3η ΕΠΙΘΕΣΙΣ ΚΑΤΑ ΤΗΣ ΖΑΧΑΡΩΣ
Κατόπιν των 2 προηγουμένων αποτυχουσών επιθέσεων κατά της Ζαχάρως ήτοι της 21ης Οκτωβρίου του 1947 και της 24ης Ιουνίου του 1948 οι Κομμονιστοσυμμορίται μένεα πνέοντες διά την αποτυχίαν απεφάσισαν να επιτεθώσιν και τρίτην φοράν διά πολύ μεγάλων δυνάμεων.
Σκοπός της επιθέσεως ταύτης ήτο η καταστροφή της Ζαχάρως η λαφυραγώγησις και ο έλεγχος επί της ακτής του Κυπαρισσιακού Κόλπου και η αποκοπή των συγκοινωνιών μεταξύ Αθηνών – Πατρών – Μεσσηνίας.
Ούτω δυνάμεις των Κομμονιστοσυμμοριτών υπό την Διοίκησιν των Γκιουζέλη, Κανελλοπούλου, Κονταλώνη και Σαρήγιαννη.
Αποφασίζεται και πραγματοποιείται η συγκέντρωσις των Κομμονιστικών τμημάτων εις το Χωρίον Ράχες – Καρδαμίτση, δυτικώς Τροπαίων διά να μη γνωσθώσιν οι προθέσεις των και μελετάται ο τρόπος ενεργείας και η διάθεσις των Κομμονιστοσυμμοριτών.
Αποστέλλεται κλιμάκιον της Διοικήσεως των συμμοριτών προς Ζαχάρω διά λεπτομερειακόν καταρτισμόν του Σχεδίου ενεργείας, ίνα τα τμήματα των Κ-συμμοριτών κινούμενα εκ του ας άνω χώρου συγκεντρώσεως, κατά το δυνατόν να ενεργήσουν αμέσως διά την επίτευξιν αιφνιδιασμού και εις την φρουράν Ζαχάρως, αλλά και εις την Ανωτάτην Στρατιωτικήν Διοίκησιν Πελοποννήσου προς αποφυγήν ματαιώσεως της επιθέσεως η εγκαίρου αφίξεως ενισχύσεων προς τους αμυνομένους.
Εις την περιοχήν της Αρχαίας Ολυμπίας ευρίσκετο το 616 Τάγμα της 72ας Ταξιαρχίας υπό τον Ταγματάρχην Χρυσούλην, όπερ ήτο γνωστόν εις τους Κ-συμμορίτας. Συμφώνως προς το Σχέδιον δύναμις εκ 4 Λόχων /350/ συμμορίται περίπου εκ του Αρχηγείου Ταϋγέτου υπό τον Κονταλώνην Γεώργιον Αντισυνταγματάρχην Επιτελάρχην της ΙΙΙ.’ Κομμουνιστικής Μεραρχίας Πελοποννήσου θα επιτίθετο εκ δυσμών και Νοτιοδυσμών κατά των εν τη Κωμοπόλει τριών αντιστάσεων του Δημοτικού Σχολείου, του Καφενείου Μουσαμά, και του Αγίου Σπυρίδωνος, 2/ Ο Λόχος Ασφαλείας και ο 8ος Λόχος εκ Μαινάλου /150/ συμμοριτών θα επιτίθετο, εκ της αντιθέτου πλευράς εναντίον της αντιστάσεως του Αγίου Σπυρίδωνος, έτερον Τάγμα Κομμουνιστοσυμμοριτών του Μαινάλου 250 περίπου συμμοριτών υπό τον Βρεττάκον, θα επιτίθετο συγχρόνως εναντίον της αντιστάσεως Στρογ-γυλοράχης υψώματος Δυτικώς της Ζαχάρως. Έτερον Τάγμα Κομμονι-στοσυμμοριτών δυνάμεων Αχαϊοήλιδος δυνάμεως 250 ανδρών υπό τον Ζαχαριάν θα κατελάμβανεν θέσεις εις Αλφειόν, Βορείως των Κρεσταίνων, προς αντιμετώπισιν του Τάγματος Χρυσούλη, ευρισκόμενον εις Αρχαίαν Ολυμπίαν και ο 1ος Λόχος του ιδίου Αρχηγείου, διετέθη προς αντιπερισπασμόν εις περιοχήν πλατάνου.
Διά την αντιμετώπισιν ενισχύσεων εκ Κυπαρισσίας και Μεσσηνίας γενικώς ετάχθη ο 1ος Λόχος δυνάμεως 80 συμμοριτών υπό τον Κουτρουλάκην.
Ελαφραί επίσης δυνάμεις ετάχθησαν προς αντιμετώπισιν ενισχύσεων εκ Πύργου Σιδηροδρομικώς. Εις χείρας της Κομμονιστικής Μεραρχίας παρέμεινεν 1/ ένας Λόχος προς εφεδρείαν.
