Να γράψω κι εγώ το σεντόνι μου μιας κι έχω μεταναστεύσει στις ΗΠΑ εδώ και κάποια χρόνια και, αν και μου λείπει η Ελλάδα σε πολλά, αγαπώ και σέβομαι τη χώρα που με φιλοξενεί. Είδα τον τίτλο του νήματος, το οποίο και με παρακίνησε να κάνω τις παρακάτω σκέψεις:
- Οι πόλεις τους, πλην βαριά μιας δεκάδας, άντε δεκαπεντάδας, δεν είναι ούτε κατ' ελάχιστο περπατήσιμες. Ειδικά αν βγεις από τις ακτές (NYC, DC, Boston, Philly, SF, Portland) και κάποιες βασικές μεγαλουπόλεις (Σικάγο), η πολεοδομία είναι για να βγάλεις τα μάτια σου. Urban sprawl να χορτάσει κι ο πιο αδηφάγος χρήστης μηχανοκίνητων. Ειδικά στο Νότο το αυτοκίνητο είναι εκ των ων ουκ άνευ. Δυστυχώς το lobby των αεροπορικών υπερίσχυσε του αντίστοιχου των σιδηροδρόμων, με αποτέλεσμα να χρειάζεσαι αυτοκίνητο για τις καθημερινές αποστάσεις και αεροπλάνο για τις μακρινότερες.
- Βασική αιτία αυτού είναι η δυσθεώρητα υψηλή "άπλα" που έχει όλη η χώρα και η ήπειρος εν γένει. Κυριολεκτώ: η χώρα είναι αδιανόητα αχανής. Πρέπει να το δει κάποιος, για να το χωρέσει πλήρως ο νους. Μπορείς να οδηγάς για ώρες και να βλέπεις παρθένα λιβάδια και πεδιάδες γεμάτες καλαμπόκι και σιτάρι όσο φτάνει το μάτι, το τοπίο να μην αλλάζει στο ελάχιστο, ο ορίζοντας να σπάει μόνο από τις περιστασιακές ριζοσπαστικού προτεσταντικού ρυθμού διαφημιστικές πινακίδες ("Jesus Loves You") και το πλήρως απαραίτητο κράμα φαστφουντοβενζινάδικου. Ακόμα θυμάμαι τα μούτρα φίλων από Ελλάδα όταν τους είπα πως το LA είναι 36 ώρες οδήγηση από εκεί που μένω.
- Το παραπάνω επηρεάζει βαθιά τον ψυχισμό του μέσου Αμερικάνου. Διαβάζουμε για το rugged individualism αυτής της χώρας και τον εθνικό μύθο τους, το manifest destiny, αλλά ακόμα και σήμερα αυτό αποτελεί μέρος της ταυτότητάς τους. Για να το πω πιο λιανά, η αξιοζήλευτη αυτοπεποίθηση που έχουν ως λαός, που φαίνεται από απλά πράγματα όπως το πώς αγκάλιασαν την κούρσα για το φεγγάρι έως το πόσο γουστάρουν μαρκετίστικα σλόγκαν όπως το anything is possible του Kevin Garnett και τις underdog ταινίες, πηγάζει από τις ευκαιρίες που δίνει αυτή η χώρα. Όλα είναι εφικτά, τίποτα δεν είναι εκτός ονείρων.
- Αυτό με τη σειρά του δημιουργεί μια αίσθηση ελευθερίας που προσωπικά δεν έχω βιώσει πουθενά αλλού στον κόσμο. Σε πρώτη ανάγνωση δεν τους ενδιαφέρει ποιος ήσουν από 'κει που ήρθες ούτε τι χρώμα έχεις, μπορείς να βγάλεις δουλειά; Κομπλέ. Δεν μπορείς; Δρόμο. Στον αντίποδα αυτού και χάρη σε αυτές ακριβώς τις ευκαιρίες οι Αμερικάνοι είναι αμείλικτοι. Δεν τους συγκινεί η καρμιριά, απεχθάνονται τις δικαιολογίες και είναι τρομερά φιλόδοξοι. Αυτό αποτυπώνεται στη συμπεριφορά τους σε όσους η ζωή μοίρασε χειρότερο χαρτί (π.χ. άστεγοι). Δεν είναι σπάνιο να ακούσεις να σου λένε "sure, their situation sucks, but if they really wanted to change it, they could!". Ένα έθνος που χτίστηκε στις απερίγραπτες θυσίες των μεταναστών που το οικοδόμησαν δεν συγκινείται από κλάψα και αυτολύπηση.
- Αποτέλεσμα του παραπάνω είναι πως για τους Αμερικάνους είναι πρώτιστης σημασίας το net worth, για να σχηματίσουν πλήρη άποψη για εσένα. Είναι βαθιά υλιστές κι αυτό το βλέπεις από το πώς μέχρι και οι πιο χρηματοοικονομικά αναλφάβητοι χειρίζονται στα δάχτυλα έννοιες όπως: τα κουπόνια, τα loyalty προγράμματα των πιστωτικών (λατρεύουν να μιλάνε για τις πιστωτικές), deals στα σουπερμάρκετ. Δεν είναι καθόλου τυχαία πως η δεύτερη ερώτηση που θα σε ρωτήσουν μόλις σε γνωρίσουν είναι "what do you do?", για να σε βάλουν σ' ένα καλούπι (τι κάνεις --> πόσα βγάζεις --> τι αμάξι/σπίτι
θα έπρεπε να έχεις κι αν όντως το έχεις).
