Γιατί το λένε σάντουιτς;

[Communio Sancta]

20 χρόνια Σαλονίκη, εδώ μέσα άκουσα πρώτη φορά την λέξη τυλιχτο

Η λέξη τυλιχτό δεν εχρησιμοποιήτο μέχρι πριν 15 χρόνια. Δεν την είχαα ακούσει. Στην Αττική λέγαμε σουβλάκι με γύρο, σουβλάκι με κρέας, σουβλάκι με μπιφτέκι. Στη Βόρεια Ελλάδα λάγανε τα δικά τους, ακόμα και σάντουιτς, στην Κρήτη σουβλακόπιτα, γυρόπιτα. Στην Πάτρα και στην Κέρκυρα άκουγα να λένε την πίτα ζυμαράκι. Το τυλιχτό το πρωτοάκουσα σχετικά αργά.
Πάντως την εποχή που λέγαμε σουβάλι με κρέας το αθηναϊκό σουβλάκι ήταν ένα σνακ που δεν υπήρχε αλλού, ως προς το σχήμα, το μέγεθος, τη γεύση. Τη δεκαετία του 90 χάλασε, που άρχισε η αλβανική σχολή στην Αθήνα. Στην επαρχία χρησιμποιούσανε συχνά αντί για πίτα και ψωμάκι, ως στρατιώτης στην Αλεξανδρούπολη έτρωγα συχνά ψωμάκι με γύρο και ρώσικη σαλάτα. Στα Γρεβενά όμως στην πλατεία έφαγα το πιο νόστιμο ψωμάκι με γύρο, πρέπει να είχα φάει τρία ή τέσσερα.

[hellegennes]

Επειδή βλέπω κάποιους μπεμπέκους να λένε βλακείες, να θυμίσω για δισεκατομμυριοστή φορά ότι μπουγάτσα δεν είναι κρεμόπιτα. Γιατί έχω δει σε μαγαζιά στην Υπερβόρεια Αφρική που λέγεται Αθήνα να πουλάνε κρεμόπιτες και να τις ονομάζουν μπουγάτσα.

Μπουγάτσα είναι ένας τύπος φύλου. Η γλυκιά μπουγάτσα (με κρέμα) είναι σχετικά πρόσφατη επινόηση, η κλασική μπουγάτσα έχει γέμιση τυρί και οι Μικρασιάτες που την έφεραν στην Ελλάδα την έλεγαν με το τουρκικό όνομά της, δηλαδή "Bogaca Peynirli" ή ελληνιστί "μπουγάτσα πεϊνιρλί". Peynir είναι το τυρί στα τούρκικα, κυριολεκτικά δηλαδή σημαίνει "φύλλο μπουγάτσας με τυρί".

Αργότερα το όνομα αυτό έσπασε στα δύο και το δεύτερο σκέλος χρησιμοποιήθηκε για ένα άλλο πιτσοειδές αρτοσκεύασμα που είναι γνωστό ως σκέτο "πεϊνιρλί" ενώ η λέξη "μπουγάτσα" έμεινε για το αρτοσκεύασμα που έχει αποκλειστικά φύλλο μπουγάτσας.

Η μπουγάτσα με κρέμα είναι σερραϊκή επινόηση. Δεν υπήρχε στην Μικρά Ασία τέτοιο πράγμα.

[enaon]

Peynir είναι το τυρί στα τούρκικα, κυριολεκτικά δηλαδή σημαίνει "φύλλο μπουγάτσας με τυρί".

σίγουρα; Μήπως το peynir ειναι το κασέρι στα τουρκικα;

[hellegennes]

Peynir είναι το τυρί στα τούρκικα, κυριολεκτικά δηλαδή σημαίνει "φύλλο μπουγάτσας με τυρί".

σίγουρα; Μήπως το peynir ειναι το κασέρι στα τουρκικα;

Το κασέρι και όλα τα κίτρινα τυριά λέγονται kasar στα τούρκικα. Έκπληξη, ε;

[Ερμής]

Μερικοί το λένε "σαντουίτς", δηλαδή βάζουν τον τόνο στο "ι".

Το έχω ακούσει έτσι τονισμένο στη Γαλλία.

