Από ένα τέτοιο topic δεν θα μπορούσαν να λείπουν οι φυσικά οι γνωστοί και μη εξαιρετέοι
«Λαοί της Θάλασσας» για τους οποίους τόσα και τόσα έχουν γραφτεί. Πρόκειται για μια
συνομοσπονδία λαών της ανατολικής Μεσογείου που με τις
βίαιες εισβολές τους κατά τον 13ο και 12ο αιώνα π.Χ. έφεραν χάος στην ανατολική Μεσόγειο. Αποτέλεσαν έναν από τους λόγους παρακμής της αυτοκρατορίας των Χετταίων ενώ προκάλεσαν μεγάλες καταστροφές σε αρχαία κρατίδια της περιοχής όπως το Καρχεμίς, η Κύπρος (Αλάσια), το Αμόρ κ.α. Σταματήθηκαν από τους Αιγύπτιους μετά από ιστορικές μάχες στο Δέλτα του Νείλου.
Στους «Λαούς της Θάλασσας» περιλαμβάνονται οι
Πελεσέτ, Τζεκέρ, Σεκελές, Ντενυέν, Βεσές, Τερές, Σαρντάνα ή Σερντέν, Λούκα και Εκβές.
Η πρώτη σύγκρουση με τους Αιγύπτιους έγινε στο Δέλτα του Νείλου στα χρόνια του Ραμσή Β (13ος αιώνα π.Χ.).
Επιτέθηκαν μόνο οι Σαρντάνα οι οποίοι χρησιμοποιούνταν τότε και ως μισθοφόροι στα αιγυπτιακά στρατεύματα. Μια θρυμματισμένη αιγυπτιακή επιγραφή από την Τάνις περιγράφει τη νίκη του φαραώ:
«Οι Σαρντάνα εξεγερμένοι με πάθος και τα πολεμικά τους πλοία στο μέσο της θάλασσας...(ο Ραμσής)...κατέστρεψε πολεμιστές της Μεγάλης Πράσινης (της Μεσογείου)...και η Κάτω Αίγυπτος κοιμάται ειρηνικά τις νύχτες»
Το δεύτερο χτύπημα ορισμένων λαών της θάλασσας εναντίον της Αιγύπτου έγινε το 1220 π.Χ. Εκείνο το έτος ο Λίβυος βασιλιάς Μεριρί προσπάθησε να εγκατασταθεί στην Αίγυπτο με τον λαό του και μερικούς συμμάχους που έρχονταν από τα δυτικά. Δεν τα κατάφερε όμως και ο νικητής φαραώ Μερνεφθά περηφανεύεται ότι:
«Ο δυστυχής αρχηγός της Λιβύης, η καρδιά του παρέλυσε από φόβο, συνεστάλη. Σταμάτησε και γονάτισε αφήνοντας το τόξο του και τη φαρέτρα του και τα σανδάλια του στο έδαφος πίσω του.»
Στους συμμάχους του Λίβυου βασιλιά αναφέρονται οι γείτονές τους,
Μεσβές, αλλά και σύμμαχοι από τα βόρεια οι οποίο είναι οι
Σερντέν ή Σαρντάνα, οι Λούκα, οι Τερές, οι Εκβές και οι Σεκελές. Η εν λόγω σύγκρουση των Αιγυπτίων με τους Λίβυους και τους συμμάχους τους περιγράφονται σε τρεις ξεχωριστές αιγυπτιακές στήλες.