Ούτω η ΙΙΙ.’ Κομμονιστική Μεραρχία διέθεσεν διά την επιχείρησιν ταύτην /15/ Λόχους Σύνολον δυνάμεως 1100 /χιλίων εκατό/ περίπου Κομμονιστοσυμμορίται με Γενικόν επιτελάρχην τον Κωνσταντίνον Κανελλόπουλον, και Γενικόν Πολιτικόν Επίτροπον τον Νικόλαο Γκότσην.
Ο οπλισμός των κομμουνιστών απετελείτο εκ δύο /2/ βαρέων όλμων εκάστη δε συμμοριακή ομάς αποτελουμένη εκ 5-7 συμμοριτών διέθετον ανά εν οπλοπολυβόλον ένα /1/ αντιαρματικόν εκτοξευτήν / αντιαρματικήν Γροθιάν/ και εν αυτόματον ΣΤΕΝ και οι υπόλοιποι ατομικά όπλα κυρίως Αγγλίας. Το Αρχηγείον των συμμοριτών διέθετεν ένα ασύρματον επίσης 50 ζώα ιππεύσεως και φόρτου, επί των τελευταίων τούτων είχον όπλα. Επίσης είχον επιτάξη και 200 ζώα φόρτου.
Τα στελέχη των Κομμονιστών κατετοπίσθησαν διά τον τρόπον ενεργείας και ιδίως ετονίσθη εις αυτούς η ανάγκη της αμέσου αγκιστρώσεως εις τας οικίας και η αποφυγή καθηλώσεως τούτων επί του εκτεταμένου ακαλύπτου και θεριζομένου υπό των πυρών εδάφους ως επίσης και η διά διατρήσεως των οικιών προώθησις τούτων μέχρι των αντιστάσεων προς αποφυγήν των βαλλομένων οδών και λοιπών σημείων.
Η δύναμις των υπερασπιστών της Ζαχάρως, απετελείτο εξ 100 περίπου ανδρών του αποσπάσματος Ζάρα /19/ ανδρών της Υποδιοκήσεως Χωροφυλακής Ζαχάρως και 37 ανδρών της Διμοιρίας των ΜΑΥ Ζαχάρως. Το απόσπασμα Ζάρα Διοικούσεν ο έφεδρος Υπολοχαγός Κανελλόπουλος Περικλής του Ζάρα απουσιάζοντος εις την Τρίπολιν με άδειαν. Ήτοι η δύναμις που υπεράσπιζεν την Ζαχάρω ανήρχετο εις 156 άνδρας περίπου, ο οπλισμός της δυνάμεως ταύτης απετελείτο εξ ενός όλμου των 81 χιλιοστών δύο /2/ ατομικών τοιούτων ενός πίατ του αποσπάσματος Ζάρα /3/ μυδραλλίων /17/ οπλοπολυβόλων και 17 αυτομάτων όπλων και των υπολοίπων ατομικών όπλων και /700/ χειροβομβίδων /Μίλς/. Κατόπιν συνεννοήσεως του Διοικούντος το απόσπασμα Ζάρα Υπολοχαγού Κανελλοπούλου Περικλέους με τον Διοικήτην της Υποδιοικήσεως Χωροφυλακής Ζαχάρως Ανθυπομοιράρχου Καπετανάκη κατενεμήθη η ανωτέρω δύναμις εις /5/ φυλάκια ήτοι «Δημοτικού Σχολείου» εις την Νοτίαν πλευράν της Κωμοπόλεως 2/ Καφενείον Μουσαμά εις το Κέντρον της Κωμοπόλεως, 3/ Στρογγυλόραχη ύψωμα προς δυσμάς της Κωμοπόλεως εις απόστασιν 500 μέτρων περίπου, άπαντα τα φυλάκια ταύτα κατείχοντο υπό των ανδρών αποσπάσματος Ζάρα με Διοικητήν τον έφεδρον Υπολοχαγόν Κανελλόπουλον Περικλήν, όστις είχε τον Σταθμόν Διοικήσεως του εις το Φυλάκιον του Καφενείου Μουσαμά, και 4ον εις τα Φυλάκια 1/ Του Αγίου Σπυρίδωνος και 2/ της Κορδόρουγας προς την βορείαν πλευράν της Κωμοπόλεως. Αμφότερα τα ανωτέρω δύο φυλάκια κατείχοντο αναμίξ υπό των Χωροφυλάκων της Υποδιοικήσεως Χωροφυλακής Ζαχάρως και των ΜΑΥ Ζαχάρως υπό την Διοίκησιν του Ανθυπομοιράρχου Καπετανάκη Β. Επί των θέσεων απάντων των Φυλακίων τούτων είχον κατασκευασθή λιθόκτιστα πολυβολεία και θέσεις σκοπευτών. Τα προαναφερθέντα Συμμοριακά Συγκροτήματα εκκινήσαντα εκ των επαρχιών Γορτυνίας και Ηλείας, συνεκεντρώθησαν την νύκτα της 10-11ης Οκτωβρίου 1948 έφθασαν εις την δασώση έκτασιν της Κωστομέρας /3/ ώρας έξωθεν της Ζαχάρως και παρέμειναν εκεί κρυπτόμενοι επιμελώς καθ’ όλην την ημέραν της 12ης Οκτωβρίου. Κατά την διαδρομήν των συνελάμβανον άπαντα αδιακρίτως τα πρόσωπα άτινα τους αντιλαμβάνοντο καθ’ οδόν και ούτω είχον συγκεντρώση εις Κωστομέραν άνω των 70 χωρικών.