Και στο βαθύ νότο

Peynir είναι το τυρί στα τούρκικα, κυριολεκτικά δηλαδή σημαίνει "φύλλο μπουγάτσας με τυρί".

σίγουρα; Μήπως το peynir ειναι το κασέρι στα τουρκικα;

Το κασέρι και όλα τα κίτρινα τυριά λέγονται kasar στα τούρκικα. Έκπληξη, ε;

Καμία όμως.

[hellegennes]

σίγουρα; Μήπως το peynir ειναι το κασέρι στα τουρκικα;

Το κασέρι και όλα τα κίτρινα τυριά λέγονται kasar στα τούρκικα. Έκπληξη, ε;

Καμία όμως.

Ναι, γιατί μόνο Αθηναίος το βρίσκει αφύσικο. Όπως είπα και στο άλλο νήμα, πολλές γλώσσες έχουν μια κοινή λέξη για όλα τα κίτρινα ή όλα τα λευκά τυριά, αν και ο Νικολάκης μας δεν ξέρει καμμιά τέτοια γλώσσα.

[Cecily Anne]

Σημασία έχει να συνεννοείστε και τελικά να σας φέρουν την παραγγελία σας. Γιατί πχ αν πας απέναντι και ζητήσεις κλαμπ σάντουιτς, θα πάρεις τα τρία μου, διότι σερβίρουν μόνο κλουμπ και κλαμπ στο μενού δεν έχουν.

[enaon]

Peynir είναι το τυρί στα τούρκικα, κυριολεκτικά δηλαδή σημαίνει "φύλλο μπουγάτσας με τυρί".

σίγουρα; Μήπως το peynir ειναι το κασέρι στα τουρκικα;

Το κασέρι και όλα τα κίτρινα τυριά λέγονται kasar στα τούρκικα. Έκπληξη, ε;

εχω δεεπσεεκ χελη, δεν περνάνε αυτα πλέον.

Όχι, δεν λέγονται ολα τα κίτρινα τυριά "kasar" (κασάρ) στα τουρκικά.

Στην Τουρκία, το "kasar" είναι ένα συγκεκριμένο είδος ημίσκληρου τυριού (συνήθως από πρόβειο ή αγελαδινό γάλα), που μοιάζει με το ελληνικό κασέρι. Ωστόσο, υπάρχουν και άλλα κίτρινα τυριά με διαφορετικά ονόματα, όπως:

"Kaşar Peyniri" (Κασάρ Πενίρι) – Το πιο γνωστό, παρόμοιο με κασέρι.

"Eski Kaşar" (Εσκί Κασάρ) – Παλαιωμένο kasar, πιο δυνατό στη γεύση.

"Tulum Peyniri" (Τουλούμ Πενίρι) – Τυρί σε ασκί, με πιο δυνατό άρωμα.

"Hellim" (Χαλλούμι) – Δεν λέγεται kasar, παρόλο που είναι κίτρινο.

"Cheddar" (Τσεντάρ) – Εισαγόμενο, δεν ανήκει στα τουρκικά τυριά.

Αν εννοείς "κίτρινο τυρί" γενικά, στα τουρκικά μπορείς να πεις "sarı peynir" (σαρί πενίρ = κίτρινο τυρί). Αλλά το "kasar" είναι μια συγκεκριμένη ποικιλία.

[enaon]

Γιατί συμβαίνει αυτό;
Ιστορική & Πολιτισμική Επίδραση:

Η Θεσσαλονίκη είχε σημαντική οθωμανική παρουσία, και η λέξη "kaşar" (κασάρ) επηρέασε τη τοπική ορολογία.

Το κασέρι (συνώνυμο του kasar) ήταν ένα από τα πιο διαδεδομένα κίτρινα τυριά στην περιοχή, οπότε έγινε γενικό όνομα για όλα τα παρόμοια.

Λαϊκή Χρήση vs. Επίσημη Ονομασία:

Στην καθημερινή ομιλία, οι άνθρωποι απλοποιούν: "κίτρινο τυρί = κασέρι", ακόμα και αν είναι cheddar, gouda, ή ελαφρύ τυρί toast.

