Το δέρμα αποτελεί το μεγαλύτερο όργανο του ανθρωπίνου σώματος, έχει επιφάνεια περίπου 2 τετραγωνικά μέτρα και βάρος περίπου 4 κιλά. Επιτελεί πολύ σημαντικές λειτουργίες, μεταξύ των οποίων:
1. Οριοθετεί τον ανθρώπινο οργανισμό, συγκρατεί και προστατεύει τους υποκείμενους ιστούς και τα εσωτερικά όργανα, δίνει μορφή και όψη στο σώμα
2. Προστατεύει από δυσμενείς φυσικές και χημικές περιβαλλοντικές επιδράσεις (μηχανικά τραύματα, ακτινοβολίες, ερεθιστικές χημικές ουσίες) και αποτελεί φραγμό για τη είσοδο στον οργανισμό ξένων μικροοργανισμών
3. Συμμετέχει σε ανοσολογικές απαντήσεις, καθώς αποτελεί δραστήριο ανοσολογικό όργανο. Διαθέτει έμφυτους μηχανισμούς άμυνας έναντι ξένων βλαβερών μικροοργανισμών, όπως τα αντιμικροβιακά πεπτίδια, ειδικά κύτταρα φρουρούς όπως τα δενδριτικά κύτταρα και εξειδικευμένα κύτταρα μνήμης, εκπρόσωποι της επίκτητης ανοσίας,
4. Αποτελεί αισθητήριο της αφής, της πίεσης και της θερμοκρασίας, μέσω ειδικών νευρικών σχηματισμών και κυττάρων που διαθέτει
5. Συμβάλλει σημαντικά στη ρύθμιση της θερμοκρασίας του σώματος, μέσω του ελέγχου της ροής του αίματος από το πλούσιο αγγειακό δίκτυο του κυρίως δέρματος και μέσω τις εφίδρωσης
6. Διαδραμτίζει ενεργό ρόλο στη σύνθεση της Βιταμίνης D, υπό την επίδραση της υπεριώδους ακτινοβολίας του ηλίου. Η Βιταμίνη D θεωρείται πολύ σπουδαία για τη διατήρηση της καλής υγείας του οργανισμού. Εκτός από τη συμμετοχή της στην ανάπτυξη των οστών και του σκελετού, έχει βρεθεί να προστατεύει από πλήθος ασθενειών, όπως αυτοάνοσα νοσήματα, νεοπλασίες, καρδιαγγειακά νοσηματα και άλλα.
Για να είναι σε θέση να επιτελέσει όλες αυτές τις σπουδαίες λειτουργίες, το δέρμα έχει μία σύνθετη δομή. Αποτελείται από τρία βασικά στρώματα: την επιδερμίδα, το χόριο ή κυρίως δέρμα, και τον υποδόριο λιπώδη ιστό.
Η επιδερμίδα είναι η πιο επιφανειακή περιοχή του δέρματος. Τα κύτταρα της επιδερμίδας ονομάζονται κερατινοκύτταρα και διατάσσονται σε 4 στοιβάδες: τη βασική – όπου τα κύτταρα διαιρούνται και ανεβαίνουν προς την επιφάνεια, την ακανθωτή και την κοκκιώδη όπου τα κύτταρα ωριμάζουν και σταδιακά γεμίζουν με κερατίνη και την κερατίνη στοιβάδα όπου τα κύτταρα είναι νεκρά, αποπλατισμένα και σταδιακά αποφολιδώνονται και πέφτουν για να κάνουν χώρο για τα νέα παραγόμενα κύτταρα. Ο κύκλος ζωής ενός κερατινοκυττάρου από τη βασική στιβάδα έως την αποφολίδωσή του είναι περίπου ένας μήνας. Τα κύτταρα της επιδερμίδας είναι στερεά προσδεδεμένα μεταξύ τους ώστε να μην επιτρέπουν την διείσδυση βλαβερών ουσιών.
Πέραν των κερατινοκυττάρων στη βασική στιβάδα της επιδερμίδας συναντάμε τα μελανοκύτταρα, ειδικά κύτταρα που παράγουν τη χρωστική του δέρματός μας που ονομάζεται μελανίνη. Στη συνέχεια η μελανίνη μεταφέρεται από κάθε μελανοκύτταρο στα γειτονικά κερατινοκύτταρα, σχηματίζοντας μία ασπίδα προστασίας πάνω από τον πυρήνα τους, προασπίζοντας έτσι το DNA έναντι των βλαβερών επιδράσεων της υπεριώδους ακτινοβολίας.
Επιπλέον, στην επιδερμίδα υπάρχουν και ειδικά ανοσολογικά κύτταρα, τα δενδριτικά κύτταρα που με τις αποφυάδες τους περιφρουρούν το δέρμα από την εισβολή ξένων μικρο-οργανισμών. Μόλις εντοπίσουν κάποιον εισβολέα τον φαγοκυτταρώνουν, τον επεξεργάζονται ώστε στη συνέχεια να τον παρουσιάσουν σε πιο εξειδικευμένα ανοσολογικά κύτταρα και να πυροδοτήσουν έτσι μία ισχυρή απάντηση της άμυνας του οργανισμού.
Το χόριο, πλούσιο σε συνδετικές ίνες ελαστίνης και κολλαγόνου προσφέρει στήριξη στην επιδερμίδα και ελαστικότητα στο δέρμα. Επιπλέον στο χόριο υπάρχουν και ειδικά ανοσολογικά κύτταρα όπως τα δενδριτικά και τα λεμφοκύτταρα. Το τμήμα αυτό του δέρματος διαθέτει πλούσιο αγγειακό δίκτυο, το οποίο εξασφαλίζει μεταξύ άλλων τη μεταφορά θρεπτικών συστατικών στο δέρμα, την απομάκρυνση τοξικών παραγώγων και τη θερμορύθμιση. Στο χόριο υπάρχουν επίσης νευρικές ίνες και ειδικά οργανίδια για την αίσθηση της πίεσης, της αφής και της θερμοκρασίας.
Τέλος ο υποδόριος λιπώδης ιστός λειτουργεί ως μονωτικό υλικό μεταξύ του δέρματος και των υποκείμενων ιστών, καθώς απορροφά κραδασμούς, και διατηρεί σταθερή τη θερμοκρασία.
https://mydermatology.gr/medical-information/to-derma/
