Ήταν το Βυζάντιο Ελληνικό;

[Ζαποτέκος]

86 σελίδες μαλώνετε περί όνου σκιάς για το Βυζάντιο.Εγώ δηλαδή που διδάσκω 15 χρόνια Βυζαντινή και Μεσαιωνική Ιστορία, τι πρέπει να κάνω;

Το περιεχόμενο της βυζαντινής συνείδησης (από το οποίο εξαρτάται και το σχήμα του τρισχιλιετούς ελληνικού έθνους/εθνότητας που διδάσκει η νεοελληνική εκπαίδευση) είναι "όνος σκιάς" για σένα, κ. καθηγητά;

Ε, νομίζω είναι. Βλέπεις η τρισχιλιετής συνέχεια δεν έχει σχέση με το βυζάντιο γιατί δεν γεννήθηκε στο Βυζάντιο, είναι εφεύρημα του Ζαμπέλιου, του μαθητή του Χεγκελ απο τον 19ο αιώνα. Δεν τους ρώτησε ο Ζαμπέλιος τους βυζαντινούς τι πίστευαν για τον εαυτό τους πριν τους βάλει στο εγκελιανό σχήμα του, γι'αυτό δεν έχει πολύ σημασία για το σχήμα το πως έβλεπαν οι ίδιοι τον εαυτό τους

Αν ήταν έτσι τότε εμείς παπαρολογούμε τόσες σελίδες. Φυσικά προσπάθεια αρχαιοελληνικής συνέχειας ανιχνεύεται ακόμη πιο παλιά απ' το 1204 που λέει ο Πέρτιναξ.

https://www.academia.edu/5364271/Ilias_ ... 12_101-138

Ο Ηλίας Αναγνωστάκης μιλάει για το Νικήτα Ρενδάκιο, τον Αρέθα και το Χρονικό της Μονεμβασίας. Και λέει :

σελ. 108

Έτσι τόσο η Μονεμβασία όσο και οι Πάτρες παρουσιάζονται (…) ως συνεχιστές μιας προτέρας κατάστασης, δηλαδή προτείνεται μια αρχαιοελληνική συνέχεια που προηγείται χίλια χρόνια της κατασκευής του Παπαρηγόπουλου

[Arisvilla]

Η συζήτηση δεν είναι περί "όνου σκιάς" αλλά δεν έχει ενδιαφέρον γιατί περιορίζεται στην αμοιβαία ανταλλαγή κοινότυπων επιχειρημάτων που εκκινούν από την προσκόλληση σε δόγματα ένθεν κακείθεν. Οι ελληνοκεντρικοί λένε τα δικά τους, οι ρωμαιοκεντρικοί τα δικά τους. Δεν θα πω ότι η αλήθεια είναι κάπου στη μέση καθώς όποιος δεν έχει προκαταλήψεις και δεν έχει μια εθνικιστική θεώρηση της ιστορίας δεν μπορεί παρά να απορρίψει τις ελληνοκεντρικές θεωρίες πάνω στις οποίες στηρίχτηκε ο εθνικός μας μυθοποιός Παπαρρηγόπουλος που ανέπτυξε την αντιεπιστημονική θεωρία της τρισχιλιετούς συνέχειας του ελληνικού έθνους. Οι "Βυζαντινοί" του Μεσαίωνα φαντάζομαι θα γελούσαν αν άκουγαν τις θεωρίες του Παπαρρηγήπουλου. Από την άλλη όμως να θεωρείς ότι οι Βυζαντινοί ήταν σκέτο νέτο "Ρωμαίοι" είναι πάλι απόλυτο. Υπήρχε στο Βυζάντιο μια κυρίαρχη "ρωμαική" εθνική ταυτότητα που στηριζόταν στην ορθόδοξη χριστιανική πίστη, στη ρωμαική παράδοση και στην ελληνοφωνία αλλά οι μεσαιωνικές εθνοτικές ταυτότητες ήταν τελείως ξεχωριστές σε σχέση με τις νεωτερικές εθνικές ταυτότητες. Κοινώς, άλλο αρχαίος Ελληνας (Δηλαδή Αθηναίος, Σπαρτιάτης κτλ) άλλο Βυζαντινός- Ρωμαίος , άλλο νεοέλληνας. Όπως άλλο αρχαίος Γαλάτης, άλλο Φραντσέζος του Μεσαίωνα και άλλο μοντέρνος Γάλλος.

