ΟΔΟΙΠΟΡΙΚΟ ΣΤΗΝ ΠΑΛΙΑ ΑΘΗΝΑ!

[The Rebel]

Αθήνα 18 Ιουνίου 1904
Η τελευταία μονομαχία στην Ελλάδα - Όταν υπουργός σκότωσε μύωπα βουλευτή σε μονομαχία και αθωώθηκε από το δικαστήριο.



Για ποιον λόγο μονομάχησαν ο βουλευτής Χατζηπέτρος και ο υπουργός Στάης; Μάταια προσπάθησε να τους αποτρέψει ο πρωθυπουργός Θεοτόκης.

Ο θάνατος του βουλευτή Χατζηπέτρου από τον υπουργό Στάη, έφερε και το τέλος των φονικών μονομαχιών στην Ελλάδα. Μονομαχία αλά ελληνικά. Στην Ελλάδα οι μονομαχίες γίνονταν για «ψύλλου πήδημα». Αρκούσε ένα προσβλητικό σχόλιο, για να υπάρξει πρόσκληση σε μάχη.

Πολλές φορές μεσολαβούσαν συγγενείς, φίλοι ή συνεργάτες και την τελευταία στιγμή άλλαζαν γνώμη στον ένα από τους δύο μονομάχους. Εντυπωσιακό είναι, ότι σε μονομαχίες συνήθως δεν κατέφευγαν οι απλοί πολίτες, αλλά αξιωματικοί του στρατού, δικηγόροι, ακόμα και βουλευτές.



Το 1914, ακόμα και ο πρωθυπουργός Γ. Θεοτόκης παρολίγον να πάρει μέρος σε μονομαχία, με τον βουλευτή Κ. Ζαβιτσιάνο. Ο λόγος ήταν, ότι οι δύο τους είχαν αλλεπάλληλες προσωπικές αντεγκλήσεις.

Όλα είχαν συμφωνηθεί, αλλά την τελευταία στιγμή κανείς από τους υποψήφιους δεν εμφανίστηκε στον τόπο, που είχε οριστεί για τη μονομαχία. Κλασική περίπτωση κοκορομαχίας.

Η τελευταία αιματηρή μονομαχία στην Ελλάδα.
Η δεύτερη μονομαχία έγινε το 1904 και ήταν αιματηρή. O βουλευτής Τρικάλων Κοκός Χατζηπέτρος, με αφορμή κάποια αγόρευση στη Βουλή, έβρισε τον υπουργό Σπύρο Στάη, προσβάλλοντας την οικογένειά του.


Ο Σπυρίδων Στάης

Αιτία της διαφωνίας ήταν, ότι ο φίλος του Χατζηπέτρου, Μελησινός, δεν έγινε καθηγητής ανατομίας. Τα αίματα άναψαν και οι δυο βουλευτές αντάλλαξαν βαριές κουβέντες, πριν μιλήσουν τα όπλα. Ακόμα και ο ίδιος ο πρωθυπουργός, Γ. Θεοτέοκης, προσπάθησε να τους αποτρέψει, αλλά μάταια.

Οι δύο μονομάχοι όρισαν ως σημείο της αναμέτρησης τον Ποδονίφτη, στη σημερινή Νέα Χαλκηδόνα, πάνω από την οδό Αχαρνών, σ’ ένα χωράφι.
Ο Στάης υπέβαλε την παραίτησή του στον πρωθυπουργό Θεοτόκη και έσπευσε στον Ποδονίφτη, όπως είχε κάνει και ο Χατζηπέτρος, που έπασχε από μυωπία.

Μετά από λίγο, δόθηκε από τους μάρτυρες το σύνθημα. Ακούστηκαν οι πυροβολισμοί και η σφαίρα του υπουργού βρήκε κατάστηθα τον βουλευτή Κοκό Χατζηπέτρο.


Ο Κωνσταντίνος Χατζηπέτρος

Το σοκ στην αθηναϊκή κοινωνία ήταν μεγάλο, αποτέλεσε όμως παράδειγμα προς αποφυγή και έκτοτε δεν ξανάγινε φονική μονομαχία. Σήμερα, έχει μείνει μόνο η φράση «αν είσαι άντρας, έλα να μετρηθούμε», σαν ανάμνηση της τακτικής της μονομαχίας.



Οι μονομαχίες στη δυτική Ευρώπη ξεκίνησαν τον 17ο αιώνα. Στην Ελλάδα ήταν λίγο πιο παλιές, αν κρίνουμε από το γεγονός ότι ο Αχιλλέας κάλεσε σε μονομαχία τον Έκτορα. Οι μονομαχίες γίνονταν για θέματα τιμής. Ο θιγμένος «καλούσε» σε μονομαχία, εκείνον που τον είχε προσβάλει. Ο αγώνας ήταν συναινετικός και για να πραγματοποιηθεί, ακολουθούνταν μια συγκεκριμένη διαδικασία.

Το κάλεσμα του θανάτου.
Ο πρώτος μονομάχος, έπρεπε να στείλει γραπτώς το «κάλεσμα» στο σπίτι του αντιπάλου, με έναν απεσταλμένο της απολύτου εμπιστοσύνης του. Όταν ο δεύτερος μονομάχος αποδεχόταν την πρόκληση, έπρεπε να οριστεί συγκεκριμένη ημερομηνία και τόπος για τη μονομαχία. Οι δύο μονομάχοι αποφάσιζαν, ποια όπλα θα χρησιμοποιούσαν.

Μέχρι τον 18ο αιώνα, χρησιμοποιούνταν κυρίως σπαθιά και αργότερα πιστόλια. Παρόντες έπρεπε να είναι μάρτυρες, που διασφάλιζαν ότι η διαδικασία θα γίνει αξιοπρεπώς, γιατί η καλή κοινωνία επινόησε και τους αξιοπρεπείς φόνους.
https://www.iellada.gr/istoria/i-teleyt ... voyleyti-0
https://olympia.gr/2018/02/23/%CE%BF-%C ... %84%CE%AE/

[The Rebel]

Η ορφανή Χρυσάνθη που έγινε Χρύσανθος, για να επιβιώσει.
Η πρώτη γυναίκα γκαρσόνι σε ζαχαροπλαστείο προκάλεσε σκάνδαλο και καταγγελία στην αστυνομία. Πως αποκαλύφθηκε το «σκάνδαλο» στην Αθήνα του 1870.



Ένα απόγευμα του 1870, στην Αθήνα, μια ηλικιωμένη γυναίκα πήγε στο αστυνομικό τμήμα, ζητώντας να δει τον διευθυντή. Η καταγγελία της αφορούσε έναν υπάλληλο ζαχαροπλαστείου, ο οποίος όπως ανακάλυψε η δαιμόνια κυρία δεν ήταν αγόρι αλλά κορίτσι, και ακόμη χειρότερα ντυνόταν ανδρικά!

Ονομαζόταν Χρύσανθος (επειδή το αληθινό της όνομα ήταν Χρυσάνθη) και η περίπτωση της αποτελούσε πρώτης τάξεως σκάνδαλο για την εποχή.

Στο δυτικό κόσμο μέχρι τότε, μόνο οι γυναίκες εργάτριες μπορούσαν να φορέσουν παντελόνια- των συζύγων τους- και αποκλειστικά ως στολή εργασίας, αφού το ανδρικό στυλ στο γυναικείο ντύσιμο, λανσαρίστηκε από την Coco Chanel μισό αιώνα μετά.
Η καταγγελία λοιπόν, πως ένα νεαρό κορίτσι φορά ανδρικά ρούχα και προσποιείται κάτι που δεν είναι, κίνησε την περιέργεια του διευθυντή της αστυνομίας, ο οποίος έσπευσε να τη διερευνήσει.



Το χρονικό της σύλληψης.
Ο διευθυντής έστειλε τον αξιωματικό της υπηρεσίας να διαπιστώσει τι συνέβαινε στο ζαχαροπλαστείο, στο οποίο η «Χρυσάνθη» εργαζόταν ήδη 15 ημέρες. Δύο ώρες μετά την καταγγελία, μπροστά από το γραφείο του διευθυντή, στεκόταν ένα δεκαεξάχρονο κορίτσι, που έτρεμε από το φόβο και δε μπορούσε να αρθρώσει λέξη από τους λυγμούς.

Μετά από λίγο, κατάφερε να διηγηθεί τη θλιβερή ιστορία της. Η Χρυσάνθη ήταν ένα κορίτσι χωρίς γονείς, συγγενείς και φίλους. Για να μπορέσει να επιβιώσει, εργαζόταν σε ένα νηματουργείο στον Πειραιά. Όταν πήγε στο ζαχαροπλαστείο του Σαρρή να ζητήσει δουλειά, ντύθηκε με αντρικά ρούχα και κοντοκούρεψε το μαλλί της. Άλλαξε το όνομά της σε Χρύσανθος και τη φωνή της, μιλώντας όσο λιγότερο γινόταν.

Όταν διηγήθηκε την ιστορία της στον αστυνομικό, δεν διαπιστώθηκε κάποια παράβαση και έτσι αφέθηκε ελεύθερη. Το εντυπωσιακό είναι ότι η κυρία δεν έδειξε καμία ευαισθησία και έσπευσε να καταδώσει την κοπέλα σαν να είχε κλέψει το μαγαζί, ενώ ήταν απλά μια εργαζόμενη κοπέλα. Τουλάχιστον ο τύπος έδειξε περισσότερη ευαισθησία και ανέδειξε τα «βάσανα και τις περιπέτειες μια ορφανής»....

http://www.mixanitouxronou.gr/i-proti-g ... thina-tou/

[The Rebel]

Oι «θηλυκές γκαρσονιέρες» των οργίων μέσα από τις περιγραφές του «κίτρινου» τύπου του 1933.
Τα σπίτια ονομάζονταν φιγιέρες και γυναίκες ένοικοι παρουσιάζονταν ως έκφυλες και νυμφομανείς.



«Ερωτικές φωλιές» υπήρχαν πάντοτε, ακόμη και σε εποχές που το μήκος της γυναικείας φούστας επιβαλλόταν με νόμο. Το εντυπωσιακό για τα συντηρητικά ήθη του μεσοπολέμου και την αυστηρότητα της εποχής, ήταν ότι τα λεγόμενα ερωτικά καταφύγια αναζητούσαν όχι μόνο οι άντρες , αλλά και οι γυναίκες που επιθυμούσαν να ζήσουν τις προσωπικές τους στιγμές.

Στην Ελλάδα του ’30, ο περίπατος μιας κοπέλας με έναν νέο μπορούσε να προκαλέσει σκάνδαλο. Κι όμως την ίδια στιγμή υπήρχαν νεαρές που αξιοποιούσαν τη οικονομική τους άνεση και νοίκιαζαν σπίτια σε απομονωμένα σημεία για να ζήσουν τον έρωτα μακρυά από τα αδιάκριτα βλέμματα.

‘Όπως αναφέρει ο ερευνητής Θωμάς Σιταράς τα σπίτια αυτά ονομάζονταν «φιγιέρες», από τη γαλλική λέξη «fille» που σημαίνει κορίτσι. Όπως ακριβώς η λέξη γκαρσονιέρα προέρχεται από τη γαλλική λέξη «garçon» που σημαίνει «αγόρι».

Ίσως να αλλάζει το όνομα, αλλά η ουσία παραμένει η ίδια όπως και ο σκοπός.


Συντηρητισμός και καταπίεση δεκαετιών ξέσπασαν μετά το 1925 σε «κοριτσιέρες» ή «φιγιέρες», όπως τις έλεγαν επί το πλέον γαλλικό, γράφει ο Θ.Σιταράς στην «Παληά Αθήνα».

Το σχετικό ρεπορτάζ πουπεριγράφει αυτά τα ανομολόγητα πάθη είναι του Μ.Β. από τη «Χρεωκοπία» του 1933. Το κείμενο σε αρκετά σημεία παραπέμπει σε ερωτικό μυθιστόρημα και ο συγγραφέας προφανώς ανακατεύει την πραγματικότητα με τη φαντασία του. Εμφανίζει τις γυναίκες αυτές άλλοτε ως νυμφομανείς και άλλοτε με σαδομαζοχιστικές επιθυμίες. Μετά την ανάγνωση αυτού του κειμένου θα αναρωτηθείτε πότε ήταν πιο «κίτρινος» ο τύπος. Σήμερα ή τότε;

«Υπάρχουν εδώ, μες στην Αθήνα, αρκετές. Θα νομίζετε ότι τις φιγιέρες αυτές τις έχουν τίποτα κοκοτάρες ή τίποτα πλούσιες παντρεμένες, που δεν αρκούνται μόνο απ’ τον άντρα τους και που θέλουν να βρίσκουν κάπου-κάπου κανένα παλικάρι, απ’ αυτά που αντέχουν να ικανοποιήσουν και δέκα ακόμα γυναικάρες μέσα σε μια νύχτα. Ε, λοιπόν, όχι. Τις φιγιέρες αυτές τις έχουν γνωστές “δεσποινίδες” της αριστοκρατίας με τα πιο παράξενα γούστα!

