Η ανακάλυψη αυτή όμως δεν είναι και τόσο ανατρεπτική τελικά για τους εξής λόγους:
- Έτσι κι αλλιώς οι κυνηγοί-τροφοσυλλέκτες έφτιαχαν εποχικούς οικισμούς με ξύλα, πέτρες, και δέρματα ζώων (τέντες/σκηνές). Η εντύπωση που έχουν ορισμένοι ότι ζούσαν μόνο σε σπηλιές είναι λανθασμένη. Τα σπίτια των Νατούφιων (που ήταν ακόμα και κυνηγοί) για παράδειγμα έχουν και πέτρινα τοιχώματα. Αυτές οι αρχικές μορφές κατοίκησης είναι το προστάδιο μεγαλύτερων οικιστικών εγκαταστάσεων όπως το Γκεμπεκλί Τεπέ.
- Η περιοχή όπου αναπτύχθηκε το Γκεμπεκλί Τεπέ ήταν ιδιαίτερα φιλική για τον άνθρωπο. Υπήρχαν άφθονα ζώα για τροφή, υπήρχαν άφθονα δημητριακά, ποτάμια, λίμνη και δροσερό κλίμα. Επίσης βρισκόταν σε μια περιοχή που δεν ήταν απομονωμένη από τις μετακινήσεις των πληθυσμών της ευρύτερης περιοχής(άρα και την ανταλλαγή γνώσεων και ιδεών).
- Τελικά οι κάτοικοι του Γκεμπεκλί Τεπέ δεν ήταν μόνο κυνηγοί καθώς πειραματίζονταν και με την επεξεργασία φυτικών προϊόντων. Έχουν βρεθεί υλικά για επεξεργασία φυτικής τροφής (γουδοχέρια, γουδιά, μυλόπετρες). Αυτοί οι πειραματισμοί είναι το προστάδιο της ανάπτυξης της γεωργίας.
https://en.wikipedia.org/wiki/G%C3%B6be ... llage_life
Evidence indicates the inhabitants of Göbekli Tepe were hunter-gatherers who supplemented their diet with early forms of domesticated cereal and lived in villages for at least part of the year. Tools such as grinding stones, mortars, and pestles found at the site have been analysed and suggest considerable cereal processing.
- Το παραπάνω είναι λογικό διότι ήδη στην ευρύτερη περιοχή της Εύφορης Ημισελήνου ήταν γνωστή η επεξεργασία φυτικών προϊόντων από παλιά. Π.χ. Οι Νατούφιοι στο γειτονικό Λεβάντε έφτιαχναν ψωμί από το 12.500 π.Χ. Στον πολιτισμό Jerf el Ahmar που είναι σύγχρονος του Γκεμπεκλί Τεπέ έχουν ήδη εξημερώσει τη φακή ενώ παρατηρούνται σημάδια μετάβασης προς την γεωργία.
https://en.wikipedia.org/wiki/Jerf_el_Ahmar
Στον κοντινό πολιτισμό Çayönü που είναι σύγχρονος με τις ύστερες φάσεις του Γκεμπεκλί Τεπέ υπάρχουν ίχνη καλλιέργειας μονόκκοκου σιταριού.
https://en.wikipedia.org/wiki/%C3%87ay%C3%B6n%C3%BC
Στον επίσης κοντινό πολιτισμό Nevalı Çori βρέθηκαν ίχνη καλλιέργειας σιτηρών και οσπρίων.
https://www.ime.gr/chronos/01/gr/intro/nevalicori.html
Άρα υπήρχε κάποια πρώιμη παραγωγή τροφής στην ευρύτερη περιοχή που μπορούσε να στηρίξει και πληθυσμούς του Γκεμπεκλί Τεπέ. Άλλωστε μερικοί από τους σύγχρονους πολιτισμούς εμφανίζουν παρόμοια πολιτισμικά στοιχεία(πατώματα από terrazzo, μεγάλες λίθινες στήλες κλπ)
- Ολα αυτά μπορούν να στηρίξουν μια συγκέντρωση σχετικά μεγάλων πληθυσμών σε χώρους όπως το Γκεμπεκλί Τεπέ. Μεγάλοι πληθυσμοί εξηγούν τον καταμερισμό των εργασιών ώστε άλλοι να ασχολούνται με το κυνήγι, άλλοι με την επεξεργασία των φυτικών τροφών και άλλοι με το χτίσιμο των μεγάλων οικιστικών δομών. Άρα δεν υπάρχει κανένα φοβερό μυστήριο για το πώς αναπτύχθηκε ο συγκεκριμένος οικισμός.
- Τελικά, ακόμα και με την ανακάλυψη του Γκεμπεκλί Τεπέ, ενισχύθηκε περαιτέρω η θεωρία του "ex oriente lux" (Φως εξ Ανατολής) στην προϊστορική αρχαιολογία αντί να ανατραπεί. Πάλι η Μέση Ανατολή και ειδικότερα η Εύφορη Ημισέληνος κατέχει τα πρωτεία στην ανάπτυξη των πρώιμων μεγάλων ναών, των πατωμάτων με τσιμέντο terrazzo και των μεγάλων οικισμών με τάση μετάβασης προς τη γεωργία πέρα από τα πρωτεία που ήδη είχε στην ανάπτυξη και επέκταση του αγροτοκτηνοτροφικού τρόπου ζωής, καθώς και σε άλλες σπουδαίες ανακαλύψεις μετέπειτα (γραφή, λογοτεχνία, νομικός κώδικας κλπ).
"Φως εξ Ανατολής" θα λέτε και θα κλαίτε. Τιμή και δόξα στην Εύφορη Ημισέληνο, το λίκνο του ανθρώπινου πολιτισμού.
Και κλάμα κάτι αυτοχθονιστές-αρχαιολόγοι άλλων χωρών...
There are decades where you fuck around and days where you find out