[bolek]

«Δεν μπορώ να πιστέψω ότι οι Έλληνες είναι οι μοναδικοί κληρονόμοι του Βυζαντίου. Πρέπει να συνειδητοποιήσουμε ότι το Βυζάντιο ανήκει και σε μας, γιατί από αυτό επήραμε τον πολιτισμό μας. Δεν θα πρέπει οι Έλληνες μόνο να οικειοποιούνται την ιστορία μιας χιλιετίας, που εκυριάρχησε επάνω στην γη.»(Απόσπασμα από το προσωπικό ημερολόγιο του μεγάλου Ρώσου μυθιστοριογράφου Φ.Ντοστογιέφσκι της 26ης Ιουνίου του 1876).


υπαρχουν και οι απιστοι

[Nero]

Το περιεχόμενο της βυζαντινής συνείδησης (από το οποίο εξαρτάται και το σχήμα του τρισχιλιετούς ελληνικού έθνους/εθνότητας που διδάσκει η νεοελληνική εκπαίδευση) είναι "όνος σκιάς" για σένα, κ. καθηγητά;

Ε, νομίζω είναι. Βλέπεις η τρισχιλιετής συνέχεια δεν έχει σχέση με το βυζάντιο γιατί δεν γεννήθηκε στο Βυζάντιο, είναι εφεύρημα του Ζαμπέλιου, του μαθητή του Χεγκελ απο τον 19ο αιώνα. Δεν τους ρώτησε ο Ζαμπέλιος τους βυζαντινούς τι πίστευαν για τον εαυτό τους πριν τους βάλει στο εγκελιανό σχήμα του, γι'αυτό δεν έχει πολύ σημασία για το σχήμα το πως έβλεπαν οι ίδιοι τον εαυτό τους

Αν ήταν έτσι τότε εμείς παπαρολογούμε τόσες σελίδες. Φυσικά προσπάθεια αρχαιοελληνικής συνέχειας ανιχνεύεται ακόμη πιο παλιά απ' το 1204 που λέει ο Πέρτιναξ.

https://www.academia.edu/5364271/Ilias_ ... 12_101-138

Ο Ηλίας Αναγνωστάκης μιλάει για το Νικήτα Ρενδάκιο, τον Αρέθα και το Χρονικό της Μονεμβασίας. Και λέει :

σελ. 108

Έτσι τόσο η Μονεμβασία όσο και οι Πάτρες παρουσιάζονται (…) ως συνεχιστές μιας προτέρας κατάστασης, δηλαδή προτείνεται μια αρχαιοελληνική συνέχεια που προηγείται χίλια χρόνια της κατασκευής του Παπαρηγόπουλου

τσέκαρε το pdf παραπάνω και θα δεις τι εννοώ

[Quidam Graecus]

Ναι ναι. Ακόμα και μαρξιστές ιστορικοί μιλούν για ελληνική συνέχεια η οποία εμφανίζεται και μέσα στο Βυζάντιο. Έχουν φαίνεται συνωμοτησει με τους "εθνικιστές" ιστορικους της μεγάλης ιδέας. Και στη μέση όλων αυτών ο nero.

όχι βρε πονηρούλη, δεν έχουν "συνομοτήσει", απλά έχουν τις ίδιες καταβολές σου λέω, τον Χεγκελ

Ώστε από εκεί ξεκινάει το κακό!;
Πλάκα κανω.

