Πράσινο ομόλογο
Παρά τη μεγάλη διαπραγματευτική επιτυχία της κυβέρνησης Μητσοτάκη και του ευρωπαϊκού Νότου, που άνοιξε τον δρόμο στη δημιουργία του Ευρωπαϊκού Ταμείου Ανάκαμψης, είναι φανερό ότι χρειαζόμαστε πρόσθετη χρηματοδότηση για να επιταχύνουμε την πράσινη μετάβαση.
Πρότεινα να καλύψουμε τα όποια χρηματοδοτικά κενά με την έκδοση πράσινου ομολόγου. Το έκανε με επιτυχία ο Ντράγκι στην Ιταλία, εξασφαλίζοντας 8 δισ. ευρώ για πράσινες επενδύσεις, και πρόκειται να το κάνει και ο Σάντσεθ στην Ισπανία.
Επέμεινα λοιπόν με παρεμβάσεις μου στη Βουλή και στο Ευρωκοινοβούλιο, με δηλώσεις μου και τη δημοσίευση σχετικών άρθρων, ότι πρέπει να πάμε γρήγορα στην έκδοση πράσινου ομολόγου. Με τον τρόπο αυτόν θα περιορίζαμε την εξάρτησή μας από την ευρωπαϊκή χρηματοδότηση και τις όποιες καθυστερήσεις της γραφειοκρατίας των Βρυξελλών και θα μπορούσαμε να κινηθούμε πιο άνετα και πιο γρήγορα στο ζήτημα των πράσινων επενδύσεων.
Κατά την άποψή μου, το Ελληνικό Δημόσιο θα έπρεπε να έχει εκδώσει το πράσινο ομόλογο το β’ εξάμηνο του 2021. Το οικονομικό επιτελείο στην αρχή αδιαφόρησε σε ό,τι αφορά την έκδοση πράσινου ομολόγου. Στη συνέχεια, όμως, ο αρμόδιος υπουργός διευκρίνισε ότι η έκδοση πράσινου ομολόγου από το Ελληνικό Δημόσιο μπορεί να πραγματοποιηθεί το β’ εξάμηνο του 2022.
Το διεθνές περιβάλλον για τα επιτόκια είναι ήδη πιο δύσκολο απ’ ό,τι ήταν το β’ εξάμηνο του 2021 και θα είναι ακόμη πιο δύσκολο το β’ εξάμηνο του 2022. Κατά συνέπεια, η καθυστέρηση στην έκδοση πράσινου ομολόγου κοστίζει ακριβά, ενώ ο τρόπος που διατυπώνει η κυβέρνηση την πρόθεσή της να προχωρήσει στην έκδοση πράσινου ομολόγου δεν ακούγεται ιδιαίτερα δεσμευτικός.
Χρήματα για ΕΣΥ, Παιδεία
Μία άλλη πρότασή μου, η υιοθέτηση της οποίας θα είχε συμβάλει στην αντιμετώπιση μεγάλων προβλημάτων, είναι η πρόσθετη χρηματοδότηση του ΕΣΥ και της Παιδείας.
Με απόφαση του Ευρωπαϊκού Μηχανισμού Σταθερότητας (ESM),
οι ευρωπαϊκές κυβερνήσεις απέκτησαν τη δυνατότητα να προσφύγουν σε αυτόν για δανεισμό της τάξης του 2% του Ακαθάριστου Εγχώριου Προϊόντος (ΑΕΠ) με περίπου μηδενικό επιτόκιο. Τα ποσά, στην περίπτωση της Ελλάδας της τάξης των 3,5 δισ. ευρώ, θα έπρεπε να χρησιμοποιηθούν αποκλειστικά για την αντιμετώπιση των συνεπειών του COVID-19 σε τομείς όπως η Υγεία και η Παιδεία.
