Στις αρχές του Αυγούστου του 1798, βρισκόμενος κοντά στον κόλπο της Σεβαστούπολης μαζί με τη ναυτική του μοίρα, ο Θεόδωρος Ουσακώφ έλαβε την εντολή του αυτοκράτορα «να ακολουθήσει αμέσως τον τουρκικό στόλο και να τον βοηθήσει να εμποδίσει την Γαλλία στα κακόβουλα σχέδια αυτού του βίαιου λαού, ο οποίος εξολόθρεψε την πίστη, την κυβέρνηση που έχει καθιερώσει ο ίδιος ο Θεός, και τους νόμους του…Αυτός ο λαός το έκανε όχι μόνο εντός της Γαλλίας, αλλά και στα γειτονικά κράτη, οι λαοί των οποίων εξαπατήθηκαν από τις ύπουλες υποβολές των Γάλλων…» Η ρωσική ναυτική μοίρα πήρε κατεύθυνση προς την Κωνσταντινούπολη και σύντομα πλησίασε τον Βόσπορο. Αυτό το γεγονός ήταν αρκετό για την Υψηλή Πύλη να ανακοινώσει αμέσως τον πόλεμο με τη δημοκρατική Γαλλία.
Η Τουρκία συνάντησε τα ρωσικά πλοία εκπληκτικά φιλικά. Οι Τούρκοι εντυπωσιάστηκαν με την καθαριότητα και την αυστηρή τάξη που είχαν. Ένας από τους σπουδαίους άρχοντες, κατά τη συνάντηση με τον βεζίρη, είπε ότι «δώδεκα ρωσικά πλοία κάνουν λιγότερο θόρυβο από μια τουρκική βάρκα. Και οι ναύτες είναι τόσο σεμνοί, ώστε στους δρόμους δεν ενοχλούν καθόλου τους κατοίκους της πόλης». Οι Τούρκοι έμειναν έκπληκτοι και με την εμφάνιση των Ρώσων ναυτών και με το πνεύμα τους. Η ρωσική ναυτική μοίρα έμεινε στην Κωνσταντινούπολη για δύο εβδομάδες. Στις 8 Σεπτεμβρίου, «έχοντας διδάξει στους Τούρκους εξαιρετική τάξη και πειθαρχεία», η ναυτική μοίρα σάλπαρε με κατεύθυνση τα στενά των Δαρδανελίων, στο σημείο ένωσης με τον τουρκικό στόλο. Ο αρχηγός των ενωμένων δυνάμεων διορίστηκε ο Αντιναύαρχος Ουσακώφ. Οι Τούρκοι, γνωρίζοντας από τη δική τους εμπειρία την τέχνη και γενναιότητά του, εμπιστεύτηκαν πλήρως σε αυτόν τον στόλο τους. Ο Καπετάν-Πασάς Καντήρμπεης εν ονόματι του Σουλτάνου, έπρεπε να σέβεται τον Ρώσο Αντιναύαρχο σαν τον «δάσκαλο του».
Έτσι ξεκίνησε η διάσημη Μεσογειακή εκστρατεία του Αντιναύαρχου Θεόδωρου Ουσακώφ, κατά την οποία εκείνος απέδειξε ότι είναι όχι μόνο σπουδαίος αρχηγός του στόλου του, αλλά και σοφός άνθρωπος, συμπονετικός Χριστιανός και ευεργέτης των λαών, τους οποίους έχει απελευθερώσει.
Ο πρώτος στόχος της ναυτικής μοίρας ήταν να καταλάβουν τα Επτάνησα που βρίσκονται κατά μήκος της νότιο-δυτικής ακτής της Ελλάδας. Το πιο σημαντικό νησί ήταν η Κέρκυρα, η οποία έχοντας η ίδια τα ισχυρότερα στην Ευρώπη φρούρια, ήταν επιπλέον προστατευμένη από τους Γάλλους. Για αυτό το λόγο η Κέρκυρα θεωρούνταν απόρθητο νησί. Οι κάτοικοι αυτών των νησιών ήταν Ορθόδοξοι Έλληνες. Στην Κέρκυρα βρισκόταν (βρίσκεται και μέχρι σήμερα) ένα μεγάλο χριστιανικό ιερό κειμήλιο, τα λείψανα του Αγίου Σπυρίδωνα Τριμυθούντος. Ο Θεόδωρος Ουσακώφ έδρασε πανέξυπνα. Πρώτα απ» όλα έστειλε γραπτό μήνυμα στους κατοίκους των νησιών, στο οποίο τους παρότρυνε να βοηθήσουν στην ανατροπή του ανυπόφορου ζυγού των άθεων Γάλλων. Η απάντηση ήταν η ένοπλη βοήθεια του πληθυσμού σε όλες τις περιοχές. Οι κάτοικοι των νησιών ενθαρρύνθηκαν από την άφιξη της ρωσικής ναυτικής μοίρας. Παρά τη δυνατή αντίσταση των Γάλλων, ο στόλος μας με τις αποφασιστικές του ενέργειες απελευθέρωσε το νησί Τσιρίγο, μετά το νησί Ζάκυνθος…
Όταν η γαλλική φρουρά παραδόθηκε στο νησί Ζάκυνθος, «την επόμενη μέρα ο αρχηγός Αντιναύαρχος Ουσακώφ μαζί με άλλους καπετάνιους και αξιωματικούς της μοίρας επισκέφτηκε τον καθεδρικό ναό του Αγίου Διονύσιου Θαυματουργού για να παρακολουθήσει τη θεία λειτουργία. Τις βάρκες των Ρώσων τις υποδέχτηκαν με κωδωνοκρουσίες και κανονιοβολισμούς. Όλοι οι δρόμοι ήταν διακοσμημένοι με ρωσικές σημαίες, άσπρες με τον μπλε σταυρό του Ανδρέα Πρωτόκλητου. Σχεδόν όλοι οι κάτοικοι κρατούσαν τέτοιες σημαίες στα χέρια τους και φώναζαν συνεχώς: «Ζήτω ο Παύλος Πετρόβιτς! Ζήτω ο απελευθερωτής μας και ο συντηρητής της Ορθόδοξης πίστης στην πατρίδα μας!» Στην αποβάθρα τον Αντιναύαρχο υποδέχτηκε ο κλήρος και οι πρεσβύτεροι. Μαζί τους πήγε στον καθεδρικό ναό και μετά τη λειτουργία προσκύνησε τα λείψανα του Αγίου Διονυσίου, προστάτη του νησιού. Παντού οι κάτοικοι τον δέχονταν με ιδιαίτερη τιμή και χαρούμενες κραυγές. Στα πόδια του πέταγαν λουλούδια, οι μητέρες με δάκρυα χαράς έβγαζαν τα παιδιά τους από τα σπίτια, αναγκάζοντας τα να φιλάνε τα χέρια των αξιωματικών μας και το ρωσικό κρατικό έμβλημα πάνω στις τσάντες των Ρώσων ναυτών. Ένας μάρτυρας σημείωσε: «οι γυναίκες, ειδικά οι ηλικιωμένες, έβγαζαν τα χέρια τους από τα παράθυρα, έκαναν σταυρό και έκλαιγαν».