[Maspoli]

Η συζήτηση δεν είναι περί "όνου σκιάς" αλλά δεν έχει ενδιαφέρον γιατί περιορίζεται στην αμοιβαία ανταλλαγή κοινότυπων επιχειρημάτων που εκκινούν από την προσκόλληση σε δόγματα ένθεν κακείθεν. Οι ελληνοκεντρικοί λένε τα δικά τους, οι ρωμαιοκεντρικοί τα δικά τους. Δεν θα πω ότι η αλήθεια είναι κάπου στη μέση καθώς όποιος δεν έχει προκαταλήψεις και δεν έχει μια εθνικιστική θεώρηση της ιστορίας δεν μπορεί παρά να απορρίψει τις ελληνοκεντρικές θεωρίες πάνω στις οποίες στηρίχτηκε ο εθνικός μας μυθοποιός Παπαρρηγόπουλος που ανέπτυξε την αντιεπιστημονική θεωρία της τρισχιλιετούς συνέχειας του ελληνικού έθνους. Οι "Βυζαντινοί" του Μεσαίωνα φαντάζομαι θα γελούσαν αν άκουγαν τις θεωρίες του Παπαρρηγήπουλου. Από την άλλη όμως να θεωρείς ότι οι Βυζαντινοί ήταν σκέτο νέτο "Ρωμαίοι" είναι πάλι απόλυτο. Υπήρχε στο Βυζάντιο μια κυρίαρχη "ρωμαική" εθνική ταυτότητα που στηριζόταν στην ορθόδοξη χριστιανική πίστη, στη ρωμαική παράδοση και στην ελληνοφωνία αλλά οι μεσαιωνικές εθνοτικές ταυτότητες ήταν τελείως ξεχωριστές σε σχέση με τις νεωτερικές εθνικές ταυτότητες. Κοινώς, άλλο αρχαίος Ελληνας (Δηλαδή Αθηναίος, Σπαρτιάτης κτλ) άλλο Βυζαντινός- Ρωμαίος , άλλο νεοέλληνας. Όπως άλλο αρχαίος Γαλάτης, άλλο Φραντσέζος του Μεσαίωνα και άλλο μοντέρνος Γάλλος.

Ο ίδιος λαός είναι από την αρχαιότητα ως τις μέρες μας. Δεν υπάρχει κανένας μύθος σε αυτό. Το ίδιος λαός βέβαια δε σημαίνει στασιμότητα, ότι τίποτα δεν άλλαξε.

[Pertinax]

Η συζήτηση δεν είναι περί "όνου σκιάς" αλλά δεν έχει ενδιαφέρον γιατί περιορίζεται στην αμοιβαία ανταλλαγή κοινότυπων επιχειρημάτων που εκκινούν από την προσκόλληση σε δόγματα ένθεν κακείθεν. Οι ελληνοκεντρικοί λένε τα δικά τους, οι ρωμαιοκεντρικοί τα δικά τους. Δεν θα πω ότι η αλήθεια είναι κάπου στη μέση καθώς όποιος δεν έχει προκαταλήψεις και δεν έχει μια εθνικιστική θεώρηση της ιστορίας δεν μπορεί παρά να απορρίψει τις ελληνοκεντρικές θεωρίες πάνω στις οποίες στηρίχτηκε ο εθνικός μας μυθοποιός Παπαρρηγόπουλος που ανέπτυξε την αντιεπιστημονική θεωρία της τρισχιλιετούς συνέχειας του ελληνικού έθνους. Οι "Βυζαντινοί" του Μεσαίωνα φαντάζομαι θα γελούσαν αν άκουγαν τις θεωρίες του Παπαρρηγήπουλου. Από την άλλη όμως να θεωρείς ότι οι Βυζαντινοί ήταν σκέτο νέτο "Ρωμαίοι" είναι πάλι απόλυτο. Υπήρχε στο Βυζάντιο μια κυρίαρχη "ρωμαική" εθνική ταυτότητα που στηριζόταν στην ορθόδοξη χριστιανική πίστη, στη ρωμαική παράδοση και στην ελληνοφωνία αλλά οι μεσαιωνικές εθνοτικές ταυτότητες ήταν τελείως ξεχωριστές σε σχέση με τις νεωτερικές εθνικές ταυτότητες. Κοινώς, άλλο αρχαίος Ελληνας (Δηλαδή Αθηναίος, Σπαρτιάτης κτλ) άλλο Βυζαντινός- Ρωμαίος , άλλο νεοέλληνας. Όπως άλλο αρχαίος Γαλάτης, άλλο Φραντσέζος του Μεσαίωνα και άλλο μοντέρνος Γάλλος.

