omg kai 3 lol έγραψε: 20 Μάιος 2024, 12:16
καταρχην να πω οτι ακομα και ο αγροτης ή ο γεωργος που υποτιθεται κανουν απλοικες εργασιες εχουν ταξη και προγραμμα στην καθημερινοτητα τους, οφειλουν να σηκωθουν νωρις να καθαρισουν να ταισουν να ποτισουν να κλαδεψουν κοκ. κανουν εργασιες που απαιτουν συνεπεια σε καθημερινη βαση κι ας μην εχουν προισταμενο πανω απτο κεφαλι τους...
δεν ειναι εργασιες που λες α! σημερα βαριεμαι και λεω να σηκωθω και να τις κανω 5 ωρες αργοτερα.. οπως εχει στο νου του ο συγγραφεας του κειμενου..
για τα υπολοιπα οπως και το αρθρο που παρεπεμψε ο Τσιλ ολα αυτα εχουν συμβει κι εχουν αποτυχει παταγωδως, απλα καποιοι νομιζουν οτι σημερα επανεφευρουν τον τροχο, ομως καποιοι τα ειχαν σκεφτει και τα ειχαν κανει πραξη ολα αυτα και πολλα περισσοτερα πολυ πριν τον Μαρξ απο τοτε που αρχισε να εξερευναται ο Νεος Κοσμος και μαζι του ανακαλυφθηκαν πρωτογονες κοινωνιες, καπου εκει ταυτοχρονα με τον διαφωτισμο καποιοι εμπνευστηκαν και προσπαθησαν να δημιουργησουν εκ νεου νεες κοινωνιες, καποιοι αλλοι μεχρι τα τελη της Belle Εpoque εμπνευσμενοι απο τα οραματα των παρακατω πηραν κυριολεκτικα τα βουνα της κεντρικης ευρωπης και εστησαν κοινωνιες ζωντας σε απομωνομενες κοινοτητες οπως στο The Village κρατησαν για μερικες δεκαετιες μονο, το μοναδικο υπολειμμα ολων αυτων θα ελεγε κανεις οτι σημερα ειναι οι Αμις
ΟΥΤΟΠΙΚΕΣ ΑΝΑΖΗΤΗΣΕΙΣ ΤΩΝ ΔΙΑΝΟΟΥΜΕΝΩΝ 1500-1700
Σε μια εποχή ιδεολογικής ρευστότητας και έντονων κοινωνικο-πολιτικών και οικονομικών ανακατατάξεων τα διάφορα οράματα μιας δικαιότερης κοινωνίας βασίστηκαν στον αποκαλυπτικό λόγο εσχατολογικών χιλιαστικών κινημάτων του παρελθόντος. Κυρίαρχο μήνυμα ήταν η τάση για επιστροφή στην απλοϊκή αγνότητα των πρωτο-χριστιανών. Στα πλαίσια μιας εμφανώς κυκλικής αντίληψης της ιστορίας, κινήματα και ουτοπιστές διανοούμενοι της πρώιμης Νεότερης Περιόδου σχεδίαζαν την επιστροφή σε μια χαμένη «χρυσή εποχή» ελευθερίας, ανεξιθρησκίας, ισοπολιτείας και κοινοκτημοσύνης. Αφετηρία μιας σειράς έντυπων θεωρητικών αναζητήσεων του χαμένου επίγειου παράδεισου, κυρίως από πλευράς των ανώτερων στρωμάτων, υπήρξε η δημοσίευση το 1516 (αρχικά στα λατινικά και το 1551 στα αγγλικά) της διατριβής του Thomas More με τίτλο Ουτοπία (Utopia). Η Ουτοπία του More ήταν ένας τόπος όπου οι άνθρωποι ζούσαν σε συνθήκες ελευθερίας, δικαιοσύνης, ισοπολιτείας και ειρηνικής συνύπαρξης διαφορετικών θρησκευτικών δογμάτων. Το βιβλίο αποτελούσε περισσότερο άσκηση στη δημιουργική φαντασία, παρά πρόταση για την επίτευξη ενός πρωτο-κομμουνιστικού παράδεισου.
