Μαρξιστές και χριστιανοί: ομοιότητες και διαφορές
Φτάνοντας προς το τέλος της ομιλίας, οφείλουμε να δούμε και τη σχέση μαρξιστών και χριστιανών, τις ομοιότητες και τις διαφορές τους. Κατά καιρούς, ισχυρίζονται διάφοροι ότι ο μαρξισμός είναι σαν θρησκεία ή ότι η διδασκαλία χριστιανισμού είναι σχεδόν κομμουνιστική σε αρκετά σημεία. Κατά πόσο είναι σωστοί ή λανθασμένοι αυτοί οι ισχυρισμοί; Είδαμε ότι η κοινωνική βάση των πρώτων χριστιανικών εκκλησιών ήταν προλεταριακή και ότι οι εκκλησίες αυτές είχαν κομμουνιστικό χαρακτήρα. Από την άλλη πλευρά, μπορούμε να βρούμε μεγάλη ομοιότητα στην πίστη των μαρξιστών στις ιδέες τους – μια πίστη όμως που δεν έχει θρησκευτικό, αλλά επιστημονικό χαρακτήρα – με την αντίστοιχη πίστη των πρωτόγονων χριστιανών. Το πιο χαρακτηριστικό παράδειγμα αποτελούν ιστορικά οι Ρώσοι μπολσεβίκοι, που ήταν πολύ αφοσιωμένοι στο σκοπό τους και διατεθειμένοι να κάνουν πολύ μεγάλες αυτοθυσίες για το σκοπό αυτό. Ο ζήλος τους αυτός μοιάζει πολύ με το ζήλο των πρωτόγονων χριστιανών.
Ένας άλλος ιστορικός παραλληλισμός, που μπορεί να γίνει, είναι η προσπάθεια των κυρίαρχων τάξεων να διαφθείρουν ή και να απαλλοτριώσουν την ιδεολογία των λαϊκών τάξεων. Οι κυρίαρχες τάξεις της Ρώμης μπήκαν σταδιακά στις χριστιανικές εκκλησίες, αλλοίωσαν το χαρακτήρα τους, μέχρι που τις έκαναν «δικές τους». Το ίδιο επιδιώκει συστηματικά να κάνει και η σύγχρονη αστική τάξη, προσπαθώντας να επιβάλλει την ιδεολογία της μέσα στις πολιτικές και συνδικαλιστικές οργανώσεις της εργατικής τάξης. Ιστορική αναλογία μπορούμε να βρούμε ανάμεσα στο χριστιανισμό και τη σοσιαλδημοκρατία. Η σοσιαλδημοκρατία και η Δεύτερη Διεθνής, η διεθνής οργάνωση των σοσιαλδημοκρατών, στα τέλη του 19ου και στις αρχές του 20ου αιώνα μιλούσαν στο όνομα του μαρξισμού και της εργατικής τάξης. Υπό την πίεση, όμως, της αστικής τάξης και των ιδεών της, η σοσιαλδημοκρατία γίνεται οπορτουνιστική, μέχρι που μετά τον Β΄ Παγκόσμιο Πόλεμο περνάει πια οριστικά και αμετάκλητα στο πολιτικό στρατόπεδο της αστικής τάξης.
Ωστόσο, όπως είδαμε, το προλεταριάτο της εποχής, που γεννήθηκε ο χριστιανισμός, δεν έχει κάποια ιδιαίτερη σχέση με το σύγχρονο προλεταριάτο, με εξαίρεση ότι και στις δύο περιπτώσεις μιλάμε για δύο τάξεις χωρίς ατομική ιδιοκτησία. Οι αρχαίοι προλετάριοι ζούσαν σαν κοινωνικά παράσιτα, που τρέφονταν από το κράτος, ενώ οι σύγχρονοι αποτελούν την πιο παραγωγική – και ταυτόχρονα την πιο σκληρά εκμεταλλευόμενη – κοινωνική τάξη.
Ο διαφορετικός τους χαρακτήρας είχε αντίκτυπο και στον κομμουνισμό τους. Ο κομμουνισμός των αρχαίων προλετάριων, που εκδηλώθηκε αρχικά με τους Εσσαίους και στη συνέχεια με τις πρώτες χριστιανικές εκκλησίες, ήταν μια ένωση με καταναλωτικό χαρακτήρα κατά κύριο λόγο. Ο κομμουνισμός τους δεν είχε σκοπό την κοινή οργάνωση της παραγωγής, ούτε την επέκταση και ανάπτυξή της και την κοινωνική πρόοδο, ούτε στόχευε στο να αντικαταστήσει συνολικά το κοινωνικο-οικονομικό σύστημα της δουλοκτησίας. Ίσα-ίσα, ήταν προς το συμφέρον του προλεταριάτου η διατήρηση της δουλοκτησίας. Καθώς οι δούλοι ήταν η βασική παραγωγική τάξη της εποχής, η διατήρησή τους σαν τάξη και η εκμετάλλευσή τους, ήταν απαραίτητος όρος για τη συνέχιση της παρασιτικής ζωής των προλετάριων, οι οποίοι καρπώνονταν ένα μέρος της παραγόμενης υπεραξίας των δούλων μέσω των «ευεργεσιών» του κράτους.