Με συγχωρείς, γιατί θα τρελαθούμε.
Υπάρχει κάποιος σε αυτό το νήμα που υποστηρίζει ότι οι Βυζαντινοί ήταν σκέτο νέτο Ρωμαίοι, όπως οι αρχαίοι Ρωμαίοι;
π.χ. οι Ρουμάνοι (=Ρωμαίοι) είναι σκέτα-νέτα Ρωμαίοι, ίδιο έθνος με τους Ρωμαίους του Ιουλίου Καίσαρα;
ή οι Μακεδόνες της Βόρειας Μακεδονίας είναι ίδιοι με τους αρχαίους Μακεδόνες;

[Ζενίθεδρος]

Η σύγκριση και η παρομοίωση της βυζαντινής ρωμαικοτητας με την μπιμπο μακεδονικότητα των Σκοπιανών και την εξίσου μπιμπο ρωμαικοτητα των Ρουμάνων, είναι όλα τα λεφτά.

[Arisvilla]

Η συζήτηση δεν είναι περί "όνου σκιάς" αλλά δεν έχει ενδιαφέρον γιατί περιορίζεται στην αμοιβαία ανταλλαγή κοινότυπων επιχειρημάτων που εκκινούν από την προσκόλληση σε δόγματα ένθεν κακείθεν. Οι ελληνοκεντρικοί λένε τα δικά τους, οι ρωμαιοκεντρικοί τα δικά τους. Δεν θα πω ότι η αλήθεια είναι κάπου στη μέση καθώς όποιος δεν έχει προκαταλήψεις και δεν έχει μια εθνικιστική θεώρηση της ιστορίας δεν μπορεί παρά να απορρίψει τις ελληνοκεντρικές θεωρίες πάνω στις οποίες στηρίχτηκε ο εθνικός μας μυθοποιός Παπαρρηγόπουλος που ανέπτυξε την αντιεπιστημονική θεωρία της τρισχιλιετούς συνέχειας του ελληνικού έθνους. Οι "Βυζαντινοί" του Μεσαίωνα φαντάζομαι θα γελούσαν αν άκουγαν τις θεωρίες του Παπαρρηγήπουλου. Από την άλλη όμως να θεωρείς ότι οι Βυζαντινοί ήταν σκέτο νέτο "Ρωμαίοι" είναι πάλι απόλυτο. Υπήρχε στο Βυζάντιο μια κυρίαρχη "ρωμαική" εθνική ταυτότητα που στηριζόταν στην ορθόδοξη χριστιανική πίστη, στη ρωμαική παράδοση και στην ελληνοφωνία αλλά οι μεσαιωνικές εθνοτικές ταυτότητες ήταν τελείως ξεχωριστές σε σχέση με τις νεωτερικές εθνικές ταυτότητες. Κοινώς, άλλο αρχαίος Ελληνας (Δηλαδή Αθηναίος, Σπαρτιάτης κτλ) άλλο Βυζαντινός- Ρωμαίος , άλλο νεοέλληνας. Όπως άλλο αρχαίος Γαλάτης, άλλο Φραντσέζος του Μεσαίωνα και άλλο μοντέρνος Γάλλος.

Με συγχωρείς, γιατί θα τρελαθούμε.
Υπάρχει κάποιος σε αυτό το νήμα που υποστηρίζει ότι οι Βυζαντινοί ήταν σκέτο νέτο Ρωμαίοι, όπως οι αρχαίοι Ρωμαίοι;
π.χ. οι Ρουμάνοι (=Ρωμαίοι) είναι σκέτα-νέτα Ρωμαίοι, ίδιο έθνος με τους Ρωμαίους του Ιουλίου Καίσαρα;
ή οι Μακεδόνες της Βόρειας Μακεδονίας είναι ίδιοι με τους αρχαίους Μακεδόνες;

Εντάξει δεν το υποστηρίζεις εσύ αλλά πολλοί θεωρούν ότι οι Βυζαντινοί ήταν κατά βάση Ρωμαίοι, όχι με την έννοια της εθνολογικής συγγένειας με τους Αρχαίους Ρωμαίους αλλά ότι ήταν οι μοναδικοί πολιτιστικοί κληρονόμοι της ρωμαικής αυτοκρατορίας, πράγμα που δεν ισχύει βέβαια.

