Καλό είναι όμως να δούμε και μια άλλη πτυχή της υπόθεσης.
Ο μισελληνισμός των Ρώσων...ένα κεφάλαιο που πράγματι δεν πολυδιαφημίζεται στην Ελλάδα.
Ακολουθούν μερικές εκδηλώσεις ρωσικού μισελληνισμού από τα Ορλωφικά μέχρι και την διαμόρφωση ανεξάρτητου ελληνικού κράτους...
Για αρχή ας θυμηθούμε τα απαξιωτικά σχόλια της
συζυγοκτόνου τσαρίνας Μεγάλης Αικατερίνης για τους Έλληνες σε επιστολή της προς τον στρατηγό Ορλώφ:
«Αφού οι Έλληνες της Πελοποννήσου δεν μιμήθηκαν την ανδρεία των Ρώσων και δεν νοιάζονται για την αποτίναξη του ζυγού και την ανεξαρτησία τους εξαιτίας της δειλίας, της απιστίας και της απάτης τους, ορθότατα επράξατε και τους εγκαταλείψατε στην τύχη τους».
Τα ίδια γράφει η τσαρίνα και στον Βολταίρο:
«Οι Έλληνες είναι δειλοί και γι’ αυτό ανάξιοι της ελευθερίας». Και συνεχίζει: «Οι Έλληνες, οι Σπαρτιάτες έχουν εκφυλιστεί. Προτιμούν τα λάφυρα από την ελευθερία. Θα χαθούν αν δεν ακολουθήσουν τις συμβουλές του ήρωα που τους έστειλα (εννοεί τον Ορλώφ)»
Δεν φτάνει δηλαδή που οι ομόδοξοι Ρώσοι κορόιδεψαν τους Έλληνες με την εκστρατεία-παρωδία των Ορλωφικών, τα άκουσαν κι από πάνω.
Τον
τυχοδιωκτισμό και μισελληνισμό των Ρώσων στο Αιγαίο περιγράφει με θράσος ο
Ρώσος ναύαρχος Σπυρίντωφ προς τον Ορλώφ κατά τη διάρκεια της ρωσικής κατοχής των Κυκλάδων (1770-1774). Γράφει λοιπόν ο δήθεν απελευθερωτής των Ελλήνων:
«Νομίζω πως με την καθυπόταξη των Ελλήνων δεν κερδίσαμε τίποτα, αντίθετα ζημιωνόμαστε γιατί διατρέφουμε πειναλέους. Νομίζω ότι μετά την υπογραφή συνθήκης ειρήνης (με τους Τούρκους) η Ρωσία έπρεπε να απαιτήσει την προσάρτηση της Πάρου. Αν πουλήσουμε αυτό το νησί με το λιμάνι της Νάουσας και την Αντίπαρο στους Γάλλους ή τους Άγγλους, αυτοί μ’όλο που έχουν στην κατοχή τους αρκετά λιμάνια στη Μεσόγειο, θα πλήρωναν ευχαρίστως πολλά εκατομμύρια λίρες».
Οι Ρώσοι μάλιστα άρπαξαν βίαια από τις Κυκλάδες ελληνικές αρχαιότητες. Στη Σαντορίνη μάρμαρα, αγάλματα, ανάγλυφα και κίονες που
κομματιάστηκαν από τους Ρώσους ληστές, φορτώθηκαν σε ρωσικά πλοία. Αποκαλυπτική είναι η διαταγή του
Σπυρίντωφ στους Συριανούς ο οποίος πρωτοστάτησε στη ληστρική επιδρομή:
«Να στείλετε εκείνα τα πράγματα εις του λόγου μου εδώ εις το Πόρτο της Άουσας και ό,τι άλλα παλαιά ήθελον ευρεθή εις το νησί σας αψηφώντας τους κόπους σας. Να τα στείλετε εδώ με γράμμα εδικό σας γραμμένο δια όλα κατά όνομα, ό,τι στέλνετε για να το στείλω εγώ εις Πετερσπούργκον. Και ταύτα θέλουν προξενήσει εις του λόγου σας τιμήν πως ότι αυτά τα πράγματα ευρέθηκαν εις το νησί της Σύρας».
