Λοιπόν για να τα συνοψίσουμε. Στο Μαρτύριο, όπου αναφέρονται βουλγαροπρεπώς οι Άβαροι ( Όμβροι ) , δεν αναφέρεται κανένα Γραικός. Μέχρι και όταν μιλάει ένας Βούλγαρος λέει "Ρωμαίοι". Άρα σ' αυτό το έργο ο Θεοφύλακτος θέλει να μας δείξει πως έλεγαν οι Βούλγαροι τους Αβάρους , αλλά όχι πως έλεγαν τους Ρωμαίους/Βυζαντινούς.
Στον Βίο έχουμε ένα Ρωμαίοι ( Ρωμαίων βασιλείς ) και ένα Γραικοί ( Γραικών χώρας ). 1-1 . Για την γλώσσα έχουμε 2 Ελλάδος γλώσσα και 3 γραικικά.
Το ένα
ελλάδι γλώττη αναφέρεται στην λόγια των Βυζαντινών :
Pertinax έγραψε: 24 Απρ 2020, 00:44
(ο Κύριλλος και ο Μεθόδιος) «είχον μεν ικανώς λόγου διδασκαλικού, ελλάδι γλώττη προσφερομένου» (δίδασκαν στην λόγια αττικίζουσα γλώσσα)
Το ένα "γραικικός" αναφέρεται σε βιβλία :
γραικικών βιβλίων. Φυσικά δεν έγραφαν στα βιβλία σε λαϊκή γλώσσα, αλλά σε λόγια. Συνεπώς γραικικά = Ελλάδος γλώσσα.
Έχουμε ένα "Ελλάδος γλώσσα" που αναφέρεται στις Γραφές και ένα "γραικικά γράμματα' που αναφέρεται και στις Γραφές ( ελληνιστική ) και στα αναγνώσματα ( λόγια γλώσσα ).
Και έχουμε και ένα
Όσοι δε διδασκάλων επείχον τάξιν, οίος δη Γόρασδος εκείνος, ού πολλάκις εμνήσθημεν, όν εκ Μοράβου γενόμενον και άμφω τα γλώττα την τε Σθλοβενικήν όντα και την γραικικήν ικανώτατον που μάλλον αναφέρεται στην λαϊκή γλώσσα των Βυζαντινών.
Απ' αυτό το τελευταίο πρέπει να συμπεράνουμε πως ο Θεοφύλακτος μας μεταφέρει το πως οι Βούλγαροι αποκαλούσαν τους Βυζαντινούς ;

Και για την ακρίβεια πως αποκαλούσαν την γλώσσα των Βυζαντινών ;
