πηγή πληροφοριών : περιοδικό Στρατιωτική Ιστορία , εκδόσεις Περισκόπιο, τεύχος 7, Κωνσταντίνος Κανακάρης , Η ενίσχυση της Ελλάδας με αεροπλάνα από τις ΗΠΑ κατά το 1940 - 41
- Απ' το 1938 οι ευρωπαϊκές χώρες δεν πουλούσαν αεροπλάνα στην Ελλάδα επικαλούμενες τις δικές τους εθνικές ανάγκες. Γι' αυτό η Ελλάς στράφηκε τον Ιούνιο του 1940 προς τις ΗΠΑ. Επίσημα η Ελλάδα αιτήθηκε αεροπλάνα απ' τις ΗΠΑ τον Σεπτέμβριο του 1940. Εξαιτίας της ΗΠΑνικής γραφειοκρατίας και των αγγλικών συμφερόντων τα ΗΠΑνικά αεροσκάφη έφτασαν τελικά στο Σουέζ τον ... Απρίλιο του '41 και τα χρησιμοποίησαν οι Άγγλοι.
- Τον Οκτώβριο 1940 η Ελλάδα διέθετε 118 αεροσκάφη , απ' τα οποία μόνο 67 ήταν καταδιωκτικά και βομβαρδιστικά.
- Συναρμόδια για να πραγματοποιηθεί η αγοραπωλησία ήταν συνολικά 6 ΗΠΑνικά γραφεία εξωτερικών σχέσεων των υπουργείων Εξωτερικών , Ναυτικών , Οικονομικών και του Λευκού Οίκου. Εκτός από αυτό οι ΗΠΑνοί είχαν συμφωνήσει με τους Άγγλους να τους παραδίδουν το 50 % των αεροσκαφών που παρήγαγαν ( οι Άγγλοι είχαν βάλει αγγλικά κεφάλαια στην ΗΠΑνική αεροναυτική βιομηχανία ) . Συνεπώς και τα γραφεία τελικά να έβρισκαν λύση , οι Έλληνες ούτε όσα αεροπλάνα ήθελαν σε αριθμό θα έπαιρναν ούτε και πολύ σύντομα.
- Μετά έμπαιναν και άλλοι παράγοντες. Το διάστημα Ιούνιος - Οκτώβριος 1940 οι ΗΠΑνοί αντιπαθούσαν την Ελλάδα γιατί είχε δικτατορία και φοβόντουσαν μήπως προμηθεύσουν την Ελλάδα και τελικά αυτή ταχθεί με τον Άξονα. Αφού πείσθηκαν ότι η Ελλάδα δεν θα ταχθεί με τον Άξονα, μετά βρήκαν άλλα αρνητικά σημεία του να παραχωρήσουν αεροσκάφη στην Ελλάδα : 1) Οι Έλληνες μικρή μόνο αντίσταση ήταν ικανοί να προβάλουν στην ισχυρή Ιταλία και 2) Η Ελλάδα δεν είχε εκπαιδευμένους τεχνικούς και αεροπόρους κατάλληλους για τα ΗΠΑνικά αεροσκάφη . Γι' αυτούς τους δυο λόγους τα αεροπλάνα τους στην Ελλάδα θα πήγαιναν άχρηστα και καλύτερα να τα έδιναν στην Αγγλία. Οι Άγγλοι μάλιστα πίεζαν γι' αυτό υπερτονίζοντας τον δεύτερο λόγο και πρόσθεταν πως στην Ελλάδα δεν υπήρχαν ούτε κατάλληλα αεροδρόμια .
- Η άμυνα της Ελλάδας στην Ιταλία εξέπληξε ευχάριστα την ΗΠΑνική κοινή γνώμη και οι ΗΠΑνοί αρμόδιοι σκέφτηκαν μήπως θα μπορούσαν να δώσουν στην Ελλάδα "μη ουσιώδη πολεμοφόδια" για τα μάτια του κόσμου και την ενίσχυση του ελληνικού ηθικού .
