Phorum.com.gr

Spoiler

Η λέξη "φέτα" υπήρχε στα ελληνικά πριν αποκτήσει τη συγκεκριμένη σημασία του τυριού, και η ιστορία της είναι ενδιαφέρουσα. Ας την αναλύσουμε:

1. Προέλευση της λέξης "φέτα"
Ετυμολογικά, προέρχεται από την ιταλική λέξη "fetta" (που, όπως είδαμε, με τη σειρά της προέρχεται από το λατινικό "offa" > "offetta").

Η "fetta" στα ιταλικά σημαίνει "φέτα" (slice), δηλαδή ένα επίπεδο, κομμένο τμήμα (ψωμιού, κρέατος, τυριού κλπ.).

Μπήκε στα ελληνικά μέσω της εμπορικής/πολιτισμικής επαφής με την Ιταλία (κυρίως την Βενετία) κατά την Βενετοκρατία (13ος–18ος αιώνας).

2. Σημασία της λέξης πριν συσχετιστεί με το τυρί
Πριν η "φέτα" γίνει συνώνυμο του συγκεκριμένου τυριού, σήμαινε απλώς:

"Κομμάτι" ή "φέτα" από οποιοδήποτε υλικό, όπως:

"Φέτα ψωμί" (όπως ακριβώς και στα ιταλικά).

"Φέτα κρέας" (π.χ. "φέτα ζαμπόν").

"Φέτα ξύλου" (σε μεταφορική χρήση).

Παραδείγματα χρήσης (προ-20ού αιώνα):

Στα δημοτικά τραγούδια ή κείμενα της δημοτικής, η λέξη χρησιμοποιούνταν για οποιοδήποτε λεπτό κομμάτι.

Ο Μάρκος Αντώνιος Κάτωφς (19ος αι.) γράφει: "Έκοψε το ψωμί σε λεπτές φέτες" — χωρίς να αναφέρεται σε τυρί.

3. Πότε και πώς συνδέθηκε με το τυρί;
Η σύνδεση της "φέτας" με το συγκεκριμένο τυρί σε φέτες (σημερινή σημασία) έγινε σταδιακά:

19ος αιώνας: Η λέξη χρησιμοποιούνταν γενικά για κομμένα τμήματα τροφών, συμπεριλαμβανομένου και του τυριού.

20ός αιώνας (μέσα–τέλη):

Το τυρί που πωλείτο σε φέτες (λόγω πρακτικότητας) άρχισε να ονομάζεται "φέτα" στην καθημερινή γλώσσα.

Σταδιακά, ο όρος ειδικεύτηκε για το συγκεκριμένο τύπο τυριού (λευκό, αλμυρό, σε φέτες).

Σήμερα:

Στην Ελλάδα, "φέτα" σημαίνει αυτολεξεί το τυρί (Feta PDO), αλλά σε άλλες διαλέκτους ή παλαιότερες χρήσεις μπορεί να σημαίνει ακόμα "κομμάτι".

Στην Κύπρο, για παράδειγμα, η "φέτα" μπορεί να αναφέρεται και σε φέτες ζαμπόν (διατηρώντας την παλιά σημασία).

4. Γιατί ειδικεύτηκε η λέξη;
Εμπορικός λόγος: Το τυρί "φέτα" ήταν εύκολο να κοπεί και να πωληθεί σε φέτες, οπότε η λέξη κολλήθηκε στο προϊόν.

Εθνική ταυτότητα: Η "φέτα" ως τυρί έγινε δημοφιλές εξαγώγιμο προϊόν, οπότε η σημασία ενίσχυσε τον ειδικό όρο.

Γλωσσική οικονομία: Η χρήση της λέξης για ένα συγκεκριμένο τυρί απλοποίησε την καθημερινή επικοινωνία.

5. Συμπέρασμα
Πριν τον 20ό αιώνα, η "φέτα" σήμαινε απλώς "φέτα" (όπως στα ιταλικά) και δεν είχε συγκεκριμένη σχέση με τυρί.

Σταδιακά, ειδικεύτηκε για το τυρί λόγω πρακτικότητας και εμπορικής διάδοσης.

Σήμερα, στην Ελλάδα η κύρια σημασία είναι το τυρί, αλλά σε άλλες διαλέκτους ή ιστορικές πηγές μπορεί να βρεθεί η παλιά γενική χρήση.

Communio Sancta έγραψε: 25 Μαρ 2025, 13:14 Δεν μου λέτε, βρε Κρητικοί, λέγατε ποτέ θα φιάξω κασέρι γραβιέρα";

taxalata xalasa έγραψε: 25 Μαρ 2025, 03:51

hellegennes έγραψε: 25 Μαρ 2025, 02:35

ΣΚΕΠΤΙΚΟΣ έγραψε: 25 Μαρ 2025, 01:56
Λέει " αυτό που πιά λέμε Φέτα ".....γιατί οι παλιοί δεν έφτιαχναν τη σημερινή Φέτα.....

Και στην Κεφαλλονιά απότι θυμάμαι έγινε η 1η Τυροκομική Σχολή.....και φτιάχτηκε η σημερινή της μορφή.....

Αν πάντως η λέξη Φέτα δεν προυπήρχε σαν Ελληνική.....πιθανόν έχει δίκιο.....