Οι απόψεις του More επηρεάστηκαν ιδιαίτερα από τις ανακαλύψεις του Νέου Κόσμου, οι οποίες έφεραν τους Ευρωπαίους σε επαφή με λαούς που ζούσαν σε ένα στάδιο αγνότητας και απλότητας που παρέπεμπε στους πρωτόπλαστους. Η πραγματικότητα για τις ιθαγενείς κοινωνίες του Νέου Κόσμου, μετά την εμφάνιση των Ευρωπαίων, ήταν ωστόσο τρομακτικά διαφορετική. Αντιμέτωποι με τη φρίκη της φυσικής εξόντωσης των φυλών των ιθαγενών και με την εμφανή αποδιάρθρωση του κοινωνικού τους ιστού, εξαιτίας της βίαιης επιβολής των δυτικών προτύπων (με προεξάρχουσα τη θρησκεία), ορισμένοι ανθρωπιστές διανοούμενοι, προερχόμενοι από τις τάξεις του ισπανικού κλήρου των αποικιών, αποπειράθηκαν να επανασυστήσουν το «χαμένο παράδεισο» των ιθαγενών του Νέου Κόσμου.
Ο πρώτος επίσκοπος του Μιχοακάν Vasco de Quiroga, μελετητής του More, εγκαθίδρυσε στο Σάντα Φε μια κοινότητα βασισμένη στις αρχές της Ουτοπίας: κοινοκτημοσύνη γης και αγαθών, κολεκτιβιστική εργασία και διακυβέρνηση μέσω εκλεγμένων αντιπροσώπων. Αντίστοιχες απόπειρες υλοποίησης της ουτοπίας εγιναν από το Βαρθολομαίο de Las Casas στον οικισμό Βέρα Παθ στη Γουατεμάλα, στη δεκαετία του 1530. Μέχρι όμως τη δεκαετία του 1550 είχε καταδειχθεί το ανέφικτο αυτών των εγχειρημάτων.
Όπως είδαμε, το δεύτερο μισό του 16ου αιώνα σημαδεύτηκε από αλλεπάλληλες επιδημίες, καταστροφικές σοδειές και οικονομική κρίση, ενώ η Ευρώπη αιματοκυλίστηκε στη σειρά των πολέμων που πυροδότησε η κρίση της Μεταρρύθμισης. Η δεινή πραγματικότητα έκανε πολλούς να εγκαταλείψουν τα νεφελώδη ουτοπιστικά σχήματα και να αναζητήσουν μεθόδους βελτίωσης ή και θεραπείας της πραγματικότητας. Ενδεικτική είναι η περίπτωση του Jean Bodin, ο οποίος τόνισε στα προλεγόμενα του έργου του Έξι Βιβλία για την Κοινοπολιτεία ότι στόχος του ήταν να προτείνει μια βιώσιμη μορφή κρατικής οργάνωσης και όχι μια «φανταστική κοινοπολιτεία», στα πρότυπα των Πλάτωνα και More. Από την άλλη, τα απομεινάρια των διάφορων ουτοπιστικών κοινοτήτων, όπως οι αναβαπτιστές μετά την πτώση του Μύνστερ, αναδιοργανώθηκαν συγκροτώντας κλειστές κοινότητες, συνήθως σε δυσπρόσιτα μέρη. Πέρα από τις ιδιαίτερές τους τάσεις, τα ουτοπιστικά εγχειρήματα των μικρών ριζοσπαστικών ομάδων και σεκτών του δεύτερου μισού του 16ου αιώνα είχαν ορισμένα κοινά χαρακτηριστικά, όπως η κατάργηση κάθε έννοιας κοινωνικής διάκρισης στο εσωτερικό τους, η αυστηρά εφαρμοζόμενη ομοθυμία, η κολεκτιβοποίηση της εργασίας, των αγαθών -σε ακραίες περιπτώσεις και της οικογένειας- και ένα σύστημα καθολικής εκπαίδευσης των μελών της κοινότητας. Η απομόνωση της κοινότητας από τον περιβάλλοντα κόσμο λειτουργούσε σαν ασπίδα προστασίας απέναντι στο καχύποπτο βλέμμα των κοσμικών και, ιδιαίτερα, των εκκλησιαστικών αρχών.
