Hector Buas έγραψε: 30 Νοέμ 2019, 09:16
Λένε πως
ο δρόμος για την κόλαση είναι στρωμένος με καλές προθέσεις. Και έχουν δίκαιο.
Ας το δούμε μέσα από ένα (άσχετο με την συζήτηση που προηγήθηκε) παράδειγμα.
Το παρακάτω κείμενο προέρχεται από
εδώ και αναφέρεται στην προέλευση του ονόματος "Λιόσας" η "Λιόσης".
"Εάν πει κάποιος σήμερα πως ζει στα Λιόσια, θα του ζητηθούν διευκρινίσεις. Σε ποια Λιόσια; Τα Άνω Λιόσια, μαζί με τους δήμους Φυλής και Ζεφυρίου ανήκουν στο Δήμο Φυλής. Τα Νέα Λιόσια ανήκουν στο Δήμο Ιλίου. Αλλά από πού προέρχεται το όνομα «Λιόσια»; Επ' αυτού όλοι οι μελετητές συμφωνούν: τα Λιόσια πήραν το όνομά τους από τον Αρβανίτη αρχηγό πατριάς Πέτρο και το γιο του Ιωάννη Λιόσα.
Η αρβανίτικη φάρα των Λιοσαίων κατέβηκε στην Αττική από την Ήπειρο τον 14ο αιώνα και εγκαταστάθηκε στην περιοχή που πήρε από αυτούς το όνομά της, όπως ακριβώς η άλλη μεγάλη φατρία των Αρβανιτών, των Σπάτα, που ίδρυσαν τον ομώνυμο οικισμό. Τώρα, τί σημαίνει «Λιόσας» ή «Λιόσης»; Ο φιλόλογος και συγγραφέας Γιάννης Πέππας ετυμολογεί το Λιόσα από το γυναικείο όνομα... Μαρία. Η Μαρία στα αρβανίτικα είναι Μαρδίτσα, αλλά και Μαλιώ και Λαλώ.
Η Μαλιώ, με έκταση της δεύτερης συλλαβής, όπως συμβαίνει στα αρβανίτικα υποκοριστικά, γίνεται Λιόσα ή Λιότσα. Τώρα, τα παιδιά των Αρβανιτών προσδιορίζονται με βάση το όνομα της μάνας, όταν έχει πεθάνει ο πατέρας, συνεπώς ο Λιόσης ή ο Λιόσας είναι ο γιος της χήρας Μαρίας, όπως ο Σίνας, που είναι ο γιος της Φρόσως, της Σίνας στα αρβανίτικα, και ο Τσεβάς, δηλαδή ο γιος της χήρας Παρασκευής, που στα αρβανίτικα λέγεται Τσεβί.
Στο ερώτημα κατά πόσον οι Αρβανίτες είναι ελληνικής καταγωγής, αυτή είναι μια πελώρια ιστορία, που δεν θα τη πιάσουμε τώρα. Ο Πέππας λέει πως οι Αρβανίτες είναι οι Ηπειρώτες απόγονοι των αρχαίων Χαόνων – χαοτική η κατάσταση λοιπόν, κι όχι μόνο στα Λιόσια."
Σύμφωνα με την παραπάνω "ετυμολόγηση" του (Αρβανίτικου) επωνύμου "Λιόσας" η "Λιόσης". Και ίσως αυτό φανεί λογικό σε μερικούς καθώς μάλιστα φαίνεται να προέρχεται και από τον
Γιάννη Πέππα, γνωστό ερευνητή των Αρβανίτικων πραγμάτων.
Υπάρχει όμως και μία άλλη πιθανή εξήγηση για την προέλευση του ονόματος Λιόσας/Λιόσης. Για να την βρούμε αυτή θα πρέπει να πάμε στην Ήπειρο, περιοχή δηλαδή που πρωτοσυναντάμε το όνομα αυτό. Στην περιοχή αυτή διασώζεται ακόμη μια άλλη εξήγηση για το όνομα αυτό. Σε αυτό ακριβώς αναφέρεται η παρακάτω εικόνα.
Liosis.jpg
Η παραπάνω εικόνα προέρχεται από εδώ:
Λεξικό Βορειοηπειρωτικής Διαλέκτου.
Και αυτή η δευτερη εξήγηση είναι μάλλον και η αληθινή και όχι η εξήγηση που Γ. Πέππα.