[Pertinax]

Η σύγκριση και η παρομοίωση της βυζαντινής ρωμαικοτητας με την μπιμπο μακεδονικότητα των Σκοπιανών και την εξίσου μπιμπο ρωμαικοτητα των Ρουμάνων, είναι όλα τα λεφτά.

Έχουμε ξαναπεί ότι πολλοί θεωρούν τους Ρουμάνους πιο Ρωμαίους από τους Βυζαντινούς, γιατί μιλάνε λατινική γλώσσα

τα βορειομακεδόνεια τα έβαλα, έτσι για την αλητεία

[Arisvilla]

Η συζήτηση δεν είναι περί "όνου σκιάς" αλλά δεν έχει ενδιαφέρον γιατί περιορίζεται στην αμοιβαία ανταλλαγή κοινότυπων επιχειρημάτων που εκκινούν από την προσκόλληση σε δόγματα ένθεν κακείθεν. Οι ελληνοκεντρικοί λένε τα δικά τους, οι ρωμαιοκεντρικοί τα δικά τους. Δεν θα πω ότι η αλήθεια είναι κάπου στη μέση καθώς όποιος δεν έχει προκαταλήψεις και δεν έχει μια εθνικιστική θεώρηση της ιστορίας δεν μπορεί παρά να απορρίψει τις ελληνοκεντρικές θεωρίες πάνω στις οποίες στηρίχτηκε ο εθνικός μας μυθοποιός Παπαρρηγόπουλος που ανέπτυξε την αντιεπιστημονική θεωρία της τρισχιλιετούς συνέχειας του ελληνικού έθνους. Οι "Βυζαντινοί" του Μεσαίωνα φαντάζομαι θα γελούσαν αν άκουγαν τις θεωρίες του Παπαρρηγήπουλου. Από την άλλη όμως να θεωρείς ότι οι Βυζαντινοί ήταν σκέτο νέτο "Ρωμαίοι" είναι πάλι απόλυτο. Υπήρχε στο Βυζάντιο μια κυρίαρχη "ρωμαική" εθνική ταυτότητα που στηριζόταν στην ορθόδοξη χριστιανική πίστη, στη ρωμαική παράδοση και στην ελληνοφωνία αλλά οι μεσαιωνικές εθνοτικές ταυτότητες ήταν τελείως ξεχωριστές σε σχέση με τις νεωτερικές εθνικές ταυτότητες. Κοινώς, άλλο αρχαίος Ελληνας (Δηλαδή Αθηναίος, Σπαρτιάτης κτλ) άλλο Βυζαντινός- Ρωμαίος , άλλο νεοέλληνας. Όπως άλλο αρχαίος Γαλάτης, άλλο Φραντσέζος του Μεσαίωνα και άλλο μοντέρνος Γάλλος.

Ο ίδιος λαός είναι από την αρχαιότητα ως τις μέρες μας. Δεν υπάρχει κανένας μύθος σε αυτό. Το ίδιος λαός βέβαια δε σημαίνει στασιμότητα, ότι τίποτα δεν άλλαξε.

Εμ δεν είναι ο ίδιος λαός. Και δεν μιλώ μόνο για τις αναμφισβήτητες εθνολογικές αλλοιώσεις που μοιραία επήλθαν (Ρωμαίοι, Σλάβοι, Αρβανίτες, Βλάχοι κτλ κτλ) αλλά κυρίως στη διαφορετική πολιτιστική ταυτότητα. Και αυτό δεν ισχύει μόνο για τους Νεοέλληνες ισχύει σχεδόν για όλους τους λαούς της Ευρώπης και όχι μόνο με ελάχιστες εξαιρέσεις. (Πχ Βάσκοι ή Ιρλανδοί)

[Pertinax]

Εντάξει δεν το υποστηρίζεις εσύ αλλά πολλοί θεωρούν ότι οι Βυζαντινοί ήταν κατά βάση Ρωμαίοι, όχι με την έννοια της εθνολογικής συγγένειας με τους Αρχαίους Ρωμαίους αλλά ότι ήταν οι μοναδικοί πολιτιστικοί πολιτικοί κληρονόμοι της ρωμαικής αυτοκρατορίας,