Η Ρωσία εκείνη την περίοδο, όπως και οι υπόλοιπες μεγάλες δυνάμεις,
εναντιωνόταν στα επαναστατικά κινήματα. Σχετικά με το την τροπή που πήρε το Ελληνικό Ζήτημα με τον διαρκή και αρχικά πετυχημένο αγώνα των Ελλήνων,
η Ρωσία δεν επιθυμούσε ανεξάρτητο ελληνικό κράτος αλλά λύση αυτόνομου κράτους με καταβολή φόρου στην Οθωμανική αυτοκρατορία. Ταυτόχρονα
επιθυμούσε μια παραπαίουσα Οθωμανική αυτοκρατορία για να την ελέγχει καλύτερα και όχι τη διάλυσή της. Κι αυτό διότι
οι Ρώσοι ήξεραν ότι ένα ανεξάρτητο ελληνικό κράτος θα εξελισσόταν σε προτεκτοράτο των Άγγλων που θα εξυπηρετούσε τα συμφέροντα του αγγλικού στόλου στη Μεσόγειο (όπως και έγινε αργότερα). Οι Άγγλοι κατείχαν τα Επτάνησα και είχαν δεσμεύσει την Ελλάδα με δάνεια. Επίσης η Ρωσία ανησυχούσε μήπως οι Έλληνες με την ελευθερία τους και τις παραδεκτές ναυτικές τους εμπειρίες και δυνατότητες αντικαθιστούσαν την Οθωμανική αυτοκρατορία εις βάρος των ρωσικών συμφερόντων στις νότιες θάλασσες.
Διάφορες δηλώσεις τσάρων και Ρώσων πολιτικών της εποχής αποκαλύπτουν αυτήν ακριβώς την εικόνα του φόβου της ρωσικής εξουσίας για ένα ελεύθερο ελληνικό κράτος. Π.χ. ο γραμματέας της Ρωσικής πρεσβείας στην Κωνσταντινούπολη το 1821
Σεργκέι Ιβάνοβιτς Τουργκένιεφ. Στην μυστική έκθεση που συνέταξε
αναρωτιόταν αν συμφέρει τη Ρωσία η απελευθέρωση των Ελλήνων:
«Η Ρωσία θα είχε το δικαίωμα σε περίπτωση ρωσοτουρκικού πολέμου να αναγνωρίσει την ελληνική ανεξαρτησία. Θα έπρεπε όμως να βοηθήσει; Δεν υπάρχει φόβος με την πάροδο του χρόνου να ζημιώσει τα ρωσικά συμφέροντα η υποκατάσταση των Οθωμανών από τους Έλληνες;»
Στις 7 Οκτωβρίου 1823 ο τσάρος Αλέξανδρος δήλωσε ότι οι Έλληνες με τις αρχές που ακολουθούν,
«δεν αξίζουν τη συμπάθειά μου, εύχομαι μάλιστα να νικήσουν οι Τούρκοι».
Ξανά ο τσάρος στη διάσκεψη της Βερόνας έγραφε στον υπουργό Εξωτερικών της Γαλλίας Chataubriand:
«Πολύ θα με ενθουσίαζε μια σταυροφορία κατά των Τούρκων. Αλλά στις ταραχές της Πελοποννήσου διακρίνω σημάδια επαναστατικά και εννοώ να μην αναμειχθώ».
Απλά «ταραχές» βλέπει ο τσάρος στην Πελοπόννησο και όχι το δίκαιο αίτημα ενός ξεσηκωμένου λαού για απελευθέρωση από τον δυνάστη του.
Αποκορύφωμα του ανθελληνισμού του ήταν όταν
πρότεινε στο Λουδοβίκο ΙΗ το 1822 κοινή επέμβαση στο Ανατολικό Ζήτημα δίνοντας την Πελοπόννησο στη Γαλλία. Πάλι καλά που ο Γάλλος μονάρχης δεν ήθελε να δυσαρεστήσει τους Τούρκους και έδειξε απροθυμία στο τσαρικό σχέδιο.
Ο Μέττερνιχ που γνώριζε την άποψη του τσάρου για αυτονομία των Ελλήνων αλλά όχι για ανεξαρτησία
τρόλλαρε τον τσάρο δίνοντας τις εξής οδηγίες στον Αυστριακό πρέσβη στη Μόσχα:
«Θα θέσετε τον τσάρο μπροστά στο εξής δίλημμα: Ή πλήρης υποταγή των Ελλήνων στους Τούρκους ή πλήρης ανεξαρτησία».