Υπέδειξα στην κυβέρνηση να κάνει χρήση της νέας ευκολίας για να γίνουμε αποτελεσματικότεροι στην αντιμετώπιση της πανδημίας, αλλά και γιατί η υποδομή του ΕΣΥ και της Παιδείας πρέπει να ενισχυθεί, ανεξάρτητα από την πορεία της πανδημίας.
Και αυτή η πρότασή μου έπεσε στο κενό, για δύο λόγους.
Το οικονομικό επιτελείο δεν θεώρησε το περίπου μηδενικό επιτόκιο ιδιαίτερα ελκυστικό, γιατί για ένα μεγάλο διάστημα το Ελληνικό Δημόσιο δανειζόταν στις διεθνείς αγορές με συγκρίσιμο, εξαιρετικά χαμηλό επιτόκιο.
Σήμερα όμως επικρατεί διεθνώς τάση ανόδου των επιτοκίων, γι’ αυτό και το πρόσφατο δεκαετές ομόλογο του Ελληνικού Δημοσίου είχε επιτόκιο της τάξης του 1,85%.
Επομένως,
θα μπορούσαμε να είχαμε κερδίσει χρήματα σε ό,τι αφορά το κόστος δανεισμού μας και μπορούμε ακόμη να κερδίσουμε, αν προσφύγουμε στον Ευρωπαϊκό Μηχανισμό Σταθερότητας.
Δεύτερον, ο Ευρωπαϊκός Μηχανισμός Σταθερότητας και ο επικεφαλής του, Κλάους Ρέγκλινγκ,
φοβίζουν τις κυβερνήσεις, με την έννοια ότι μπορεί να ζητήσουν να ρίξουν μια ματιά στα βιβλία προτού βάλουν την υπογραφή τους σε ένα δάνειο με περίπου μηδενικό επιτόκιο.
Δεν είναι τυχαίο ότι καμία κυβέρνηση της Ε.Ε. δεν θέλησε να δανειοδοτηθεί με τόσο ευνοϊκούς όρους από τον Ευρωπαϊκό Μηχανισμό Σταθερότητας.
Επιμένω ότι η ελληνική κυβέρνηση πρέπει να ξεπεράσει τους όποιους δισταγμούς της και να εξασφαλίσει σοβαρή πρόσθετη χρηματοδότηση για τη βελτίωση της υποδομής του ΕΣΥ και της Παιδείας.
Όσο δύσκολη και να είναι η συνεννόηση με τον Ρέγκλινγκ –προσωπικά θεωρώ ότι θα είναι αρκετά εύκολη–, αξίζει να κινηθεί η κυβέρνηση προς αυτή την κατεύθυνση αντί να προβληματίζονται οι πολίτες για την κατάσταση και την προοπτική του ΕΣΥ και της Παιδείας και να αξιοποιεί πολιτικά η αντιπολίτευση τις σοβαρές ελλείψεις που παρατηρούνται.
Μικρό και ευέλικτο
Διαχρονικά υποστηρίζω το μικρό και ευέλικτο κυβερνητικό σχήμα, επειδή το θεωρώ καταλύτη για την αποτελεσματική διαχείριση του δημόσιου χρήματος.
Δυστυχώς, τα τελευταία χρόνια κινηθήκαμε –παρά τις επισημάνσεις μου πριν και αμέσως μετά τις εκλογές– στην αντίθετη κατεύθυνση.
Είναι χαρακτηριστικό ότι έχουμε το πολυπληθέστερο υπουργικό συμβούλιο που είχαμε ποτέ, ενώ και η διόγκωση του Μαξίμου έπαιξε κι αυτή τον ρόλο της. Δεν λειτουργεί όπως την εποχή του Κωνσταντίνου Μητσοτάκη σαν ένας μηχανισμός που υποστηρίζει τον πρωθυπουργό στη σχέση του με την κυβέρνηση, αλλά σαν μία υπερ-κυβέρνηση που αφαιρεί αρμοδιότητες και πρωτοβουλίες από το πολυπληθές υπουργικό συμβούλιο.