Μια τέτοια φιγιέρα υπάρχει σε μια πάροδο στα Πατήσια.
Την έχει μια έκφυλη “δεσποινίς”, που οι κοσμικοί κύκλοι την ξέρουν για “αξιότιμη”. Αυτή έχει την μανία να την παιδεύουν. Κάθε βράδυ στην φιγιέρα της, έρχονται δυο-τρεις νέοι φτωχοί, που πληρώνονται αρκετά γι’ αυτή τη δουλειά. Η φιγιέρα είναι στολισμένη με τον πιο περίεργο τρόπο. Δίνει την εντύπωση μουχλιασμένου υπογείου. Δοκάρια, αράχνες και δυο-τρεις σκελετοί. Είναι σκοτεινή και το μόνο φως που έχει είναι ένας προβολέας που πέφτει ακριβώς στη μέση. Το βράδυ, σαν έρθουν οι νέοι, η “δεσποινίς” είναι τσιτσίδι, καθώς επίσης και οι συνοδοί της. Τότε αρχίζει ένα φοβερό ξυλοκόπημα. Τους δίνει από ένα καμτσίκι και την χτυπάνε, την χτυπάνε… μέχρι που το κάτασπρο κορμάκι της να ματώσει και να πέσει μισολιπόθυμη στο πάτωμα.



Άλλη μια φιγιέρα βρίσκεται σε μια πάροδο, στο τέρμα Αχαρνών.
Τότε ένας-ένας απ’ αυτούς με την σειρά, πέφτει δίπλα της. Κατόρθωσα να μπω στην αυλή της απ’ το γειτονικό σπίτι, που κάθονται γνωστοί μου. Από ένα παράθυρο που έβλεπε στην αυλή, είδα ένα σωρό περίεργα και ανήκουστα πράμματα. Ακούστε να φρίξετε!

Η κάμαρα της φιγιέρας, όπως φαινότανε από μια χαραμάδα που άφηναν δυο κουρτίνες, είχε μια κατάμαυρη ταπετσαρία. Ένα πολύ χαμηλό ντιβάνι βρισκότανε στη γωνιά κι’ απάνω σ’ αυτό ολόγυμνη, η ιδιοκτήτρια της φιγιέρας, η κ. Κ.Κ.



Το ολόασπρο χυτό κορμάκι της ήταν μια σπάνια και ωραία αντίθεσις στην τόση μαυρίλα. Ένα φως κόκκινο φώτιζε αυτή την κάμαρα.

Ένας ολόγυμνος αράπης με αθλητικό παράστημα της έφερε τσιγάρα.

Άναψε ένα.

Εκείνη τη στιγμή μπήκε στην κάμαρα ένας ωραίος νέος. Το γυμνό του σώμα το σκέπαζε μια μαύρη ρόμπα. Την έβγαλε, κι’ έτσι ολόγυμνος καθώς έμεινε πήγε κι’ έπεσε δίπλα της…...

– Αγαπούλα μου...

– Έλα, αγόρι μου...

Και τα σώματά τους μπλέχτηκαν σ’ ένα θαυμάσιο σύμπλεγμα. Τα αθλητικά πόδια αυτουνού σφίξαν σαν τανάλιες στα λεπτοκαμωμένα και ολόασπρα πόδια εκείνης.

Άρχισε να χαϊδεύη το λεπτό σωματάκι της. Αυτή σπάραζε στα χάδια του. Την έπιασε και τη σήκωσε ψηλά με τα δυνατά του χέρια.

– Σφίξε με, του ψιθύριζε αυτή λιγωμένη, σφίξε με. Θέλω να λυώσω στα χέρια σου. Σφίξε με όσο πιο δυνατά μπορείς.

Ξαναρρίχτηκαν λαχανιασμένοι στο ντιβάνι. Τα χάδια του γινήκαν πιο αργά. Τα σώματά τους άρχισαν να κουνιούνται ρυθμικά και το μυστηριώδες φως, όσο πήγαινε και χαμήλωνε.

Δεν μπορούσα πια να δω τίποτε άλλο, εκτός απ’ τα δυο εκείνα σώματα, που φωτιζόντουσαν αμυδρά και που εξακολουθούσαν να κουνιούνται αργά-αργά με κανονικές κινήσεις, όπως τα στάχυα, σαν τα χαϊδεύει ο άνεμος. Για μια στιγμή ο ρυθμός γίνηκε πιο γρήγορος.

– Αχ, γλυκέ μου...

– Μικρούλα μου...

Μείναν αποχαυνωμένοι. Αυτή συνέχισε να του χαϊδεύη με αργές κινήσεις τα μαλλιά του.

Ο αράπης ήρθε και τους σκέπασε, έτσι όπως ήταν. Το φως έσβυσε πια σχεδόν ολότελα».
http://paliaathina.com/gr/pages/552/par ... hinwn.html
http://www.mixanitouxronou.gr/oi-thilik ... imfomanis/

[The Rebel]

Πως δημιουργήθηκαν οι «πιάτσες» της πορνείας στα πεζοδρόμια, με γυναίκες που έμοιαζαν με νοικοκυρές. Η πολιτική απόφαση που έβγαλε την πορνεία στο δρόμο.



Τη δεκαετία του ’50 η Αθήνα είχε μετατραπεί σύμφωνα με τις εφημερίδες σε μια «μικρή Μονμάρτη», εξαιτίας της ελεύθερης πορνείας στους δρόμους.

Η κοινωνία έκπληκτη παρακολουθούσε τις ιερόδουλες που έκαναν πεζοδρόμιο σε μερικούς από τους πιο πολυσύχναστους δρόμους της πόλης. Η εμφάνιση του «πεζοδρομίου» ήρθε όταν η Ελλάδα αναγκάστηκε να ακολουθήσει κατά γράμμα τις εντολές της Ουνέσκο για τη μετάδοση των αφροδίσιων νοσημάτων. Έτσι, εκδόθηκε το διάταγμα 3031 του 1955, που προέβλεπε το κλείσιμο και των τελευταίων 11 οίκων ανοχής που λειτουργούσαν στην Αθήνα και στον Πειραιά.



Έπειτα από αυτό, καθημερινά δεκάδες «άστεγες» υπηρέτριες του έρωτα πωλούσαν τις «υπηρεσίες» στους ενδιαφερόμενους στους δρόμους, μετά από επιτόπιο «νταραβέρι». Οι πιάτσες του ομαδικού εταιρισμού δεν ήταν στη γνωστή Συγγρού, ούτε στην παραλιακή λεωφόρο. Ήταν στις οδούς Σοφοκλέους, Αθηνάς, Αγίου Κωνσταντίνου και στις παρόδους τους. Οι κάτοικοι του κέντρου διαμαρτύρονταν καθημερινά, αλλά το φαινόμενο αντί να φθίνει εξαπλωνόταν και σε άλλες περιοχές.

Συντηρητικό ντύσιμο για καμουφλάζ.
Οι ιερόδουλες πάσης ηλικίας και εμφανίσεως δεν ντύνονταν με σέξι και εκκεντρικά ρούχα, αλλά έδειχναν περισσότερο ως κυρίες και νοικοκυρές.



«Η ιστορία αρχίζει. Λίγα μέτρα κάτω από το Εθνικό Θέατρο μόλις αρχίζει να νυκτώνει. Εργατικοί, μαθηταί με τις σάκες υπό μάλης, στρατιώται, παδιά και γέροι έχουν περικυκλωμένες γυναίκες, με σοσόνια κατά προτίμηση, τους προσφέρουν τσιγάρα και κουβεντιάζουν μαζί τους. Όσοι έχουν την ατυχία να κάθωνται γύρω από τα αμαρτωλά στέκια, κλειδαμπαρώνονται στα σπίτια τους και πολλές γυναικούλες που πέφτουν επάνω στις περίεργες αυτές συγκεντρώσεις σταυροκοπιούνται με δέος», έγραφαν οι εφημερίδες της εποχής.

Όταν οι κάτοικοι έβγαιναν στα μπαλκόνια και έβαζαν τις φωνές στις πόρνες για να απομακρυνθούν, συχνά βρίσκονταν να διαπληκτίζονται με τους «αγαπητικούς», δηλαδή τους νταβατζήδες των κοριτσιών, που παρακολουθούσαν από κοντινή απόσταση.

Εκτός από αισθητικούς λόγους, το πεζοδρόμιο των ιερόδουλων ανησυχούσε τους πάντες, εξαιτίας των αφροδίσιων νοσημάτων, που εκείνη την περίοδο ήταν σε έξαρση.


«Αυτές οι γυναίκες στα χάλια που βρίσκονται ημπορούν να έχουν ιατρικό έλεγχο εάν δεν τους επιβάλλεται αυτός;» αναρωτιόνταν ο κόσμος.

Η αστυνομία, με ορισμένες επιχειρήσεις-σκούπα, προσπάθησε να «καθαρίσει» την κατάσταση, αλλά το πρωτοεμφανιζόμενο φαινόμενο, είχε πάρει ανεξέλεγκτες διαστάσεις. Τα επόμενα χρόνια, οι περισσότερες ιερόδουλες βρήκαν στέγη στην Τρούμπα, αλλά και σε ορισμένα άλλα παράνομα «σπίτια» της Αθήνας. Στην πραγματικότητα όμως, η ελεύθερη πορνεία δεν σταμάτησε ποτέ και συνεχίζεται μέχρι τις ημέρες μας....
http://www.mixanitouxronou.gr/1955-asti ... o-athinas/

[The Rebel]

Εικόνες αθηναϊκής Ζέστης.



Η ζέστη και η συνεπακόλουθη σκόνη καταταλαιπωρούσαν αφάνταστα τους προγόνους μας. Μια ωραία εικόνα παίρνει κανείς διαβάζοντας το ρεπορτάζ του 1894.

«Η οδός Ερμού, η στενή, η μακρά, φλογίζεται. Η μεσημβρία πλησιάζει. Τα πεζοδρόμια σχεδόν έρημα. Τα παράθυρα των οικιών ερμητικώς κλεισμένα. Μακρά εκ λινού παραπετάσματα προφυλάσσουν εκ της ηλιακής αντανακλάσεως τας προθήκας των εμπορικών καταστημάτων, έν οίς βασιλεύει ερημία. Ολίγαι άμαξαι βραδέως διασχίζουσι την οδόν...

Από του στενού της Μητροπόλεως προβάλλει εύσωμος κύριος, ηλικίας πεντήκοντα ετών, υψηλός, με γενειάδα πυκνήν και ψάθινον πίλον. Φορεί εντόπια ενδύματα και κίτρινα υποδήματα. Φορεί υποκάμισον ακολάριστον και έχων μανδήλιον εις την δεξιάν σφογγίζει διαρκώς το κάθιδρον μέτωπόν του. Κάτωθεν της αριστεράς μασχάλης δέσμη δικογράφων.

Εξήλθεν εκ του πρωτοδικείου, ένθα ωμίλει επί ώραν. Ίσταται εις την άκραν της οδού σκεπτόμενος πώς συντομώτερον ημπόρει να φθάση εις την οικίαν του. Η ομβρέλλα του μετριάζει την θερμότητα των καυστικών ακτίνων και σκοτεινόχροοι διόπτραι προφυλάσσουν τους οφθαλμούς του. Αποφεύγει τας ομιλίας και τους χαιρετισμούς. Αναπνέει μετά προφανούς στενοχωρίας και ο ιδρώς τρέχει διαρκώς.

Καθ’ ήν στιγμήν πρόκειται να εξακολουθήση τον δρόμον του, διέρχεται γνωστός φίλος του εφ’ αμάξης.

-Νικολάκη!... Νικολάκη!...

Η άμαξα εστάθη.

-Μήπως είσαι για κάτω;

-Ναι...

-Καλά που σε βρήκα να με βγάλης και μένα λίγο παρακάτω.

Και εισέρχεται μειδιών.

***

Η σκηνή εις την πλατείαν του Κολωνακίου.