Εκ Κωστομέρας εξεκίνησαν μετά συγκέντρωσιν και ομιλίαν προς τους συμμορίτας του Αρχηγού των Συγκροτημάτων Στεφάνου, τας πρώτας εσπερινάς ώρας της 12ης Οκτωβρίου μετά βραδυνήν και προφυλακτικήν πορρείαν επλησίασαν την Κωμόπολιν εξ όλων των κατευθύνσεων περί την πρωϊνήν της 13ης Οκτωβρίου, καταλαμβάνοντες θέσεις χωρίς να πλησιάσουν τα φυλάκια. Οι συμμορίται οίτινες είχον καταλάβη θέσεις πέριξ της κωμοπόλεως περί την 4ην πρωϊνήν ώραν της 13ης Οκτωβρίου ήρχισαν μετά πάσης προφυλάξεως να πλησιάζωσιν τας θέσεις των φυλακίων διά να επιτύχωσιν αιφνιδιασμόν, εγένοντο όμως παντού εντιληπτοί εις ικανήν απόστασιν από των φυλακίων και την 4.20΄ ώραν εξεδηλώθησαν τα πυρά των, εναντίον όλων των φυλακίων συγχρόνως.
Οι επιτιθέμενοι συμμορίται από της ενάρξεως της επιθέσεως μέχρι της 6ης πρωϊνής ησχολήθησαν κυρίως με την κατάληψιν θέσεων επί των οικιών και των οδών, εις την κατασκευήν προχείρων πολυβολείων, αρκούμενοι εις παρενοχλητικά πυρά εναντίον των θέσεων. Κατέλαβον ούτω κατά το χρονικόν τούτο διάστημα άπαντα τα οικήματα πλησίων των φυλακίων πλείστα των οποίων διέτρησαν διά σιδηρών λοστών εκ της οπισθίας πλευράς διά να φθάσωσιν εις την ετέραν πλευράν έναντι των θέσεων των υπερασπιστών επί της οποίας ήνοιγον έσωθεν μικράς οπάς και ετοποθέτουν απαρατήρητοι οπλοπολυβόλα. Βαρείς όλμους ετοποθέτησαν επί του υψώματος «Αγίου Ηλία» ανατολικώς της Ζαχάρως και επί του υψώματος «Μαυροβούνι» βορείως της Ζαχάρως περί τα 1500 περίπου μέτρα, τα δε πολυβόλα Βίκερς και θέσεως ετοποθέτησαν επί των ιδίων ανωτέρω θέσεων και μεταξύ του Σδηροδρομικού Σταθμού και της Κωμοπόλεως.
Η έντασις της Μάχης έφθασεν εις το κατακόρυφον από της 7ης πρωϊνής, ότε οι επιτιθέμενοι ήρχισαν να ρίπτουν καπνογόνα βλήματα όλμων έμπροσθεν των θέσεων των φυλακίων και να βάλλωσι καταιγιστικώς κατ’ αυτών διά βαρέων όπλων και ατομικών τοιούτων. Από της 9ης ώρας ήρχισαν να θέτωσιν πυρ προ των εις το οίκημα των ΤΤΤ, Γραφείου πλησίον του φυλακίου Μουσαμά και διαδοχικώς εις τα οικήματα της Αγροτικής Τραπέζης του Φαρμακείου Αθανασίου Παπαδόπουλου και των 6 υπολοίπων ιδιωτικών οικιών τας οποίας επυρπόλυσαν εις το Κέντρον της Κωμοπόλεως και εις την βορείαν πλευράν προ του φυλακίου Κορδόρουγας, ενώ συγχρόνως συνέχιζον με την ιδίαν έντασιν και δι’ όλων των παντοίων όπλων επίθεσιν κατά των φυλακίων. Ταυτοχρόνως εις τα φυλάκια Αγίου Σπυρίδωνος και Κορδορούγας έκαμνον χρήσιν αντιαρματικών εκτοξευτών δύο των οποίων εξεράγησαν εις τον μανδρότοιχον του Αγίου Σπυρίδωνος, εις δε έπεσεν εντός πολυβολείου του Αγίου Σπυρίδωνος χωρίς να εκραγή. Ούτω παρ’ όλας τας λυσσώδεις επιθέσεις των συμμοριτών άπαντα τα φυλάκια του Δημοτικού Σχολείου, Καφενείου Μουσαμά, Στρογγυλόραχης, Αγίου Σπυρίδωνος και Κορδόρουγας, ημύνοντο με αφάνταστον ηρωϊσμόν κατά των λυσσαλέων επιθέσεων των συμμοριτών. Ο πληθυσμός της Κωμοπόλεως άνδρες, γυναίκες και Μαθηταί Γυμνασίου εβοήθουν τους υπερασπιστάς μεταφέροντες πολεμοφόδια, τρόφιμα και ύδωρ εις τα Μαχόμενα φυλάκια αψηφούντες το πύρ των επιτιθεμένων. Το 616 