Πέντε πλάκες ηλικίας περίπου 2.400 χρόνων, χαραγμένες με κατάρες εναντίον ιδιοκτητών ταβερνών της εποχής, ανακαλύφθηκαν σε τάφο μιας νεαρής γυναίκας στην Αθήνα.
Τέσσερεις από τις πλάκες ήταν χαραγμένες με κατάρες που επικαλούνταν ονόματα θεών του κάτω κόσμου, ζητώντας τους να κάνουν κακό σε τέσσερα διαφορετικά ζευγάρια Αθηναίων ιδιοκτητών ταβερνών. Η πέμπτη πλάκα ήταν κενή και πιθανότατα συνδεόταν με ένα ξόρκι το οποίο απαγγέλθηκε προφορικά.
Και οι πέντε πλάκες ήταν τρυπημένες με ένα σιδερένιο καρφί και τοποθετημένες με επιμέλεια στον τάφο. Προφανώς η νεκρή του τάφου θα οδηγούσε τις πλάκες στους θεούς, οι οποίοι στη συνέχεια θα έκαναν πραγματικότητα τις κατάρες, σύμφωνα με τις αρχαίες δοξασίες.
Μία από τις κατάρες είχε ως στόχο ένα ζευγάρι ιδιοκτητών ταβέρνας τον Δημήτριο και τη Φαναγόρα. Η κατάρα που τους στόχευε απευθυνόταν στους θεούς:
«Να πάει το μίσος σας κατά της Φαναγόρας, του Δημήτριου και της ταβέρνας τους και της περιουσίας τους και των υπαρχόντων τους. Θα δέσω τον εχθρό μου το Δημήτριο και τη Φαναγόρα με αίμα και στάχτες, μαζί με όλους τους νεκρούς»
«Εγώ θα σε δέσω Δημήτριε με τέτοιο δέσιμο, που θα είναι τόσο ισχυρό όσο είναι δυνατόν, και θα σου βάλω έναν κυνωτό στη γλώσσα σου».
Η λέξη κυνωτός σημαίνει κυριολεκτικά «το αυτί του σκύλου», και πρόκειται για έναν αρχαίο όρο παιχνιδιού που χρησιμοποιούνταν για να δηλώσει τη χειρότερη ζαριά. Η Jessica Lamont, υποψήφια διδάκτωρ στο Πανεπιστήμιο John Hopkins στη Βαλτιμόρη, η οποία πρόσφατα ολοκλήρωσε το διδακτορικό της, έγραψε σε ένα άρθρο που δημοσιεύθηκε πρόσφατα στο περιοδικό Zeitschriftfür Papyrologie und Epigraphik «Η φυσική πράξη του καρφώματος ενός καρφιού στην πλάκα, συμβόλιζε τελετουργικά την πραγματοποίηση της επιθυμίας που εκφραζόταν στο κείμενο. Με το να χτυπήσει τη γλώσσα του Δημητρίου με την κυνωτό (που συμβόλιζε την ατυχία), η κατάρα αποκαλύπτει ότι οι τοπικές ταβέρνες δεν ήταν μόνο τόποι που μαζεύονταν οικογένειες για να φάνε και να πιούνε, αλλά και χώροι για τυχερά παιχνίδια και άλλες ανούσιες δραστηριότητες στην Κλασική Αθήνα».
Ο τάφος όπου βρέθηκαν οι πέντε πλάκες με τις κατάρες, βρισκόταν βορειοανατολικά του Πειραιά και ανασκάφηκε το 2003 από τους αρχαιολόγους της Εφορείας Προϊστορικών και Κλασικών Αρχαιοτήτων.
Λεπτομέρειες σχετικά με την ταφή δεν έχουν ακόμη δημοσιευθεί, αλλά η Lamont, δήλωσε ότι οι εκθέσεις ανασκαφών δείχνουν ότι περιείχε τα υπολείμματα της καύσης μιας νεαρής γυναίκας. Η Lamont έχει μελετήσει τις πλάκες με τις κατάρες στο Μουσείο Πειραιά, όπου φυλάσσονται.
«Ο τρόπος που λειτουργούσαν αυτές οι πλάκες ήταν να τοποθετούνται σε υπόγειες θέσεις όπως ένα πηγάδι ή ένας τάφος», δήλωσε η Lamont στο Live Science. «Οι αρχαίοι Έλληνες πίστευαν ότι αυτές οι υπόγειες θέσεις δημιουργούσαν έναν αγωγό μέσω του οποίου οι κατάρες θα μπορούσαν να φτάσουν στον κάτω κόσμο, με αποτέλεσμα οι θεοί που κατοικούσαν εκεί, να τις έκαναν πραγματικότητα» πρόσθεσε η Lamont.
Η γυναίκα που ήταν θαμμένη στον τάφο πιθανότατα να μην είχε καμία σχέση με τις κατάρες ή τους ιδιοκτήτες ταβερνών. Ίσως πέθανε την εποχή όπου ο δράστης ήθελε να ρίξει τις κατάρες και η ταφή διευκόλυνε το «ταξίδι» τους στον κάτω κόσμο.
Όπως είπε η Lamont«Κατά τη διάρκεια των τελετών μετά το θάνατο της γυναίκας, ο τάφος θα ήταν προσβάσιμος, δίνοντας την ευκαιρία σε κάποιον να τοποθετήσει τις πλάκες και να θαφτούν μαζί με τη γυναίκα».
Το κείμενο των πλακών είναι ιδιαίτερα επιμελημένο κάτι που υποδηλώνει ότι είναι πιθανόν να το έγραψε ένας επαγγελματίας συγγραφέας καταρών. «Είναι πολύ σπάνιο να διαβάσετε κάτι τόσο επιμελημένο, μακροσκελές και όμορφα γραμμένο, φυσικά με ένα πολύ τρομακτικό τρόπο», τόνισε η Lamont.
Αυτός ο συγγραφέας καταρών, ο οποίος παρείχε πιθανώς και άλλες μορφές υπερφυσικών υπηρεσιών – όπως ξόρκια και μάγια – ήταν πιθανό να είχε προσληφθεί από κάποιον που διατηρούσε ταβέρνα στην Αθήνα, σύμφωνα με τη Lamont. «Νομίζω ότι είναι πιθανό ότι το πρόσωπο που τις παρήγγειλε είχε πιθανώς ταβέρνα και αυτός ή αυτή ,και ήταν ενδεχομένως μια επιχείρηση αντίπαλος των τεσσάρων ιδιοκτητών ταβέρνας τους οποίους καταράστηκε μαζί με τις σύζυγος τους».
https://radiolasithi.gr/pinakia-katares ... ton-pirea/