- Στις 8/11/1940 ο Μεταξάς συνεχάρη τον Ρούζβελτ για την επανεκλογή του και του ζήτησε πάλι αεροπλάνα. Ο Ρούζβελτ παρέπεμψε το ζήτημα στους υφισταμένους του. Στις 22/11/1940 , ημέρα κατάληψης της Κορυτσάς, οι ΗΠΑνοί υποσχέθηκαν επίσημα στην Ελλάδα την πώληση 30 αεροσκαφών P-40. Οι Άγγλοι επέμεναν πως σε αυτούς έπρεπε να δώσουν αυτά τα 30 αεροσκάφη. Οι Έλληνες τους είπαν να σταματήσουν να φέρνουν προσκόμματα και ο Τσώρτσιλ απάντησε πως ουσιαστικά ο προμηθευτής για την Ελλάδα ήταν η Αγγλία και όχι οι ΗΠΑ ! Οι ΗΠΑ είπαν στους Άγγλους αφήστε να πάρει αυτά τα 30 τώρα η Ελλάδα και στην επόμενη παραγωγή θα σας δώσουμε εμείς 80 P-40 στην μισή τιμή. Οι Άγγλοι όμως ήταν ανένδοτοι. Οι ΗΠΑ , εκτός από την Ελλάδα και φυσικά την Αγγλία, έπρεπε να υπολογίσουν και πως θα προμηθεύσουν με αεροσκάφη την Κίνα και τις
Δημοκρατίες της Μπανάνας , δηλαδή τις χώρες της Νότιας Αμερικής.
- Στις 6/12 ο Ρούζβελτ υποσχέθηκε στον Έλληνα βασιλιά Γεώργιο Β΄πως θα ενισχύσουμε την Ελλάδα που αγωνίζεται τόσο γενναία. Οι Άγγλοι είπαν πάλι στις ΗΠΑ να δώσουν σε αυτούς τα αεροσκάφη που προορίζονταν για την Ελλάδα. Είπαν μάλιστα οι ψεύτες πως 400
αγγλικά αεροσκάφη βοηθούσαν ήδη τους Έλληνες στις επιχειρήσεις τους.
Στις 11/12 οι ΗΠΑ είπαν στην Αγγλία να δώσει στην Ελλάδα 30 Μόχωκ και οι ΗΠΑ θα τους αντικαταστούσαν. Οι Άγγλοι συμφώνησαν , αν και θα προτιμούσαν να δώσουν Gladiator ή ξεπερασμένα Defiant . Τελικά αποφάσισαν να προσφέρουν 30 Defiant για να ικανοποιηθεί η ΗΠΑνική κοινή γνώμη. Ο Μεταξάς, απ' το τίποτα , αναγκάστηκε να δεχτεί ( 18/12 ). Οι ΗΠΑ πάλι πίεσαν και αυτές τον Μεταξά να δεχτεί τα Defiant γιατί τα P-40 που ήθελε και θα καθυστερούσαν και θα είχαν έλλειψη ανταλλακτικών και κατάλληλων τεχνικών. Ο Μεταξάς αντέτεινε πως η Ελληνική Αεροπορία ήταν σε θέση να χρησιμοποιήσει εξειδικευμένα αεροπλάνα. Το θέμα είναι πως η Αγγλία δεν είχε έτοιμα ούτε Defiant να στείλει στην Ελλάδα !
- Στις 31/12 , μέσα σε πρωτοχρονιάτικο πνεύμα , ο Ρούζβελτ υποσχέθηκε πως η Ελλάδα δεν θα πάρει 30 αεροσκάφη , αλλά 60. Ο υπουργός Μοργκεντάου κατάλαβε πως δεν ήξερε τι του γινόταν και του είπε πως οι ΗΠΑ δεν είναι σε θέση να δώσουν ούτε τα 30 . Πώς θα έδιναν τα 60 ; Εκτός κι αν τελικά τα έδιναν οι Άγγλοι απ' το μερίδιό τους. Οι Άγγλοι πάλι έλεγαν πως χάσαμε ήδη 100 αεροπλάνα απ' το μερίδιό μας για χάρη των Κινέζων , δεν θα χάσουμε κι άλλα για χάρη των Ελλήνων. Τον Ιανουάριο του '41 η ελληνική πλευρά απέρριψε τελικά την αποστολή των ξεπερασμένων Defiant καθώς και των διπλάνων Grumman F3F του Ναυτικού που πρότειναν οι ΗΠΑνοί.
- Οι ΗΠΑνοί κατηγόρησαν ( 5/2/1941 ) τους Έλληνες που δεν δέχτηκαν το "δώρο" ( καθόλου δώρο , έπρεπε να πληρώσουμε ) των διπλάνων και οι Έλληνες απάντησαν πως δεν μπορούμε να καταλάβουμε πως θα δώσετε στους Κινέζους 100 Ρ-40 ενώ σε εμάς θέλετε να δώσετε κάτι ξεπερασμένες μηχανές με ταχύτητα 400 km/h ( με ούριο άνεμο ).