Τάγμα της 72ας Ταξιαρχίας ευρισκόμενον εις περιοχήν της Αρχαίας Ολυμπίας διέβη τον Αλφειόν κατά τας εσπερινάς ώρας της 12ης Οκτωβρίου και κατώρθωσεν διά συντόμου πορείας και απαρατήρητον εκ μέρους των συμμοριτών να φθάση εις τους πρόποδας του όρους Λαπίθα εις την Βορείαν πλευράν και κάτωθεν του υψοδείκτου 773 και του Χωρίου Σμέρνας κατόπιν Διαταγής της Ανωτέρας Στρατιωτικής Διοικήσεως Πελοποννήσου ληφθείσης την 6ην ώραν της 13ης Οκτωβρίου και εκινήθη προς Ζαχάρω με αποστολήν την ενίσχυσιν της φρουράς ταύτης ήτις εμάχετο απεγνωσμένως από της 4ης πρωϊνής ώρας κατά των συμμοριτών. Την 8.30′ ώραν το Τάγμα αφίχθη εις Χωρίον Σμέρναν και εκινήθη επιγόντως προς Ζαχάρω. Ανέτρεψεν τα εις τα πέριξ υψώματα του Χωρίου Σμέρνας εγκατεστημένα τμήματα συμμοριτών εβάδισεν διά τριων Λόχων εν πρώτω κλιμακίω κατά της Β. Ανατολικής και Ανατολικών υψωμάτων της Ζαχάρως, ανέτρεψαν τας επί των υψωμάτων τούτων αντιστάσεις αίτινες κατείχοντο υπό των συμμοριτών και αίτινες έβαλον κατά της Ζαχάρως διά σφοδρών πυρών ως και κατά των Λόχων του Τάγματος έφθασαν την 11ην πρωϊνήν προ της Ζαχάρως. Διά δημιουργηθείσης βάσεως πυρός εξ όλμων κ’ οπλοπολυβόλων ανετράπησαν αι αντιστάσεις δι’ επιθέσεως των τριών Λόχων και υποστηρίξεως εκ των πυρών της Βάσεως. Άπαντα τα φυλάκια της Ζαχάρως ανθίσταντο ηρωϊκώς εις όλας τας επιθέσεις των συμμοριτών και ανεπτερώθη το ηθικόν των αμυνομένων μόλις αντελήφθησαν την επέμβασιν του Τάγματος διά των πυρών εκ των Βορείων υψωμάτων της Ζαχάρως.
Την 9.10′ ώραν ενεφανίσθη εν αεροπλάνον το οποίον υπερέπτη του πεδίου της Μάχης δι’ αναγνώρισιν και κατόπιν απεσύρθη. Την 11.45′ ώραν ενεφανίσθησαν δύο μαχητικά αεροπλάνα άτινα έβαλλον διά πολυβόλων και ρουκετών κατά των θέσεων των συμμοριτών.
Την 11ην ώραν εγένετο Γενική και συντονισμένη εξόρμησις των συμμοριτών καθ’ όλων των Φυλακίων αλλά απεκρούσθη.
Την 11.45′ ανετράπησαν οι συμμορίται και ήρχισαν φεύγοντες πανικόβλητοι προς απάσας τας διευθύνσεις. Οι Λόχοι του Τάγματος απέκοψαν την υποχώρησιν και τας οδούς διαφυγής προς Ξηροχώριον και Σμέρναν και Παληόβρυσιν.
Την 12.30, εν τμήμα των συμμοριτών όπερ είχε προωθηθή εις το Νεκροταφείον της Κωμοπόλεως αντελήφθη την προσέγγυσιν του Τάγματος από Βορρά και ειδοποίησεν τους Διοικούντας ότε διετάχθη η εντός 10 λεπτών της ώρας έναρξις κατευσπευσμένης γενικής αποχωρήσεως διά της ανατολικής πλευράς της Ζαχάρως, και των υψωμάτων Αγίου Ηλία και Κωτσαρέλου προς χωρίον Σχίνους.
Οι συμμορίται έφευγον πανικόβλητοι και προς πάσας τας κατευθύνσεις αίτινες ήσαν ελεύθεραι, πλην όμως οι Λόχοι του Τάγματος δεν ηδυνήθησαν να εγκλωβίσουν άπαντας τους επιτιθέντας συμμορίτας διότι εγκαίρως είχον αποσύρει πολλάς δυνάμεις. Οι Λόχοι του Τάγματος εκινήθησαν ανατολικώτερον προς κατάληψιν των υψωμάτων προς το Χωρίον Σχίνοι, ένθα κατεμετρήθησαν 30 πτώματα συμμοριτών εάν προστεθούν εις τούτους /20 νεκροί, οίτινες ευρέθησαν επί των θέσεων που έβαλλον οι όλμοι και 14 οίτινες ανευρέθησαν την επομένην κατά την κίνησιν του Τάγματος, ήτοι το όλον 64, νεκροί.