Ακόμα και κατά την κήρυξη του πολέμου από την Ρωσία στην Τουρκία τον Απρίλιο του 1828 η ρωσική πολιτική παραμένει ή ίδια. Όπως εκμυστηρεύτηκε ο τσάρος Νικόλαος την άνοιξη του 1828 στον πρεσβευτή της Αυστρίας στην Πετρούπολη Zichy:
«Καταριέμαι τους Έλληνες κι ας είναι ομόπιστοι. Η διαγωγή τους υπήρξε φριχτή, εγκληματική και αποκρουστική. Για μένα είναι υπήκοοι που στασιάζουν εναντίον του νόμιμου ηγεμόνα τους. Δεν θέλω να ελευθερωθούν, δεν το αξίζουν. Θα ήταν ολέθριο παράδειγμα για τους άλλους λαούς αν κατόρθωναν να ιδρύσουν ελεύθερο κράτος».
Ακόμα και μετά την κατάληψη της Αδριανούπολης από τους Ρώσους η πάγια πολιτική του τσάρου για διατήρηση της Οθωμανικής Αυτοκρατορίας και περιορισμό των Ελλήνων σε αυτόνομο κράτος δεν άλλαξε. Ο Ρώσος Υπουργός Εξωτερικών
Νέσελροντ εξήγησε ότι η εντολή που έδωσε στον στρατηγό Debitch να σταματήσει την προέλαση ήταν
να διατηρηθεί η Οθωμανική αυτοκρατορία ενιαία και αδιαίρετη αλλά υπό ρωσικό έλεγχο. Χαρακτηριστικό είναι ένα μνημόνιο του Νέσελροντ τον Σεπτέμβρη του 1829 όπου έλεγε τα εξής:
«Πάντοτε πιστεύαμε πως η διατήρηση της οθωμανικής αυτοκρατορίας ήταν πιο χρήσιμη παρά επιζήμια για τα πραγματικά συμφέροντα της Ρωσίας και ότι καμιά άλλη τάξη πραγμάτων δεν θα μπορούσε να εξισορροπήσει για μας το πλεονέκτημα να έχουμε γείτονα μια ανίσχυρη χώρα».
Τέλος ας μην ξεχνάμε ότι
οι Άγγλοι ήταν αυτοί που εισηγήθηκαν ξαφνικά τροποποίηση του πρωτοκόλλου του Λονδίνου και να αναγνωριστεί το ελληνικό κράτος ως ανεξάρτητο (και αμέσως συμφώνησαν και οι Γάλλοι). Κι αυτό έγινε διότι έτσι θα αύξαναν την επιρροή τους στην Ελλάδα αποκόπτοντας τους Ρώσους. Και ο τσάρος το δέχτηκε αφού πήρε αυτά που ήθελε από τη συνθήκη της Αδριανούπολης, δηλαδή εδαφικές παραχωρήσεις στο Δούναβη, προσάρτηση της Γεωργίας και της οθωμανικής Αρμενίας.
Ο τσάρος παρά την περήφανη νίκη του στον ρωσοτουρικό πόλεμο του 1828-1829,
δεν αξίωσε από την Πύλη στην Αδριανούπολη την βελτίωση της συνθήκης του Λονδίνου για τους Έλληνες, δηλαδή να αποκτήσουν ανεξάρτητο κράτος και όχι υποτελές. Ο Σουλτάνος πιθανώς θα υπέκυπτε διότι η συνθήκη υπογραφόταν
με τα ρωσικά στρατεύματα κοντά στην Κωνσταντινούπολη και όχι μακριά όπως οι άλλες (Κιουτσούκ Καϊναρτζή, Ιασίου, Βουκουρεστίου). Διότι όπως είπαμε η ελληνική ανεξαρτησία ήταν ασυμβίβαστη με τα ρωσικά συμφέροντα...
Όλα τα παραπάνω μαζί με τις πηγές θα τα βρείτε στο βιβλίο του Κ. Σιμόπουλου, «Ξενοκρατία, Μισελληνισμός και Υποτέλεια» (εκδ. Στάχυ)
