Τι ισχύει; του παράθυρου ή του παραθύρου;

[chris]

Πάντως ειλικρινά δεν περίμενα ότι ήθελε τόσο ψάξιμο, το είχα για απλή ερωτησούλα...

Απλή ερωτησούλα, λέει, για το ζήτημα* που άφησε εκατομμύρια Έλληνες αγράμματους!
*η γλωσσική παράνοια, άλλη γλώσσα,δηλαδή, να μιλάει ο λαός στο σπίτι του και άλλη στο σχολείο και τις συναλλαγές με το κράτος

χμμμ...ντάξει αν το θέτεις έτσι, πάω πάσο! Δεν σκέφτηκα ποτέ ότι θα μπλέκαμε με ... τόσες γλώσσες ...
εγώ νόμιζα οτι απλά κλίνεται, κατεβαίνει ο τόνος και .. δατς ολ!
που να το φανταστώ ο έρμος!

[fagano3]

To τρέχον βιβλίο Γραμματικής του Δημοτικού δεν είναι καθόλου διαφωτιστικό. Κάποια ουδέτερα προπαροξύτονα σε -ο κατεβάζουν τον τόνο λέει, κάποια όχι. Πιάσ' τ ' αβγό και κούρευ' το.

Spoiler

Εγώ προσωπικά κλίνω προς τη διατήρηση του τόνου στην προπαραλήγουσα, επειδή απ' ότι βλέπω αυτός είναι ο κανόνας στις λέξεις που είναι καθαρά της δημοτικής (λυκόσκυλο, τριαντάφυλλο), ενώ ο τόνος κατεβαίνει στην παραλήγουσα κυρίως-αν όχι αποκλειστικά- στις λόγιες λέξεις, στους νεολογισμούς και γενικά σε όσες λέξεις προέρχονται αυτούσιες απ' το λεξιλόγιο της αρχαίας ελληνικής (εξώφυλλο, αυτοκίνητο, θέατρο). Θα μου πεις, τα πρόσωπο, μέτωπο και άλογο δεν είναι της δημοτικής; Είναι μεν, αλλά oι λέξεις αυτές υπήρχαν και στην αρχαία ελληνική (έστω κι αν στη νεοελληνική άλλαξε τελείως το νόημα κάποιων, όπως το άλογο), ενώ τα λυκόσκυλο και τριαντάφυλλο είναι καθαρά λέξεις μεταγενέστερων φάσεων της ελληνικής (πρέπει να πρωτοεμφανίστηκαν στα μεσαιωνικά χρόνια, αν δεν κάνω λάθος).
Kαι πάνω που το τελείωσα όλο αυτό, βλέπω το κάστανο να μου χαλάει τη θεωρία!

To ειχα ρωτησει και στο αλλο νημα με το στυλο.Δεν υπαρχει στην Ελλαδα καποιος κρατικος οργανισμος που να εκδιδει μια επισημη αναλυτικη γραμματικη και ορθογραφικο λεξικο οπως γινεται στις περισσοτερες χωρες;

[Saliveros]

Μου θυμίσατε τον παππού Μητσοτάκη που είπε κάποτε << η κορυφή του παγοβούνου>> .

"του παγόβουνου".
Είναι σύνθετη λέξη, γι αυτό και παραμένει ο τόνος στο πρώτο συνθετικό.

[Isomnia]

Είναι απλό. Τι θα πείτε; Εκ του παραθύρου ή εκ του παράθυρου;
Όπερ έδει δείξαι!

[Πάνας]

Στο παραθύρι

[Saliveros]

Είναι απλό. Τι θα πείτε; Εκ του παραθύρου ή εκ του παράθυρου;
Όπερ έδει δείξαι!

Ο Χέλλης, πιστεύω, θα πεί "του πάραθυρου".

[Beria]

Είναι απλό. Τι θα πείτε; Εκ του παραθύρου ή εκ του παράθυρου;
Όπερ έδει δείξαι!

