Phorum.com.gr

Αρχέλαος έγραψε: 29 Μάιος 2023, 23:26

πατησιωτης έγραψε: 28 Μάιος 2023, 12:31

Επειδή θα αργήσω λίγο να το δω, λόγω φόρτου εργασίας, επιγραμματικά κάποια σημεία από όσα είπε ο Μαραντζίδης;

πατησιωτης έγραψε: 30 Μάιος 2023, 11:05

Αρχέλαος έγραψε: 29 Μάιος 2023, 23:26

πατησιωτης έγραψε: 28 Μάιος 2023, 12:31

Επειδή θα αργήσω λίγο να το δω, λόγω φόρτου εργασίας, επιγραμματικά κάποια σημεία από όσα είπε ο Μαραντζίδης;

Kυρίως μίλαγε ο Βενιζέλος επί παντός του επιστητού.Μάλλον για να καταλάβεις τι ήθελε να πει ο Μαρατζίδης πρέπει να διαβάσεις το βιβλίο.Η γενική ιδέα απ ότι κατάλαβα ήταν ότι το ΚΚΕ δεν ήταν παρά ένα τμήμα του παγκόσμιου κινήματος και δεν έχει νόημα να ασχολείται κανείς με τα ελληνικά πράγματα προσπαθώντας να εξηγήσει αποφάσεις και καταστάσεις από τις εσωτερικές συγκρούσεις και εξελίξεις διότι είχαν σχέση με τα διεθνή γεγονότα.
Η πιο cult ερώτηση ήταν αυτή που έκανε ο Βενιζέλος : εάν είχε πετύχει η απόπειρα να ανατιναχθεί το ξενοδοχείο που έμενε ο Τσώρτσιλ το 1944 από τον ΕΛΑΣ με τη Γερμανία ακόμη άθικτη,ποιά νομίζετε ότι θα ήταν η αντίδραση του Στάλιν;δεν εδόθη απάντηση.

Ἡ σημερινή in memoriam ἀναφορά μου θά ὁλοκληρωθεῖ μέ τήν παρατήρηση ὅτι στήν περίπτωση τοῦ Ἀ. Ταρκόφσκυ θά δεῖ κανείς μεγάλες προσωπικότητες τῆς τέχνης καί τοῦ λόγου, τῶν ὁποίων ἡ δημιουργικότητα περιορίστηκε ἤ χάθηκε στά χρόνια τοῦ σοβιετικοῦ καθεστῶτος[18]. Αὐτό ἀκριβῶς ἐπεσήμανε στό Ἡμερολόγιό του ὁ σπουδαῖος σκηνοθέτης: «Μέσα σ’ αὐτή τή θανατερή ἀτμόσφαιρα θρυμματίζονται καί τά τελευταῖα ἀπομεινάρια τοῦ πολιτισμοῦ … Γύρω μας μονάχα ψέματα, ὑποκρισία καί παρακμή… Καημένη Ρωσία!»[19], θυμίζοντας τό σχόλιο τοῦ μεγάλου Ρώσσου ποιητῆ Ἀλεξάντρ Πούσκιν (1799-1837), ὅταν διάβασε τίς Νεκρές Ψυχές τοῦ Νικολάϊ Γκόγκολ (1809-1852): «Θεέ μου, ποσό θλιβερή εἶναι ἡ Ρωσία μας!».
(Ὁμιλία τοῦ γράφοντος στήν ἐκδήλωση πού ὀργανώθηκε στόν πολυχῶρο «Αἴτιον», στίς 26 Φεβρουαρίου 2016, μέ ἀφορμή τήν συμπλήρωση τριάντα ἐτῶν ἀπό τόν θάνατο τοῦ Ἀ. Ταρκόφσκι)

Οι προσωπικές του σημειώσεις, που έφερε στο φως η γυναίκα του μετά το θάνατό του (1986), αναδεικνύουν έναν άνθρωπο που σχεδόν καθημερινά πάλευε με τη μοίρα, μια μοίρα άδικη και παράλογη, καθώς ο ποιητής των ονείρων και του κάλλους είχε να αντιπαλέψει τον παραλογισμό του Σοβιετικού καθεστώτος αρχικά, τη στυφή γεύση της εξορίας στη συνέχεια και το άλγος του θανάτου στο τέλος της σύντομης ζωής του.