Δεν έχει δίκιο γιατί η λέξη φέτα υπήρχε στο ελληνικό λεξιλόγιο από πολύ παλιότερα αλλά άρχισε να χρησιμοποιείται για το τυρί μόλις τον 19ο αιώνα και τέτοιο τυρί φτιάχνεται από την απώτερη αρχαιότητα. Ούτε νέα εφεύρεση είναι ούτε η λέξη φέτα εισήχθη στο λεξιλόγιο για να σημαίνει το τυρί.

Υπάρχει ελληνική λέξη που να αντιστοιχεί στην λέξη fetta / slice ?

hellegennes έγραψε: 25 Μαρ 2025, 18:14

Communio Sancta έγραψε: 25 Μαρ 2025, 13:14 Δεν μου λέτε, βρε Κρητικοί, λέγατε ποτέ θα φιάξω κασέρι γραβιέρα";

Η γραβιέρα δεν είναι ημίσκληρο τυρί, βρε αστοιχείωτε μπόζο.

ΓΑΛΗ έγραψε: 25 Μαρ 2025, 18:18

hellegennes έγραψε: 25 Μαρ 2025, 18:14

Communio Sancta έγραψε: 25 Μαρ 2025, 13:14 Δεν μου λέτε, βρε Κρητικοί, λέγατε ποτέ θα φιάξω κασέρι γραβιέρα";

Η γραβιέρα δεν είναι ημίσκληρο τυρί, βρε αστοιχείωτε μπόζο.

Υπάρχουν μαλακές και ημίσκληρες γραβιέρες.

Σκληρά τυριά είναι τα κεφαλοτύρια, μυζήθρες κλπ

Ό,τι μπορεί να παίξει και ως τριμμένο ή σε φέτες, θεωρείται ημίσκληρο.

hellegennes έγραψε: 25 Μαρ 2025, 18:24

ΓΑΛΗ έγραψε: 25 Μαρ 2025, 18:18

hellegennes έγραψε: 25 Μαρ 2025, 18:14

Η γραβιέρα δεν είναι ημίσκληρο τυρί, βρε αστοιχείωτε μπόζο.

Υπάρχουν μαλακές και ημίσκληρες γραβιέρες.

Σκληρά τυριά είναι τα κεφαλοτύρια, μυζήθρες κλπ

Ό,τι μπορεί να παίξει και ως τριμμένο ή σε φέτες, θεωρείται ημίσκληρο.

Υπάρχουν γραβιέρες και κεφαλογραβιέρες που είναι πιο μαλακές στην υφή. Αυτό είναι θέμα ωρίμανσης. Ποτέ όμως δεν θεωρούνται ημίσκληρα τυριά, ανήκουν στα κατεξοχήν σκληρά τυριά.

Κασέρια λέμε τα ημίσκληρα τυριά. Το έχω γράψει ίσαμε 600 φορές.

ΓΑΛΗ έγραψε: 25 Μαρ 2025, 18:27 Μπορείς να το γράψεις και χίλιες.

Εγώ ως κασέρι, αντιλαμβάνομαι το κασέρι. Και το θεωρώ χαρακτηριστικό τύπο τυριού.

Και είναι άλλο οι γραβιέρες και άλλο οι κεφαλογραβιέρες.

hellegennes έγραψε: 25 Μαρ 2025, 18:15

taxalata xalasa έγραψε: 25 Μαρ 2025, 03:51

hellegennes έγραψε: 25 Μαρ 2025, 02:35

Δεν έχει δίκιο γιατί η λέξη φέτα υπήρχε στο ελληνικό λεξιλόγιο από πολύ παλιότερα αλλά άρχισε να χρησιμοποιείται για το τυρί μόλις τον 19ο αιώνα και τέτοιο τυρί φτιάχνεται από την απώτερη αρχαιότητα. Ούτε νέα εφεύρεση είναι ούτε η λέξη φέτα εισήχθη στο λεξιλόγιο για να σημαίνει το τυρί.

Υπάρχει ελληνική λέξη που να αντιστοιχεί στην λέξη fetta / slice ?

Κομμάτι.

hellegennes έγραψε: 25 Μαρ 2025, 18:24 Κασέρια λέμε τα ημίσκληρα τυριά. Το έχω γράψει ίσαμε 600 φορές.

hellegennes έγραψε: 25 Μαρ 2025, 18:24

ΓΑΛΗ έγραψε: 25 Μαρ 2025, 18:18

hellegennes έγραψε: 25 Μαρ 2025, 18:14

Η γραβιέρα δεν είναι ημίσκληρο τυρί, βρε αστοιχείωτε μπόζο.

Υπάρχουν μαλακές και ημίσκληρες γραβιέρες.

Σκληρά τυριά είναι τα κεφαλοτύρια, μυζήθρες κλπ

Ό,τι μπορεί να παίξει και ως τριμμένο ή σε φέτες, θεωρείται ημίσκληρο.

Υπάρχουν γραβιέρες και κεφαλογραβιέρες που είναι πιο μαλακές στην υφή. Αυτό είναι θέμα ωρίμανσης. Ποτέ όμως δεν θεωρούνται ημίσκληρα τυριά, ανήκουν στα κατεξοχήν σκληρά τυριά.

Κασέρια λέμε τα ημίσκληρα τυριά. Το έχω γράψει ίσαμε 600 φορές.