Στις αρχές του 17ου αιώνα στην ισπανική Παραγουάη το τάγμα των Ιησουιτών αποπειράθηκε το μεγαλύτερης έκτασης ουτοπιστικό εγχείρημα, απελευθερώνοντας τους ινδιάνους Guarani από τα δεσμά της αποικιακής δουλείας και οργανώνοντάς τους σε αυτοδιοικούμενες κοινότητες (reducciones), οι οποίες το 1676 έφτασαν τις 26, με συνολικό πληθυσμό 58.000 ινδιάνων. Η εσωτερική οργάνωση των οικισμών στηριζόταν στην κοινή χρήση και κατοχή της γης, στην ελευθερία και ισοτιμία των μελών (οι Ιησουίτες εισήγαγαν νέγρους σκλάβους για τις βαρύτερες εργασίες), ενώ οι Guarani εξοπλίστηκαν από τους Ιησουίτες για να είναι σε θέση να αντιμετωπίσουν επιδρομές λευκών δουλεμπόρων. Οι κοινότητες των Ιησουιτών και μαζί τους η ελευθερία των Guarani έληξαν στα τέλη του 18ου αιώνα, όταν η Εταιρεία του Ιησού απελάθηκε από τα εδάφη της Αμερικής, επειδή η παρουσία της κρίθηκε ασυμβίβαστη με τις δουλεμπορικές δραστηριότητες των αποικιακών αυτοκρατοριών.
Η κρίση του 17ου αιώνα οδήγησε σε μια αναθέρμανση της ουτοπιστικής γραμματείας. Πολλές από τις προτεινόμενες λύσεις διακρίνονταν από τον έντονο ριζοσπαστισμό τους, ενώ άλλες αποτελούσαν περισσότερο φυγή προς ένα μυθοποιημένο ή και μαγικό κόσμο. Η Πολιτεία του Ηλίου, του αμφιλεγόμενου καθολικού ιερωμένου Thommaso Campanella ήταν μια εξωτική ηλιοκεντρική και κομμουνιστική κοινωνία, βασισμένη στην κατάργηση της ατομικής ιδιοκτησίας, στη συλλογική εκπαίδευση των μελών της και στην ιερότητα της συλλογικής εργασίας. Στο σύστημα του Campanella ο θεσμός της οικογένειας καταργούνταν και η αναπαραγωγή των ανθρώπων περνούσε υπό τον έλεγχο της εξουσίας, οι φορείς της οποίας έφεραν συμβολικά τα ονόματα των αρετών. Δε γινόταν καμία σαφής αναφορά στο είδος της θρησκείας της ιδεατής αυτής πολιτείας, ήταν όμως σαφές πως η οργάνωση και δομή της πόλης, αλλά και οι βασικές δραστηριότητες των ανθρώπων της βασίζονταν σε μια αστρολογική σύλληψη του πεπρωμένου της ουτοπιστικής κοινότητας.
Η πολιτεία που περιέγραψε ο Johann Valentin Andreae στο έργο του Χριστιανόπολις ήταν μάλλον μια λιλιπούτεια -στο μέγεθος ενός μικρού χωριού- κοινότητα λογίων, βασισμένη στην κατάργηση της ατομικής ιδιοκτησίας και στη συλλογική και εκτεταμένη εκπαίδευση των μελών της. Ίδια έμφαση στην καλλιέργεια των γραμμάτων και των επιστημών χαρακτήρισε και τη νήσο της Νέας Ατλαντίδας του Francis Bacon, μιας μοναρχίας απαλλαγμένης από το ριζοσπαστισμό άλλων ουτοπικών πολιτειών, αλλά χαρακτηριζόμενης από την πρωτοκαθεδρία ενός κύκλου λογίων και επιστημόνων (των μελών του Οίκου του Σολομώντα). Στην Περιγραφή του διάσημου βασιλείου της Μακαρίας, ο Samuel Hartlib προέτασσε το ιδεώδες μιας συνταγματικά ελεγχόμενης μοναρχίας, πλαισιωμένης από μια ισχυρή κυβέρνηση, υπεύθυνης για την ευημερία και την υγεία των κατοίκων του βασιλείου.