Ο Σόλομον Βολκόφ, ο οποίος είχε την τύχη να συνεργαστεί με τον Σοστάκοβιτς για τη συγγραφή της βιογραφίας του, δίνει σ' αυτή την αποκαλυπτική μελέτη την πληρέστερη μέχρι σήμερα αφήγηση των διώξεων που υπέστη ο κορυφαίος Ρώσος συνθέτης από τον Στάλιν. Πρόκειται στην ουσία για το πρώτο ανάλογο βιβλίο τέτοιας έκτασης που κυκλοφορεί σε ολόκληρο τον κόσμο. Ο Βολκόφ επικεντρώνεται σε δύο γεγονότα: την αποκήρυξη από τον Στάλιν, το 1936, της μεγάλης του όπερας Λαίδης Μάκβεθ του Μτσενσκ και την απαγόρευση το 1948 με απόφαση του Κόμματος των έργων του, μαζί με έργα άλλων κορυφαίων Σοβιετικών Συνθετών. Ο συγγραφέας επεξεργάζεται την εικόνα του συνθέτη ως συνεχιστή, μετά τον Πούσκιν και τον Μουσόργκσκι, της ρωσικής παράδοσης του γιουροντίβι ή Τρελού του Θεού του καλλιτέχνη που, στο όνομα του καταπιεσμένου λαού, ορθώνει το ανάστημά του στον Τσάρο. Ένα εξαιρετικά ενδιαφέρον έργο, που ρίχνει φως στις σχέσεις του Στάλιν με τη ρωσική ιντελεγκέντσια εκείνης της εποχής, ένας χώρος που ακόμα και σήμερα δεν έχει ερευνηθεί πλήρως.

Η Άννα Αχμάτοβα (1889-1966) η Άννα η Χρυσόστομη πασών των Ρωσιών, όπως την χαρακτήρισε η μεγάλη της συμπατριώτισσα και ομότεχνη Μαρία Τσβετάγιεβα ή «η φωνή της συνείδησης της Ρωσίας τον 20ο αιώνα», όπως την χαρακτηρίζουν σήμερα όλοι ανεξαιρέτως οι συγκαιρινοί, έζησε μία τραγική ζωή, βλέποντας να εκτελούν με χαλκευμένες κατηγορίες τον πρώτο της σύζυγο και πατέρα του μονάκριβου παιδιού της, τον ποιητή Νικολάι Γκουμιλιόφ (1886-1921), τον τρίτο σύζυγό της Νικολάι Πούνιν,(1888-1953) να συλλαμβάνεται κατ’ επανάληψη και τελικά να πεθαίνει λιμοκτονώντας σε ένα από τα Γκουλάγκ του τρομερού Μεγάλου Βορρά της Ρωσίας και τον γιο της Λεβ Γκουμιλιόφ να προσφέρει θυσία στον Μολόχ του ολοκληρωτισμού δέκα ολόκληρα χρόνια από τη ζωή του, κατά τις δεκαετίες 1940 και 1950 στα Γκουλάγκ, όπου τον κρατούσαν «προς γνώση και συμμόρφωση» της μητέρας της.

Αναδημοσίευουμε την ομιλία του ιστορικού-ερευνητή Ιβάν Τζουχά στη μνήμη των δεκάδων χιλιάδων Ελλήνων που χάθηκαν και αυτοί στο Αρχιπέλαγος Γκουλάγκ.
Ο ομογενής Ιβάν Τζουχά είναι επίκουρος καθηγητής Γεωγραφίας στο πανεπιστήμιο της πόλης Βόλογντα και έχει ασχοληθεί επισταμένως με τις διώξεις των Ελλήνων της Ε.Σ.Σ.Δ., έχοντας εκδόσει και μία σειρά βιλίων για το θέμα αυτό. Το παρόν κείμενο αποτελεί ομιλία του στη διαδικτυακή εκδήλωση της Εύξεινου Λέσχης Θεσσαλονίκης (13-12-2021).

Ο Ζακ Ροσί, έγραψε δύο βιβλία, σημαντικές μαρτυρίες για την ανθρωπιστική τραγωδία των Γκουλάγκ. Το πρώτο είναι «Οδηγός για τα Γκουλάγκ» και το δεύτερο «Ζακ ο Γάλλος. Για τα Γκουλάγκ». Ο «Οδηγός για τα Γκουλάγκ» είναι ένα εγκυκλοπαιδικό λεξικό για την ζωή στα στρατόπεδα, εκδόθηκε για πρώτη φορά στα Ρωσικά, το 1987 από τον εκδοτικό οίκο Overseas στο Λονδίνο. Το δεύτερο βιβλίο του «Αχ, πόσο όμορφη ήταν η ουτοπία» μεταφράστηκε στα ρωσικά από την ποιήτρια και μεταφράστρια Ναταλία Γκορμπανέφσκαγια, μία από τους 6 αντιφρονούντες που τον Αύγουστο το 1968 διαμαρτυρήθηκαν την Κόκκινη πλατεία της Μόσχας για την εισβολή των σοβιετικών στην Τσεχοσλοβακία.