Μία μετά μεσημβρίαν. Ουδέ ίχνος ψυχής ζώσης έξω. Τα παντοπωλεία ημίκλειστα και έξωθεν του πεζοδρομίου των κρεοπωλείων κατά σμήνη αι μυίαι βομβώσαι. Επί υψηλής λεύκης το μονότονον άσμα του τέττιγος.

Εις τας πέριξ οικίας όλοι έχουν κατακλιθή. Εν τω μέσω της πλατείας, φέρων επί του δεξιού του ώμου, υποχωρούντος εκ του βάρους, δεκαπέντε τόπια υφασμάτων, προχωρεί βραδέως με τας χείρας υψωμένας.

-Βαμβακερά ωραία υφάσματα... τσίτια της εποχής...

Και η φωνή του βραχνή, ξηρά, παρατεταμένη, μονότονος, πενθίμως διασχιζει τον αέρα. Το πρόσωπόν του ηλιοκαές. Οι οφθαλμοί του εξηυδημένοι και κατακόκκινοι. Τα υποδήματά του κατάφορτα σκόνης. Από του μετώπου του καταπίπτουν θερμοί θρόμβοι ιδρώτος. Πέριξ των μασχαλών του διαγράφονται υγρά τόξα παρουσιάζοντα διάφορον τον χρωματισμόν του ενδύματός του. Από του τραχήλου υγραί γραμμαί την ωμοπλάτην.

Προχωρεί πάντοτε και φθάνει μέχρι του «Ευαγγελισμού». Οι αγορασταί σπανιώτατοι. Απηυδήσας εισέρχεται εις παντοπωλείον, όπου καταθέτει το δυσβάστακτον εμπόρευμά του, αναπνέει απελπιστικώς.

-Παιδί... ένα ποτήρι νερό...

Και τα χείλη του, ξηρά και φλογισμένα, φέρονται προς το ύδωρ και το ποτήριον κενούται ταχέως και η δίψα κταπραϋνεται, αλλ’ ο ίδρως αυξάνει και αφίνει ασυνειδήτως κραυγήν ανακουφίσεως ο δυστυχής των τριόδων πωλητής.

***

Βεβαίως δεν θα εξήρχετο, εάν δεν επρόκειτο να λάβη μέρος εις το συμβούλιον της Τραπέζης. Έξωθεν της πολυτελούς του οικίας ίσταται μικρόν κουπέ. Ο αμαξηλάτης φορεί λινήν ενδυμασίαν και υψηλόν φαιόν πίλον. Περιμένει προ ώρας. Αιφνιδίως ανοίγεται η θύρα και είς κύριος κατέρχεται έν βία. Φαίνεται απησχολημένος. Αποπειρώνται να του ομιλήσουν δύο τρείς πτωχοί άνθρωποι αναμένοντες την έξοδόν του από πρωίας.

-Τ’ απόγευμα... έχω δουλειά τώρα...

Και εισέρχεται ταχέως εις το αναπαυτικόν του κουπέ, το οποίον σύρουν παχείς ουγγρικοί ίπποι.

Μετά μίαν ώραν επιστρέφει χωρίς διόλου να ιδρώση και χωρίς διόλου να κουρασθή. Εισερχόμενος εις την οικίαν του διατάσσει μεγαλοπρεπώς:

-Στας έξη να ζεύξουν για το Φάληρο...

Και ανερχόμενος τας μαρμαρίνας βαθμίδας του μεγάρου του επαναλαμβάνει καθ’ εαυτόν.

-Τι ζέστη! Τι φλόγα!

***

Ο ιπποσιδηρόδρομος σφυρίζει έξωθεν της Ακαδημίας, και η παχύσαρκος κυρία λέγει προς τον πωλητήν των εισιτηρίων.

-Τέσσαρα allez-retour... μα λιγάκι γρήγορα γιατί θα το χάσωμε... ο ιατρός διέταξε θαλάσσια λουτρά διά τα παιδιά.

Τοποθετούνται εις έν θρανίον η μητέρα, τα τέσσαρα παιδιά και είς ιερεύς. Το τραίνον κινείται, ο ήλιος της δύσεως κατακαίει την αριστεράν παρειάν της αθηναίας δεσποσύνης, η οποία στενοχωρούμενη ανοίγει την ομβρέλλαν της. Είνε αδύνατον όμως να την κρατήση, διότι την εμποδίζει ο στύλος του βαγονιού. Την κλίνει μετά θυμού. Ο λινός μπερντές έχει καταστραφή. Ο υπάλληλος σκίζει τα εισιτήρια και η κυρία φωνάζει, διαμαρτύρεται προς τον επιθεωρητήν.

-Μα τι διάβολο... δε βάζετε μισή πήχη λινό πού μας έψησε ο ήλιος...

Αλλ’ ο επιθεωρητής μειδιά και απέρχεται.

Το τραίνον έφθασεν εις Φάληρον. Η παχύσαρκος κυρία ασθμαίνουσα τρέχει δια να καταλάβη μίαν μπαράγκαν. Φθάσασα βλέπει, ότι ελησμόνησε εις το βαγόνιον το πορτομονέ της.

-Ά; Δυστυχία μου! Τώρα;

Και εξέρχεται μανιώδης μετά των τεσσάρων μικρών της προς ανεύρεσιν των απωλεσθέντων χρημάτων της...».

«Άστυ», 1894, «Σ»
http://paliaathina.com/gr/pages/1120/ei ... estis.html

[The Rebel]

Τα θαλασσινά παιχνίδια που έκαναν τους Αθηναίους να παίζουν σαν τρελόπαιδα…



Μια που το καλοκαίρι δεν θέλει να μας αφήσει –και καλά κάνει- ας δούμε με τι θαλασσινά παιχνίδια διασκέδαζαν οι νέοι της εποχής του 1938. Το ρεπορτάζ του «Ελληνικού Μέλλοντος» έχει γραφτεί στην αρχή της σεζόν και παραληρεί με τις νέες αφίξεις…

«Καλοκαίρι και η θάλασσα καλεί καθημερινά τους φανατικούς της φίλους εις την ηδονήν. Αλλά η θάλασσα δεν έχει γούστο τόσο χωρίς και τας συναφείς, θαλασσίας διασκεδάσεις. Ψέμματα; Ο παληός καιρός όπου ο Αθηναίος και η Ατθίς μετέβαιναν σχολαστικά και μονότονα στα Φάληρα για να λουσθούν και να φύγουν επέρασεν, ευτυχώς, ανεπιστρεπτεί.

Σήμερα –στο σωτήριο έτος 1938- ο συμπολίτης έχει άλλες απαιτήσεις από την θάλασσα: Γλεντά στο νερό, παίζει σαν τρελλόπαιδο, με το κύμα, μαζί με την γυναίκα του, την μνηστή του ή την μικρή του φιλεναδίτσα, απολαμβάνει χίλια παιγνίδια.

***

Εφέτος θ’ αυξηθή η ποικιλία των παιγνιδιών της θαλάσσης.

Αι παραλίαι μας, αι κοσμικαί μας ιδίως πλαζ, φιλοδοξούν να παρουσιάσουν αττραξιόν εφαμίλλους των ευρωπαϊκών.

Καινούργια παιγνίδια θα προστεθούν εις τα γνωστά παλαιά.

Θ’ ακουσθή και εφέτος φυσικά, στις υπέροχες πλάζ μας, στα Φάληρα, στο Έντεν, στη Γλυφάδα, στη Βουλιαγμάνη, στον Άγιο Ανδρέα, στη Λούτσα, στον Άγιο Κοσμά, η διάτορος ιαχή:

-Λιλήηη!

-Κωστάκηηηηη!

-Τι;

-Πάμε στα ποδήλατα;

Αλλά τα υδροποδήλατα εφέτος, οι αμφίβιες αυτές «μπισικλέττες», θα μας εμφανισθούν περισσότερον τελειοποιημένες.

Τα παληά ποδήλατα –τα «βιεζέ»- θα τεθούν κατά το πλείστον εις απομαχίαν. Αρκετά μας διεσκέδασαν. Εφέτος θα έχωμεν ποδήλατα που θα διασχίζουν τα κύματα με ταχύτητα βενζινακάτου και θα φρικιάζη επάνω του το τορνευτό κορμάκι της αμαζόνος του νερού, της αναδυομένης Αφροδίτης.

Το ποδήλατο είνε γεγονός ότι όχι μόνον γυμνάζει το σώμα της «μπέμπας» αλά και το σμιλεύει, το εξωραΐζει. Ο θαλάσσιος μπάτης χαϊδεύει τα μαλλιά, το αεράκι τρελλοπαίζει με το σβέρκο της χαριτωμένης μικρούλας και της γαργαλά αδιάκριτα τους γλυκείς λακίσκους του λαιμού.

Το κοσμικόν δεσποινίδιον ανατριχιάζει παράξενα σ’ αυτές τις θωπείες, που έχουν ίσως κάτι από τον αισθησιασμό της αγκάλης.

Και ξεφωνίζει:

-Μαμά! Μαμά!

-Τι;

-Το μπουρνούζι μου…

***

Αι ακταί μας, εφέτος με τα νέα παιγνίδια, θα γίνουν Κάνναι, Νίκαια, Κυανή Ακτή…

‘Ένα γαλανό θαύμα…

Στις πλάζ θα εγκατασταθή εφέτος και το μοντέρνο θαλάσσιο παιγνίδι που κάνει φουρόρε στις Νορμανδικές ακτές: Το «Πούσιγκ Μπώλ»!

Το «Πούσιγκ Μπώλ» όπως άλλωστε και τα περισσότερα από τα παιγνίδια και τα σπορ του νερού είνε αγγλικής εφευρέσεως. Είνε μια μπάλα τεραστίων διαστάσεων –σωστός πλανήτης- γιομάτη από αέριο υδρογόνο, για να είνε ελαφριά σαν πούπουλο, παρ’ όλο τον τεράστιο όγκο της. Η μπάλα σχεδόν πετά και το παιγνίδι αυτό είνε υπέροχο. Σίγουρα θα γοητεύση τας ωραίας μας διότι αναδεικνύει εξαίσια τας γραμμάς…

Εκτός από το γουώτερ-πόλο που θα παιχθή εφέτος με μπρίο, εμάθαμε ότι θα παιχθή εφέτος για πρώτη φορά στις αριστοκρατικές πλάζ και το καινούργιο γαλλικό παιγνίδι «μαριάζ» ήτοι «γάμος». Το παιγνίδι αυτό παίζεται από ζευγάρια και συνίσταται εις το εξής: Ο νέος και η νέα εξαφανίζονται… κυλώντας ένα βαρκάκι με τα πόδια των…

Το παιγνίδι του «γάμου» έχει επιτυχίαν διεθνή –ίσως διότι αυτός ο «γάμος» δεν είνε ισόβιος».

«Ελληνικόν Μέλλον», 1938, υπογράφει «Ο Κοσμικός»
http://paliaathina.com/gr/pages/987/ta- ... paida.html

[The Rebel]

Η οδός Σοφοκλέους.



Έχει και η Αθήνα την Wall Street της, την Σοφοκλέους.
Θέλετε να μάθετε τι γινόταν εκεί τα παλιά τα χρόνια;

«Εντυπώσεις πολλάς και ποικίλας ημπορεί τις να αλιεύση από τον δρόμον του Χρηματιστηρίου, των Τραπεζών, των τραπεζιτικών γραφείων, του δρόμου των συμβολαιογραφείων, των γραφείων των ατμοπλοϊκών εταιριών, των ασφαλειών και των δικαστικών κλητήρων.

Από πρωί-πρωί αρχίζουν κινούμενοι νυσταλέοι ακόμη οι πολυειδείς και πολυμήχανοι κερδοσκόποι. Από τον τραπεζίτην, ο οποίος σοβαρός και πάντοτε κατηφής, ως πάντοτε να χάνη, μέχρι του πονηρού λοταρτζή με τα παχιά καπόνια, της στρογγυλαίς μπεκάτσες ή την φρέσκια συναγρίδα κινείται ένας άλλος κόσμος πολυσχιδής και πολυμήχανος.