Τι σημαίνουν τα παραπάνω? Πως πολλές φορές και προκειμένου να δώσουμε μία πειστική εξήγηση σε αυτά που μας "βασανίζουν" επιλέγουμε να πιστέψουμε κάποιες παράλογες θεωρίες. Και αυτό έγινε και σε όλη την προηγούμενη συζήτηση σε αυτό εδώ το νήμα.
Πολλοί αρβανίτες ερευνητές στην προσπάθεια τους να εξηγήσουν τα δεδομένα τα τραβάνε από τα μαλλιά όπως ο Πέππας. Εντελώς της πλάκας η εξήγηση του.
Εσύ από την άλλη μας φέρνεις μια πολύ ωραία πηγή, το "Λεξικό Βορειοηπειρωτικής διαλέκτου" που είναι πάρα πολύ χρήσιμο και σ'ευχαριστούμε, αλλά δεν ξέρω κατά πόσο μπορούμε να μιλήσουμε για ενιαία "βορειοηπειρωτική διάλεκτο". Νομίζω ότι άλλη είναι η διάλεκτος της Δρόπολης, άλλη της Χειμάρας και άλλη της Άρτας Αυλώνας.
Αρκετές από αυτές τις λέξεις τις λέμε και στην Πελοπόννησο, ενώ άλλες είναι εντελώς άγνωστες.
Ενδιαφέρουσα είναι η λέξη "Μασκούτα" που σημαίνει μεγάλη κοιλιά.
Στην περιοχή της Πάτρας έχουμε το επίθετο "Μπασκούτας"
ΑΧΑΪΑΣ Δρέπανο Αχαΐας 616
ΑΤΤΙΚΗΣ Ψυχικό 2
ΑΧΑΪΑΣ Αίγιο 1
ΑΧΑΪΑΣ Πάτρα 1
ΑΤΤΙΚΗΣ Αθήνα 1
Νομίζω έχει σχέση. Βέβαια δεν γνωρίζουμε πως προέκυψε η λέξη.
Όπως δεν γνωρίζουμε πως προέκυψε και η λέξη "Λιόσης"=χαιδεμένος γιός ή εγγονός.
Νομίζω ότι όλες αυτές οι "άγνωστες" λέξεις της υποτιθέμενης "βορειοηπειρωτικής διαλέκτου" όπως το "Λιόσης" είναι περιορισμένης κλίμακας επιχώριοι ιδιωματισμοί που αφορούν μια συγκεκριμένη περιοχή με κάποια λίγα χωριά και δεν αφορούν το σύνολο του χώρου. Θα ήταν ενισχυτικό της άποψης σου αν βρίσκαμε πως προέκυψε το "Λιόσης" να αφορά τον χαϊδεμένο γιό ή εγγονό.
Άλλωστε όπως βλέπουμε και στο λεξικό, όπου στην άκρη δεξιά του πίνακα εμφανίζεται η πηγή, στις περισσότερες λέξεις πηγή είναι το "zervati.gr", ενώ σε άλλες είναι διάφοροι μεμονωμένοι χρήστες που αναφέρουν τι υπάρχει στον τόπο τους.
Σε κάθε περίπτωση και αυτή η προσπάθεια ετυμολογίας μου φαίνεται ανεπαρκής.
Αυτός είναι ο Αλιόσα Ασάνοβιτς
Οι παναθηναικοί θα τον θυμούνται αυτόν τον διεθνή Κροάτη ποδοσφαιριστή.
https://en.wikipedia.org/wiki/Aljo%C5%A1a_Asanovi%C4%87
Το Αλιόσα είναι η σερβοκροατική εκδοχή του Αλέξη, ενώ εμφανίζεται και σε άλλες σλαβικές γλώσσες.
https://en.wikipedia.org/wiki/Aljo%C5%A1a
Προκειμένου λοιπόν να τραβάμε τα πράγματα από τα "μαλλιά τους", ας κόψουμε ένα "Α" να τελειώνουμε.
Αλιόσα->Αλιόσας->Λιόσας
απλά αισθάνθηκα την ανάγκη να πω την άποψη μου για ένα τίμιο χρήστη, παρόλο που τίθεμαι αντίθετος σε κάποιες απόψεις του και δεν έτυχε να το εκφράσω μη συμμετέχοντας σε κάποια νήματα.