Παρόμοιο φαινόμενο συμβαίνει και με άλλα τρόφιμα (π.χ., στη Θεσσαλονίκη κάποιοι λένε "μπριζόλα" για κάθε ψητό κρέας).

αλήθεια λεει; Και το ψητό κοτόπουλο μπριζόλα το λετε πανω;

[AlienWay]

Γιατί συμβαίνει αυτό;
Ιστορική & Πολιτισμική Επίδραση:

Η Θεσσαλονίκη είχε σημαντική οθωμανική παρουσία, και η λέξη "kaşar" (κασάρ) επηρέασε τη τοπική ορολογία.

Το κασέρι (συνώνυμο του kasar) ήταν ένα από τα πιο διαδεδομένα κίτρινα τυριά στην περιοχή, οπότε έγινε γενικό όνομα για όλα τα παρόμοια.

Λαϊκή Χρήση vs. Επίσημη Ονομασία:

Στην καθημερινή ομιλία, οι άνθρωποι απλοποιούν: "κίτρινο τυρί = κασέρι", ακόμα και αν είναι cheddar, gouda, ή ελαφρύ τυρί toast.

Παρόμοιο φαινόμενο συμβαίνει και με άλλα τρόφιμα (π.χ., στη Θεσσαλονίκη κάποιοι λένε "μπριζόλα" για κάθε ψητό κρέας).

αλήθεια λεει; Και το ψητό κοτόπουλο μπριζόλα το λετε πανω;

Εγώ εδώ πάνω μένω και πρώτη φορά το ακούω ότι λένε μπριζόλα κάθε ψητό κρέας.

[hellegennes]

σίγουρα; Μήπως το peynir ειναι το κασέρι στα τουρκικα;

Το κασέρι και όλα τα κίτρινα τυριά λέγονται kasar στα τούρκικα. Έκπληξη, ε;

εχω δεεπσεεκ χελη, δεν περνάνε αυτα πλέον.

Όχι, δεν λέγονται ολα τα κίτρινα τυριά "kasar" (κασάρ) στα τουρκικά.

Στην Τουρκία, το "kasar" είναι ένα συγκεκριμένο είδος ημίσκληρου τυριού (συνήθως από πρόβειο ή αγελαδινό γάλα), που μοιάζει με το ελληνικό κασέρι. Ωστόσο, υπάρχουν και άλλα κίτρινα τυριά με διαφορετικά ονόματα, όπως:

"Kaşar Peyniri" (Κασάρ Πενίρι) – Το πιο γνωστό, παρόμοιο με κασέρι.

"Eski Kaşar" (Εσκί Κασάρ) – Παλαιωμένο kasar, πιο δυνατό στη γεύση.

"Tulum Peyniri" (Τουλούμ Πενίρι) – Τυρί σε ασκί, με πιο δυνατό άρωμα.

"Hellim" (Χαλλούμι) – Δεν λέγεται kasar, παρόλο που είναι κίτρινο.

"Cheddar" (Τσεντάρ) – Εισαγόμενο, δεν ανήκει στα τουρκικά τυριά.

Αν εννοείς "κίτρινο τυρί" γενικά, στα τουρκικά μπορείς να πεις "sarı peynir" (σαρί πενίρ = κίτρινο τυρί). Αλλά το "kasar" είναι μια συγκεκριμένη ποικιλία.

Οκέι, ας ρωτήσω κι εγώ, γιατί μπορεί να τα ξέρω λάθος, αν και ρώτησα Τούρκους (πληθυντικό αριθμό) γιατί έχω καμμιά 40αριά πελάτες Τούρκους. Ίσως το chatgtp να ξέρει καλύτερα τούρκικα από τους Τούρκους.








Α, κοίτα να δεις, εμένα μού λέει άλλα. Ρε, μήπως τρέχεις το chatgpt από το Temu;

[enaon]

Α, κοίτα να δεις, εμένα μού λέει άλλα. Ρε, μήπως τρέχεις το chatgpt από το Temu;

μα το ειπα, deepseek, το καλό ρώτησα.