Το ρεκόρ εις την αεικινησίαν έχουν οι μεσίται του Χρηματιστηρίου, οι ευφυέστεροι των ανθρώπων. Τους βλέπετε επί ποδός καθ’ όλην την ημέραν ιδρωστάζοντας και όταν ακόμη πίπτει χιόνι. Είνε οι αφανείς μεγάλοι εργάται της αυξήσεως των κεφαλαίων των άλλων. Πολλάκις πολλοί τούτων κατορθούσι τι άξιον λόγου δι’ εαυτούς, αλλ’ οι πλείστοι εργάζονται πάντοτε δια το μέλλον. Σπάνια τα παραδείγματα μεσιτών αναδειχθέντων εν Αθήναις. Πολλοί αποδίδουσι την αιτίαν ταύτην εις την αρχήν την οποίαν έχουν οι μεγάλοι τραπεζίται να κάμουν οι ίδιοι τας ιδίας και τας ξένας μεγάλας μεσιτείας.

Έπειτα έρχονται οι μικροτραπεζίται, οι αργυραμοιβοί και οι παίκται του πικιέτου του καφενείου του Χρηματιστηρίου. Όλοι αυτοί είνε και οι παίζοντες εις τας αξίας. Περίεργοι φυσιογνωμίαι. Η επιθυμία του κέρδους έχει ζωγραφηθή με την αγωνιώδη προσδοκίαν της εις τας μορφάς των. Αδύνατον τα πρόσωπά των να μη έχουν αναδιπλώσεις όχι ρυτίδας. Εκάστη πτυχή φαίνεται να εσχηματίσθη και από μίαν αποτυχίαν ή απώλειαν. Είνε οι φοβερώτεροι καφεπόται και καπνισταί.

Πίνουν δέκα-δώδεκα καφέδες την ημέραν και καπνίζουν 50-60 σιγαρέττα. Επί των παρειών των η φυσική χροιά έχει απέλθει προ πολλού. Ο σίδηρος μόνον ραβδώσεις ανοικτοσήμους χρωνύει και ταύτας ασθενείς, φυγαδευομένας ευθύς με την εγγίζουσαν στιγμήν της τύχης της νηθομένης κλωστής των Μοιρών.

Είνε οι πλέον γενναιόδωροι άνδρες όταν κερδίζουν και οι πλέον φιλάργυροι όταν χάνουν. Μέσον όρον δεν έχουν ούτε εγνώρισαν, ούτε εις τας έξεις του βίου, ούτε εις τας συναλλαγάς των. Άνδρες, οι πλείστοι των άκρων πολλάκις πλουτούσιν ευχερέστερον των φαρμακοποιών με τας ειδικάς σκευασίας κατά της τριχορροίας και του πονόδοντου, και των ειδικών δερρματολόγων με τα θερμότερα ευχαριστήρια των θεραπευομένων, αλλά πολλάκις καταστρέφονται ευχερέστερον του «αριθμού 13».

Ευτυχέστεροι όλων είνε οι μεγάλοι κεφαλαιούχοι. Ούτοι διελθόντες δι’ όλων των σταδίων, και πεπειραμένοι όλων των μεθόδων, αι οποίαι φέρουν ευθύ προς τους σάκκους των χρυσών ονείρων, ουδέποτε χάνουν αφού πάντοτε κερδίζουν. Και περί αυτούς, ως περί βωμόν, κυκλίζει όλος ο άλλος αξιοσημείωτος κόσμος της οδού Σοφοκλέους, οι ανήσυχοι έμποροι μη δεν εξαργυρωθή η συναλλαγματική των, οι μικροπραπεζίται μη ελαττωθή η πίστις των, οι μεσίται μη δεν αγοράσουν από αυτούς συνάλλαγμα, οι λοταρτζήδες μη εκακοκοιμήθηκαν την νύκτα και δεν επιμένουν να κερδίσουν τον λαχνόν του νωπού κυνηγίου».

Από την εφημερίδα «Οι Καιροί», 1901, υπογράφει «Ο Φιλελεύθερος»
http://paliaathina.com/gr/pages/1106/i- ... leoys.html

[The Rebel]

Το μέγα επιχείρημα.



Είναι απίστευτο το τι σκαρφιζόντουσαν οι δικηγόροι εκείνης της εποχής για να ανταπεξέλθουν στις απίθανες απαιτήσεις της πελατείας τους.

Πάρτε γεύση…
«Ας αφίσωμεν σήμερον τους νεανίας που παθαίνουν διαρκώς συμφοράς, τας συζύγους που απατούν τους συζύγους των, τους κύνας που αρπάζουν τους ανθρώπους, τας κορασίδας που φλέγονται από έρωτα, τους πατέρας που αντιδρούν εις τους γάμους των τέκνων των, τας πλήρεις ατελειώτων ατυχημάτων ιστορίας εις τας οποίας δεινοπαθούν οι αναγνώσται της παρούσης στήλης και ας ασχοληθώμεν και με ολίγον έγκλημα...

Αίμα Ιάγοι...

Άλλοι παρέχουν καθημερινώς πεντήκοντα στήλας χασάπικου. Η στήλη αυτή δεν εννοεί να υποχρεώση τους αναγνώστας της εις παρομοίαν κούραν...

***

Ο άνθρωπος ήτο φύσις εξόχως εγκληματική. Μίαν ημέραν εξηγριώθη, ετράβηξε το περίστροφόν του και έβαλε στόχον τον πατέρα του και την μητέρα του.

-Δεν μ’ αφίνετε να κάνω εκείνο που θέλω εγώ; Ορίστε λοιπόν!

Και οι δύο γεννήτορες οι οποίοι άλλοτε εις κοινήν συνεδρίασιν παρεσκεύασαν τον φοβερόν υιόν έπεσαν υπό τας σφαίρας του.

Φυσικά μετά την πράξιν του μετενόησε πικρώς και έκλαυσε πικρότερον. Αλλά επειδή η έμπρακτος μετάνοια δεν εφαρμόζεται απολύτως επί παρομοίων περιπτώσεων η αστυνομία άρπαξε τον φοβερόν πατρομητροκτόνον και τον ενέκλεισε εις τας φυλακάς. Εκεί ο δυστυχής εθρήνει και ωδύρετο. Επήρε ένα δικηγόρον πολύ διαπρεπή και τον ικέτευε να τον σώση.

-Αμάν κύριε συνήγορέ μου! Βγάλε με αθώο και πάρε όλην την κληρονομίαν μου.

Ο δικηγόρος καίτοι ημπορούσε να βλέπη παπούτσι και να υποστηρίζη ότι είνε γκαζοτενεκές, ν’ ακούη νιαούρισμα γάτας και να λέη ότι χτυπούν καμπάνες, ευρήκε το πράγμα ολίγον δύσκολον.

-Βρε αδελφέ... εσκότωσες τους γονείς σου, πώς διάβολο να αθωωθής;

-Ξέρω γώ; Με στενοχωρεί η φυλακή!

-Ναι μα η φυλακή δεν είνε κολλάρο να το πετάξης μόλις σε στενεύει.

-Θα σου δώσω ό τι μου ζητήσης. Όλη την κληρονομιά των δυστυχισμένων γονέων μου!

-Καλά θα σκεφτώ. Αν μπορή να γίνη τίποτε θα το κάνω.

-Σ’ ευχαριστώ απείρως.

-Δεν είνε τίποτε. Τύψεις αισθάνεσαι;

-Μάτσο!...

***

Η ημέρα της δίκης του ειδεχθούς εγκληματίου επλησίαζε και ο δικηγόρος παρά τας σκέψεις και τας δικονομικάς μελέτας του δεν ημπορούσε να βρή το μέγα επιχείρημα, το καταπληκτικόν, που θα έσωζε τον πελάτην του. Εσκέπτετο όμως ότι θα έπρεπε να κρούση την θύραν του οίκτου των δικαστών, όπως έκαναν οι αρχαίοι. Επί τέλους όμως ύστερα από πολλάς πνευματικάς βασάνους το ανεκάλυψεν ακριβώς την ημέραν της δίκης.

-Είμαι μεγαλοφυΐα, είπε καθ’ εαυτόν και επορεύθη προς το δικαστήριον.

Η απόφασις του τελευταίου τούτου ήτο σχεδόν προειλημμένη. Ο πρόεδρος ήτο βλοσυρός, ο εισαγγελεύς εμαίνετο κατά του κατηγορουμένου –άνθρωπος που εφόνευσε τον πατέρα αυτού και την μητέρα δεν είνε άνθρωπος. Πρέπει να τιμωρηθή αμειλίκτως. Βαρεία να πέση επί την κεφαλής του η δικαιοσύνη...

Τότε ο δικηγόρος έλαβε τον λόγον:

-Λυπηθείτε τον, κύριοι δικασταί, είνε ο φουκαράς... ορφανός πατρός και μητρός. Δεν έχει κανένα στον κόσμον!

Αίσθησις μεγάλη επηκολούθησε τους τελευταίους λόγους.

Η απόφασις αναμένεται...».

«Αθηναϊκά Νέα», 1937, από τη στήλη «Εύθυμη Ζωή» που υπογράφει «Η νυχτερίδα»
http://paliaathina.com/gr/pages/1092/to ... irima.html

[The Rebel]

Αγοράζοντας καπέλο στην Ερμού.



Κάτι είχαν μυριστεί οι Βαυαροί του Όθωνα, που είχαν βγάλει παρατσούκλι για την Ερμού: «Η οδός της τριφηλής ασωτίας»… Παρακολουθείστε τι γινόταν με τα γυναικεία καπέλα όταν κατέφθανε η νέα μόδα από το Παρίσι!

«Τα βλέπετε στους δρόμους; Τα νέα καπέλλα εκυριάρχησαν πέρα-πέρα. Η κυρία Ασπασία εσηκώθη ένα πρωί έξαλλος:

-Αγησίλαε, θα πάω σήμερα να ψωνίσω καπέλλο.

Ο κ. Αγησίλαος συνωφρυώθη:

-Άλλο καπέλλο Ασπασία; Έχεις τέσσερα!

Αλλά η κυρία Ασπασία εις τα ζητήματα της εμφανίσεως δεν δέχεται συζητήσεις:

-Αγησίλαε έχω δεκατέσσερα... άλλο ζήτημα! Καπελλίνο, καβουράκι, Πομπαδούρ. Εις τα ζητήματα των φιγουρινιών είσαι νούλα. Σκασμός λοιπόν, μη με συγχίζης και μην ξεχάσης να μού αφήσης λεφτά! Τίποτε άλλο.

Και το μοιραίον συνετελέσθη. Η μόδα των καινούργιων καπέλλων διεδόθη με αστραπιαίαν ταχύτητα. Δεν έμεινε θηλυκό πού να μην έσπευσε να καλλωπισθή με το νέον βάσανο. Τι εμφανίσεις ύψιστε!... Το ύφος κυμαίνεται πλέον μεταξύ μαρκησίας της αυλής των Λουδοβίκων και παλαιού κουτσαβάκη, που έλυσε το ζωνάρι του για καυγά!

Πολλοί σταυροκοπούνται: Μα γιατί μας έφεραν εφέτος η γυναίκες τόσο γρήγορα της αποκρηές; Και έχουν δίκηο. Η εφετεινή μόδα των καινούργιων καπέλλων έχει κάτι το αποκρηάτικο.

Άλλοτε τα θηλυκά έσπευδον να αναστήσουν την μακαρίτισσα Πομπαδούρ μόνον κατά τας εβδομάδας των απόκρεω. Τα καπέλλα αυτά τα εβλέπαμε μονάχα στους μεγάλους χορούς και της αποκρηάτικες κοσμικές συγκεντρώσεις. Η στήλη της Μονταίν μας επληροφορούσε: Πολύ καλή η κυρία Ψωμοτύρη με εμφάνισιν στυλ Πομπαδούρ…

Σήμερα η ίδια εμφάνισις αποτελεί το σοβαρόν νtύσιμο της κυρίας. Το καπελλίνο μαζεμένο σε μίαν οξείαν γωνίαν προς το μπροστινό μέρος πέφτει ελαφρώς στραβά προς το ένα μάτι. Και ο αθηναϊκός δρόμος μας προσφέρει πέρα-πέρα το πλέον παράδοξον θέαμα των θηλυκών, που, ασχέτως ηλικίας, ωραιότητος, κοινωνικής τάξεως, κομψότητος, διαστάσεων, έχουν καπελλωθή με τα καπέλλα της τελευταίας λέξεως της μόδας.

-Ωραία σου πηγαίνει, καϋμένη Νίτσα. Από πού το πήρες;

-Από την οδόν Ερμού...

Και σπεύδουν δρομαίως άπαντα τα θηλυκά προς την οδόν Ερμού...

