Χρειάζεται λίγη προσοχή στην ερμηνεία των πραγμάτων όταν ο Ηρόδοτος (ή και άλλοι συγγραφείς καμιά φορά) αναφέρει θεούς του ελληνικού πανθέου που γνωρίζουν ή υποτιθέμενα λατρεύουν ξένοι λαοί. Αυτό που συμβαίνει είναι η παρατήρηση ομοιοτήτων μεταξύ θεών και λατρειών οι οποίες ερμηνεύονται με όρους της ελληνικής μυθολογίας. Π.χ. οι Έλληνες ταύτιζαν την Αιγυπτιακή θεά Hathor με την Αφροδίτη, προφανώς επειδή αντιπροσώπευε την ομορφιά και τη σεξουαλικότητα. Ο Όσιρις ταυτιζόταν άλλοτε με τον Δία και άλλοτε με τον Διόνυσο.
Ο ίδιος ο Ηρόδοτος μάλιστα λέει π.χ. ότι οι Αιγύπτιοι έλεγαν τον Οσιρι και Διόνυσο. Δεν ξέρω αν όντως τον έλεγαν και έτσι στην εποχή του αλλά δεν είναι παράξενη η ταύτιση αν παρατήρησαν τα κοινά στοιχεία των δύο θεοτήτων. Ενδεικτικά:
1) Και οι δύο θεοί συνδέονται με την βλάστηση και τους καρπούς της γης
2) Και ο Διόνυσος Ζαγρεύς και ο Όσιρις ακρωτηριάστηκαν. Ο πρώτος από τους Τιτάνες, ο δεύτερος από τον Σετ.
3) Και οι δύο θεοί ανασταίνονται
4) Υπάρχουν κάποιες ομοιότητες μεταξύ των Ανθεστηρίων του Διονύσου και της λατρείας του Όσιρι. Π.χ. και οι δύο αποτελούν συνδυασμό χαράς και πένθους.
Για μερικά άλλα που γράφτηκαν παραπάνω έχω να παρατηρήσω τα εξής:
- Για να δούμε ποιους θεούς λάτρευαν και ποια θρησκεία είχε ο κάθε λαός πρέπει να βασιστούμε σε δύο μορφής στοιχεία: 1) αρχαιολογικά ευρήματα (ναοί, βωμοί, τελετουργικά αντικείμενα, απεικονίσεις κλπ)
2) ιστορικά κείμενα του ίδιου του λαού που περιγράφουν τη θρησκεία του ή ακόμα καλύτερα τα ίδια τα θρησκευτικά κείμενα. Τα κείμενα τρίτων ή αλλόθρησκων είναι λίγο επίφοβα διότι μπορεί να περιγράφουν τη θρησκεία του λαού που εξετάζουν μέσα από την κουλτούρα και τις ιδεοληψίες τους. Μπορώ λοιπόν να βρω λατρεία του Διονύσου με αυτά τα κριτήρια στην αρχαία Ινδία; Μιλούν τα ιερά κείμενα των Ινδών όπως οι Βέδες για λατρεία του Διονύσου; Εάν όχι (προφανώς δεν μιλούν) τότε το ασφαλέστερο συμπέρασμα είναι ότι ποτέ δεν εξαπλώθηκε λατρεία του Διονύσου από πολύ παλιά στην Ινδία.
- Δεν υπάρχουν αποδείξεις μινωικής παρουσίας στη Νορβηγία. Κάτι σύμβολα σε βράχο που μερικοί τα βαφτίζουν Γραμμική Α, δεν συνιστούν απόδειξη και μοιάζουν με σύμβολα κι άλλων γραφών (π.χ. αλφαβητικών).
- Βρήκα τι ακριβώς λέει η
Marie Nicole Pareja, αρχαιολόγος στο Πανεπιστήμιο της Πενσυλβάνια για την ινδική μαϊμού από το Ακρωτήρι.
https://www.newscientist.com/article/22 ... ed-widely/
Somehow, the artist who painted the monkey picture must have seen a grey langur. But how?
Did Minoan Greeks visit the Indus? “I wouldn’t be surprised if someday in the future we found evidence for that kind of direct contact,” says Pareja, but right now there is none. It is also possible the visit was the other way round, but again there is no evidence.
Instead, it may be that Greece and Indus were connected via Mesopotamia, another Bronze Age civilisation centred on what is now Iraq. Langurs may have been imported to Mesopotamia for menageries, where visiting Greeks saw them.
Προσπερνώντας την ατυχή φράση «Minoan Greeks» καθώς δεν έχει διαβαστεί ακόμα η γλώσσα των Μινωιτών, βλέπουμε ότι η αρχαιολόγος μάς λέει ξεκάθαρα ότι δεν υπάρχουν στοιχεία άμεσης επαφής Ελλάδας και Ινδίας. Για να εξηγήσει λοιπόν τις μαϊμούδες του Ακρωτηρίου που μοιάζουν με αυτές της Ινδίας υιοθετεί...
