Πάμε λοιπόν να ξεκαθαρίσουμε την κατάσταση σύμφωνα με την βιβλιογραφία.
Στο
https://books.google.gr/books?id=-vPuoK ... ses&f=true
δηλαδή το βιβλίο
Τhe United States and Germany in the era of the Cold War, 1945–1990 , τόμος 1
γίνεται αναφορά για 53,36 δις μάρκα ως χρηματοδότηση εκ του εγχώριου προϋπολογισμού προς τα στρατεύματα που διατηρούσαν στο έδαφος της χώρας ουσιαστικά οι ΗΠΑ, Μεγάλη Βρετανία.
Έχω και τους δύο τόμους.
Το άρθρο δεν είναι πρωτογενές, αποτελεί μετάφραση ή απόδοση κάποιων σημείων ενός άλλου βιβλίου.
Γενικότερα το δίτομο αυτό εκδοτικό εγχείρημα αποτελεί συλλογή κειμένων και περιλήψεων από άλλα συγγράμματα.
Που πάμε λοιπόν; Κατευθείαν στην αρχική πηγή, ο,τι το καλύτερο!
Το πρωτογενές υλικό αφορά το βιβλίο:
Money and Security TROOPS, MONETARY POLICY, AND WEST GERMANY’S RELATIONS WITH THE UNITED STATES AND BRITAIN, 1950-1971 με συγγραφέα τον Hubert Zimmermann που είναι καθηγητής στο Πανεπιστήμιο του Μπόχουμ (Ruhr-Uni Bochum).
Το διαθέτω και αυτό το βιβλίο και παρουσιάζω κάποια ενδιαφέροντα σημεία που βάζουν τα πράγματα σε μία τάξη.
1ον) Γράφει ο συγγραφέας ότι σύμφωνα
με γερμανικές πηγές, από το 1948 έως το 1956 η Δυτική Γερμανία πλήρωσε περίπου 11 δισεκατομμύρια δολάρια(49,98 δις μάρκα) προς τα στρατεύματα κατοχής.
Δεν υπάρχει καμία ξεκάθαρη παραπομπή ή καταγραφή απλώς το λένε κάποιες πηγές. Και γιατί να είναι 53,36 δις μάρκα και όχι 43,2 δις ή 33,2 δις κ.ο.κ. Εντελώς αόριστο και άλλωστε αναπτύσσεται αυτή η προβλήματική στο βιβλίο.
Ο ίδιος αργότερα τονίζει ότι "Είναι
αδύνατον να υπολογιστεί το ακριβές μέγεθος της παροχής/δέσμευσης γερμανικών οικονομικών πόρων για υπηρεσίες σε ξένα στρατεύματα".
Ενδεικτικό ότι με αίρεση για την ακρίβεια των στοιχείων παρουσιάζεται ένας πίνακας με το κόστος συντήρησης των στρατευμάτων ΗΠΑ και Βρετανίας από το 1955 μέχρι το 1971 το οποίο βαίνει διαρκώς αυξανόμενο.
Για τα έτη 1955 και 1956 μεσοσταθμικά η ετήσια δαπάνη για τους βρετανούς είναι στα 80 εκατομμύρια λίρες και για τους αμερικάνους περίπου στα 300 εκατομμύρια δολάρια.
Αν θεωρήσουμε λοιπόν πως από το 1948 μέχρι και το 1954 λάμβαναν τα ίδια ποσά, κάτι βάσιμο αφού η αύξηση τους είναι συνεχής μέχρι το 1971 και μάλιστα έχοντας προηγηθεί και η όξυνση των αρχών των 60'ς, τ
ο συνολικό κόστος σε μάρκα προσεγγίζει τα 16 δις μάρκα. Ό,τι άλλο και να βάλουμε δεν μπορεί να φτάσει τα 53,2 δις μάρκα.
Όμως αυτό είναι τελικά εώς και δευτερεύον με βάση τα παρακάτω ζητήματα.
2ον) Σωρευτικά μέχρι το 1955 οι ΗΠΑ διατήρησαν έναν στρατό 261.000 ανδρών και αρκετά μέλη των οικογενειών τους, περίπου το 8-10% του συνόλου του στρατιωτικού προσωπικού των ΗΠΑ και το 15% των βρετανικών στρατευμάτων. Για τις δύο χώρες το κόστος αυτών δημιουργούσε ένα βαρύ φορτίο για τους Αμερικανούς και τους Βρετανούς φορολογούμενους, και σήμαινε επίσης
έντονες πιέσεις στο ισοζύγιο πληρωμών
και των δύο χωρών. Δεν ήταν δωρεάν γεύμα ούτε κονομούσαν σε βάρος των γερμανών σαν δυνάστες.
Χαρακτηριστικό δε ότι η
1 στερλίνα ισοδυναμούσε με 11 μάρκα και το 1 δολάριο με 4 μάρκα, αμφότερα ήταν τα κυρίαρχα αποθεματικά νομίσματα παγκοσμίως.