Επεράσατε από την οδόν Ερμού και τας παρόδους της τον τελευταίον καιρόν; Βρίθουν από πελατείαν θηλυκών που κάμνουν τας προμηθείας των. Τα καπελλάδικα δεν προφταίνουν να ετοιμάζουν τας παραγγελίας και να αναπληρώνουν το εμπόρευμα που φεύγει. Το πρώτον μέρος του νόμου της προσφοράς και της ζητήσεως δεν προφταίνει να ανταποκριθή εις το δεύτερον.

Πόσες χιλιάδες γυναικείες κεφαλές πρέπει να καλυφθούν; Αμέτρητοι. Το καπελλάδικο είνε το μόνον μέρος όπου τα θηλυκά αποδεικνύεται ότι έχουν... κεφαλήν. Διότι αι συνέπειαι του πράγματος αυτού εκδηλώνονται σε ατελείωτη φασαρία που ξεσπά εις βάρος και προς όφελος των καταστηματαρχών γυναικείων πιλών. Το απόθεμα του παλαιού εμπορεύματος δεν μπορεί να συνδράμη καθόλου της σημερινές ανάγκες.

***

Τα νέα καπέλλα που ελάνσαρε φέτος η μόδα δεν έχουν καμμίαν σχέσιν με τα παληά και κάθε θηλυκόν σεβόμενον τον εαυτόν του και τα φιγουρίνια –τα τελευταία αυτά είνε τα μόνα πράγματα που σέβονται τα θηλυκά- δεν καταδέχεται να ρίξη ούτε μια ματιά στα παληά μοντέλλα. Συνεπώς πρέπει να κατασκευασθή αριθμός καπέλλων ίσος προς τας κεφαλάς των θηλυκών.

Τι τραγωδία όμως η στιγμή της εκλογής. Η πελατεία που γεμίζει τα καπελλάδικα είνε ανυπόμονη, ανήσυχη, βασανίζεται από το μέγα πρόβλημα –το μεγαλύτερον που απασχολεί τον γυναικείον εγκέφαλον:

-Μου πάει;

-Δεν μου πάει;

-Κατέβασέ μου ένα άλλο.

-Δόσμου ένα γκρί.

-Δόσμου ένα μπέζ.

Η στιγμή του προβαρίσματος των καπέλλων σας κάμνει την εντύπωσιν σκηνής ζωγραφισμένης από το χέρι συγγραφέως με βαθυτάτην δραματικήν φλέβα. Διότι μέσα από το καπελλάδικο παρελαύνουν θηλυκά της ποικιλωτέρας σωματικής κατασκευής και τα καπέλλα, αλλοίμονον, είνε ανιαρώς ομοιόμορφα.

Κάθε φοράν η νέα μόδα λανσάρει πολυπληθείς τύπους, από τους οποίους κάθε κεφάλι διαλέγει τα περισσότερον αρμόζοντα εις την κατασκευήν του. Αλλά εφέτος;... Οι τύποι των νέων καπέλλων είνε σχεδόν οι ίδιοι όλοι, με ελαχίστας διαφοράς, και πρέπει να πηγαίνουν εις όλα τα θηλυκά θέλοντας και μη!

Μια κυρία ψηλόλιγνη ως θλιβερόν κυπαρίσσιον του νεκροταφείου, -πένθιμον σύμβολον επάνω εις τον τάφον της ιδίας της ωραιότητος- αγωνίζεται μία ώρα τώρα μπροστά στον καθρέφτη. Πλάι της προβάλλει στον άλλον καθρέφτη μία κυρία με καταφανή ντοκουμέντα προχωρημένης υδροπικίας. Η πρώτη είνε αδύνατον να βρή την φόρμα της. Το κορίτσι του μοδιστράδικου παρ’ όλην την προθυμίαν του αρχίζει να χάνη την υπομονήν. Η κυρία όμως συνεχίζει απεγνωσμένως τον αγώνα της επικρατήσεως.

-Δόσε μου εκείνο εκεί με το φτερό...

Και το καπελλίνο με το φτερό προσφέρεται εις την κυρίαν. Καθώς το τοποθετεί επί της κεφαλής της όμως, Ύψιστε, μοιάζει καταπληκτικά με στύλον, από εκείνους που τοποθετούν στα χωράφια, καπελλωμένον με ένα oτιδήποτε αντικείμενον, για τον εκφοβισμόν των ανεπιθυμήτων επισκεπτών.

Αλλά και η τύχη της δευτέρας δεν είνε καλύτερη. Μπροστά της έχει παραταχθή σωρεία μοντέλων όλων των χρωμάτων, χωρίς κανένα εν τούτοις να βρή ανάπαυσιν επί της κεφαλής της.

-Πως σας φαίνομαι μ’ αυτό;

-Καλό είνε μαντάμ. Πρώτης τάξεως.

-Τι λέτε, μου πηγαίνει;

-Αν σας πηγαίνει!...

Και όμως με της κατηγορηματικές διαβεβαιώσεις της υπαλλήλου του καταστήματος, διαφωνεί ριζικώς το καπέλλο που δίνει την εντύπωσιν αεροπλάνου προσγειωθέντος επί αεροπλανοφόρου κολοσσού.

Και η ανησυχία συνεχίζεται γενικώς σε όλα τα πρόσωπα της πελατείας. Διότι το κατάστημα είνε γεμάτο από γυναικόκοσμον. Υπάρχουν δεσποινίδια, που μόλις εξεπετάχθηκαν εις το νόημα της ζωής και δεσποινάρια πολλά ειδότα, υπάρχουν κυρίες κομψές και μη κομψές, ψηλές, παχειές, κοντόχοντρες, ψηλόλιγνες, ωραίες και μη ωραίες που παρελαύνουν διαρκώς μπροστά από τον υπερφορτωμένον πάγκον του καταστήματος.

Πρόσωπα στρογγυλά επάνω εις τα οποία το καπέλλο αισχύνεται, πρόσωπα παχουλά επάνω εις τα οποία απορεί, πρόσωπα αρμονικά επάνω εις τα οποία ευρίσκει επί τέλους θέσιν, πρόσωπα αποκρουστικά επάνω εις τα οποία θρηνολογεί την μοίραν του...

Τι πταίει ο δύσμοιρος καταστηματάρχης εάν αυτό το απλό πραγματάκι της βασιλικής αυλής περασμένων εποχών θριάμβου δεν εννοεί να εγκλιματισθή με την χονδρήν κεφάλαν της εκ Βλασσαρούς κ. Ασπασίας; Και τι πταίει ακόμη ο δύσμοιρος σύζυγος που έχει αποσυρθή σε μίαν γωνίαν, απ’ όπου –κομπάρσος άσημος- παρακολουθεί το δράμα του ετέρου ημίσεος; Η κ. Ασπασία εις τα ζητήματα της μόδας δεν του επιτρέπει να έχη γνώμην και όμως εις την δύσκολην αυτήν καμπήν της ζωής της ζητεί την συνδρομήν του συζύγου:

-Πως σου φαίνομαι Αγησίλαε;

Και ο Αγησίλαος, ο οποίος έχει έτοιμον την χείρα εις το πορτοφόλι, επί του οποίου ξεσπούν όλα τα καπρίτσια και αι λόξαι της τρυφεράς συμβίας, αναστενάζει:

-Ωραία σου πηγαίνει, Ασπασία μου!

Και το μοιραίον συντελείται...

***

Από την πόρτα του καπελλάδικου ξεχύνονται αφηνιασμένα τα θηλυκά προς τα τέσσαρα σημεία της πρωτευούσης. Από το Κολωνάκι έως τον Κολωνό και από τα Φάληρα έως τους Ποδαράδες τα καινούργια καπέλλα εκυρίευσαν τας κεφαλάς των θηλυκών. Η μόδα είνε καθεστώς δημοκρατικόν που βρέχει τα αγαθά της και τα μη αγαθά της επί δικαίους και αδίκους, επί πλουσίους και πτωχούς.

Η κομψή κυρία ενεφανίσθη από καιρού με το νέο καπελλάκι, που προσέθεσε ένα νέον τόνον γοητείας εις την γοητείαν της. Διότι δεν πρέπει να παραβλέψη κανείς και την ωραίαν πλευράν του πράγματος. Υπάρχουν θηλυκά, που παρ’ όλην την αποκρηάτικην εμφάνισίν τους με τα νέα καπέλλα αποτελούν χάρμα!...

Και ο κόσμος των αρρένων δοκιμάζει τα ποικιλώτερα των συναισθημάτων.

-Άχ αυτό το καπελλάκι σας ντεμουαζέλ...

-Τι σουρπρίζ είνε αυτή μαντάμ...

Και ο επίλεκτος μνηστήρ του θηλυκού, άνθρωπος με βαθυτάτην αισθητικήν συνείδησιν, μένει ενεός:

-Αδελφούλα μου Πομπαδούρ... μ’ έκαψες!».

«Αθηναϊκά Νέα», 1931, «Σονόρ»
http://paliaathina.com/gr/pages/1078/ag ... ermoy.html

[The Rebel]

Σκηνή σε καφενείο του Ψυρρή, κάπου στο 1929:



«Ελληνάρας» δίνει παράσταση εγωπάθειας και αδιαφορίας για ό,τι γίνεται γύρω του. Η αποθέωση του ΕΓΩ (και κανείς άλλος)…

«Παιδί, φέρε μου έναν χωχλαστόν και γλυκύν. Χωρίς μυίγες και χωρίς χώματα.

Φτού! Ο συναχωμένος πελάτης φτύνει μεγαλοπρεπώς . Κατόπιν παίρνει την εφημερίδα και ρίχνει μια ματιά.

-Χμ! χμ! Άλλα πάλε. Αντιπολίτευσις στην Κυβέρνησι. Άκου Εύλαμπε, φέρε μου κι΄ένα κονιάκ μαζί με τον καφέ. Αάτς!

Και επτερνίσθη δροσερότατα. Κάποιος διπλανός του γυρίζει και τον κυττάζει θυμωμένα, βγάζει το μανδήλι του και σκουπίζεται.

-Εύλαμπε αντίς για ζάχαρι στο κονιάκ αγόρασε από το διπλανό τζιερτζίδικο κανένα κομμάτι χοιρινό και φέρτο.

Ένα κουνούπι που πετούσε αμέριμνα εκείνη τη στιγμή, συλλαμβάνεται από την πλατείαν παλάμην του ανθρώπου και συνθλίβεται σκληρώς, εξαποστέλλον την αθώαν του ψυχήν εις τα ουράνια. Ο άνθρωπος τρίβει από την χαράν του την μύτην του, αυτοθαυμαζόμενος δια το κατόρθωμα.

-Άκου Εύλαμπε, φέρε κι’ ένα πιάτο μακαρόνια με κιμά, με βούτυρο καθαρό, χωρίς σκουριές του τηγανιού.

Και ροφά την μύτην του, ξαναπαίρνει την εφημερίδα, την διαβάζει συνοφρυούμενος και σταματά προ μιάς ρεκλάμας εις την οποίαν εξαίρονται τα παστά ενός νέου αμερικανικού οίκου.

-Γκουχ! Γκουχ! Εύλαμπε και καμμιά ρέγκα, σε παρακαλώ, από τούτο δώ.

Και βάζει το δάκτυλο στη ρεκλάμα, και γυρίζει προς το γκαρσόνι.

-Έεεεε! Μπρέ, μπρέ, μπρέ, κοιμήθηκες κτήνος;

Πράγματι το γκαρσόνι εροχάλιζε μακαρίως εις το διπλανό τραπέζι…».

Από τη στήλη «Απ’ ότι βλέπω» της εφημερίδας «Πολιτεία», 1929
http://paliaathina.com/gr/pages/1043/sk ... syrri.html

[The Rebel]

Η Αθήνα δίχως Βασιλικό Κήπο και Ζάππειο δεν λέει τίποτα.



Μεγάλη υπόθεση το Ζάππειο και ο Κήπος για τους προγόνους μας. Ας είναι καλά ο Εθνικός μας Ευεργέτης και η «Άνασσα»…

«Όσο μπορεί να γίνη Μάρτης δίχως τη Σαρακοστή, άλλο τόσο είνε δυνατόν να εννοηθή και Αθήνα χωρίς τον Βασιλικό κήπο. Είνε ίσως η μοναδική όασις μες στην Αθηναϊκή Σαχάρα, με τον εκνευριστικό θόρυβο των κλάξον και τον ερεθιστικό ήχο των μεγαφώνων.