Το ίδιο συνέβη και στο νησί Κεφαλονιά: «…παντού οι κάτοικοι σήκωναν τις ρωσικές σημαίες και βοηθούσαν τους Ρώσους να βρίσκουν τους Γάλλους, οι οποίοι κρύφτηκαν στα βουνά και σε φαράγγια. Όταν το νησί καταλήφθηκε, ο ντόπιος επίσκοπος και ο κλήρος κρατώντας σταυρούς και όλοι οι άλλοι κάτοικοι υποδέχτηκαν τον αρχηγό των ρωσικών δυνάμεων και τους καπετάνιους των πλοίων με καμπάνες και κανονιοβολισμούς».
Όμως από την αρχή αυτής της κοινής εκστρατείας, ειδικά κατά τις στρατιωτικές δράσεις, αποδείχτηκε πως η βοήθεια της τουρκικής βοηθητικής μοίρας ήταν λιγότερη από τα προβλήματα τα οποία αυτή προκαλούσε. Παρά τις κολακευτικές διαβεβαιώσεις τους και την ετοιμότητα για συνεργασία, οι Τούρκοι ήταν τόσο ανοργάνωτοι και άγριοι ώστε ο Αντιναύαρχος αναγκάστηκε να τους κρατάει πίσω από τη μοίρα του, αποφεύγοντας να συμμετέχουν πραγματικά στην απελευθέρωση των ελληνικών νησιών. Οι Τούρκοι ηταν αγγαρεία για τους Ρώσους. Και όμως, ως αρχηγός, ο Ουσακώφ έπρεπε να φροντίζει για αυτούς, δηλαδή να τους ταΐζει, να τους ντύνει και να τους εκπαιδεύει στην στρατιωτική τέχνη, ώστε να τους χρησιμοποιήσει έστω και εν μέρει.
Οι ντόπιοι κάτοικοι άνοιγαν τις πόρτες στους Ρώσους, αλλά τις έκλειναν μπροστά στους Τούρκους. Αυτή η κατάσταση ήταν πολύ δύσκολη για τον Θεόδωρο Ουσακώφ. Τότε έδειξε σωστή κρίση της κατάστασης, πολλή υπομονή και πολιτική ευγένεια για να τηρηθούν οι συμφωνίες των συμμάχων και να κρατήσει τους Τούρκους μακριά από την αχαλίνωτη βαρβαρότητα και ωμότητα. Ειδικά στους Τούρκους δεν άρεσε η καλή συμπεριφορά των Ρώσων στους αιχμάλωτους Γάλλους. Όταν ο Θεόδωρος Ουσακώφ δέχτηκε τους πρώτους αιχμάλωτους στο νησί Τσιρίγο, ο Τούρκος Ναύραχος Καντήρμπεης του ζήτησε να κάνει ένα πονηρό πράγμα εναντίων των αιχμαλωτών. «Τι πράγμα;» – ρώτησε ο Ουσακώφ. Ο Καντήρμπεης απάντησε: «σύμφωνα με την υπόσχεση σας, οι Γάλλοι ελπίζουν να γυρίσουν στην πατρίδα τους και τώρα κοιμούνται ήσυχα στο στρατόπεδο μας. Αφήστε με να τους πλησιάσω τη νύχτα και να τους σφάξω όλους». Η συμπονετική καρδιά του Ουσακώφ, φυσικά, απέρριψε αμέσως τέτοια τρομερή ωμότητα και ο Τούρκος Ναύαρχος έμεινε άκρως έκπληκτος με αυτό. Όμως ειδικά πολλά προβλήματα προκαλούσε ο πονηρός και ύπουλος Αλί-Πασάς, ο οποίος ήταν αρχηγός των τουρκικών δυνάμεων ξηράς και είχε συνηθίσει να ασχημονεί ατιμώρητα στην Ελληνική και Αλβανική ακτή.
https://www.pemptousia.gr/2012/10/theodoros-ousakof/
