Δηλαδή στα παραπάνω βιβλία θα βρούμε πηγές του τύπου "ο τάδε μουσουλμάνος ηγέτης ξεκίνησε ιεραποστολή καταναγκαστικού εξισλαμισμού κατά των ντόπιων της Μακεδονίας και της Ηπείρου;" ή "εκδόθηκε φιρμάνι που υπαγόρευε η τάδε περιοχή να γίνει μουσουλμανική και να απαγορευτεί ο χριστιανισμός" ή κάτι ανάλογο? Ή μήπως περιέχουν εκτιμήσεις και αναφέρονται σε ήδη γνωστές διαδικασίες όπως το παιδομάζωμα?Mitharadir έγραψε:A history of the Ottoman empire ,Osman's Dream: The Story of the Ottoman Empire 1300-1923 by Caroline Finkel, Lord Kinross, The Ottoman Centuries , The Ottoman Empire: 1300 -1600 by Inalcik Halil ,The criminal law of genocide: international, comparative and contextual aspects. Ottoman Warfare 1500-1700 by Rhoads Murphey ,Politics and Demography: Armenians, Turks, and Kurds in the Ottoman Empire, The Ottoman Empire and Early Modern Europe by Daniel Goffman , The Ottoman Empire, 1700-1922 by Donald Quataert , The Ottoman Empire, 1300-1650: The Structure of Power by Colin Imber ,Encyclopedia of the Ottoman Empire by Gabor Agoston and Bruce Alan Masters .Κατα εκπληκτικό τρόπο ενώ σε ορισμένα απο αυτά τα έργα συμμετείχαν Τούρκοι,εντούτοις παρουσιάζουν σχετική αντικειμεντικότητα απαοφεύγοντας να λιβανίζουν τους οθωμανούς(στην Τουρκία δεν συναντάται αυτό διότι η αρνητική κριτική της τουρκικής ιστορίας είναι ποινικό αδίκημα πριν απο τον Ερντογάν ακόμα,μόνο στους τούρκους της διασποράς συναντάς τέτοια αντικειμενική κριτική και αφήγηση).Επίσης ενώ κάποια απο αυτά τα έργα λιβανίζουν του οθωμανούς είναι απαραίτητη και η μελέτη αυτών των έργων για τον σχηματισμό πλήρης εικόνας και γνώμης.Τα περισσότερα που ανέφερα πάντως τα θεωρώ άκρως αντικειμενικά.Ο εξισλαμισμός σε Βοσνία(οι χριστιανοί περιορίστηκαν προς την σημερινή Σερβική δημοκρατία της Βοσνίας/Srpska republica και στην Ερζεγοβίνη(Κροάτες της Ερζεγοβίνης),Πόντο,Αντζάρα/Ανατολική Γεωργία προκλήθη σε μεγάλο βαθμό λόγω της υψηλής φορολογίας.Μια χαρά υπήρχε οργανωμένη ορθδόξη εκκλησία(ή καθολική) στις περιοχές αυτές).Απλά τύχαινε οι επαρχίες αυτές να είναι συνοριακές επαρχίες των οθωμανών και χωρίς έφεση στο εμπόριο ειδικά σε σύγκριση με άλλες επαρχίες της αυτοκρατορίας(έτσι δεν ήταν τόσο χρήσιμες στους οθωμανούς οι αλλόθρησκοι των περιοχών αυτών).Επίσης πολλούς εξισλαμισμούς είχαμε σε Βουλγαρία(στην περίοδο της απελευθέρωσης της Βουλγαρίας το 1878 οι μουσουλμάνοι αποτελούσαν περίπου το 30% του πληθυσμού της Βουλγαρίας),στα Σκόπια(που και σήμερα ακόμα οι μουσουλμάνοι αποτελούν το 35-40% περίπου του πληθυσμού της χώρας,33% με βάση την απογραφή του 2002 αλλα τώρα θα έχουν σίγουρα αυξηθεί λόγω υωηλότερων γεννήσεων μέσα σε 18 χρόνια) ,Μαυροβούνιο(σχεδόν το ήμισυ του πληθυσμού του ήταν μουσουλμάνοι στον 17ο αιώνα μ.Χ) και την νότια Σερβία(οι περισσότεροι μουσουλμάνοι της περιοχής έφυγαν όταν αποχώρησαν οι Οθωμανοί με εξαίρεση όσους ζούσαν σε Σαντζάκ και Κόσοβο).
Για τη Βοσνία είπαμε, υπήρχε οργανωμένη (ατελώς) ορθόδοξη εκκλησία όπως και καθολική αλλά αντιμάχονταν η μια την άλλη και καμία δεν είχε ισχυρό ποίμνιο με αποτέλεσμα να ήταν πιο ρευστό το θέμα πίστη και ευκολότερη η επίδραση του Ισλάμ εκεί.
επειδή είχε παράπονα εναντίον του μητροπολίτη Τραπεζούντας. 
Τον ακολούθησαν πολλοί από το ποίμνιο. Οι πλουσιότεροι ήταν και οι προθυμότεροι εξωμότες για να εξασφαλίσουν τα κτήματά τους. 
Άλλοι κατέφυγαν σε Κριμαία , Χερσώνα , Γεωργία , Μολδαβία και Βλαχία.