Την επομένην το Τάγμα επροχώρησεν προς Κωστομέραν /3/ ώρας ανατολικώς της Ζαχάρως και καθ’ οδόν εφαίνοντο μεγάλαι κηλίδες αίματος. Εις Κωστομέραν το Τάγμα επληροφορήθη ότι την προηγουμένην διήλθεν ο Κανελλόπουλος Κωνσταντίνος και Γκότσης μετά 200 περίπου συμμοριτών εκ των οποίων /50/ βαρέως τραυματίαι φερόμενοι επί κτηνών αργότερον δε περί την 10ην ώραν της 14ης του μηνός διήλθεν Φάλαγξ κτηνών επιταχθέντων εκ των πέριξ χωρίων από της προηγουμένης ημέρας μετά 100 και πλέον τραυματιών. Εντός και πέριξ της Κωμοπόλεως ανευρέθησαν και ενεταφιάσθησαν /34/ πτώματα συμμοριτών, ούτω οι νεκροί των συμμοριτών εξοντωθέντων υπό της Φρουράς της Ζαχάρως και του 616 Τάγματος Πεζικού ανήλθον εν συνόλω εις τους 180 οι δε τραυματίαι υπερέβησαν τους 100. Μεταξύ των φονευθέντων συμμοριτών ήτο και ο Αρχισυμμορίτης Κούτρης Παναγιώτης εκ Καλλιρόης Μεσσηνίας πολιτικός επίτροπος του Α΄ Συμμοριακού Τάγματος Ταϋγέτου και εκ Λαγκαδίων Γορτυνίας Ταγματάρχης Επιμελητείας του 3ου Συμμοριακού Συγκροτήματος.
Αι εκ Πύργου αφιχθείσαι θαλασσίως δυνάμεις προς ενίσχυσιν της Φρουράς Ζαχάρως υπό την προστασίαν του περιπολικού του στόλου το οποίον έρριψεν περίπου δύο βολάς κατά τμημάτων του Τάγματος εκ παρεξηγήσεως απεβιβάσθησαν εις την παραλίαν μεταξύ Ζαχάρως και Κακοβάτου καθ’ ον χρόνον υπεχώρουν με πανικόν οι συμμορίται δεν επρόλαβον όμως να έλθουν εις επαφήν μετ’ αυτών ειμή εξ αποστάσεως, έβαλλον μόνον δι’ όλμων.
Απώλειαι ημετέρων δυνάμεων
1/ Του 616 Τάγματος της 72 Ταξιαρχίας εις νεκρός Στρατιώτης και 2 ελαφρώς τραυματίαι και εις ημιονηγός ιδιώτης ελαφρώς τραυματίας.
2/ Της Φρουράς Ζαχάρως Νεκροί
α/ Μόνιμος Υπεν/ρχης Μπουρογιαννόπουλος Αριστείδης του Αλεξάνδρου.
β/ Μόνιμος Χωροφύλαξ Καρανικόλας Αθανάσιος του Αγαπητού.
γ/ Μόνιμος Χωροφύλαξ Τσάφος Νικόλαος του Θεμιστοκλέους.
δ/ Μόνιμος Χωροφύλαξ Γιολδάσης Δημήτριος του Κων/νου.
ε/ Μόνιμος Χωροφύλαξ Χαλδαίος Κων/νος του Θεοδώρου.
Άπαντες οι ανωτέρω του Αποσπάσματος Ζάρα.
Τραυματίαι της Μάχης 13ης Οκτωβρίου εκ της Φρουράς Ζαχάρως
Α.΄ 1/ Μόνιμος Χωροφύλαξ Ασημακόπουλος Πέτρος του Ευθυμίου
2/ » » Βεργάδος Θεόδωρος του Αθανασίου.
3/ » » Λυκογιάννης Νικόλαος του Γεωργίου.
4/ » » Παπασπύρου Σπυρίδων του Κων/νου.
5/ » » Σπυράκης Μιχαήλ του Αθανασίου.
6/ » » Κιάμος Χρίστος του Σπυρίδωνος.
7/ » » Μπολδάκης Φώτιος του Νικολάου.
8/ » » Τσουμπέδακης Λύσανδρος του Αθανασίου.
9/ » » Κουτσοκέρας Ιωάννης του Γεωργίου.
10/ » » Κατσιβέλης Παύλος του Σταύρου.
11/ » » Μπαταλιάς Γεώργιος του Βασιλείου.
12/ » » Λουκάς Νικόλαος του Παναγιώτου.
13/ » » Σταματόπουλος Γεώργιος του Χαρίτου.
14/ » » Σαβοριανάκης Ευάγγελος του Αντωνίου.
15/ » » Μάρκου Παναγιώτης του Γεωργίου.
16/ Άνευ Θητείας Χωρ/λαξ Κολλάτος Γεώργιος του Ιωάν.
17/ » » » Σκούφης Γεώργιος του Σπυρίδωνος.
18/ » » » Καραχάλιος Κων/νος του Σπυρίδωνος.
Άπαντες οι ανωτέρω του Αποσπάσματος Ζάρα.