- Με κίνδυνο να ακουστώ ο κλασικός σνομπ Ευρωπαίος, ο μέσος Αμερικάνος είναι πραγματικά πολιτισμικά απαίδευτος. Η ζωή ενός μέσου 30άρη άντρα αποτελείται από συζητήσεις πέρι $$$, παρακολούθηση αγώνων των ομάδων του (τρέχει κάποιο σπορ ΟΛΗ τη χρονιά, με σειρά δημοφιλίας: football, baseball/basketball, hockey) και πιοτό. Η αντίστοιχη των γυναικών είναι ρούχα, social media και να τις κερνάνε μόρτηδες στα μπαρ.
- Η κοινωνία τους είναι το πιο περίεργο κράμα προοδευτικότητας και συντηρητισμού που υπάρχει. Έχουν δίκιο όσοι μιλάνε για 2-3-5 "Αμερικές" κι όχι μια μονοκόμματη. Η θρησκεία παίζει ακόμη μεγάλο ρόλο στις ζωές τους (π.χ. οι εκκλησίες της Κυριακές είναι γεμάτες από οικογένειες έως νέους επαγγελματίες) και ζητήματα όπως οι αμβλώσεις έχουν πρωταγωνιστικό ρόλο στην καθεμέρα τους.
- Όπως είπα η χώρα είναι τεράστια. Αυτό επιτρέπει στον καθένα (το εννοώ) να βρει το niche του: σου αρέσει ο κοσμοπολιτισμός και θες να 'σαι μέσα στα πράγματα; Το 'χεις (NYC). Θες να βρεις ηρεμία από τα πάντα και να το ζήσεις καουμπόης; Άνετα (Texas). Παραλίες και γκλαμουριά; Miami. Βουνά να χορτάσεις σκι και σαλέ; Colorado. Υπέροχα καλοκαίρια και ασυγχώρητοι χειμώνες; Σικάγο. Χίππηδες; Τράβα στην πολιτεία της Washington. Θες κάτι πιο ευρωπαϊκό; Boston. κ.λπ κ.λπ.
- Η χώρα είναι η επιτομή της αφθονίας. Ο Αμερικάνος είναι πρωτίστως καταναλωτής κι έπειτα πολίτης. Κάπου είχα διαβάσει ένα εύστοχο σχόλιο πως μόνο τα πραγματικά φτωχά έθνη ασχολούνται με την πολιτική και κάθε μου επίσκεψη στις ΗΠΑ και στην Ελβετία το επιβεβαιώνει αυτό. Το κατά κεφαλήν εισόδημα στην πτωχότερη αμερικάνικη πολιτεία (Mississippi) είναι υψηλότερο του αντίστοιχου της Γαλλίας. Προφανώς ο Γάλλος ζει καλύτερα (αυτό είναι άλλη συζήτηση), απλά δίνω τη σύγκριση για να γίνει πιο σαφές το point μου.
- Η διατροφή τους, αν και ευτυχώς έχει βελτιωθεί σε σχέση με το παρελθόν, είναι ακόμη εκτρωματική. Είναι μεγαλόσωμοι άνθρωποι ως αποτέλεσμα της εμμονής τους στο ντοπαρισμένο κοτόπουλο και των γιγαντιαίων τους μερίδων. "I have to get my money's worth" θα σου πουν επανειλημμένως. Σπάνια μαγειρεύουν σπίτι κι ακόμη σπανιότερα τρώνε οικογενειακώς ή με παρέα. Το φαινόμενο του solo dining είναι απόλυτα φυσιολογικό και δεν σηκώνει βλέμματα.
Έχω πολλά ακόμα να γράψω, αλλά δεν θέλω να σας spamάρω. Συμπερασματικά θα πω πως η χώρα μας παρέχει πράγματα, τα οποία δεν τα βρίσκεις εδώ και είναι game changers (π.χ. κλίμα, ρυθμοί ζωής, κουζίνα). Δυστυχώς οι παθογένειες (π.χ. υποδομές, σεβασμός στο δημόσιο χώρο, κουτοπονηριά και "να ψοφήσει η κατσίκα του γείτονα") είναι αρκετές, για να χαλάσουν αυτό το πακέτο. Αναμφισβήτητα αν το οικονομικό δεν είναι θέμα, Ελλάδα > ΗΠΑ. Αν όμως θέλεις να εξελιχθείς, να ανταμειφθούν οι κόποι σου, να αναγνωριστεί το έργο σου κι όχι πρωτίστως η δημοφιλία του επώνυμού σου και οι διασυνδέσεις σου, ΗΠΑ > Ελλάδα.