Ονοματοδοσίες Ελληνικών τόπων

[Naranjita]

Η Ναύπακτος είναι πόλη με μεγάλη ιστορία. Λέγεται ότι πήρε το όνομά της από τις λέξεις ναυς και πήγνυμι, που σημαίνει «κατασκευάζω πλοίο». Για πρώτη φορά εμφανίζεται το 1104 π.Χ. με τους Δωριείς, οι οποίοι στην κάθοδό τους, χρησιμοποίησαν τη Ναύπακτο για να κατασκευάσουν υποτυπώδη πλοιάρια (σχεδίες για την ακρίβεια), οπότε και το «Ναύπακτος» έμεινε κληρονομιά. Η πόλη αρχικά ανήκε στους Εσπέριους Λοκρούς.

Η λέξη Ελευσίς-ίνος αναφέρεται για πρώτη φορά στον Ορφικό ύμνο «Δήμητρος Ελευσινίας, θυμίαμα στύρακα[3]». Επιπλέον, ο Ησύχιος μας αναφέρει ότι το παλαιότερο όνομα της Ελευσίνας ήταν Σαισαρία. Σύμφωνα με το μύθο, η Σαισαρία ήταν η μικρότερη κόρη του βασιλιά Κελεού. Ο Κελεός αναφέρεται ως ο πρώτος Ιεροφάντης και ότι πρώτος χειροτόνησε τις κόρες του Ιέρειες της θεάς Δήμητρας. Σύμφωνα με αρχαιολογικά ευρήματα, ο Κελεός ήταν ο οικιστής της Ελευσίνας, ο οποίος για να τιμήσει τον πατέρα, τον ήρωα Ελεύσινο, έδωσε το όνομά του στην πόλη[4].

Η λέξη Ελευσίνα είναι ομιλούν όνομα και προέρχεται από το ρήμα ελεύθω = έρχομαι. Δηλαδή ο τόπος της αφίξεως, του ερχομού, της παρουσίας, της αποκάλυψης. Έτσι και η λέξη Ελευσίς, με την ετυμολογία της και το μύθο της, μας δηλώνει την έλευση κάποιου σημαίνοντος γεγονότος, την έλευση της περιπλανώμενης Γης Μητέρας, για να φέρει το φως, την άνοιξη. Σε όλα τα αρχαία κείμενα η λέξη Ελευσίς δεν υπάρχει παρά μόνο σε συνάρτηση με τη θεά Δήμητρα ή στα Ελευσίνια Μυστήρια. Έτσι έγινε γνωστή η Ελευσίνα στην αρχαιότητα κι έτσι μένει για πάντα. Σαισαρία, η Ελευσίνα, από την ιέρεια Σαισάρα. Ελευσίνα, από τον ήρωα της τον Ελευσίνα. Ελευσίς, από την έλευση της θεάς Δήμητρας.

Στην ελληνιστική εποχή από την πόλη άποικοι ίδρυσαν μια ομώνυμη πόλη πλάι στην Αλεξάνδρεια της Αιγύπτου και ένα χωριό Ελευσίς στην όαση του Φαγιούμ.

[Naranjita]

Η ονομασία Μέγαρα διατηρήθηκε από τα αρχαία χρόνια μέχρι σήμερα και μόνο στο Μεσαίωνα απαντάται ο τύπος "Μάγαρα". Οι γραπτές μαρτυρίες διασώζουν πολλές διαφορετικές εκδοχές για την ονομασία της πόλης. Ο Παυσανίας, καταγράφοντας την άποψη των Μεγαρέων, τη συσχετίζει με τα "μέγαρα", τα ιερά της Δήμητρας, τα οποία έφτιαξαν για πρώτη φορά όταν βασιλιάς ήταν ο Καρ, γιος του Φορωνέα, προς τιμή της θεάς, η λατρεία της οποίας ήταν πανάρχαια. Ο Ηρόδοτος και ο Στέφανος ο Βυζάντιος αποδίδουν την ονομασία στον ήρωα Μεγαρέα, γιο του Ποσειδώνα. Η τελευταία ερμηνεία απηχούσε και τις αντιλήψεις των Βοιωτών, σύμφωνα με τον Παυσανία, αφού ο Μεγαρέας που κατοικούσε στην Ογχηστό, ήρθε με στρατό Βοιωτών και βοήθησε τον βασιλιά των Μεγάρων Νίσο στον πόλεμο κατά του βασιλιά της Κρήτης Μίνωα. Σκοτώθηκε όμως στην μάχη και θάφτηκε στην πόλη, η οποία πήρε το όνομά του. Πρωτύτερα η πόλη ονομαζόταν Νισαία.

