σίγουρα δεν είναι, και γι’αυτό θεωρούμε χρέος μας να θυμόμαστε τους πρώτους, τους λίγους «ανένταχτους», που έδωσαν την ζωή τους για εκείνους, τα παιδιά τους και για όλους εμάς.
Η λευτεριά δε μας χαρίστηκε, κερδήθηκε με αίμα, θυσίες και ακράδαντη πίστη για το σωστό και το δίκιο τους.
Ας μην ξεχνάμε ότι ο Αγώνας της Ανεξαρτησίας παραμένει πάντα επίκαιρος, ενάντια σε κάθε επιβολέα ντόπιο ή ξένο, και η κληρονομιά τους δεν μένει στα βιβλία της Ιστορίας, αλλά στην ψυχή όλων μας για ένα καλύτερο αύριο .
«Mε τα ρούχα αιματωμένα
ξέρω ότι έβγαινες κρυφά
να γυρεύης εις τα ξένα
άλλα χέρια δυνατά
Mοναχή το δρόμο επήρες,
εξανάλθες μοναχή
δεν είν' εύκολες οι θύρες,
εάν η χρεία τές κουρταλή»
‘Υμνος εις την Ελευθερίαν
Δ.Σολωμός