Όασις… Και κάτι καλύτερο. Σωστή απόλαυσις για τους τεμπέληδες. Και φυσικά για τους συνταξιούχους. Ο ψίθυρος των φυλλωμάτων σε νανουρίζει. Σ’ αποκοιμίζει επάνω στο παγκάκι και σου φτιάχνει τα πειό γλυκά όνειρα… φθινοπωρινής μεσημβρίας. Το μυρωμένο αεράκι που αποπνέει όλη την ευωδία των οριγκάν των φρόϋ-λάϊν και το άρωμα της γυναικείας σάρκας, που πλανιέται στις ατελείωτες δενδροστοιχίες του κήπου, σ’ εμπνέουν, σε κάνουν ποιητή, τζόκεϋ, σου γεννούν την επιθυμία να καβαλλικεύσης τον Πήγασσο και να εκτελέσης την κούρσα των Μουσών.

Είνε λίγο νομίζετε αυτό; Η ποίησις αποτελεί την πλέον θρεπτικήν τροφήν για τους συγχρόνους Έλληνας. Και είνε γνωστόν ότι χάρις στην προνομιούχο αυτή ιδιότητα της ποιήσεως τα 95% των Ελλήνων είνε ποιηταί…

***

Τα παγκάκια του Ζαππείου και του Κήπου έχουν ξεχωριστή φιλοσοφία. Και πρώτα-πρώτα πόσα ερωτικά μυστικά δεν ξέρουν οι απλοί, οι ξύλινοι εκείνοι πάγκοι; Πόσες φορές δεν ερρίγησαν από ποθοπλαντάγματα ερωτευμένων ζευγαριών και πόσες άλλες δεν εστέναξαν από το βάρος του σαρκίου κάποιου αλήτη; Φιλοσοφία ολάκαιρη. Εκεί λύονται όλες οι διαφορές. Ερωτικά δράματα εκτυλίσσονται. Έρωτες γεννιώνται και σβύνουν. Επιχειρήσεις καταστρώνονται. Μεγάλες ιδέες φουρνίζονται. Στίχοι σκαρώνονται. Αλήτες ευφραίνονται.

Το παγκάκι έχει κάτι το ξεχωριστό για τον αλήτη. Τόσο που πολλές φορές τον κάνει και φιλόσοφο. Γι’ αυτό κι’ ο ποιητής στις ώρες που η ερημιά της ζωής τού παγώνει το είνε, τραγουδάει τις έναστρες νύχτες

Αλήτη απόψε είναι η βραδυά
Τόσο καλή, τόσο καλή.
Μπορείς να πας να κοιμηθής
Σ’ ένα παγκάκι αλήτη…
Πλάτυνε η σκέψι τη ζωή
Τόσο πολύ, τόσο πολύ,
Που έκαμεν ο άνθρωπος τη γή
Κι’ όλο το σύμπαν σπίτι.

***

Ο Βασιλικός Κήπος και το Ζάππειον είνε… βαριεττέ, μ’ όλα τα σύγχρονα νούμερα. Αργόσχολοι, φρόϋ-λάϊν, μπεμπέδες φυσικοί και υπερφυσικοί, κουβερνάντες, παραστρατημένα θηλυκά, απόκληροι της ζωής, κινητά χρυσοχοεία, προτομές ποιητών, ερωτικά ζευγαράκια, τυρβάζουσα αριστοκρατία. Ό τι φαντασθήτε. Θηλυκά πού σου έρχεται η επιθυμία να τα πιής στο ποτήρι. Κι’ άλλα, φορητά κρεοπωλεία μ’ όλους τους μεζέδες. Αλλά χωρίς μέρος για… ψητό.

Και δυστυχία όση θες. Οι πόροι σου ροφούν και χορταίνουν από την απόπνοια των συντριμμιών της ζωής.

Και το άρωμα που σε μεθά. Τα νούμερα που σε διασκεδάζουν. Γλεντάς εδώ με την ψυχή σου. Και με το αζημίωτο εννοείται.

Να, η κυρία αυτή –η μεγαλοκυρία ντέ!- είνε μια έξοχη ατραξιόν. Χαίρεσαι να την βλέπης. Έτσι καθώς περιδιαβαίνει στον κήπο με το σκυλλάκι της. Ά, προπό. Ο σκύλλος της κυρίας είνε πολύ χαριτωμένος. Σας βεβαιώ. Ο κερατόπιστος έχει ένα χνουδωτό μαλλί, ολόλευκο σαν το γάλα, που σου θυμίζει… Και τι δεν σου θυμίζει; Ωρισμένως ο Αζόρ είναι τρέ σαρμάν αλλά μπουρζουά στην νοοτροπία. Βλέπει τον αλήτη στο παγκάκι και του έρχεται να χιμήξη. Γαυγίζει, αρχίζει τα ξεφωνητά και η κυρία στενοχωρείται που συγχύσθηκεν ο καημένος ο Αζόρ…

Τα παγκάκια είναι το μόνιμον σχεδόν απογευματινόν καταφύγιον των δουλικών. Και των φοιτητών. Εκεί λύονται όλα τα προβλήματα. Μαθηματικά, Κοινωνικά, Ερωτικά. Ο Αϊνστάϊν υφίσταται των παθών του τον τάραχον. Και όλοι οι κλασσικοί φιλόσοφοι.

Κάθεσαι στο παγκάκι, ξαπλώνεσαι φαρδύς πλατύς και φιλοσοφείς επί των «Απάντων» του μακαρίτη του Σουρή. Ο πειρασμός ενσκήπτει ως ακρίς. Θρονιάζεται δίπλα σου το θήλεον και ο Σουρής πάει περίπατο. Τα σανίδια του παγκακίου μεταβάλλονται σε πύρινες γλώσσες. Το θήλεο σε τσουλουφρίζει.

Κάποτε αρχίζει η συζήτησις περί ανέμων και υδάτων.

-Πως βρίσκεται τον Φράϊλιχ;

-Πολύ ωραίο.

Είναι ό τι αρέσει στις γυναίκες. Έχει σεξ-αππήλ…

-Και για την Γκρέτα Γκάρμπο;

-Η «μοιραία γυναίκα»…

Και το … παραμύθι.

-Όπως και σείς. Γοητευτική και μοιραία.

Το ειδύλλιον πλέκεται. Και ξεπλέκεται. Η συνέχεια αύριον…

Κι’ άλλα νούμερα πολλά. Το τάϊσμα των χηνών, τα παιχνίδια των δεσποινίδων, οι βαρυσήμαντες συνομιλίες των συνταξιούχων, ο παιδικός κήπος με τις κούνιες κλπ, κλπ. Ωρισμένως Αθήνα δίχως Βασιλικό Κήπο και Ζάππειο δεν λέει τίποτα».

Πατρίς, 1936. Ι. Αναπλιώτης
http://paliaathina.com/gr/pages/1029/i- ... ipota.html

[The Rebel]

Πλατεία Κουμουνδούρου.



Πως φαντάζεστε την πλατεία Κουμουνδούρου τη δεκαετία του 1930; Ένα ρεπορτάζ γεμάτο απρόσμενες εικόνες…

Έχει πλέον γίνει πάγια τακτική των εφημερίδων να αναφέρουν τα κόμματα με την ονομασία του δρόμου που φιλοξενεί την έδρα τους. Έτσι είχαμε τη «Ρηγίλλης», αργότερα προστέθηκε η «Χαριλάου Τρικούπη» και τελευταία μας προέκυψε και η «Κουμουνδούρου».

Πέραν, όμως, των συναισθημάτων που μας γεννούν αυτά τα ακούσματα, δεν παύουν οι συγκεκριμένοι δρόμοι–ή η πλατεία, στην προκειμένη περίπτωση- «να έχουν την δική τους ιστορία». Μια τέτοια ιστορία θα σας διηγηθούμε σήμερα, μέσα από ένα χρονογράφημα του Δημήτρη Λαμπίκη στην εφημερίδα «Πατρίς» του 1936:

«Ξεύρετε ότι κοντεύει να χάση το παληό της όνομα; Το ανεπίσημον εννοώ. Γιατί με το επίσημον –το αναγεγραμμένον εις τους Οδηγούς, εις τους χάρτας και εις τα δρομολόγια των κάρρων της καθαριότητος- «πλατεία Ελευθερίας» δεν την αναφέρει κανείς.

Πλατεία Ελευθερίας επροτιμούσαμε να την λέμε προ 27 ή 28 ετών μερικοί μαθηταί που εφοιτούσαμε τότε στο γειτονικό εκεί Γυμνάσιο. Σ’ αυτή την πλατεία επερνούσαμε τις περισσότερες ώρες του διαλείμματος, απολαμβάνοντες με … ελευθερίαν το κάπνισμα και την λιακάδα. Επειράζαμε ακόμη με θαυμαστικάς εκφράσεις κανένα περαστικό κορίτσι μεταχειριζόμενοι ενίοτε και κατ’ ελευθέραν απαγγελίαν στίχους του Σοφοκλέους, -όπως οι περίφημοι:

Έρως ανίκατε μάχαν
Ός εν απαλαίς παρειαίς
Νεανίδος εννυχεύεις.

Αλλά πόσαι νεανίδες περαστικαί εφαίνοντο εκεί πέρα τότε; Η πλατεία δεν ήτο παρά μία απελπιστική Σαχάρα. Περίπου σαν το παλαιόν Πολύγωνον. Οάσεις αποτελούσαν τα λίγα παληά δένδρα και ουδεμία άλλη βλάστησις.

Ο πατήρ μου μού διηγείτο –όπως διηγούντο οι … εκλιπόντες πλέον παλαιότεροι- ότι εις την πλατείαν της Ομονοίας προ 60 ή 70 ετών ερρίπτοντο τα σκουπίδια της πόλεως. Εμείς οι … νεώτεροι θα ημπορούμε να διηγούμεθα ότι επί των νεανικών ημερών μας εις την πλατείαν Κουμουνδούρου ερρίπτοντο όχι μόνον σκουπίδια αλλά και νόθα παιδιά χάρις εις το εκεί ανεργεθέν –ή εξ αιτίας του γεγονότος αυτού ανεγερθέν- Βρεφοκομείον. Αυτό ήτο και το μεγαλείτερο της όλης ερήμου περιοχής οίκημα κατά τι υψηλότερον και από το επί της απέναντι πλευράς σπίτι του Κουμουνδούρου –εξ ου και το ανεπίσημον όνομα της πλατείας.

Όταν εφυσούσε αέρας όλη η πέριξ περιοχή εκαλύπτετο μ’ ένα είδος Λονδρέζικης ομίχλης από την σκόνην που εσήκωνε από το «αχανές και την ερημίαν» της πλατείας. Της άφθονες επ’ αυτής πέτρες αν δεν τας εσήκωνε ο άνεμος, τας εσήκωναν η παρέες των Ψυριωτών που διεξήγον εκεί τας πεισματώδεις μάχας του πετροπολέμου.

Σήμερα την πλατείαν αυτήν ο Κοτζιάς την έκαμε ολίγον Πιάτσα ντ’ Ισπάνια της Ρώμης, ολίγον Τζαρντίνο Μπόμπολι της Φλωρεντίας, ολίγον Βίλλα Νατσιονάλε της Νεαπόλεως και ολίγον … Γλυφάδα, όπου κάνουν τα μπαίν-μίξτ των όλα τα παιδιά της συνοικίας. Εις την ωραίαν –με τα υπόγεια αποδυτήρια και τα προσήλια αναπαυτήρια- δεξαμενήν η οποία εκτίσθη εις την θέσιν του παλαιού ξηρού και πετροβριθούς συντριβανίου, τα παιδόπουλα της γειτονιάς μπαίνουν με μύξες στη μούρη και βγαίνουν καθαρά και καλοπλυμένα. Οι γονείς των μάλιστα ίσως να ευγνωμονούν δια το πλύσιμον αυτό τον κ. Πλυτάν, δημοτικόν Σύμβουλον και συνεργάτην του κ. Κοτζιά.

Εις όλην την περί την δεξαμενήν έκτασιν εδημιουργήθησαν εξωτικοί ανθόκηποι με καθ’ όλον το έτος θάλλοντα σπάνια ανθοφόρα δενδρύλλια και φυτά των οποίων το άρωμα εξουδετερώνει το κοτί (ή το κοκοτί, αν θέλετε). Το φλέρ ντέ ρόζ, και το εμιρώ των πολυαρίθμων και κομψών θηλυκών υπάρξεων που συχνάζουν εκεί, ιδίως κατά τας εσπερινάς ώρας, ραντεβουποιούντα εις τα πέριξ κομψά κέντρα.

-Πού θα συναντηθούμε το βράδυ αγάπη μου;

-Εις την πλατείαν Κοτζιά.