Γραμμένη στο κελί του μελλοθάνατου, ουσιαστικά, η επιστολή αυτή του, κατά τον Λένιν, αγαπημένου παιδιού του κόμματος, του Νικολάι Μπουχάριν (1888-1938) προς τον πανίσχυρο Ιωσήφ Στάλιν, θα μπορούσε να είναι η σύνοψη της «επαναστατικής ιδεολογίας», η οποία εκμηδενίζει την προσωπικότητα, εν ονόματι της μάζας, κονιορτοποιεί τον άνθρωπο εν ονόματι του μέλλοντος θριάμβου μίας κοινωνίας ομοιόμορφων, ομογενοποιημένων ανθρώπων, υπάκουων στα κελεύσματα του κομματικού ιερατείου, μοναδικού φορά της μίας, μοναδικής και απόλυτης αλήθειας.
Ταυτόχρονα, είναι η δικαίωση της φράσης του Δαντόν, λίγο πριν η γκιλοτίνα του κόψει του κεφάλι: «Η επανάσταση πάντα τρώει τα παιδιά της»...

Μία από τις πλέον ενδιαφέρουσες και, συνάμα, πιο σκοτεινές σελίδες του 20ού αιώνα, ήταν η γοητεία που ασκούσαν στους διανοούμενους της εποχής, οι «δυνατές» ηγετικές προσωπικότητες των δύο μορφών ολοκληρωτισμού, δηλαδή ο Χίτλερ και ο Στάλιν.

Ελάχιστοι ήταν εκείνοι που ξέφυγαν από τη σαγήνη που ασκούσαν οι τύραννοι, όπως ο Άρθρουρ Καίσλερ ή ο Τζώρτζ Όργουελ, οι οποίοι εγκαίρως αντιλήφθηκαν την παγίδα και τον ζόφο και τόλμησαν να μιλήσουν δημοσίως.