Η τρίτη σύγκρουση με την Αίγυπτο ήταν και η πιο μνημειώδης. Γύρω στο 1186, στα χρόνια του φαραώ Ραμσή ΄Γ ένας συνασπισμός πολλών «λαών της θάλασσας» επιτέθηκε στους Αιγύπτιους στο Δέλτα του Νείλου. Ακολούθησαν μάχες και στην ξηρά και στα νερά. Η ιστορική επιγραφή του Μεντινέτ Χαμπού περιγράφει γλαφυρά την σαρωτική μέχρι τότε πορεία των εχθρών σε ξένα εδάφη, προετοιμασία για τη μάχη και τις μάχες που ακολούθησαν. Ας δούμε μερικά αποσπάσματα από την επιγραφή:
«...όσο για τις ξένες χώρες, έκαναν συνωμοσία στα νησιά τους. Ταυτοχρόνως όλες οι χώρες (σ.σ. οι άνθρωποι) μετακινήθηκαν, διασκορπίστηκαν πολεμώντας. Καμία χώρα δεν μπορούσε να αντισταθεί μπροστά στα όπλα τους. Η Χάττι, το Kode (Kizzuwanta), το Καρχεμίς, η Αρζάβα και η Αλασία. Αποκόπηκαν. Ένα στρατόπεδο εγκαταστάθηκε σε κάποιο μέρος στο Αμόρ (Αμουρού). Τσάκισαν το λαό του και η χώρα του ήταν έτσι όπως δεν ήταν ποτέ. Προσχωρούσαν προς την Αίγυπτο ενώ η φλόγα προετοιμάστηκε μπροστά τους. Η συμμαχία τους ήταν Πελεσέτ, Τζεκέρ, Σεκελές, Ντενυέν και Βεσές, ενωμένες χώρες. Άπλωσαν τα χέρια τους πάνω σε χώρες μέχρι τον περίγυρο της γης, οι καρδιές τους γεμάτες πεποίθηση και εμπιστοσύνη “Τα σχέδιά μας θα πετύχουν”.»
Αφού ο φαραώ περιγράφει τις προετοιμασίες του παρατάσσοντας πολλά στρατεύματα, άρματα, φρούρια και πλοία ως «τείχος» γίνεται αναφορά στη μάχη της θάλασσας:
«Όσο για εκείνους που ήρθαν μαζί από τη θάλασσα», ολόκληρη η φλόγα ήταν μπροστά τους στα στόμια του ποταμού, ενώ ένας φράκτης από λόγχες τούς περιέβαλλε στην ακτή. Σύρθηκαν στην ξηρά, περικυκλώθηκαν και ρίχτηκαν κάτω στην ακτή, τα πλοία τους έγιναν σωρός από ξύλα από την πρύμνη μέχρι την πλώρη και τα αγαθά τους...»
Και άλλη επιγραφή από το ναό του Μεντινέτ Χαμπού για τη ναυμαχία αφηγείται τα εξής:
«Τώρα οι βόρειες χώρες που ήταν στα νησιά τους είχαν τρέμουλα στα κορμιά τους. Εισέδυσαν στα κανάλια των στομίων του ποταμού. Παλεύουν να αναπνεύσουν, τα ρουθούνια τους σταματούν. Η Μεγαλειότητά του εξήλθε σαν ανεμοστρόβιλος εναντίον τους, παλεύοντας στο πεδίο της μάχης σαν κέλητας, ο φόβος τον οποίο προκαλούσε και ο τρόμος μπήκαν στα κορμιά τους, ανατράπηκαν και συντρίφτηκαν εκεί που ήταν. Η καρδιά τους αποσπάστηκε και η ψυχή τους πέταξε μακριά, τα όπλα τους διασκορπίστηκαν πάνω στη θάλασσα. Το βέλος του τρυπά όποιον αυτός θέλει και ο φυγάς είναι ένας πνιγμένος...»
Μια άλλη πηγή, ο Πάπυρος Harris περιέχει έναν μεγάλο κομπασμό του Ραμσή ΄Γ για τη νίκη του εναντίον των «Λαών της Θάλασσας»:
«Επεξέτεινα όλα τα σύνορα της Αιγύπτου. Κατατρόπωσα εκείνους επέδραμαν σε αυτά από τις χώρες τους. Έσφαξα τους Ντένυεν [που είναι] στα νησιά τους, οι Τζεκέρ και οι Πελεσέτ έγιναν στάχτη.Οι Σαρντάνα και οι Βεσές της θάλασσας έγιναν σαν εκείνους που δεν υπάρχουν, αιχμαλωτίστηκαν ταυτοχρόνως, μεταφέρθηκαν ως αιχμάλωτοι στην Αίγυπτο, σαν την άμμο της ακτής τους. Τους εγκατέστησα σε φρούρια δεμένους στο όνομά μου. Πολυάριθμες ήταν οι τάξεις τους, εκατοντάδες χιλιάδες. Τους φορολογούσα όλους, σε ρούχα και σε σιτάρι από τις αποθήκες και τις σιταποθήκες κάθε χρόνο.»