Η ονομασια αυτή είνε ακόμη ανεπίσημος –η νέα ανεπίσημος. Αλλ’ ακριβώς δι’ αυτό υπάρχει πιθανότης να επικρατήση. Διότι η εκμοντερνισθείσα αυτή Αθηναϊκή πλατεία ούτε Κουμουνδούρον υπενθυμίζει ούτε την κακώς εννοουμένην παλαιάν Ελευθερίαν –την ελευθερίαν των ερήμων εκτάσεων του παληού καιρού.

Και η ανθοστόλιστος αυτή πλατεία έχει ευρυτάτην έκτασιν ώστε να χωρή εκατοντάδες κόσμου. Κοτζαπλατεία!».

Τελικά, το όνομα «πλατεία Κοτζιά» κατέληξε σε μια άλλη «Κοτζαπλατεία», τη γνωστή μας πλατεία του Δημαρχείου, ανάμεσα στην Αθηνάς και την Αιόλου. Και η πλατεία της Πειραιώς παρέμεινε με το όνομα του Αλέξανδρου Κουμουνδούρου, πρωθυπουργού της χώρας στα μέσα του 19ου αιώνα.
http://paliaathina.com/gr/pages/1015/pl ... oyroy.html

[The Rebel]

Σκίτσα από τις αποκριάτικες γιορτές στην Πλάκα.



Πάμε να ζήσουμε μαζί γνήσιο Αποκριάτικο Πλακιώτικο Γλέντι, του 1936.

«Οι νοσταλγοί της παλαιάς Αθήνας με τους εύθυμους γλεντζέδες και τους πάντοτε γελαστούς τύπους της, τους καλόκαρδους Πλακιώτες και τους χαριτωμένους μάγκες του Ψυρρή, τις λατέρνες, τα νταούλια και τις πίπιζες, τα στενά σοκάκια με τα θαμπά φαναράκια στα στριψίματά τους, τους λυγερόκορμους φουστανελλοφόρους και τις όμορφες Ελληνοπούλες με τις απλές χωριάτικες στολές τους, τα γιορτάνια και τα πλούσια μπιχλιμπίδια, επέρασαν χθές μίαν από τις αλησμόνητες ημέρες γλεντιού και χαράς, με τις γιορτές που ωργάνωσεν ο Γενικός Σύλλογος της Πλάκας και ο Δήμος Αθηναίων.

Από το πρωί στις δύο συνοικίες της παληάς Αθήνας, στην Πλάκα και στου Ψυρρή, οι καταστηματάρχαι έκαναν τις προετοιμασίες τους για τη μεγάλη αποκρηάτικη γιορτή που θα ζωντάνευε μια εποχή ολάκερη χαράς, γλεντιού, μέθης. Συνεργεία από υπαλλήλους του Δήμου εστόλιζαν τους δρόμους των δύο συνοικιών με αψίδες από μυρτιές, πολύχρωμα φαναράκια και άνθη της Αττικής γής. Τα καταστήματα εστολίζοντο με σημαιούλες, πολύχρωμες γιρλάντες και εικόνες με διάφορες εύθυμες αναπαραστάσεις του Βάκχου, για να υποδεχθούν τους νοσταλγούς της Παληάς Αθήνας.

***

Και όταν το απόγευμα κατά τας τρείς, εδόθη το σύνθημα της εξορμήσεως με την φιλαρμονική του Δήμου που εγύρισεν όλους τους δρόμους και στενοσόκακα ακόμη των συνοικιών της Πλάκας και του Ψυρρή, άναψε το γλέντι στις ταβέρνες της Παληάς Αθήνας και ο λαουτζίκος εξεχύθηκε στις δύο συνοικίες για να ξεσκάση λίγο.

Και μαζί μ’ αυτόν εξεχύθηκε και αρκετή «αριστοκρατία» του «καθώς πρέπει» λεγόμενου κόσμου, για να ευθυμήση με τους ευχάριστους τύπους της Πλάκας και του Ψυρρή, τσουγκρίζοντας το ποτήρι της με τις «μισές» και τα «εκατοσταράκια» του λαουτζίκου.

Είνε αφάνταστο το κέφι που εκράτησεν ως τα ξημερώματα στις δύο συνοικίες. Καν και καν κοσμάκης εγλέντησε στις ταβέρνες τους από όλα τα κοινωνικά στρώματα. Εκεί ένοιωθε κανείς την αληθινή χαρά αποθαυμάζοντας το πνεύμα και το κέφι του λαουτζικου που γλεντάει κατά τον δικό του τρόπο.

Σ’ όλες τις ταβέρνες υπήρχαν στους τοίχους εξυπνότατες Βακχικές αναπαραστάσεις και χιουμοριστικά σκίτσα και τετράστιχα. Χαριτωμένο ήταν ιδίως ένα σκίτσο που είχεν αναρτηθή μπρός στην ταβέρνα του Π. Δερβίση. Παρίστανε το Ντούτσε και το Χαϊλέ Σελασιέ τους οποίους εσατύριζε με το εξής τετράστιχο:

«Μουσσολίνι-Σελασιέ
Φθάσανε στις Πλάκας το ραβαϊσι

Και πάνε ν’ αγαπήσουνε
Στην ταβέρνα του Δερβίση».

Ενώ πιο κάτω είχαν γράψει στον τοίχο:

«Η ταβέρνα του Δερβίση
Που τρέχει το κρασί σα... βρύση!»

***

Περνώντας κανείς από τους δρόμους Κυδαθηναίων, Θέσπιδος, Σήλεϋ και Τριπόδων, βρισκόταν μπρός σ’ ένα μεγαλοπρεπές και φαντασμαγορικό θέαμα. Και μεθούσε με το άρωμα της ρετσίνας και του «μαύρου» του κοκκορετσιού και της γουρνοπούλας...

Μπρός στην ταβέρνα του Δρίβα διάβαζε κανείς τις πιο έξυπνες επιγραφές.

Ένα τετράστιχο τα έλεγεν όλα:

«Γλέντα την αποκρηά
Γέλασε κοσμάκη

Και ξέχασε στην Πλάκα
Κάθε σου φαρμάκι».

Και ένα σκίτσο μ’ αναπαράσταση Πλακιώτικου καυγά και με λεζάντα:

-Άφησέ με, ρε σύ, για να σου φάω το πλεμόνι.

-Ρε Μιστοκλή, έλα στα σύγκαλά σου!

Σε κάποιαν άλλη ταβέρνα μια χαρακτηριστική εικόνα. Ένας μεθυσμένος αγκαλιάζοντας μια τηλεγραφοκολώνα:

-Πάμε πιά για ύπνο, σύντροφε!

***

Και μασκαράδες πολλοί, πολλοί... Γκαμήλες, αρκουδιαρέοι, γύφτοι, τσολιάδες, πιερρότοι, κολομπίνες, σαρικοφόροι, Μενιδιάτες, ό,τι φαντασθήτε.

Μια παρέα από μασκαράδες έκανε το πιο εξαιρετικό κέφι στην Πλάκα. Μαζί μ’ αυτή κι’ ένας τροβαδούρος, ντυμένος Ίκαρος. Έτσι τουλάχιστον επληροφόρει το κοινόν μια ταμπελίτσα, που έφερεν επί της πλάτης του:

«... Της Σχολής Ικάρων (ή κάρρων).

***

Η ρετσίνα και το κοκκινέλι έρρευσεν μέχρι όρθρου βαθέως στην Πλάκα και του Ψυρρή. Κι’ αυτά τα καφενεία των δύο συνοικιών είχαν ακόμη μεταβληθή σε πρόχειρες ταβέρνες, ουζοπωλεία ή οινοζυθοψητοπωλεία, όπως επιγράφεται ο «Παπαχειμώνας» της Πλάκας.

Παντού είχαν στηθή προσωρινά παλκοσένικα με ορχήστρες, κυρίως από πίπιζες, νταούλια ή και σαντουράκια π’ άναβαν τα κέφια στους μουστερήδες. Και χοροί, τραγούδια, ξεφωνητά ό, τι θες.

Σαμπαχανιώτικο, Τσάμικο, Καλαματιανό, Χασάπικο. Ό, τι γουστάρει η ψυχή σου. Τσιφτετέλι, κρεμαστό ζουνάρι, κομπολόϊ κεχριμπάρι και φίσκα μεράκια, όλ’ αυτά ανακατεμένα με τη βαρειά ατμόσφαιρα της Πλακιώτικης ταβέρνας, έδιναν αφάνταστο μεγαλείο στην χθεσινή γιορτή.

Εκεί είχαν σκαρίσει κοριτσόπουλα από όλες τις γειτονιές της Αθήνας τα ναυτάκια και οι τσολιάδες, ενώ νέοι, γέροι και παιδιά καθώς και κύριοι και κυρίες του «καλού κόσμου» μαζί με πολλούς ξένους έτρεχαν να θαυμάσουν το μεγαλοπρεπές θέαμα.

Οι γιορτές θα συνεχισθούν και τις επόμενες Κυριακές με νέες εκπλήξεις και καινούρια νούμερα...».

«Πατρίς», 1936, Ι.Αναπλιώτης
http://paliaathina.com/gr/pages/1062/sk ... plaka.html

[The Rebel]

Σε βρίσκω επί τέλους! Βγάλε γρήγορα το σακάκι γιατί η υπομονή μου εξηντλήθη.
Όταν τα ρούχα που φοράς χρωστάς εις τους εμπόρους...



Είναι πάρα πολλές οι ιστορίες της Παλιάς Αθήνας που αναφέρονται στα φέσια που έβαζαν διάφοροι στα εστιατόρια, στις ταβέρνες, στους ράφτες τους και όπου αλλού τους έπαιρνε.

Μάλιστα για τους αποκαλούμενους «λιμοκοντόρους», γόνους καλών οικογενειών που κυκλοφορούσαν χωρίς χαρτζιλίκι και φέσωναν κόσμο και κοσμάκη, η συμβουλή ήταν: Κορίτσια μην πιστεύετε εις τους λιμοκοντόρους γιατί τα ρούχα που φορούν χρωστούν εις τους εμπόρους!



Το σχετικό χρονογράφημα του Δ. Ψαθά είναι απολαυστικό:

«Εις ένα κέντρο των Πετραλώνων εκάθητο ένας νεαρός με δύο κοπέλλες και ένα κύριον μεσόκοπον. Ο νεαρός ήταν κομψός. Ο μεσόκοπος ήταν τύπος μάλλον λαϊκός αλλά ευκατάστατος και καλοζωισμένος. Οι κοπέλλες ήσαν βάλε δεκάξη η μία, επάνω-κάτω είκοσι η άλλη. Στήριγμα της παρέας αποτελούσε ο νεαρός αν έκρινε κανείς από τα γελαστά μάτια και τα μισάνοιχτα στόματα με τα οποία τον παρακολουθούσαν οι υπόλοιποι.

Ήταν δε ως εξής ο νεαρός. Ψηλόλιγνος. Εφορούσε ένα κοστούμι καφέ καρώ, πολύ κομψό, κάλτσες μπεζ και παπούτσια καφέ βελουτέ. Το πρόσωπό του ήταν μακρύ. Το σαγόνι του οξύ. Τα μάτια του έξυπνα και η μύτη του λιγάκι σουβλερή ως μπάμια. Το μαλλί του ήταν κολλημένο στο κρανίον του με λυσσώδες βούρτσισμα και γυάλιζε τόσον ώστε μπορούσες να καθρεφτιστής θαυμάσια στην κεφαλήν του.

Μιλούσε διαρκώς. Εκάπνιζε, διέκοπτε ολίγον, άφινε τους άλλους να γελούν και ύστερα ακουμπούσε το τσιγάρο στην άκρη ενός πιάτου και εσυνέχιζε τις ατελείωτες και αρκετά χαριτωμένες όπως εφαίνετο ιστορίες του.