Η πανδημία λειτούργησε διεθνώς σαν δημοσιονομικό άλλοθι για τις κυβερνήσεις, να αυξήσουν ανεξέλεγκτα τις δημόσιες δαπάνες. Είναι φανερό ότι σε ορισμένους τομείς όπως η Υγεία όχι μόνο επιτρέπεται, αλλά επιβάλλεται η σημαντική αύξηση των δαπανών.
Παρατηρώ όμως ότι δεν γίνονται σοβαρές προσπάθειες ελέγχου των δημοσίων δαπανών σε τομείς που δεν επηρεάζονται από την πανδημία, ενώ συνεχίζονται μαζικοί διορισμοί, η επέκταση της γραφειοκρατίας και χειρισμοί υψηλού δημοσιονομικού κόστους που θα έπρεπε να είχαν αποφευχθεί.
Η Ελλάδα έρχεται δεύτερη στην Ε.Ε. των «27» στις δημόσιες δαπάνες, σαν ποσοστό επί του ΑΕΠ, μετά τη Γαλλία. Θα έπρεπε να ήμαστε πολύ πιο προσεκτικοί, γιατί έχουμε ένα δημόσιο χρέος της τάξης του 200% επί του ΑΕΠ και δημοσιονομικό έλλειμμα, για δεύτερη χρονιά, της τάξης του 9%-10% του ΑΕΠ. Επιπλέον, το σχετικά χαμηλό επίπεδο της διοίκησης και η χαμηλή ποιότητα αρκετών από τις υπηρεσίες που προσφέρει το κράτος και τα παρακλάδια του δεν δικαιολογούν τόσο υψηλό επίπεδο δημοσίων δαπανών.
Επιπλέον, συνεχίστηκε –λόγω πανδημίας– η αποδυνάμωση του ιδιωτικού τομέα της οικονομίας, ο οποίος θα κληθεί μαζί με τους φορολογούμενους πολίτες να σηκώσει τα νέα μεγάλα δημοσιονομικά βάρη.
Επισημαίνω κατά καιρούς
δημοσιονομικές υπερβολές της κυβέρνησης που μπορεί να μας κοστίσουν. Για παράδειγμα, δεν έπρεπε να μοιράσει αναδρομικά στους συνταξιούχους, προτού λύσει το πρόβλημα της μεγάλης ουράς που έχει δημιουργηθεί από τους δικαιούχους που περιμένουν τη σύνταξή τους.
Είναι γνωστό ότι στα τέλη του 2022 θα αρχίσουν ν
α ισχύουν λιγότερο χαλαροί δημοσιονομικοί κανόνες στην Ευρωζώνη, με το σκεπτικό ότι πρέπει να ελεγχθούν το δημόσιο χρέος και τα ελλείμματα που αυξήθηκαν κατά τη διάρκεια της πανδημίας. Αντί, λοιπόν, να επιμένουμε σε αμφίβολης ποιότητας δημοσιονομικές πρακτικές, καλό είναι να βάλουμε τάξη –με δική μας πρωτοβουλία– στα οικονομικά μας. Διαφορετικά, υπάρχει ο κίνδυνος να μας επιβληθούν μέτρα προσαρμογής, τα οποία θα θυμίζουν το ξένο «κοστούμι» που μας έραψαν και μας φόρεσαν στην κρίση του 2010.
Δεν υπάρχει σοβαρή πιθανότητα επιστροφής στην περίοδο των μνημονίων. Θεωρώ όμως ότι οι διορθώσεις και οι προσαρμογές πρέπει να γίνονται έγκαιρα με πρωτοβουλία της Αθήνας, αντί να επιβάλλονται καθυστερημένα από τις Βρυξέλλες, χωρίς να λαμβάνουν πάντα υπόψη τους ιδιαιτερότητες της ελληνικής οικονομίας και της κοινωνίας.
https://freesunday.gr/me-ti-matia-tou-g ... es-epimenw