Από την άλλη πλευρά, ο κομμουνισμός, που είναι η ιστορική αποστολή του σύγχρονου προλεταριάτου, στοχεύει συνολικά στην κοινωνική απελευθέρωση και την κοινωνική πρόοδο. Όπως αναφέρουν οι Μαρξ και Ένγκελς στο Μανιφέστο του Κομμουνιστικού Κόμματος, το προλεταριάτο απελευθερώνοντας τον εαυτό του, απελευθερώνει και τα υπόλοιπα καταπιεζόμενα κοινωνικά στρώματα, αλλά και συνολικά όλη την κοινωνία. Η σύγχρονη αστική τάξη έχει γίνει πλέον μια τάξη αντιδραστική και αντεπαναστατική. Τα συμφέροντά της έρχονται σε ευθεία αντίθεση με την κοινωνική ευημερία και την κοινωνική πρόοδο.
Το βλέπουμε αυτό στη σημερινή εποχή με τον ξεπεσμό που υπάρχει γύρω μας σε οικονομικό, κοινωνικό, ηθικό και πνευματικό επίπεδο. Έχουμε στον ένα πόλο της κοινωνίας ακραία συσσώρευση πλούτου και στον άλλο πόλο ακραία συσσώρευση φτώχειας και βασάνων. Η επιστημονική έρευνα προσανατολίζεται, σύμφωνα με τις ανάγκες των καπιταλιστών, σε όλο και πιο παρασιτικές κατευθύνσεις, ενώ και τα οφέλη της επιστημονικής και τεχνολογικής προόδου δε συνεπάγονται τη συνολική πρόοδο της ανθρώπινης κοινωνίας, γιατί δεν τίθενται στην υπηρεσία της. Η σύγχρονη εργατική τάξη, συντρίβοντας την οικονομική και πολιτική εξουσία της αστικής τάξης, θα απελευθερώσει τις τεράστιες παραγωγικές δυνατότητες του σημερινού ανθρώπου, που σήμερα είναι εγκλωβισμένες από τον καπιταλιστικό τρόπο παραγωγής.
Ο κομμουνισμός του πρωτόγονου χριστιανισμού είναι ένας ουτοπικός κομμουνισμός. Δεν υπήρχαν ακόμα, έτσι κι αλλιώς, οι υλικοί όροι για την εμφάνιση του επιστημονικού σοσιαλισμού. Το επίπεδο ανάπτυξης των παραγωγικών δυνάμεων δεν επέτρεπε ακόμα στα λαϊκά στρώματα να αναλάβουν τα ίδια τη διεύθυνση και την οργάνωση της παραγωγής. Ο χριστιανισμός καλεί τους ανθρώπους των λαϊκών στρωμάτων να παραμένουν «ταπεινοί» και να «υπομένουν» καρτερικά τα βάσανά τους, ο μαρξισμός τους καλεί σε ενεργό δράση, για να πάρουν αυτό που δικαιωματικά τους αξίζει.
Ο κομμουνισμός του μαρξισμού είναι επιστημονικός. Οι χριστιανοί περίμεναν και περιμένουν τη δικαιοσύνη να έρθει μετά θάνατον και να επιβληθεί από το Θεό. Οι μαρξιστές, κάνοντας μια επιστημονική ανάλυση τόσο της σημερινής ανθρώπινης κοινωνίας όσο και της ιστορικής εξέλιξης της ανθρωπότητας, προσπαθούν να καθοδηγήσουν το προλεταριάτο, το οποίο πρέπει και μπορεί να φέρει την κοινωνική δικαιοσύνη και την κοινωνική αρμονία στην πραγματική ζωή, όχι σε μια «φαντασιακή» ζωή σε έναν άλλο κόσμο. Αυτός ο σκοπός είναι ο πιο ευγενής σκοπός για τον οποίο αξίζει κανείς να αγωνιστεί σήμερα. Για αυτό το σκοπό προσπαθούμε να αγωνιστούμε και καλούμε σε αυτή την προσπάθεια και κάθε αγωνιστή του εργατικού και του φοιτητικού κινήματος.
https://marxismos.com/thriskis-christia ... s-ilismos/
«Μνημείο περιβαλλοντικού χάους, αρρώστιας και ανθρώπινου πόνου».
Για τον ΧΥΤΑ ΦΥΛΗΣ η Επιτροπη Αναφορων του Ευρωπαικου Κοινοβουλιου.