Ένας προσεκτικός παρατηρητής θα αντιλαμβάνετο αμέσως ότι ο νεαρός δεν εκαθόταν τυχαίως και μοιραίως μεταξύ των δύο κοριτσιών και του πατέρα τους. Διότι τα βλέμματα της μεγαλυτέρας κοπέλλας αντανακλούσαν τόσην τρυφερότητα και το πρόσωπο του πατέρα έδειχνε τόσην ευτυχίαν, ώστε δεν εχρειαζόταν φιλοσοφία για να εννοήση κανένας ότι ο νέος προωρίζετο για γαμβρός. Άλλως τε η κουβέντα επήρε έξαφνα μορφήν πολύ σοβαράν. Ένας κακοήθης ωτακουστής, έξαφνα, θα άκουγε τον παρακάτω χαρακτηριστικόν διάλογον:
-Λοιπόν Χρηστάκη;...
-Μάλιστα;
-Πάνε καλά οι δουλειές τώρα;
-Οι δουλειές; Τι λέτε κύριε Παναγιώτη. Όταν ο Χρηστάκης αποφασίζει να κάνη κάτι στην ζωή του, τα κανονίζη όλα εκ των προτέρων μέχρι και της τελευταίας λεπτομερείας. Σήμερα, αγαπητέ μέλλων πενθερέ μου, με την τελευταία προαγωγή μου παίρνω καθαρές εφτά χιλιάδες δραχμές. Δεν λέω πως ο μισθός αυτός είνε καταπληκτικός όταν η προίκα της δεσποινίδος κόρης σας φτάνει τις πεντακόσιες χιλιάδες –παρντόν μαμζέλ που συζητάμε θέματα τόσο πεζά- αλλά σας βεβαιώ ότι πολύ γρήγορα ο μισθός μου θα φτάση τις δέκα χιλιάδες δραχμές μηνιαίως οπότε υποθέτω ότι δεν θα χρειασθή να συνεισφέρη κανένας για την εξασφάλισιν μιάς ζωής ανέτου όπως επιθυμώ να εξασφαλίσω εις την δεσποινίδα κόρη σας.

Γοητευμένοι ήσαν όλοι από τα σταράτα αυτά λόγια που έλεγε με τόσον αέρα και τέτοιο μπρίο ο υποψήφιος γαμβρός. Ο υποψήφιος πενθερός του τον έβλεπε σαν ένα απόκτημα, η μεγαλειτέρα εκ των δύο κοπελλών ως την ενσάρκωσιν των ονείρων της και η μικροτέρα τον παρακολουθούσε με νυγμούς ζήλειας εις τα τρίσβαθα της ψυχής της.



Εκεί ήσαν τα πράγματα όταν ενεφανίσθη ο από μηχανής δαίμων. Ήταν ένας κύριος παχουλός, μετρίου αναστήματος, ως σαράντα χρονών, ο οποίος μόλις είδε τον νεαρόν επλησίασε στο τραπέζι του με βήμα αποφασιστικόν. Εκόπηκε η μιλιά του νέου μόλις τον αντελήφθη και το χρώμα του έγινε κάτασπρο. Ύστερα ετινάχτηκε επάνω και προσπαθώντας να ξαναβρή το μπρίο του εστράφη προς τον παχουλόν κύριον:
-Καλημέρα Θανάση.
-Σε βρίσκω επι τέλους!
-Τι νέα, τι γίνεσαι; Επέρασα πέντε φορές απ' το κατάστημά σου και δεν μπόρεσα να σε πετύχω. Είμαι πολύ ευτυχής που σε συναντώ. Κάθισε να σε συστήσω στον κύριο Ανδρεόπουλο και στα κορίτσια του. Θα πάρης τίποτε;
-Βγάλε γρήγορα το σακκάκι γιατί η υπομονή μου εξηντλήθη!

Πέτρα ήταν η καρδιά του κ. Θανάση; Μα και να μη συγκινηθή καθόλου από αυτήν την φιλικήν εγκαρδιότητα του θύματός του, αφού τ' ακούει το δικαστήριον και δεν μπορεί να το πιστεύση:
-Έτσι σου είπε;
-Μάλιστα.
-Επί λέξει;
-Μάλιστα κ. πρόεδρε.. Έκανε ποτέ ράπτης τέτοιαν απρέπειαν;
Ομολογώ κ. πρόεδρε ότι του εχρωστούσα από διετίας τρία κοστούμια, αλλά τελευταίως οι δουλειές μου δεν επήγαιναν καθόλου καλά και αναγκάστηκα να του καθυστερήσω τα χρήματά του.
Εκλήθη και ο ράπτης:
-Απατεών!
-Σιγά! Σιγά! Χωρίς ύβρεις!
-Δυό χρόνια τώρα κ. πρόεδρε μου χρωστά τρία κουστούμια και δεν μου επλήρωσε πεντάρα. Θα μου πήτε τώρα αφού δεν πλήρωσε το ένα πως του έφτιαξα τα άλλα. Μα κάθε φορά κατόρθωνε να με μπλέκη ισχυριζόμενος ότι σε λίγες μέρες επρόκειτο να παντρευτή και να πάρη μια τεράστια προίκα. Μ' αυτά κι' αυτά κατάφερε να με τυλίξη.



Ξέρετε κ. πρόεδρε ότι η υπομονή έχει όρια. 'Όταν τον είδα προχθές να παριστάνη τον κύριο δεν μπόρεσα πλέον να κρατηθώ. Του τα είπα γιατί είχα πάρη όρκο να τον ρεζιλέψω. Κι' αυτός έρχεται το ίδιο απόγευμα στο μαγαζί μου και είχε το θράσος να βάλη τις φωνές και να με βρίση. Εμένα! Να βρίση αυτός που τον ντύνω δύο χρόνια! Έ, δεν μπόρεσα να κρατηθώ και τον πέταξα έξω με τις κλωτσιές όταν ήλθε ο κ. αστυφύλακας και συνέλαβε και τους δύο μας.

Το δικαστήριον επιβάλλει και στους δύο μικρό πρόστιμο επι διαταράξει της δημοσίας τάξεως. Όσο για την υπόθεσιν των κουστουμιών την παραπέμπει στα πολιτικά δικαστήρια. Και ο μεν ράπτης είνε ευχαριστημένος. Ο νέος όμως είνε απαρηγόρητος.



-Μια φορά ήμουν έτοιμος να κανονίσω τα ζητήματά μου. Μ' εκάρφωσες άτιμε! Και τώρα περίμενε να πάρης τα λεφτά σου εις την Δευτέραν Παρουσίαν...».

(«Ακρόπολις» 1940) Πηγή: www.lifo.gr
https://www.lifo.gr/guests/paliaathina/61048

[The Rebel]

Μπάρμπα Αντώνη, φέρε μισή οκαδίτσα από το νέο!
Ενώ ανοίγονται τα πρώτα κοκκινέλια υπό τας ευλογίας του Βάκχου ...



«Πλησιάζει η εορτή του Αγίου Δημητρίου. Τι συγκίνησις εις τους κύκλους των εραστών της ρετσίνας της Αττικής. Εις έναν ολόκληρον κόσμον ανθρώπων, τον κόσμον του λάτρεως του κρασιού, ως είδησις, ως κίνησις, ως σύνολον ζωής δεν υπάρχει κανένα άλλο περισσότερον ενδιαφέρον γεγονός από το «πού θ' ανοίξη το καλλίτερο κοκκινέλι».

Ποιος ασχολείται με τις διαφωνίες των πολιτικών; Ποιος κάθεται να λογαριάση την οικονομικήν κρίσιν που διασαλπίζουν τα επιμελητήρια και οι εφημερίδες; Κουραφέξαλα. Μέσα εις την ταβέρναν του Μπάρμπα Αντώνη όλα παρασκευάζονται για την ιεροτελεστίαν του «Άη Δημήτρη». Και όταν θα έλθη η επίσημος αυτή στιγμή, ενώ η άψητη ρετσίνα θα σιγοψήνεται μέσα εις τα πελώρια βαρέλια μέχρις ότου πάρη το κίτρινο κεχριμπαρένιο χρώμα της, το κοκκινέλι θ' ανοιχθή.
-Αμάν κι' ας φέξη, Μπάρμπα Αντώνη, φέρε μισή οκαδίτσα από το νέο...
-Από το κοκκινέλι, Μπάρμπα Αντώνη. Η παρέα διασκεδάζει...



Θα είναι τώρα μια δυό εβδομάδες που τους δρόμους της Πρωτευούσης έπαυσαν πλέον να τους διασχίζουν τα κάρρα ή τ' αυτοκίνητα με το αφρίζον και ξεχειλίζον από το στόμιον του βαρελιού, προϊόν των Αττικών αμπελώνων. Αυτόν τον μήνα που περνούμε ο Βάκχος... βράζει.

Μέσα εις τα λογής λογής βαρέλια μικρά ή μεγάλα που υπάρχουν αραδιασμένα σε μακρές μονές ή διπλές σειρές εις τα υπόγεια των οινοπωλείων, το βράσιμο του μούστου γίνεται γερό. Και σιγοβράζοντας αφίνει το μεθυστικό του γουργούρισμα, μεθυστικό ακόμη και εις την όσφρησιν.

Όλα λοιπόν τα υπόγεια ή αι ισόγειαι αποθήκαι παντοπωλείων ή οινοπωλείων ή εστιατορίων εγέμισαν. Και εγέμισαν και για έναν άλλον ακόμη λόγον. Ότι ο θεός του Οίνου ευλόγησεν εφέτος εξαιρετικά το αγαπημένο του προϊόν και η παραγωγή του υπήρξεν υπεράφθονος. Γύρω εις τα χωριά της Αττικής αι τιμαί του μούστου διεκυμάνθησαν από τας επτά δραχμάς έως τας δέκα κατά «μπότσαν» ((σ.σ. η μπότσα, παλιά μονάδα μέτρησης υγρών, ήταν δύο οκάδες ή 2,560 κιλά). Υπήρξαν δε μέρη της Ελλάδος εις τα οποία ελλείψει συγκοινωνιακών μέσων, ο μούστος επωλήθη και δυό δραχμές.



Χάρις λοιπόν εις την φθήνειαν τ' «αμπάρια» εγέμισαν από το ξανθό ποτό. Και δεν είναι μόνον τα βαρέλια των οινομαγειρίων ή των εστιατορίων πουγέμισαν. Εις αυτά τα ίδια τα χωριά ετοποθετήθησαν μεγάλες οιναποθήκες που εγέμισαν, για να χρησιμεύσουν ως παρακαταθήκες.

Μόνον εις την Αττικοβοιωτίαν –για να περάσωμεν και εις το βασίλειον των αριθμών- παρήχθησαν εφέτος τριάντα πέντε εκατομμύρια οκάδες μούστου, εις όλην δε την Ελλάδα η οινοπαραγωγή έφθασε εις διακόσια περίπου εκατομμύρια οκάδες.

Από τας τεραστίας αυτάς ποσότητας δεν εξάγουμε εις το εξωτερικόν ατυχώς παρά ένα μικρό, πολύ μικρό ποσοστόν. Όλο το άλλο κρασί το καταναλίσκουμε εδώ εις την Ελλάδα εμείς οι ίδιοι. Δηλαδή το πίνουμε.

Είμεθα λοιπόν ... κρασοπατέρες; Αν πιστεύσουμε τους αριθμούς ασφαλώς είμεθα. Έχουμε πληθυσμόν εξήμιση εκατομμύρια. Εάν αφαιρεθή ο γυναικείος και τα παιδιά μέχρι των είκοσι ετών, η πλειονότης των οποίων δεν πίνει κρασί, οι ασθενείς και ένας μεγάλος αριθμός «νηφαλίου» ανδρικού πληθυσμού που δεν συνήθισε ή δεν θέλει να πίνει κρασί, είναι ζήτημα εάν μένουν εξακόσιες ή επτακόσιες χιλιάδες άνθρωποι που πίνουν κρασί. Και αυτοί λοιπόν πίνουν κάθε χρόνον εκατόν πενήντα ή διακόσια εκτομμύρια οκάδες κρασί.



Βάσανα, πίκρες, καϋμοί, όλα ξεχνιούνται με το κρασάκι. Αυτό δίνει τη λήθη και τη λησμονιά. Αυτό μεταφέρει για λίγες ώρες σε κόσμους ονείρων και αυτό κάνει να λησμονιούνται φτώχεια, ανάγκες βασανιστικές και πόνοι ανυπόφοροι. Γι' αυτό έχει και λάτρεις αφωσιωμένους μέχρι θανάτου. Κάθε βράδυ χωρίς διακοπήν μέσα εις τα ταβερνάκια της Πλάκας ή όπου αλλού, άνθρωποι με το ποτήρι εις το χερι πίνουν, πίνουν, πίνουν. Και εννοούν να πίνουν μέχρι... τάφου.

Ρετσίνα μου, ρετσίνα μου
Μαζύ σου θα πεθάνω
Του κόσμου όλα τα καλά
Μπροστά σου δεν θα βάνω

Ποια λοιπόν επίγειος ερωμένη έχει τόσον φανατικούς εραστάς;».
(«Ακρόπολις» Οκτ 1929 Τ.Κ. Ντόκος)
https://www.lifo.gr/guests/paliaathina/61032