[Nandros]

Καλαμάτα:
Η μεσαιωνική ονομασία της αρχαίας πόλης Φεραί, που διατηρήθηκε μέχρι τις μέρες μας, προέρχεται από την θαυματουργή εικόνα της Παναγίας της Καλομάτας, η οποία φυλασσόταν σε ένα βυζαντινό μοναστήρι της περιοχής –και την οποία ο θρύλος θέλει να έκανε ακόμα και τον οθωμανό αγά, στον στάβλο του οποίου ανακαλύφθηκε, να αλλαξοπιστήσει, χάρη στα θαύματα που είδε να πραγματοποιούνται. Η εικόνα υπάρχει ακόμα, και φυλάσσεται στο εσωτερικό της Εκκλησίας της Υπαπαντής.

Οι Φαρές, ή αι Φαραί : ήταν αρχαία ομηρική πόλη της Μεσσηνίας στην θέση της σημερινής Καλαμάτας. Ο Όμηρος την αναφέρει επίσης και ως "Φηραί" ή "Φηρή". Ο δε Ξενοφών (ιστορικοί χρόνοι) την αναφέρει "Φεραί".

Θυμάμαι σε παλιό χάρτη αναρτημένο σε τάξη του Δημοτικού, το όνομα της πόλης ήταν Αι Καλάμαι (δώστε βάση στο άρθρο).
Εξ ου και οι ελιές Καλαμών.
.

[OANNHSEA]

Αλήθεια, αυτό πρέπει να το θίξει κάποιος στο τέλος - το ότι δηλαδή παίρνουν τον σωστό πληθυντικό των πόλεων και τον κάνουν ενικό!!!
Εκτός των "Αι καλάμαι" π.χ. Η λέξη Αθήνα είναι λάθος!!! Το σωστό είναι "Οι Αθήνες"!!!
Ποιοί βάρβαροι και γιατί το έκαναν αυτό;;;

.

[Μηχανικός]

Η Λάρισα είναι με ένα σ.-

Προφέρεται με δύο σ.

[Nandros]

Αλήθεια, αυτό πρέπει να το θίξει κάποιος στο τέλος - το ότι δηλαδή παίρνουν τον σωστό πληθυντικό των πόλεων και τον κάνουν ενικό!!!
Εκτός των "Αι καλάμαι" π.χ. Η λέξη Αθήνα είναι λάθος!!! Το σωστό είναι "Οι Αθήνες"!!!
Ποιοί βάρβαροι και γιατί το έκαναν αυτό;;;

Κυκλοφορεί σαν ανέκδοτο. Συναντιούνται διάφοροι τύποι, ρωτούν ο ένας τον άλλον και απαντούν:
Εγώ είμαι από τας Αθήνας.
Εγώ από τας Πάτρας.
Εγώ από τας Σέρρας.
Κι εγώ από τας Σαλονίκας!
.

[Isomnia]

Λέσβος

Οι γνωστές από την αρχαιότητα ονομασίες του νησιού ήταν:
Πελασγία, Ίσσα, Αιθιοπία - Αίγειρα (μελαμψή), Μυτωνίς, Ιμερτή (ποθητή), Λασία (πυκνόδενδρη) και Μακαρία.