εξηγεί γιατί εχεις μπερδευτεί. Μήπως οι πελατες σου ειναι απο κανενα μερος σαν την Θεσσαλονίκη, και δεν ξέρουν καλα τούρκικα;

Ναι, το ChatGPT έχει μερικώς δίκιο, αλλά η πραγματικότητα είναι πιο πολύπλοκη – και εξαρτάται από το πλαίσιο!

Σωστό, αλλά όχι πάντα:
Στα τουρκικά, το "kaşar" (κασάρ) αναφέρεται συγκεκριμένα σε ένα ημίσκληρο τυρί, παρόμοιο με το ελληνικό κασέρι (συνήθως από αγελαδινό ή πρόβειο γάλα).

Δεν είναι η γενική λέξη για όλα τα κίτρινα τυριά. Για παράδειγμα, ο χαλλούμι (hellim), το cheddar ή το gouda δεν λέγονται kaşar, παρόλο που είναι κίτρινα.

Πώς λένε "κίτρινο τυρί" γενικά στα τουρκικά;
Αν θες να πεις απλώς "κίτρινο τυρί" (χωρίς να εννοείς συγκεκριμένα κασέρι), η σωστή έκφραση είναι:
"Sarı peynir" (Σαρί πενίρ) = κίτρινο τυρί
(Ακριβώς όπως στα ελληνικά λες "κίτρινο τυρί" και όχι απαραίτητα "κασέρι")

Γιατί το ChatGPT (ή άλλοι) μπερδεύονται;
Λαϊκή χρήση: Σε ορισμένες περιοχές της Τουρκίας, το "kaşar" χρησιμοποιείται ανάλογα με το "κασέρι" στη Θεσσαλονίκη – δηλαδή, με μια ευρεία έννοια.

[Antares]

Διαβάζοντας αυτή την συζήτηση και ενώ δεν τρώω ψωμί, αγόρασα ψωμί, σαλάμι, τυρί σε φέτες, τυρί αλοιφωμένο, τομάτες, τυρί φέτα, αγγούρι και φτιάχνω συνεχώς σάντουιτς.

[nowhere]

Επειδή βλέπω κάποιους μπεμπέκους να λένε βλακείες, να θυμίσω για δισεκατομμυριοστή φορά ότι μπουγάτσα δεν είναι κρεμόπιτα. Γιατί έχω δει σε μαγαζιά στην Υπερβόρεια Αφρική που λέγεται Αθήνα να πουλάνε κρεμόπιτες και να τις ονομάζουν μπουγάτσα.

Μπουγάτσα είναι ένας τύπος φύλου. Η γλυκιά μπουγάτσα (με κρέμα) είναι σχετικά πρόσφατη επινόηση, η κλασική μπουγάτσα έχει γέμιση τυρί και οι Μικρασιάτες που την έφεραν στην Ελλάδα την έλεγαν με το τουρκικό όνομά της, δηλαδή "Bogaca Peynirli" ή ελληνιστί "μπουγάτσα πεϊνιρλί". Peynir είναι το τυρί στα τούρκικα, κυριολεκτικά δηλαδή σημαίνει "φύλλο μπουγάτσας με τυρί".

Αργότερα το όνομα αυτό έσπασε στα δύο και το δεύτερο σκέλος χρησιμοποιήθηκε για ένα άλλο πιτσοειδές αρτοσκεύασμα που είναι γνωστό ως σκέτο "πεϊνιρλί" ενώ η λέξη "μπουγάτσα" έμεινε για το αρτοσκεύασμα που έχει αποκλειστικά φύλλο μπουγάτσας.

Η μπουγάτσα με κρέμα είναι σερραϊκή επινόηση. Δεν υπήρχε στην Μικρά Ασία τέτοιο πράγμα.

ξέχασες να γράψεις πως η τυρόπιτα είναι η αθηναική λάθος ονομασία για τη μπουγάτσα με πεινερλί

[Saturn]

Διαβάζοντας αυτή την συζήτηση και ενώ δεν τρώω ψωμί, αγόρασα ψωμί, σαλάμι, τυρί σε φέτες, τυρί αλοιφωμένο, τομάτες, τυρί φέτα, αγγούρι και φτιάχνω συνεχώς σάντουιτς.

κι έλεγα, δεν θα το πει κανείς?!