Ενδεικτική της αποστροφής του συγγραφέα για τα θρησκευτικά πάθη που ταλάνιζαν τη Δύση της εποχής του ήταν η υπογράμμιση της ειρηνικής συμβίωσης «μη σεχταριστών» χριστιανών, οποιαδήποτε απόπειρα διατάραξης της οποίας -με την προβολή ακραίων θρησκευτικών αντιλήψεων- θα επέφερε την ποινή του θανάτου.
Σε αντίθεση με τους παραπάνω στοχαστές, ο Gerrard Winstanley, ηγέτης του κινήματος των Diggers («καλλιεργητές», από την πρακτική τους της καλλιέργειας της ελεύθερης γης) ή αλλιώς αυτοαποκαλούμενων True Levellers, επιδίωξε με το έργο του να δώσει σάρκα και οστά στην ιδεατή κοινωνία, πραγματώνοντας το επαναστατικό όραμά του στη γενέτειρά του Αγγλία. Το 1652 ο Winstanley παρουσίασε στον Oliver Cromwell τις προτάσεις του για μια νέα επαναστατική κοινωνία, διατυπωμένες στο βιβλίο Ο Νόμος της Ελευθερίας. Το ριζοσπαστικό πρόγραμμα του Winstanley προέβλεπε κατάργηση του εμπορίου και του χρήματος, κοινή κατοχή και χρήση της ελεύθερης αγγλικής γης -συμπεριλαμβανομένων και των κατασχεμένων κτημάτων των μοναρχικών- προς όφελος της κοινοπολιτείας των Άγγλων. Στηριγμένη σε μια κυρίως αγροτική οικονομία, η νέα χώρα θα εξέλεγε σε ετήσια βάση το κοινοβούλιό της και θα παρείχε δωρεάν και υποχρεωτική εκπαίδευση στο σύνολο του πληθυσμού της, ανεξάρτητα από φύλο. Ιδιαίτερη έμφαση δινόταν, στα πλαίσια της νέας κοινωνίας, στην ανεμπόδιστη κυκλοφορία κάθε καινοτομίας και νέας τάσης στις επιστήμες και τεχνικές, με σκοπό τη δημοκρατικοποίηση της γνώσης και την αποφυγή δημιουργίας πνευματικών ολιγοπωλίων από αριστοκρατίες λογίων. Τέλος, το όραμα του Winstanley καλούσε για την κωδικοποίηση του δικαίου, ώστε αυτό να πάψει να αποτελεί προϊόν αυθαίρετων ερμηνειών, υπέρ οργανωμένων συμφερόντων.
Σε αντίθεση με την πλειοψηφία των ουτοπιστών διανοητών του 16ου και 17ου αιώνα, ο Winstanley έβλεπε την έξοδο από τη «σιδηρά εποχή» στη δική του κοινωνία και χρονική πραγματικότητα. Επιπλέον, εναπέθετε τις ελπίδες για την εδραίωση της νέας κοινωνίας στους πληβείους της Αγγλίας, και όχι σε μαγικές δυνάμεις ή στην ευνοϊκή συγκυρία των άστρων. Οι προτάσεις του ηγέτη των True Levellers είχαν ελάχιστη απήχηση στην ηγεσία του κοινοβουλευτικού στρατοπέδου. Επιπλέον,η εμφανής ριζοσπαστικοποίηση τμημάτων της άλλοτε ενιαίας αντιμοναρχικής παράταξης είχε συντελέσει στη συντηρικοποίηση του πολιτικού λόγου της κοινοβουλευτικής ηγεσίας και στη δημιουργία ενός νέου συντηρητικού μπλοκ, με τη συστράτευση της κοινοβουλευτικής με την κτηματική αριστοκρατία, απέναντι στον κίνδυνο μιας πρωτο-κομμουνιστικής επανάστασης.
Γενικότερα, ο συντηρητισμός των ευρωπαϊκών κοινωνιών στο τέλος του 17ου αιώνα δεν αποτελούσε πρόσφορο έδαφος για την κοινωνικοποίηση ή και εφαρμογή ριζοσπαστικών αντιλήψεων. Ωστόσο, οι ουτοπικές αντιλήψεις της εποχής αποτελούσαν συνειδητές και συγκροτημένες απόπειρες να αντιμετωπιστεί η πολυεπίπεδη κοινωνικο-πολιτική κρίση.