(απεικόνιση σε τοίχο της Μεντινέτ Χαμπού της συντριβής των Λαών της Θάλασσας στο Δέλτα του Νείλου από τους Αιγύπτιους)
Υπάρχουν και άλλα κείμενα από τους Χετταίους, την Ουγκαρίτ και την Αλάσια (Κύπρο) που αναφέρονται εν συντομία σε μερικούς από τους λαούς της θάλασσας. Ας δούμε όμως το φλέγον θέμα της εθνοτικής ταύτισης και προέλευσης των πληθυσμών αυτών. Γεωγραφικά τοποθετούνται σε ένα ευρύ μεσογειακό συνεχές που πιάνει Μικρά Ασία, Νότια Ελλάδα-Νότιο Αιγαίο και νησιά της Ιταλίας.
Γενικά όμως δεν υπάρχουν επαρκή στοιχεία για τον καθένα και οι ίδιοι δεν έγραψαν τίποτα που θα αποδείκνυε την εθνογλωσσική τους εικόνα. Οι ταυτίσεις που έχουν προκύψει σήμερα βασίζονται στις επιφανειακές ομοιότητες των ονομάτων τους με τα ονόματα γνωστών λαών, σε συγκρίσεις του υλικού πολιτισμού με γνωστούς πολιτισμούς, σε ελάχιστες γλωσσικές ενδείξεις (π.χ. ονόματα προσώπων) και στην γενικότερη γεωγραφική τους κατεύθυνση. Μια γενική αλλά αβέβαιη λίστα που διαμορφώνεται είναι η παρακάτω:
Πελεσέτ: Φιλισταίοι αλλά μπορεί και Πελασγοί (άντε βρες όμως πού ανήκαν οι δύο αυτοί γλωσσικά).
Ντένυεν: Ελληνικό φύλο (Δαναοί;) ή σχετίζονται με τη φυλή του Δαν της βιβλικής αφήγησης.
Εκβές: Ελληνικό φύλο (Αχαιοί;) αλλά η παρατήρηση ότι εμφανίζονται περιτμημένοι σε αιγυπτιακά κείμενα αποτελεί πρόβλημα για την ελληνική σύνδεση.
Λούκα: Λύκιοι της δυτικής Μικράς Ασίας.
Σαρντάνα: Σαρδίνιοι της Σαρδινίας (πολιτισμός Nuragi) ή κάποιο αρχαίο φύλο από της Σάρδεις της Μικράς Ασίας.
Σεκελές: Σικελοί της Σικελίας φορείς του προϊστορικού πολιτισμού Pantalica.
Τερές: Τυρρηνοί (Ετρούσκοι δηλαδή) ή Τρώες (αλλά άντε βρες τι ήταν οι Τρώες τώρα).
Τζεκέρ: Τεύκριοι της Τρωάδας. Ίσως όμως να ήταν και Κρήτες.
Βεσές: Οι πιο αινιγματικοί από όλους με τα πιο λίγα στοιχεία. Ίσως έχουν σχέση με την περιοχή της Τροίας λόγω της χαλαρής, επιφανειακής ομοιότητας του ονόματός τους ς με την χιττιτική Wilusa. Άλλοι τους ταυτίζουν με τους Αχαιούς, τους Όσκους της Ιταλίας, ακόμα και με την φυλή του Asher από τη Βίβλο.
(Χάρτες των εισβολών και μετακινήσεων των Λαών της Θάλασσας)