Εσύ δηλαδή όταν θές να πεις σε έναν φίλο σου να φύγει από το παράθυρο θα του πεις:
Απομακρύνθητι εκ του παραθύρου;

[Νταρνάκας]

Είναι απλό. Τι θα πείτε; Εκ του παραθύρου ή εκ του παράθυρου;
Όπερ έδει δείξαι!

Εσύ δηλαδή όταν θές να πεις σε έναν φίλο σου να φύγει από το παράθυρο θα του πεις:
Απομακρύνθητι εκ του παραθύρου;

Δε χρειάζεται καν να χρησιμοποιήσεις γενική σ' αυτή την περίπτωση.

[Isomnia]

Καλά, το τελειώσατε το θέμα!
Άλλο ποιο είναι το σωστό και άλλο η καθομιλουμένη. Αν και πλέον τα της καθομιλουμένης έχουν γίνει και σωστά!
Ποιος άλλωστε γνωρίζει σήμερα γιατί δασύνονταν το ρ;

[Νταρνάκας]

....

[Νταρνάκας]

To ειχα ρωτησει και στο αλλο νημα με το στυλο.Δεν υπαρχει στην Ελλαδα καποιος κρατικος οργανισμος που να εκδιδει μια επισημη αναλυτικη γραμματικη και ορθογραφικο λεξικο οπως γινεται στις περισσοτερες χωρες;

Όχι. Εδώ έχουν γίνει αλλαγές στην ορθογραφία τα τελευταία χρόνια που οι περισσότεροι εκπαιδευτικοί τις αγνοούν γι' αυτόν ακριβώς τον λόγο. Π.χ. το αυγό που έγινε αβγό, το μαντήλι που έγινε μαντίλι, το αυτί που έγινε αφτί, το καινούριος που έγινε καινούργιος κ.α. Εγώ απ' το ίντερνετ τα έμαθα.

[Saliveros]

Ποιος άλλωστε γνωρίζει σήμερα γιατί δασύνονταν το ρ;

Ο Κλίνος.

[hellegennes]

Πάντως ειλικρινά δεν περίμενα ότι ήθελε τόσο ψάξιμο, το είχα για απλή ερωτησούλα...

Απλή ερωτησούλα, λέει, για το ζήτημα* που άφησε εκατομμύρια Έλληνες αγράμματους!

*η γλωσσική παράνοια, άλλη γλώσσα,δηλαδή, να μιλάει ο λαός στο σπίτι του και άλλη στο σχολείο και τις συναλλαγές με το κράτος

Άφησε και νεκρούς, ας το θυμόμαστε.

[hellegennes]

Μου θυμίσατε τον παππού Μητσοτάκη που είπε κάποτε << η κορυφή του παγοβούνου>> .

"του παγόβουνου".
Είναι σύνθετη λέξη, γι αυτό και παραμένει ο τόνος στο πρώτο συνθετικό.

Γιατί, το παράθυρο τι είναι;

[Beria]

Πάντως ειλικρινά δεν περίμενα ότι ήθελε τόσο ψάξιμο, το είχα για απλή ερωτησούλα...

Απλή ερωτησούλα, λέει, για το ζήτημα* που άφησε εκατομμύρια Έλληνες αγράμματους!

*η γλωσσική παράνοια, άλλη γλώσσα,δηλαδή, να μιλάει ο λαός στο σπίτι του και άλλη στο σχολείο και τις συναλλαγές με το κράτος

Άφησε και νεκρούς, ας το θυμόμαστε.

Γεγονός, αλλά η διαμάχη που άφησε νεκρούς είναι πολύ κόντρα στην τρέχουσα αντίληψη περί οπαδών Δημοτικής και Καθαρεύουσας.
Οι φοιτητές που χτυπήθηκαν από την αστυνομία γιατί αντιδρούσαν στην μετάφραση της Καινής Διαθήκης και της Ορέστειας στην Δημοτική (!) είχαν απέναντί τους την Βασιλική εξουσία που προωθούσε την Δημοτική γλώσσα (!!)