3ον) Το δημοσιονομικό κόστος σύμφωνα με τους κανόνες του ΝΑΤΟ,
επρεπε να αναληφθεί από τη χώρα που διατηρούσε τις δυνάμεις της σε άλλο έδαφος, κοινώς ΗΠΑ και Μεγάλη Βρετανία. Ο μόνος τρόπος για να απαλλαγούν από το το δημοσιονομικό κόστος ήταν να
αποσυρθούν από την Γερμανία.
Να σημειώσουμε ότι κάτι τέτοιο
η τελευταία που θα το ήθελε θα ήταν η Γερμανία, βλέπε και 2).
Εδω να τονίσουμε και γιατί να το κρύψει κανείς, το
μάρκο της εποχής δεν ήταν ισχυρό έναντι του δολαρίου καθώς τα 4 μάρκα έκαναν 1 δολάριο.
Επιπλέον οι πληρωμές των γερμανών εκτός του ότι δεν ξέρουμε πόσες ήταν αφορούσαν στο εγχώριο και ουσιαστικά όχι ισχυρό νόμισμα κάτι που δίνει περιθώρια ευελιξίας και ήταν άμεσες ή έμμεσες.
Π.χ. για τη στέγη αμερικάνων στρατιωτικών ή πολιτών μέσω και της φορολογίας.
4ον) Αναφέρει ο συγγραφέας επίσης κάτι βαρυσήμαντο.
Πως καθοριστικός και σημαντικός παράγοντας
στο να παρουσιάζει η Γερμανία εμπορικό πλεόνασμα ήταν η αύξηση είσπραξης συναλλάγματος από τα ξένα στρατεύματα, κυρίως από τους Αμερικανούς.
Οι εν λόγω συναλλαγές είχαν
τεράστια επίδραση στο γερμανικό ισοζύγιο πληρωμών.
Σύμφωνα με την Κεντρική Τράπεζα της Γερμανίας, δηλαδή την Bundensbank, την περίοδο 1950-59 η Γερμανία απέκτησε σχεδόν 4 δις δολάρια σε συνάλλαγμα από τα ξένα στρατεύματα και
αυτό αντανακλούσε μία μείωση των πληρωμών της Γερμανίας ιδίως στις ΗΠΑ.
Η έκθεση της Bundensbank κατέληγε στο ότι ένα
σημαντικό μέρος της αύξησης των γερμανικών νομισματικών αποθεμάτων μπορούσε να αποδοθεί στην παρουσία των ξένων στρατευμάτων στην Ομοσπονδιακή Δημοκρατία.
Το ίδιο ισχύει και για τα υπόλοιπα ξένα στρατεύματα σε μικρότερο βαθμό, όπως τους βρετανούς, με την στερλίνα να είναι πάλι ισχυρό νόμισμα.
Τέλος σε πολλές περιπτώσεις
οι αμερικάνικες δυνάμεις ήταν από τους μεγαλύτερους εργοδότες και για πολλές πόλεις αποτελούσαν έναν σημαντικό οικονομικό παράγοντα.
5ον) Ο συγγραφέας αναγνωρίζει ότι η στρατιωτική παρουσία ιδίως των ΗΠΑ έπαιξε σημαντικό ρόλο στην συσσώρευση πλεονασμάτων και το ισχυρό δολάριο(4 μάρκα=1 δολάριο) που
βοήθησε στην αποπληρωμή του χρέους και στην εισαγωγή ζωτικής σημασίας προϊόντων/αγαθών χωρίς να παρεμποδίζονται οι εγχώριες επενδύσεις.
Συμπεράσμα:
H Δυτική Γερμανία πλήρωνε κάποιο ποσό σε εγχώριο νόμισμα άμεσα ή έμμεσα(φορολογία) το οποίο ιδίως για την περίοδο 1948-56 δεν μπορεί να προσδιοριστεί με σαφήνεια στα ξένα στρατεύματα και ιδίως τον στρατό τον ΗΠΑ που ήταν ο πλέον πολυάριθμος.
Όμως είχε τεράστια ωφέλη τόσο ως προς την αμυντική της θωράκιση ώστε να υπάρχει απρόσκοπτη παραγωγή όσο και ως προς τα εξής δύο στοιχεία:
α) Αθρόα εισροή συναλλάγματος στο παγκοσμίως κυρίαρχο και ισχυρό νόμισμα που ενίσχυε δραστικά τα νομισματικά αποθέματα εκτινάσσοντας και το ισοζύγιο πληρωμών και δίνοντας έτσι άνεση σε πληρωμή χρεών και εισαγωγές προϊόντων.
β) Αμερικάνικη εργοδοσία από τις πλέον σημαντικές που έδωσε απασχόληση στην τοπική κοινότητα, χρήμα και μάλιστα ενίοτε, γιατί να το κρύψει κανείς, σε ισχυρό δολάριο.