Η μυθολογία και οι παραδόσεις, σχετικά με τον αποικισμό και τους πρώτους οικιστές της Λέσβου, αποτελούν μια ένδειξη για την συγγένια των Λεσβίων με τους Θεσσαλούς και γενικότερα με τους Αιολείς.
Ως πρώτοι κάτοικοι τον νησιού , κατά την προ του κατακλυσμού εποχή που σχετίζεται με τον Δευκαλίωνα, αναφέρονται οι Πελασγοί επικεφαλής των οποίων ήταν ο Ξάνθος, ο γιος του Τριόπου από το πελασγικό Άργος, τη μετέπειτα Θεσσαλία. Τα πρώτα ονόματα του νησιού, Πελασγία και 'Ισσα καθώς και η ύπαρξη ερειπίων πελασγικών τειχών σε περιοχές όπως στις θέσεις Περάδου, Κερανίων, Αρίσβης και Τσινίων δείχνουν τις ιστορικές αλήθειες που εμπεριέχονται στην μυθολογική παράδοση. Στην μετά τον κατακλυσμό εποχή, ο Μακαρεύς ή Μάκαρ από την Αχαΐα, απόγονος του ήρωα των Αιολαίων Αιόλου εγκατέστησε νέους αποίκους στην ερημωμένη Λέσβο. Οι γιοί του, ο Ερεσός, ο Κερδόλαος, o Νέανδρος και ο Λεύκιππος, αποίκησαν τα γειτονικά νησιά. Χίο, Σάμο, Ρόδο και Κώ, τα οποία μαζί με τη Λέσβο ονομάσθηκαν Νησιά των Μακάρων.
Η κόρη του Μάκαρος Μήθυμνα παντρεύτηκε με τον εγγονό του Αιόλου και γιό του Θεσσαλού ήρωα Λάπιθου, τον Λέσβο, ο οποίος ήλθε με αποίκους στην Λέσβο, και αποκτώντας δύναμη έδωσε το όνομά του στο νησί και στις πόλεις τα ονόματα του γιου του Μάκαρος Ερεσού και των θυγατέρων του Μυτιλήνης, Μήθυμνας, Άντισσας και Αρίσβης.

[Isomnia]

Χίος

Το νησί απέκτησε το όνομά του από την Χιόνη, η οποία ήταν κόρη του Ποσειδώνα. Όταν γεννήθηκε στο νησί έπεσε χιόνι γι’ αυτό το μωρό ονομάστηκε έτσι και εξ’ αυτού το νησί Χίος. Λένε μάλιστα ότι όταν έφτασε ο Ποσειδώνας στο νησί ήταν έρημος και με το χιόνι που έπεσε το έδαφός του έγινε γόνιμο.

[Isomnia]

Κως

Από το «Κωfoς» (το f αντιπροσωπεύει το αρχαίο δίγαμμα), το οποίο σημαίνει νήσος με πολλά σπήλαια. Από το «κωfoς» προκύπτει η λέξη cave, στα αγγλικά, καθώς επίσης και το όνομα του καβουριού, το καβούκι του οποίου θυμίζει σπήλαιο.

[Isomnia]

Σαλαμίνα

Σύμφωνα με τη μυθολογία, το όνομα Σαλαμίνα δόθηκε στο νησί από τον Κυχρέα, για να τιμήσει τη μητέρα του Σαλαμίνα που ήταν αδελφή της Αίγινας και μια από τις 50 κόρες του ποτάμιου θεού Αισώπου.Κατά την αρχαιότητα η Σαλαμίνα ήταν γνωστή με τα ονόματα Πιτυούσα (από το δέντρο πίτυς: πεύκος), Σκιράς (από τον ήρωα Σκίρο) και Κυχρεία (από τον Κυχρέα). Το νησί είναι επίσης γνωστό ήδη από την αρχαιότητα και με την ονομασία Κούλουρη, που προέρχεται από το ακρωτήριο «Κόλουρις άκρα» (σήμερα Πούντα), στο οποίο ήταν χτισμένη η αρχαία πόλη και το λιμάνι του 4ου αιώνα π.Χ.Μυθολογία – Ιστορία:

Στο νησί βασίλεψε ο Ασωπός ποταμός, αφού σκότωσε τον πρώτο βασιλιά του νησιού, τον Όφι. Την κόρη του, Σαλαμίνα την αγάπησε παράφορα ο θεός της θάλασσας, Ποσειδώνας. Καρπός αυτού του έρωτα ήταν ο Κυχρέας (μισός άνθρωπος, μισός φίδι) ο οποίος βασίλεψε στο νησί. Ο Κυχρέας απέκτησε μια κόρη, τη Γλαύκη, η οποία παντρεύτηκε τον Τελαμώνα, γιό του Βασιλιά της Αίγινας Αιάκου. Ο Τελαμώνας που διαδέχτηκε τον Κυχρέα στο θρόνο, απέκτησε αργότερα δυο γιούς: τον Αίαντα (από τον γάμο του με την Περίβοια, κόρη του βασιλιά των Μεγάρων Αλκάθου) Και τον Τεύκρο (από τον γάμο του με την Ησιόνη). Τα δυο αδέλφια έλαβαν μέρος στον Τρωικό Πόλεμο με 12 πλοία. Βασιλιάς του νησιού τότε ήταν ο Αίαντας, ο οποίος περιγράφεται ως ένας από τους γενναιότερους Έλληνες. Το τέλος του όμως ήταν τραγικό. Αυτοκτόνησε, όταν νικήθηκε από τον Οδυσσέα στους αγώνες που έγιναν με έπαθλο τα όπλα του νεκρού Αχιλλέα. Μετά το τέλος του πολέμου επέστρεψαν στο νησί ο Τεύκρος με τον Ευρυσάκη, γιος του Αίαντα και της Τέκμησας. Ο Τεύκρος αντιμετώπισε την οργή του πατέρα του Τελαμώνα, επειδή δεν εκδικήθηκε το θάνατο του αδελφού του. Έτσι εγκατέλειψε το νησί και πήγε στην Κύπρο, όπου ίδρυσε πόλη με το όνομα Σαλαμίνα, ενώ ο Ευρυσάκης βασίλεψε στο νησί και απέκτησε έναν γιό, τον Φιλαίο, που έγινε Αθηναίος πολίτης και δώρισε τη Σαλαμίνα στους Αθηναίους.

[Isomnia]

Αγκίστρι

Στα αρχαία χρόνια το νησί λεγόταν Κεκρυφάλεια, που σήμαινε κορυφή υφάλου, γιατί πρόκειται για ένα μικρό νησάκι σαν εξοχή υφάλου. Σήμερα ονομάζεται Αγκίστρι γιατί είναι αγκιστρωμένο στην Αίγινα.

[Isomnia]

Αίγινα

Το κοντινό στην Αττική νησί, οφείλει την ονομασία του στην ελληνική μυθολογία και στην κόρη του Θεού Ασωπού Αίγινα, την οποία ερωτεύτηκε ο Δίας και την… ξεμονάχιασε στο νησί Οινώνη, το οποίο και μετονομάστηκε σε Αίγινα.

[Isomnia]

Αμοργός

Το όνομά του ατμοσφαιρικού αυτού νησιού προκύπτει από την αμόργη, ένα φυτό από το οποίο οι αρχαίοι έφτιαχναν ένα εξαιρετικό λινάρι, ένα διάφανο λινό ύφασμα. Εξ ου και στην αρχαιότητα ήταν ιδιαίτερα δημοφιλή τα αμοργινά ιμάτια, από τα οποία έφτιαχναν τους καλύτερους χιτώνες.

[Isomnia]

Άνδρος

Από τον ήρωα Άνδρο ή Ανδρέα, ο οποίος ήταν περίφημος μάντης, τόσο σπουδαίος που του χάρισε το νησί ο Ραδάμανθης, αδελφός του Μίνωα. Ο Ραδαμάνθης θεωρείτο ο πιο δίκαιος άνθρωπος του κόσμου και όταν πέθανε συνέχισε να είναι δίκαιος γι’ αυτό και έγινε ο κριτής του Κάτω Κόσμου. Αυτός έκρινε ότι ο περιφημότερος μάντης της εποχής ήταν ο Άνδρος και έτσι αποφάσισε να του χαρίσει ένα ολόκληρο νησί.

[Isomnia]

Αντίπαρος

Κατά τους Ιστορικούς χρόνους, οι πρώτοι κάτοικοι της Αντιπάρου ήταν Φοίνικες από τη Σιδώνα, τους οποίους διαδέχθηκαν διάφοροι άλλοι κατακτητές. Στην Aρχαιότητα η Αντίπαρος ήταν γνωστή ως Ωλίαρος και η ιστορική της πορεία είναι κυρίως συνδεδεμένη με αυτή της Πάρου, της οποίας ήταν αναπόσπαστο τμήμα. Η πρώτη αναφορά της Αντιπάρου με τη σημερινή ονομασία της γίνεται μόλις τον 13ο αιώνα μ.Χ. Η λέξη όμως είναι αρχαία, καθώς σύμφωνα με τη μυθολογία, ο Αντίπαρος ήταν ένας από τους 50 γιους του Αίγυπτου, ο οποίος δολοφονήθηκε, όπως και 48 από τα αδέλφια του, από τη σύζυγό του Κριτομηθέα, που ήταν μια από τις 50 Δαναΐδες.