την εξήγηση που έδωσα εγώ πριν για την έμμεση
επαφή μέσω Μεσοποταμίας/Μέσης Ανατολής. (την οποία κάποιος άλλος κορόιδεψε).
viewtopic.php?f=11&t=35590#p2216660
- Η αναφορά του Ευριπίδη σε Έλληνες και βάρβαρους που ζουν μαζί στην Ασία μια χαρά εξηγείται από την κοινή γνώση της ύπαρξης ελληνικών αποικιών στη Μικρά Ασία και τους Έλληνες μισθοφόρους σε στρατούς της Ανατολής (π.χ. Περσία). Ειδικά οι Έλληνες που ζούσαν στην Περσία μπορεί να μάθαιναν ευκολότερα για μια λατρεία στην κοντινή Ινδία που θα θύμιζε μια δική τους θεότητα όπως ο Διόνυσος (π.χ. αυτή στη Νύσα που αναφέρει ο Ηρόδοτος η οποία όμως μπορεί να είναι λογοτεχνική επινόηση). Και προσωρινά θα ζούσαν και οι έμποροι προφανώς.
- Η λατρεία του ταύρου είναι ευρέως διαδεδομένη σε πολλούς λαούς από την προϊστορία κιόλας. Είναι παρακινδυνευμένο να απομονώνουμε μόνο τις λατρείες της Κρήτης και της Ινδίας (χωρίς μάλιστα να γνωρίζουμε λεπτομέρειες για αυτές) για να φτάσουμε στο επιθυμητό συμπέρασμα.
https://en.wikipedia.org/wiki/Sacred_bull
- Επανερχόμενος στο απόσπασμα του Ευρυπίδη από τις Βάκχες για τον Διόνυσο, παρατηρώ ότι
εμφανίζει τον Διόνυσο να έρχεται από χώρες της Ασίας στην Ελλάδα για να διαδώσει την θρησκεία του και όχι το ανάποδο. Διότι λέει η συνέχεια του αποσπάσματος.
https://www.greek-language.gr/digitalRe ... ext_id=116
Άφησα τους πολύχρυσους κάμπους της Λυδίας και της Φρυγίας,
πέρασα τα ηλιοδαρμένα υψίπεδα των Περσών
και τα Βάκτρια τείχη
15και την άγρια χώρα των Μήδων
και την ευλογημένη Αραβία
και τη Μικρά Ασία ολόκληρη,
που απλώνεται πλάι στο αλμυρό κύμα
με τους ωραίους πύργους της να στεφανώνουν πόλεις πολυάνθρωπες,
όπου Έλληνες και βάρβαροι ζουν αξεχώριστοι,
20και ήρθα σ᾽ αυτή την πόλη των Ελλήνων,
αφού πρώτα εκεί τους έριξα στους χορούς και καθιέρωσα τις τελετές μου,
για να είμαι θεός φανερωμένος στους θνητούς.
Σε γη ελληνική, πρώτη την πόλη της Θήβας
την έντυσα με το δέρμα του ελαφιού,
25της έβαλα στο χέρι τον θύρσο, το κισσοστόλιστο βέλος,
και την ανάγκασα να υψώσει τον ιερό αλαλαγμό,
επειδή οι αδελφές της μητρός μου,
οι τελευταίες που θα ᾽πρεπε,
δεν αναγνώριζαν ότι ο Διόνυσος είναι γιος του Διός·
η Σεμέλη, έλεγαν, κοιμήθηκε με κάποιο θνητό
και ύστερα φόρτωσε στον Δία το αμαρτωλό κρεβάτι της
30—τεχνάσματα του Κάδμου.
Και παρακάτω
Ίτε βάκχες!
τον Διόνυσο,
τον υιό του θεού,
τον θεό,
από τα όρη της Φρυγίας
85οδηγήστε τον στης Ελλάδας τους διάπλατους δρόμους
τον Διόνυσο.
Δηλαδή το κείμενο του Ευρυπίδη μπορεί να το αξιοποιήσει και ένας φαντασμένος «Ασιάτης» για να τεκμηριώσει την εξάπλωση του δικού του λαού στην αρχαία ή προϊστορική Ελλάδα. Τσαπατσούλικες μέθοδοι κι από τις δύο πλευρές.
Για να προσγειωθούμε όμως στην πραγματικότητα, ο λόγος ύπαρξης κειμένων όπως το παραπάνω του Ευρυπίδη που συνδέει την διονυσιακή λατρεία με έλευσή της από την ανατολή, προέκυψαν λόγω της επιρροής που δέχτηκε στα αρχαϊκά χρόνια η προϋπάρχουσα διονυσιακή λατρεία της Ελλάδας (π.χ. ο Διόνυσος Ζαγρέας των Ορφικών) από μια όμοια θρακοφρυγική.
στον Αρίστο
