Re: "Είμαι χριστιανός, ως εκ τούτου δεν δύναμαι να είμαι Έλλην
Δημοσιεύτηκε: 07 Αύγ 2020, 15:05
Spoiler
...
O Joseph Bidez περιέγραψε την περίοδο* που εξετάζουμε («Εποχή Αγωνίας» ) ως περίοδο κατά την οποία οι άνθρωποι έπαψαν να παρατηρούν τον εξωτερικό κόσμο και να προσπαθούν να τον κατανοήσουν, να τον χρησιμοποιήσουν ή να τον βελτιώσουν. Στράφηκαν στο υπαρξιακό ζήτημα του εαυτού τους... Η ιδέα της ομορφιάς του ουρανού και του κόσμου βρέθηκε εκτός μόδας κι αντικαταστάθηκε από εκείνη του Απείρου. Πώς προήλθε αυτή η αλλαγή; Μήπως ο Φρόυντ είχε δίκιο όταν την συνέδεε με τη «μικρή εκτίμηση που προσέδωσε η χριστιανική διδασκαλία στην επίγεια ζωή»;;
Ας αρχίσουμε φέρνοντας στη μνήμη τη φυσική εικόνα του σύμπαντος που η ύστερη αρχαιότητα κληρονόμησε από τον Αριστοτέλη και τους αστρονόμους της ελληνιστικής εποχής με τη Γη να ήταν πλέον μια σφαίρα που αιωρείτο στο διάστημα ευρισκόμενη στο κέντρο ενός σύστήματος από ομόκεντρες κινούμενες σφαίρες...
.............
(*)
... Έτσι έκρινα ωριμότερο να επικεντρώσω την προσοχή μου στην κρίσιμη αυτή περίοδο - ανάμεσα στην ανάρρηση του Μάρκου Αυρηλίου και τη θρησκευτική μεταστροφή του Κωνσταντίνου--ήτοι, την περίοδο κατά την οποία η υλική παρακμή ήταν πιο απότομη και η ζύμωση των νέων θρησκευτικών αισθημάτων πιο έντονη.
........................
Από το μελέτημα του Ε. R. DODDS «ΕΘΝΙΚΟΊ ΚΑΙ ΧΡΙΣΤΙΑΝΟΊ ΣΕ ΜΙΑ ΕΠΟΧΉ ΑΓΩΝΙΑΣ» (από τον Μάρκο Αυρίλιο ως τον Μ. Κωνσταντίνο)
συνέχεια
................
Όλο αυτό το καινοφανές ευρύ κατασκεύασμα δεν έμοιαζε παρά μ'αυτήν την έκφραση μιας τάξεως. Μ' αυτές του τις ιδιότητες, έδινε την αίσθηση της ομορφιάς και αρμονίας, προκαλώντας θαυμασμό· κι επειδή ήταν αυτόκινούμενο, θεωρήθηκε ότι περικρατείται από ένα ζωντανό Πνεύμα. Η εικόνα αυτή αποτελούσε κοινό τόπο για όλες τις φιλοσοφικές σχολές - εκτός από τους επικούρειους - και για τους περισσότερους ανθρώπους οι οποίοι είχαν εκπαιδευτεί μέσα στην ελληνική παιδεία, παρέμεινε κοινός τόπος κατά τη διάρκεια όλης αυτής της περιόδου (εποχή αγωνίας) και πιο πέρα απ' αυτήν.L
O Joseph Bidez περιέγραψε την περίοδο* που εξετάζουμε («Εποχή Αγωνίας» ) ως περίοδο κατά την οποία οι άνθρωποι έπαψαν να παρατηρούν τον εξωτερικό κόσμο και να προσπαθούν να τον κατανοήσουν, να τον χρησιμοποιήσουν ή να τον βελτιώσουν. Στράφηκαν στο υπαρξιακό ζήτημα του εαυτού τους... Η ιδέα της ομορφιάς του ουρανού και του κόσμου βρέθηκε εκτός μόδας κι αντικαταστάθηκε από εκείνη του Απείρου. Πώς προήλθε αυτή η αλλαγή; Μήπως ο Φρόυντ είχε δίκιο όταν την συνέδεε με τη «μικρή εκτίμηση που προσέδωσε η χριστιανική διδασκαλία στην επίγεια ζωή»;;
Ας αρχίσουμε φέρνοντας στη μνήμη τη φυσική εικόνα του σύμπαντος που η ύστερη αρχαιότητα κληρονόμησε από τον Αριστοτέλη και τους αστρονόμους της ελληνιστικής εποχής με τη Γη να ήταν πλέον μια σφαίρα που αιωρείτο στο διάστημα ευρισκόμενη στο κέντρο ενός σύστήματος από ομόκεντρες κινούμενες σφαίρες...