Ακόμα και αυτοί (Καλδέλλης) δεν βασίζουν το επιχείρημα τους στην πολιτιστική, αλλά στην πολιτική κληρονομιά, και στο γεγονός ότι η εθνική ταυτότητα των αρχαίων Ρωμαίων θεμελιωνόταν στην Πολιτεία (όπως τα σύγχρονα civic έθνη, τύπου ΗΠΑ) και όχι στη γλώσσα. Αλλά βέβαια, δεν μπορεί κανείς να αγνοήσει ότι και σε αυτές τις περιπτώσεις ο πολιτισμικός παράγοντας συνδιαμορφώνει την ταυτότητα. Όπως και να το κάνουμε, αν μελλοντικά οι Αμερικάνοι μιλάνε μονο ισπανικά ή κινέζικα, θα είναι αρκετά διαφορετικοί από τους Αμερικάνους που ξέρουμε.

[Arisvilla]

Εντάξει δεν το υποστηρίζεις εσύ αλλά πολλοί θεωρούν ότι οι Βυζαντινοί ήταν κατά βάση Ρωμαίοι, όχι με την έννοια της εθνολογικής συγγένειας με τους Αρχαίους Ρωμαίους αλλά ότι ήταν οι μοναδικοί πολιτιστικοί πολιτικοί κληρονόμοι της ρωμαικής αυτοκρατορίας, πράγμα που δεν ισχύει βέβαια.

Ακόμα και αυτοί (Καλδέλλης) δεν βασίζουν το επιχείρημα τους στην πολιτιστική, αλλά στην πολιτική κληρονομιά, και στο γεγονός ότι η εθνική ταυτότητα των αρχαίων Ρωμαίων θεμελιωνόταν στην Πολιτεία (όπως τα σύγχρονα civic έθνη, τύπου ΗΠΑ) και όχι στη γλώσσα. Αλλά βέβαια, δεν μπορεί κανείς να αγνοήσει ότι και σε αυτές τις περιπτώσεις ο πολιτισμικός παράγοντας συνδιαμορφώνει την ταυτότητα. Όπως και να το κάνουμε, αν μελλοντικά οι Αμερικάνοι μιλάνε μονο ισπανικά ή κινέζικα, θα είναι αρκετά διαφορετικοί από τους Αμερικάνους που ξέρουμε.

Εγώ από τα λίγα που έχω διαβάσει από τον Καλδέλλη πιστεύω ότι δεν υποστηρίζει ότι οι Βυζαντινοί αυτοπροσδιορίζονταν ως Ρωμαίοι επειδή ήταν πολίτες της ανατολικής ρωμαικής αυτοκρατορίας. Γιατί κατά τη γνώμη του υπήρχαν και άλλες εθνότητες, κυρίαρχες στο Βυζάντιο πχ Αρμένιοι που δεν αυτοαποκαλούνταν Ρωμαίοι. Νομίζω ότι περισσότερο θεωρεί ότι οι Βυζαντινοί θεωρούσαν ότι είναι συνεχιστές της ρωμαικής παράδοσης. Εγώ νομίζω ότι η έννοια "Ρωμαίος" στο Βυζάντιο, όπως και "Ρωμιός" μεταγενέστερα είχε εντελώς διαφορετική σημασία με την έννοια του Ρωμαίου ακόμα και ως κληρονόμου της αρχαίας ρωμαικής αυτοκρατορίας. Στηριζόταν στην ορθόοδοξη χριστιανική πίστη και στην ελληνοφωνία κυρίως αλλά είχε βέβαια και κάποια σχέση με την ιδιότητα του πολίτη της ανατολικής ρωμαικής αυτοκρατορίας.

