The Age of Aquarius έγραψε: 10 Αύγ 2021, 21:22
Mole έγραψε: 09 Αύγ 2021, 21:47
Wolfgang Streeck, Zwischen Globalismus und Demokratie.
Γράψε δυο λόγια αν θες
Μαζί και με το Gekaufte Zeit (επίσης Streeck) αποτελούν τα καλύτερα δείγματα της πορείας της post-2008 ριζοσπαστικοποιημένης σοσιαλδημοκρατιας, όσον αφορά τόσο τον πλούτο της σκέψης της όσο και τις αναπόφευκτες απορίες της.
Σχετικά με το περιεχόμενο: είναι ένα εξαιρετικά φιλόδοξο εγχείρημα, που προσπαθεί να αναλυσει το σύμπλεγμα πολιτικης οικονομίας-δημοκρατίας-διεθνών σχέσεων σε όλες του τις διαστάσεις. (Εδω, ίσως να θυμίζει την τυπική αριστεριστικη νόσο, την τάση να ενώνονται τέλειες σε μια ενιαία, συμπαντικη θεωρία, αλλά νομίζω ότι στη συγκεκριμένη περίπτωση η ευρύτητα της επιχειρηματολογιας είναι αναγκαία.)
Πιο συγκεκριμένα, ο Streeck ακολουθεί τον Dani Rodrik και τη διάγνωσή του περί «υπερ-παγκοσμιοποιήσης», και υιοθετεί το τρίλημμα παγκοσμιοποίηση-δημοκρατία-εθνικη κυριαρχία για να αναλυσει την ιστορία και τη λειτουργία των υπέρ-εθνικών θεσμών και το πως αυτοί αλληλεπιδρούν με το έθνος-κράτος και τη δημοκρατία. Το bête noire του Streeck είναι η ΕΕ και το μεγαλύτερο μέρος του βιβλίου αφιερώνεται σ'αυτη—έως και στο σημείο που να πρέπει να θεωρηθεί ευρωκεντρικό—, στη Γάλλο-γερμανική ηγεμονια, στη σύγκρουση φεντεραλισμου-εθνικων συμφερόντων, στην ντε φακτο προσπέραση των δήμων των κρατών-μελών μέσω της διεθνούς διπλωματίας, της τεχοκρατίας, ή/και της αγοράς κλπ-κλπ. Το συμπέρασμα του είναι ότι έχουμε φτάσει σ'ενα ιστορικό τέλμα, όπου η περαιτέρω ενοποίηση είναι αδύνατη, αλλά, ταυτόχρονα, και οπου η δύναμη της αδράνειας κάνει αμφίβολη την ανάδειξη εναλλακτικών στο άμεσο μέλλον.
Παρόλα αυτά, ο Streeck κάνει προτάσεις, υπέρ της «Kleinstaaterei»*, υπέρ δηλαδή της αποκέντρωσης, χρησιμοποιώντας επιχειρήματα από τη θεωρία συστημάτων εως και την ανθρωπολογία, και, κυρίως, εμπνευσμένος από τον Polanyi και τον Keynes.
Νομίζω ότι το κέρδος του συγκεκριμένου βιβλίου βρίσκεται περισσότερο στην ανάλυση καθαυτή πάρα στο (προφανές) συμπέρασμα, αλλά δεν έχω χρόνο για περισσότερα (μ.α.: η συζήτηση του νεοφιλελευθερισμου ως δόγματος/ουτοπίας και ως πράξης είναι εξαιρετικη). Το μοναδικό αρνητικό που μπορώ να πω έχει να κάνει με τις «απορίες» που ανέφερα στην αρχη: ο Streeck υπερεκτιμα το εύρος και το δυναμικο της «λαϊκιστικής εξέγερσης»· πάρα τις συνεχείς συζητήσεις για το φαινόμενο (ειδικά από το 2016 κι έπειτα), οι δυνάμεις της «αντι-παγκοσμιοποιησης», το Πολανυικό αντί-κίνημα, έχουν, πιστεύω, αποδειχθεί ισχνες. Το patt, εάν είναι πράγματι τέτοιο, μπορεί να διαρκέσει για πολύ καιρό ακόμα.
* τον συγκεκριμένο όρο χρησιμοποίησε ο Jürgen Habermas, ο κατεξοχήν Ευρωπαίος φεντεραλιστης δηλαδή, στην κριτικη του ενάντιον του Streeck (2013). Υπό μια έννοια, το ZGuD αποτελεί την επέκταση της ζώνης πυρός στη μεταξύ τους διαμάχη (όπως επίσης και σ'εκεινη μεταξύ Streeck και Adam Tooze).