Μιας και ειπώθηκε ότι δεν έχει γίνει ανάλυση άλλων θρησκειών πέρα από τον Χριστιανισμό, θα αναρτήσω κάποιες δημοσιεύσεις, παρουσιάζοντας θρησκείες για τις οποίες γνωρίζω δυο πράγματα. Αν υπάρχει άλλος καμένος (
) συμπληρώνει, διορθώνει ή/και προσθέτει. Ξεκινάω με τον Βουδισμό:
Κύριο ρόλο στον Βουδισμό διαδραματίζει ο Σιντάρτα Γκαουτάμα, ο οποίος γεννήθηκε σε μια περιοχή του σημερινού Νεπάλ και ήταν γόνος ευγενών (ο πατέρας του ήταν κυβερνήτης της περιοχής). Σύμφωνα με τον θρύλο, ο πατέρας του τον μεγάλωσε προστατευμένο από τις ασχήμιες της ζωής, ουσιαστικά σε μια γυάλα, παρουσιάζοντάς του μόνο την καλή πλευρά της. Σε ένα περίπατό του, όμως, όταν ήταν 29 ετών, συνάντησε διαδοχικά έναν ηλικιωμένο, έναν βαριά ασθενή και τέλος, έγινε μάρτυρας της περιφοράς ενός νεκρού. Έτσι ήρθε σε επαφή με μια μεγάλη αλήθεια, ότι δηλαδή η ζωή διέπεται από τον πόνο. Συγκλονισμένος από την ανακάλυψη, είδε κάτι που τον έκανε να αναθαρρήσει. Έναν γέρο, φτωχό ασκητή, που στο πρόσωπό του, όμως, ήταν ζωγραφισμένη η γαλήνη.
Ξεκίνησε έτσι μια μακριά πορεία εσωτερικής αναζήτησης, μαθητεύοντας πλάι σε διάφορους ασκητές, βραχμάνους κ.λπ. σαν μαθητής τους. Δεν βρήκε, όμως, αυτό που έψαχνε και μετά από χρόνια αναζήτησης και αφού τον παράτησαν οι σύντροφοί του, κάθισε κάτω από μια συκιά να διαλογιστεί. Τρεις ημέρες κράτησε ο διαλογισμός του, που υπήρξε ουσιαστικά μια εσωτερική πάλη. Στο τέλος, όμως, ο Σιντάρτα Γκαουτάμα νίκησε και έγινε Βούδας. Εδώ να πούμε ότι Βούδας σημαίνει «φωτισμένος», είναι μια κατάσταση (καλύτερα, θα λέγαμε, στόχος) και ο καθένας μπορεί και πρέπει να γίνει Βούδας. Αυτό γιατί, σύμφωνα με τον Βουδισμό (αλλά και τις υπόλοιπες ανατολικές θρησκείες), η ζωή διέπεται από τον ατελείωτο κύκλο των μετενσαρκώσεων (
σαμσάρα) και τον νόμο της ανταπόδοσης των έργων (
κάρμα). Στόχος του ανθρώπου, λοιπόν, είναι να σπάσει τον ατελείωτο κύκλο, να φωτιστεί και να γίνει Βούδας μέσω του
νιρβάνα (ευδαιμονία, τελείωση, ένωση, απελευθέρωση από τον κόσμο, κάποιες λέξεις για να περιγράψουν το Νιρβάνα, που πάντως είναι υπερβατική έννοια).
Ας πάμε τώρα και σε κάποια βασικά στοιχεία του Βουδισμού:
ΟΙ ΤΕΣΣΕΡΙΣ ΕΥΓΕΝΕΙΣ ΑΛΗΘΕΙΕΣ
1) Η ζωή είναι πόνος
2) Ο πόνος προκύπτει από την επιθυμία και την άγνοια
3) Η οριστική απαλλαγή από τον πόνο είναι δυνατή
4) Η απελευθέρωση είναι δυνατή μέσω μιας ηθικής ζωής και διαλογισμού.
ΤΟ ΟΧΤΑΠΛΟ ΜΟΝΟΠΑΤΙ
Ορθή όραση (κατανόηση), ορθό συναίσθημα, ορθή ομιλία, ορθή πράξη, ορθός βιοπορισμός (εργασία που δεν βλάπτει τους άλλους), ορθή προσπάθεια, ορθή ενσυνειδητότητα , ορθός διαλογισμός.
Και κάποια σημαντικά (κατά τη γνώμη μου) στοιχεία για τον Βουδισμό:
Ο Σιντάρτα Γκαουτάμα (πρώτος Βούδας) δεν ήταν Θεός ούτε είπε κάτι τέτοιο για τον εαυτό του. Για την ακρίβεια, δεν μίλησε καν για ύπαρξη ή όχι Θεού/ Θεοτήτων και κράτησε, θα λέγαμε, αγνωστικιστική θέση πάνω στα συγκεκριμένα ζητήματα. Ο λόγος που το έκανε αυτό ήταν γιατί δεν ήθελε να αποσπάται η προσοχή των ανθρώπων από υπερβατικά πράγματα, που δεν μπορούν, έτσι κι αλλιώς, να γνωρίζουν (και ίσως δεν έχει και κάποιο νόημα). Γι' αυτό και ο Βουδισμός θεωρείται περισσότερο πρακτική φιλοσοφία παρά θρησκεία, γιατί επικεντρώνεται στον τρόπο ζωής πολύ περισσότερο από ό,τι στα μεταφυσικά ζητήματα. Ο βουδιστής ζει με διαλογισμό, αντιλαμβανόμενος ότι ο υλικός κόσμος είναι ψευδαίσθηση και η προσήλωση στην ύλη σε «δένει» με αυτόν (εξ ου και ο πόνος) και ζώντας εν γένει τη ζωή του βάσει αυτής της αντίληψης.
Πηγές:
Ζιάκας, Γ.,
Θρησκείες και πολιτισμοί της Ασίας, Θεσσαλονίκη: Εκδόσεις Κορνηλία Σφακιανάκη, 2006.
Grayling, A.C.,
Η ιστορία της φιλοσοφίας, Αθήνα: Εκδόσεις Πατάκη, 2021.
bic τσέκαρε εδώ, αφού μου είπες (από ό,τι κατάλαβα) ότι σε ενδιαφέρουν αυτά.