.............
(*)
... Έτσι έκρινα ωριμότερο να επικεντρώσω την προσοχή μου στην κρίσιμη αυτή περίοδο - ανάμεσα στην ανάρρηση του Μάρκου Αυρηλίου και τη θρησκευτική μεταστροφή του Κωνσταντίνου--ήτοι, την περίοδο κατά την οποία η υλική παρακμή ήταν πιο απότομη και η ζύμωση των νέων θρησκευτικών αισθημάτων πιο έντονη.
........................
Από το μελέτημα του Ε. R. DODDS «ΕΘΝΙΚΟΊ ΚΑΙ ΧΡΙΣΤΙΑΝΟΊ ΣΕ ΜΙΑ ΕΠΟΧΉ ΑΓΩΝΙΑΣ» (από τον Μάρκο Αυρίλιο ως τον Μ. Κωνσταντίνο)
συνέχεια
................
Όλο αυτό το καινοφανές ευρύ κατασκεύασμα δεν έμοιαζε παρά μ'αυτήν την έκφραση μιας τάξεως. Μ' αυτές του τις ιδιότητες, έδινε την αίσθηση της ομορφιάς και αρμονίας, προκαλώντας θαυμασμό· κι επειδή ήταν αυτόκινούμενο, θεωρήθηκε ότι περικρατείται από ένα ζωντανό Πνεύμα. Η εικόνα αυτή αποτελούσε κοινό τόπο για όλες τις φιλοσοφικές σχολές - εκτός από τους επικούρειους - και για τους περισσότερους ανθρώπους οι οποίοι είχαν εκπαιδευτεί μέσα στην ελληνική παιδεία, παρέμεινε κοινός τόπος κατά τη διάρκεια όλης αυτής της περιόδου (εποχή αγωνίας) και πιο πέρα απ' αυτήν.L
...
Ενώ όμως υπήρχε η πεποίθηση ότι τα μέρη αυτού του σύμπαντος συνδέονται μέσω μιας ασύνειδης ενιαίας ενότητας-ολότητας* που διαπερνάει το σύμπαν απ' άκρου εις άκρον, η θέση και η αξία των τμημάτων δεν ήταν με κανένα τρόπο ομοειδής.
Μέσα σ' αυτό (κατά τον Αριστοτέλη) το λαμπερό «σπίτι» (ηλιακό σύστημα) με τους πολλούς χώρους διαμονής η Γη εμφανίζεται ως ο αθλιότερος απ' όλους· κρατιέται συμπαγής από κατακάθια και ιζήματα του σύμπαντος, από κρύα βαριά και ακάθαρτα υλικά που το βάρος τους την ανάγκασε να βυθιστεί προς το κέντρο του ηλιακού συστήματος.
Από το μελέτη α "ΕΘΝΙΚΟΊ ΚΑΙ ΧΡΙΣΤΙΑΝΟΊ ΣΕ ΜΙΑ ΕΠΟΧΉ ΑΓΩΝΙΑΣ" από τον Μάρκο Αυρήλιο ως τον Μ. Κωνσταντίνο από τον E. R. DODDS.
...................
(*)μιας ζωτικής δυναμικής, της Παγκόσμιας Συμπάθειας (στοϊκή φιλοσοφία). Κατ' αυτήν ο κόσμος αποτελεί ένα είδος τεράστιου οργανικού συμπλέγματος. Όπως σ: ένα έμβιο οργανισμό, η λειτουργία ενός οργάνου επηρεάζει κάποιο άλλο, έτσι και στο σύμπαν ένα ουράνιο σύμπλεγμα (απλό ή συνθετότερο) μπορεί να επηρεάζει το ένα τ' άλλο. Την άποψη αυτή, υιοθέτησαν, επίσης, οι εκπρόσωποι της νεοπλατωνικής διδασκαλίας.
ΘΕΟΔ. ΠΕΛΕΓΡΙΝΗΣ "ΛΕΞΙΚΌ ΤΗΣ ΦΙΛΟΣΟΦΙΑΣ"