- Οι ΗΠΑνοί υπεύθυνοι πιέζονταν μήπως μη ικανοποιώντας την αίτηση της Ελλάδος δυσαρεστούσαν την ΗΠΑνική κοινή γνώμη που θαύμαζε τις ελληνικές νίκες στην ελληνοαλβανική μεθόριο , αλλά δέχονταν και τις πιέσεις που ασκούσε ο πρόεδρος της κινηματογραφικής εταιρείας Twentieth Century Fox Σπύρος Π. Σκούρας για βοήθεια προς την Ελλάδα.
- Ο Μεταξάς πεθαίνει στις 21/1/1941 και τα αιτήματα για προμήθεια αεροσκαφών συνεχίζει ο διάδοχός του Κορυζής. Τελικά στις 15/2/1941 οι ΗΠΑνοί δεχονται να πουλήσουν στην Ελλάδα 30 πρώτης κλάσεως Grumman F4F3. Οι Έλληνες δεν μπορούσαν να καταλάβουν πως οι Άγγλοι και οι ΗΠΑνοί τους είχαν ικανούς να αξιοποιήσουν τα Grumman F4F3 , αλλά όχι τα Curtiss P-40 Tomahawk. Στις 19/3/1941 ο Ρούζβελτ αποφασίζει αιφνιδιαστικά να στείλει τα Grumman στην Αγγλία με το σκεπτικό πως οι Άγγλοι θα τα χρησιμοποιούσαν καλύτερα απ' τους Έλληνες.
- O Τσώρτσιλ και ο Ήντεν πίεσαν τον Κορυζή να δεχτεί την αποβίβαση των ασθενέστατων αγγλικών στρατευμάτων ( 58. 000 άνδρες ) στην Ελλάδα. Ο Κορυζής ενέδωσε στις πιέσεις. Για να τον ευχαριστήσουν του είπαν πως θα δώσουν στην Ελλάδα 15 P-40 ως υποκατάστατα των F4F3 που θα έπαιρνε η Αγγλία. Στις 29/3/1941 ο Ρούζβελτ αλλάζει πάλι γνώμη και αποφασίζει τελικά να πάνε τα 30 Grumman στην Ελλάδα και όχι στην Αγγλία , με το σκεπτικό πως έτσι κι αλλιώς οι Άγγλοι θα τα χρησιμοποιήσουν πάλι. Τελικά τα αεροπλάνα αυτά δεν έφτασαν ποτέ στην Ελλάδα , αφού αυτή στο μεταξύ κατελήφθη απ' τους Γερμανούς , αλλά πήγαν στο Σουέζ και τα πήραν οι Άγγλοι για να τα χρησιμοποιήσουν.
- Οι Άγγλοι τελικά κατηγόρησαν τους ΗΠΑνούς πως αυτοί ήταν υπεύθυνοι που δεν πείρε έγκαιρα η Ελλάδα τα αεροπλάνα με το να διαθέσουν σε ακατάλληλο χρόνο αεροσκάφη στην Κίνα και τις
Δημοκρατίες της Μπανάνας. Ο Ρούζβελτ ήθελε αληθινά να βοηθήσει την Ελλάδα , αλλά υποσχόταν πράγματα πολύ πρόωρα μη γνωρίζοντας τις δυσκολίες. Το ίδιο έκανε και με τους Ρώσους που τους υποσχέθηκε πως θα ανοίξει δεύτερο μέτωπο στην Ευρώπη μόλις το 1942.
βοήθησαν με αυτοθυσία τις ελληνικές μονάδες να μεταφέρουν βαρύ οπλισμό και πολεμοφόδια στην κορυφή του υψώματος, καθώς δεν μπορούσαν να χρησιμοποιηθούν μεταγωγικά. Τα ξημερώματα της 3ης Δεκεμβρίου 1940 την συμφωνημένη ώρα και υπό σφοδρότατη κακοκαιρία, ξεκίνησε η κατά μέτωπο ελληνική επίθεση σε συνδυασμό με βολές πυροβολικού από το ύψωμα που πανικόβαλλαν τους Ιταλούς. Μέσα σε λίγες ώρες οι Ιταλοί είχαν εκκενώσει την τοποθεσία, και οι Έλληνες ήταν κύριοι μιας σημαντικής οχυρής τοποθεσίας στον δρόμο τους για το Αργυρόκαστρο.