Β.΄ Της Υποδιοικήσεως Χωροφυλακής Ζαχάρως.
1/ Μόνιμος Χωροφύλαξ Παναγόπουλος Αντώνιος του Παναγιώτου.
2/ Μόνιμος Χωροφύλαξ Κονταλής Διονύσιος του Παναγιώτου.
Γ.΄ Της Διμοιρίας ΜΑΥ Ζαχάρως.
1/ Καλογερόπουλος Παναγιώτης του Δημητρίου.
Ωσαύτως ετραυματίσθησαν οι ιδιώται.
1/ Αγγελική Θυγάτηρ Γρηγορίου Γιαννακοπούλου, καθ’ ον χρόνον μετέφερεν εις τας θέσεις του Φυλακίου Αγίου Σπυρίδωνος ύδωρ εις τους μαχομένους.
2/ Τασσόπουλος Κων/νος του Δημητρίου.
3/ Τασσοπούλου Γιαννούλα συζ. Του Δημητρίου.
4/ Δήμητρα συζ. Γεωργ. Γεωργακοπούλου, κατά την νύκτα ταύτην 12-13 Οκτωβρίου διενυκτέρευον εις τας θέσεις του Φυλακίου Αγίου Σπυρίδωνος, η Γεωργία συζ. του οπλίτου ΜΑΥ Κορκολή Γεωργίου ήτις έλαβεν μέρος εις την μάχην επιδείξασα απαράμιλλον θάρρος περιερχομένη συνεχώς τα διάφορα Πολυβολεία, μεταφέρουσα πυρομαχικά και αντικα-θαστώσα πολλάκις προσωρινώς τους κατακόπους άνδρας.
Κατά την ώραν της επιθέσεως έσπευσαν εκ των πλησίον οικιών των εις τας θέσεις των Φυλακίων.
1/ Αγγελική Θυγ. Γεωργίου Γιαννακοπούλου.
2/ Δόμνα Θυγ. Διον. Γιαννακοπούλου.
3/ Βάσω Θυγ. Παναγ. Χείλιου.
4/ Φωτούλα Θυγατ. Διον. Γιαννακοπούλου.
5/ Αθανασία Χήρα Ιωαν. Χριστοδουλοπούλου.
6/ Πηνελόπη Θυγ. Γρηγορίου Τσιρώνη.
7/ Θεώνη Θυγ. Αθανασίου Φουρλή, ως και 15ετής παις Ιωάννης Χριστοδουλόπουλος, οίτινες περιέτρεχον καθ’ όλην την διάρκειαν της Μάχης εις τας θέσεις των πολυβολείων παρά τα καταιγιστικά πυρά, εγέμιζον γεμιστήρας μετέφερον πυρομαχικά και ύδωρ και καφέ εις τους Μαχομένους άνδρας.
Ομοίως πολλοί μαθηταί και μαθήτριαι του Γυμνασίου εβοήθησαν παντοιοτρόπως τους αμυνομένους εις την εκπλήρωσιν των καθηκόντων των κατά την μάχην. Οι συμμορίται κατά την διάρκειαν της μάχης επυρπόλησαν προφανώς προς μετάδοσιν πανικού εις τους αμυνομένους άνδρας της Φρουράς.
1/ Το Οίκημα των ΤΤΤ Γραφείου ιδιοκτησίας Ιωαν. Δρακόπουλου.
2/ Το οίκημα της Αγροτικής Τραπέζης ιδιοκτησίας Σπύρου Σασσάλου μετά της άνωθεν κειμένης κατοικίας του.
3/ Το οίκημα του Φαρμακείου Αθανασίου Παπαδοπούλου.
4/ Την οικίαν Κωνσταντίνου Κακαβούλη.
5/ Την οικίαν Νικολάου Κοκκώνη.
6/ Την οικίαν του Αναστασίου Γκότση.
7/ Την οικίαν του Σωκράτους Κοκκώνη.
8/ Την οικίαν Σπυρίδωνος Σαμβράμη.
9/ Την οικίαν των αδελφών Ιωάννου και Δημητρίου Νικολοπούλου.
10/ Το παντοπωλείον και την άνωθεν οικίαν του Ιωάννου Σασσάλου.
11/ Την οικίαν Νικολάου Αλεξόπουλου./
Εκ των ριφθεισών ρουκετών υπό των Αεροπλάνων, και των όλμων και των πυροβολισμών, κατεστράφη ο Ιερός Ναός του Νεκροταφείου της Παναγίας της Ζαχάρως και η οικία του Δημητρίου Κωνσταντοπούλου και υπέστησαν σοβαράς ζημίας και άλλαι οικίαι της Κωμοπόλεως.
Ούτω έληξεν και η Τρίτη επίθεσις κατά της Ζαχάρως με συντριβήν των συμμοριτών και με μεγάλας απωλείας εις άνδρας και υλικόν παντοίων όπλων και πυρομαχικών και ενός βαρέως πολυβόλου. Ούτε ετόλμησαν πλέον άλλην επίθεσιν οι συμμορίται μέχρις εκκαθαρίσεως της Πελοποννήσου.