Στό ἔργο του αὐτό, ὁ Μελέτης Μελετόπουλος παρουσιάζει τό πανόραμα τῆς μαρξιστικῆς θεωρίας στήν Ἐλλάδα, μέσα ἀπό τήν ζωή καί τό ἔργο τῶν κυριώτερων μαρξιστῶν θεωρητικῶν καί διανοουμένων. Ἐνῷ στόν Μεσοπόλεμο ἐμφανίστηκαν σημαντικοί Ἕλληνες μαρξιστές, ἡ ἐπιβολή κατά τήν δεκαετία τοῦ ’30 σταλινικῶν δομῶν στό Ἀριστερό κίνημα ἀκύρωσε τον ἀνοιχτό θεωρητικό διάλογο. Οἱ ἐπιφανέστεροι μαρξιστές περιθωριοποιήθηκαν ἤ καί ἐξοντώθηκαν ἐνῶ ἡ ὀργάνωση τοῦ κομμουνιστικοῦ χώρου μέ ὅρους στρατοπέδου ἐμπόδισε τήν ἀνάπτυξη τῆς μαρξιστικῆς σκέψης στήν χώρα μας. Καί αὐτό, παρότι ὑπῆρχαν ὅλες οἱ προϋποθέσεις γιά μία πρωτότυπη θεωρητική ἄνθιση, πού θά ὁδηγοῦσε στήν ἐμφάνιση ἑνός ιδιαίτερου Ἑλληνικοῦ μαρξισμοῦ, ἐνδεχομένως συνδυασμένου μέ ἰδιαίτερα στοιχεῖα τῆς ἑλληνικῆς παράδοσης, ὅπως π.χ. ὁ Κοινοτισμός καί ἡ Ἄμεση Δημοκρατία.
Στό ἔργο παρουσιάζεται, ἐκτός τῆς μαρξιστικῆς κίνησης στήν Ἑλλάδα, καί ἡ πνευματική ζωή τῶν προσφύγων κομμουνιστῶν στό «Παραπέτασμα» μετά τό τέλος τοῦ Ἐμφυλίου. Ἀποκαλύπτει δε μία διαφορετική εἰκόνα γιά τά ἐξόριστα μέλη τοῦ ΚΚΕ, τα οποία, παρά τόν ἀσφυκτικό έλεγχο τοῦ κόμματος, ἀνέπτυξαν ἐξαιρετικῆς ποιότητας λογοτεχνία καί διαμόρφωσαν ἕνα ἐν ἐξορίᾳ ἑλληνικό ἐκπαιδευτικό σύστημα, μέ ἔντονο πατριωτισμό.
Ὁ συγγραφέας εἶχε τήν εὐκαιρία νά συλλέξει πρωτογενῶς ὑλικό ἀπό τίς οἰκογένειες μαρξιστῶν διανοουμένων καί νά παρουσιάσει ἀναλυτικά τό ἔργο ἀλλά καί τήν ζωή τους. Βιογραφοῦνται οἱ κυριώτεροι Έλληνες μαρξιστές: Γεώργιος Κωνσταντινίδης-Σκληρός, Γιάννης Κορδᾶτος, Σεραφείμ Μάξιμος, Δημήτριος Γληνός, Δημήτρης Μπάτσης, Νῖκος Πουλαντζᾶς. Ἡ προσωπικότητα καί τό ἔργο τοῦ Πουλαντζᾶ φωτίζεται μέ νέα στοιχεῖα, πού ἀποκαλύπτουν τίς δραματικές αὐτοαναιρέσεις καί μεταμορφώσεις τοῦ θεωρητικοῦ τοῦ δημοκρατικοῦ σοσιαλισμοῦ. Στό τελευταῖο μέρος παρουσιάζονται οἱ ἀρχειομαρξιστές καί ἡ σχέση τους μέ τό παγκόσμιο τροτσκιστικό κίνημα καί τόν Λέοντα Τρότσκυ. Βιογραφοῦνται ὁ Παντελῆς Πουλιόπουλος, ὁ Ἆγις Στίνας καί ὁ Μιχάλης Ράπτης ἤ Πάμπλο, ὁ διανοούμενος πού προσέδωσε στό ἑλληνικό τροτσκιστικό κίνημα ἐθνική ταυτότητα καί συνείδηση.

Οι σφαγές των Αρμενίων τα έτη 1894-1896 από τον σουλτάνο Αβδούλ Χαμίτ (που θα μπορούσαν να θεωρηθούν ως η πρώτη φάση της αρμενικής Γενοκτονίας), η Κρητική Επανάσταση του 1895-1898 και ο επακόλουθος Ελληνοτουρκικός Πόλεμος του 1897 προκάλεσαν ζωηρές συζητήσεις μεταξύ των Γερμανών μαρξιστών για το αν έπρεπε να πάρουν θέση υπέρ των εξεγερμένων χριστιανών ή να διατηρήσουν τη φιλοτουρκική στάση των Μαρξ και Ένγκελς.
Όπως αναφέρει ο Γ. Καραμπελιάς σε αυτό το αφιέρωμα, οι Μαρξ και Ένγκελς, από το 1853 και μετά, θεωρούσαν ότι «η Ρωσία καθίσταται ο κατ’ εξοχήν εχθρός της ευρωπαϊκής Επανάστασης και οι Έλληνες καθώς και οι ελληνικές και σλαβικές επαναστατικές απόπειρες καταδικάζονται ως υποκινούμενες από τη Ρωσία». Η θέση αυτή θεωρούνταν θέσφατο για τους Γερμανούς συνεχιστές των Μαρξ-Ένγκελς, όπως ο Βίλχελμ Λίμπκνεχτ (1826-1900), που το 1867 ίδρυσε το Σοσιαλδημοκρατικό Εργατικό Κόμμα- σύντροφος και φίλος των Μαρξ και Ένγκελς από το 1848. Απέναντι στις φιλοτουρκικές απόψεις μιας «μαρξιστικής ορθοδοξίας» τοποθετείται η Ρόζα Λούξεμπουργκ, που παίρνει ξεκάθαρη θέση υπέρ της διάλυσης της Οθωμανικής Αυτοκρατορίας. Στη διαμάχη που διήρκεσε δύο χρόνια (1896-1897) τοποθετήθηκαν όλα τα βαριά ονόματα του γερμανικού μαρξισμού της εποχής, Καρλ Κάουτσκι και Έντουαρντ Μπερνστάιν.