[Maspoli]

Εμ δεν είναι ο ίδιος λαός. Και δεν μιλώ μόνο για τις αναμφισβήτητες εθνολογικές αλλοιώσεις που μοιραία επήλθαν (Ρωμαίοι, Σλάβοι, Αρβανίτες, Βλάχοι κτλ κτλ) αλλά κυρίως στη διαφορετική πολιτιστική ταυτότητα. Και αυτό δεν ισχύει μόνο για τους Νεοέλληνες ισχύει σχεδόν για όλους τους λαούς της Ευρώπης και όχι μόνο με ελάχιστες εξαιρέσεις. (Πχ Βάσκοι ή Ιρλανδοί)

Αν εξετάσουμε μια σειρά από ζητήματα των τελευταίων διακοσίων ας πούμε χρόνων, θα βρούμε ίσως και τεράστιες διάφορες του σήμερα από το τότε. Θα πούμε ότι ήταν άλλος λαός; Στα ακριτικά τραγούδια θα βρούμε σαφείς αναφορές και αντιστοιχίες στην Αρχαία Ελλάδα, σε χριστιανικά (στο σημείο δηλαδή που κάποιος θα μπορούσε να πει για ρήξη) έθιμα θα βρούμε επιβιώσεις αρχαίων εθίμων. Αυτό δείχνει ότι σαφώς υπήρξαν τεράστιες αλλαγές αλλά αυτές επήλθαν ως αποτέλεσμα μιας πορείας εξελιξης και όχι ως αποτέλεσμα ρήξης με το παρελθόν.

[Pertinax]

Εγώ από τα λίγα που έχω διαβάσει από τον Καλδέλλη πιστεύω ότι δεν υποστηρίζει ότι οι Βυζαντινοί αυτοπροσδιορίζονταν ως Ρωμαίοι επειδή ήταν πολίτες της ανατολικής ρωμαικής αυτοκρατορίας. Γιατί κατά τη γνώμη του υπήρχαν και άλλες εθνότητες, κυρίαρχες στο Βυζάντιο πχ Αρμένιοι που δεν αυτοαποκαλούνταν Ρωμαίοι. Νομίζω ότι περισσότερο θεωρεί ότι οι Βυζαντινοί θεωρούσαν ότι είναι συνεχιστές της ρωμαικής παράδοσης. Εγώ νομίζω ότι η έννοια "Ρωμαίος" στο Βυζάντιο, όπως και "Ρωμιός" μεταγενέστερα είχε εντελώς διαφορετική σημασία με την έννοια του Ρωμαίου ακόμα και ως κληρονόμου της αρχαίας ρωμαικής αυτοκρατορίας. Στηριζόταν στην ορθόοδοξη χριστιανική πίστη και στην ελληνοφωνία κυρίως αλλά είχε βέβαια και κάποια σχέση με την ιδιότητα του πολίτη της ανατολικής ρωμαικής αυτοκρατορίας.

Ε, ναι, αφού Ρωμαίος πολίτης μπορούσε να γίνει ο οποιοσδήποτε.

Αυτό που λέει είναι πως το Βυζάντιο, κυρίως μεταξύ 7ου-10ου αιώνα, ήταν αρκετά συμπαγές εθνικό κράτος, με κάποιες μικρές μειονότητες (Αρμένιους, Σλάβους, Εβραίους). Αναλογικά, η σημερινή Τουρκία, η οποία θεωρείται δεδομένα σαν εθνικό κράτος, έχει μεγαλύτερο ποσοστό μειονοτήτων (π.χ. Κούρδοι 19%). Ένας Αρμένιος στη Ρωμανία μπορούσε να είναι Ρωμαίος πολίτης (όπως ο Κούρδος της Τουρκίας είναι Τούρκος πολίτης) χωρίς αυτό να αλλάζει τον εθνικό χαρακτήρα του κράτους και της πλειοψηφίας των κατοίκων (ελληνόφωνων Ρωμαίων).

Τώρα, με το "συνέχεια της ρωμαϊκής παράδοσης" δεν εννοεί φυσικά συνέχεια της λατινικής γλώσσας, αλλά συνέχεια των πολιτικών θεσμών, των νοοτροπιών και κάποια ταύτιση με την αρχαία ιστορία του κράτους (που βρίσκουμε π.χ. στην Ιστορία του Ατταλειάτη ή στη χρονογραφία του Ζωναρά).

Αλλά κι εγώ, όπως εσύ, πιστεύω ότι και τα υπόλοιπα στοιχεία της βυζαντινής παράδοσης (ελληνοφωνία, ορθοδοξία) έπαιξαν τον ρόλο τους στη διαμόρφωση της βυζαντινο-ρωμαϊκής ταυτότητας.