Η αποτυχία δε αύτη οφείλεται:
1/ Εις την αποφασιστικήν αντίστασιν και αυτοθυσίαν των αμυνομένων, εις την καλήν αμυντικήν διάταξιν, την κατανομήν των δυνάμεων, την οργάνωσιν του εδάφους και του Σχεδίου πυρός.
2/ Εις την έγκαιρον άφιξιν ενισχύσεων ως του 616 Τάγματος Χρυσούλη και εις την αιφνιδιαστικήν επίθεσιν τούτων εκ των Νώτων κατά των Συμμοριτών.
Η επίθεσις κατά της Ζαχάρως ήτο γνωστή εις την Ανωτέραν Στρατιωτικήν Διοίκησιν Πελοποννήσου προ 48 ώρου δι’ ο και εκινήθη εγκαίρως το 616 Τάγμα /Χρυσούλη/ προς Ζαχάρω την προηγουμένην της επιθέσεως.
Συγχαρητήρια Τηλεγραφήματα των Αρχών
Από την Διοίκησιν Χωροφυλακής Τριφυλίας.
1/ Προς την Υποδιοίκησιν Χωροφυλακής Ζαχάρως.
Δι’ ηρωϊκόν Χθεσινόν αγώνα σας εκφράζω την ευαρέσκειάν μου εις τον Διοικητήν Υποδιοικήσεως, Υπαξιωματικούς και οπλίτας, και Αποσπάσματος Ζάρα και εις άνδρας ΜΑΥ Ζαχάρως και υπερηφανεύομαι ηγούμενος τοιούτων αξιωματικών και οπλιτών Με σας η Ελλάς ποτέ δεν πεθαίνει.
Παρούσα αναγνωσθήτω εις συγκέντρωσιν.
Προσωρινός Διοικητής
Σταυριανόπουλος Νικόλαος
—————————————-
Εκ Τριπόλεως 15.10.48
Δήμαρχον Ζαχάρως, Υποδιοίκησιν Χωροφυλακής Ζαχάρως, Αρχηγόν ΜΑΥ Ζαχάρως, Μεταβατικόν Απόσπασμα Ζάρα.
Και διά τρίτην φοράν εντός ολίγον επιτυχής απόκρουσις επιτεθέντων κατά Ζαχάρως υπεραρίθμων συμμοριτών και βεβαιωθείσας σοβαράς απωλείας τούτων τιμώσιν υπερβαλλόντως ηρωϊκούς υπερασπιστάς πόλεως και μετριάζουσιν κοινήν λύπην δι’ απωλειών 5 γενναίων μαχητών προμαχούντων υπέρ εξασφαλίσεως ελευθερίας Πατρίδος ημών και διατηρήσεως Ιερών και οσίων έθνους ολοκλήρου STOP. Υμείς και υφ’ υμάς πάντες μετασχόντες μάχης, κατετροπώσατε παναθλίους Μητραλίας ελάμπρυνον νεωτέραν Ιστορίαν Ελλάδος και εγράψατε νέας σελίδας Δόξης και εξέχοντος Μεγαλείου STOP.
Πατρίς υπερήφανος διά τοιούτους ήρωας ενατενίζει ευγνωμόνως και μετά πλήρους εμπιστοσύνης προς αυτούς και αποθέτει τοιούτων γεναίων υπερασπιστών προστασίαν τιμής αυτής STOP.
Συγχαίρομεν θερμότατα άπαντας μετάσχοντας Μάχης δι’ επιδειχθέν πνεύμα ευψυχίας, αυταπαρνήσεως και αυτοθυσίας και παρακαλούμεν όπως εκφράσητε αυτοίς την ζωηράν ευαρέσκειαν ημών και διαβεβαίωσιν συντόμου παροχής ανηκουσών ηθικών αμοιβών.
Προσωρινός Ανώτερος
Διοικητής Χωροφυλακής Πελοποννήσου
ΜΠΟΓΡΗΣ
—————————————-
Εκ Τριπόλεως:
Υποδιοίκησιν Χωροφυλακής Ζαχάρως
Απόσπασμα Ζάρα Ζαχάρω
Παρ’ ημίν Βρεττανός Αστυνομικός Σύμβουλος, συγχαίρει θερμώς Διοικητάς υμών και πάντας κατά τελευταίαν μάχην δι’ ηρωϊκώτατην άφθαστον αντίστασιν.
Εκφράζει βαθείαν λύπην του διά πεσόντας υπερασπιστάς Κωμοπόλεως.
Προσ. Ανώτερος Διοικητής Πελοποννήσου
ΜΠΟΓΡΗΣ
—————————————-
Εκ Κυπαρισσίας
Υποδιοίκησιν Χωροφυλακής Ζαχάρως και
Απόσπασμα Ζάρα.
«Αρχηγείον Χωροφυλακής διά 84/303/10 α Διαταγής του εκφράζει θερμά συγχαρητήρια και άκραν ευαρέσκειαν αυτού εις Διοικητήν Υποδιοικήσεως Χωροφυλακής Ζαχάρως Υπομοίραρχον Καπετανάκην και τους υπ’ αυτόν άνδρας του αποσπάσματος Ζάρα δι’ ηρωϊκήν απόκρουσιν των επιτεθέντων συμμοριτών κατά Ζαχάρως την 13/10/1948 και τα επιτευχθέντα Λαμπρά αποτελέσματα.
Διοικητής Διοικήσεως Χωροφυλακής Τριφυλίας
Χερουβιδμίης
Σύνδεσμος Φίλων του Στρατού
Πειραιεύς 22 Νοεμβρίου 1948
Προς τους Μαθητάς του Γυμνασίου Ζαχάρως Ολυμπίας
/Διά του κ. Γυμνασιάρχου/.
Αγαπητά και ηρωϊκά μας Ελληνόπουλα
Με υπερηφάνειαν και συγκίνησιν επληροφορήθημεν τον ηρωϊσμόν και την αυτοθυσίαν την οποίαν επιδείξατε βοηθήσαντες τον ηρωϊκόν μας Στρατόν κατά την ύπουλον και άνανδρον επιδρομήν κατά της ιδιαιτέρας πατρίδος σας, των Ξενοδούλων και προδοτών εχθρών της ενδόξου και ηρωϊκής μας Χώρας.
Πρέπει να γνωρίζετε ότι η πράξις σας, σας έκαμε γνωστούς όχι μόνον εις όλην την Ελλάδα μας, αλλά και έξω των συνόρων μας εις όλον τον Κόσμον.
Κοντά στα κατορθώματα των παλιοτέρων και νεωτέρων προγόνων μας και των σημερινών αδελφών μας που αγωνίζονται διά την δόξαν και την τιμήν του Έθνους μας και διά τον Πολιτισμόν της ανθρωπότητος το ιδικόν σας θα αναγραφή εις την Ελληνικήν Ιστορίαν με την ίσην αξίαν και τα ίσα δικαιώματα.
Εδικαιώσατε διά μιαν ακόμη φοράν το τίμιον και δοξασμένον όνομα της Ελληνικής Νεότητος. Ανεδείχθητε γνήσια τέκνα της αιωνίας Ελλάδος και με εμπιστοσύνην θα ανατεθή σε σας το Μέλλον.
Συνεχίσατε πάντοτε την ζωήν σας με το ίδιον πνεύμα και με τον ίδιον παλμόν να υπερασπίζεται την Ελλάδας μας.
Η ευτυχία της θα είναι και ευτυχία δική σας και των οικογενειών σας. Με το μέτωπον ψηλά με μάτια σπινθηροβόλα και με βήμα σταθερόν δείξατε τον δρόμον σε κάθε Ελληνόπουλο.
Σας ευχαριστούμεν διά την χαράν και την υπερηφάνειαν που μας χαρίσατε με την ηρωϊκήν σας προσπάθειαν.
Ο Θεός μαζί σας
Ο Γενικός Γραμματεύς
Γ. Μαζαράκης
Ο Αντιπρόεδρος
Μιχ. Γκιώνης
Κοινοποίησις
Πρόεδρον Κοινότητος Ζαχάρως
—————————————-
Στρατιωτικάς Αρχάς.
Εξ Αθηνών αριθ. 18072 λέξ. 63 ημέρα 15 ώρα 11.20′
Προς Υ.Χ. Ζαχάρως
Θρυλικοί ήρωες ηγωνίσθητε πάλιν με τον συνήθη άφθαστον ηρωϊσμόν συνετρίψατε τας αιμοδιψείς ορδάς των εχθρών της φυλής εσώσατε έκτην φοράν την ιδιαιτέραν μας Πατρίδα και προσενέγκατε υψίστην υπηρεσίαν προς την αθάνατον Ελλάδα. Ευγνωμονούμεν υμάς και τους συμπολίτας υμών και στεφανούμεν τους τάφους των πεσόντων ηρώων.
Εντολή των εν Αθήναις – Πειραιεί Ζαχαραίων
Χρήστος Αντωνόπουλος
—————————————-
Εξ Αθηνών λέξ. 50 ημέρα 19/10/1948
Αριθμ. 34/354/89α. Συνεχίζοντες ταυτάριθμον /89 ομοίαν μας εκφράζομεν άκραν ευαρέσκειαν μας εις Υπομ/ρχον Καπετανάκην και άνδρας Υποδιοικήσεως Χωρ/κής Ζαχάρως ως και εφ. Υπολοχαγόν Κανελλόπουλον δι’ έξοχον δράσιν των και επιτευχθέντα αποτελέσματα κατά την μάχην της Ζαχάρως STOP. Επεκτείνατε ενεργείας σας προς ηθικήν επιβράβευσιν των διακριθέντων εξ αυτών.
ΥΠΟΥΡΓΟΣ
ΡΕΝΤΗΣ
Ούτω και εις τας τρεις επιθέσεις το σύνολον των τραυματιών ανέρχεται εις τεσσαράκοντα και εις /41/.
Νεκροί: είκοσι επτά /27/.
Αιωνίαν των η Μνήμη
https://stratistoria.wordpress.com/1961 ... #more-3871